Ήφαιστος - Βιβλία Ιστορίας Διαμάχη

Καθηγητής, Διεθνείς Σχέσεις-Στρατηγικές Σπουδές - Professor, International Relations - Strategic Studies

Πανεπιστήμιο Πειραιώς, Τμήμα Διεθνών και Ευρωπαϊκών Σπουδών - University of Piraeus

Το ζήτημα της συγγραφής βιβλίων ιστορίας από διεθνικές ομάδες με διασυνδέσεις με ιδρύματα που έχουν καταβολές σε ηγεμονικά κράτη ή διεθνικές δράσεις όπως του κερδοσκόπου Σόρος δεν είναι νέα. Σε άλλες σελίδες, μπορεί να διαπιστωθεί ότι θίξαμε το ζήτημα αυτό εδώ και πολλά χρόνια. Ως "δεύτερη φάση", λοιπόν, ορίζουμε την περίοδο μετά από την οποία ο κύκλος της λογοκρισίας και της "καταδίκης σε σιωπή" διαρρήχθηκε. Διαρρήχθηκε όχι λόγω κάποιας οργανωμένης αντίστασης αλλά λόγω λαθών των δραστών. Οι δράστες της ιδεολογικοπολιτικής (και ηγεμονικής έμπνευσης) ιστοριογραφικής και διεθνολογικής τσαρλατανιάς, με το γνωστό "ίδρυμα" να ελέγχει την διαμόρφωση γνώμης (εφήμερης και επίπλαστης κατά την γνώμη μου) και με τα στρατιωτάκια του "ιδρύματος" να έχουν διεισδύσει σε όλα σχεδόν τα κόμματα, τους κρατικούς θεσμούς και τα πανεπιστήμια, πίστεψαν ότι ελέγχουν πλέον τα πάντα. Πίστεψαν ότι μπορούν να πουν και τα πιο απίθανα πράγματα. Να προπαγανδίζουν ασύστολα και να πισωγυρίζουν και να λένε τα αντίθετα, έτσι απλά για λόγους εντυπώσεων. Για το σχέδιο Αναν που επί χρόνια προπαγάνδιζαν, για παράδειγμα, να λένε τώρα αδιάντροπα ότι ήταν τερατούργημα. Χωρίς φόβο ότι θα ελεγχθούν μπορούν, νομίζουν, να λένε ότι θέλουν, να αυτοεπιβεβαιώνονται αυτοαναφορικά και να συντονίζονται για να εκτοξεύουν προπαγανδιστικά συνθήματα ("θέλουν μύθους" όσοι θέλουν ιστορική ακρίβεια ...). Έτσι, εκτός από κάποιους ασκητικούς ακαδημαϊκούς που εδώ και πολύ καιρό έγραφαν για το πρόβλημα, ξύπνησαν οι δυνάμεις αντίστασης που υποβόσκουν στην ζωή κάθε ζωντανής κοινωνίας. Το ζήτημα αυτό είναι μεγάλο, έχει μέλλον και γι' αυτό του αφιερώνουμε τις παρούσες σελίδες. Συγγράφω επίσης μονογραφία για την διολίσθηση των κοινωνικών επιστημών στο τέλμα. Επειδή τελικά θα συνδυάσω την ανάλυση με το σχέδιο Αναν δεν γνωρίζω αν θα την δημοσιεύσω σύντομα όπως αρχικά σχεδίαζα ή μετά το καλοκαίρι ούτως ώστε να μου δοθεί καιρός να την δουλέψω και να την συνδυάσω με νέα επερχόμενα κείμενα. Δεν τελειώσαμε. Μόλις αρχίζουμε .... Π.Ήφ. 7.4.2007.Σημείωση

Σημείωση Οκτώβριος 2007: Τελικά το βιβλίο που κατά κοινή ομολογία έδινε μια στρεβλή, αποδομητική και γι' αυτό αναληθή αποτίμηση διυποκειμενικά γνωστών γεγονότων της ιστορίας, αποσύρθηκε. Αυτό τιμά την πολιτική ηγεσία που πήρε την απόφαση, γιατί η αποδόμηση της ιστορικής μνήμης με σκοπό τον ρητά ομολογούμενο σκοπό αποδόμησης των συνειδήσεων των πολιτών δεν αποτελεί επιστήμη αλλά εξωπολιτική ιδεολογική και πολιτική δραστηριότητα.

30.7.2007. Η διαμάχη για τα "βιβλία της ιστορίας" φούντωσε το τελευταίο εξάμηνο, οι εθνικές εκλογές στις 16 Σεπτεμβρίου είχαν το γνωστό αποτέλεσμα που κατέδειξε την πολιτική σοφία των μελών της ελληνικής κοινωνίας και το βιβλίο αποσύρθηκε από τον νέο Υπουργό Παιδείας. Τίθεται ένας ερώτημα: Γιατί ένας ακαδημαϊκός όπως ο υποφαινόμενος ανάλωσε τόσο πολύ χρόνο και φαιά ουσία παρεμβαίνοντας ποικιλοτρόπως στο ζήτημα αυτό; Απάντηση: α) Γιατί αγγίζει ευθέως την συλλογική ελευθερία των Ελλήνων από το χείριστο επιστημονικά μεταμφιεσμένο ιδεολογικοπολιτικό ανοσιούργημα όλων των επόχών, δηλαδή τους αποδομηστές ιστοριογράφους, β) γιατί αφορά ζωτικά την ειρήνη και σταθερότητα στα Βαλκάνια και στην Ανατολική Μεσόγειο, γ) γιατί φωτίστηκε το γεγονός ότι ιδεολογικοπολιτικά εκτρώματα του κοινωνικοπολιτικά ανεξέλεγκτου διεθνοπολιτικού χώρου σχετίζονται με το ευρύτερο αποδομητικό σύστημα και δ) γιατί στην Ελλάδα στον ευρύ χώρο των διεθνιστών και κοσμοπολιτών - πολλοί από τους οποίους αισθάνονται άβολα που ζουν σε αυτή την χώρα και που ονομάζονται έλληνες - για πρώτη φορά τόσοι πολλοί από αυτούς εκτέθηκαν τόσο βαθιά, αποκαλύφθηκαν και εκτέθηκαν σε τέτοιο βαθμό και αυτο-ομαδοποιήθηκαν προσφερόμενοι για στοχαστικό και επιστημονικό έλεγχο. Ο υπογράφων ολοκλήρωσε μονογραφία για τους αποδομηστές και τις ιστοριογραφικές τσαρλατανιές. Δεν την δημοσίευσε τον Σεπτέμβριο όπως προγραμμάτιζα, γιατί θέλω να την εντάξω σε ένα διαφορετικό και λιγότερο βιαστικό σύστημα δημοσιεύσεων.

Για αρθρογραφία, δοκίμια, σχόλια και άλλε πληροφορίες στην αρχική φάση της διαμάχης για τα ιστορικά βιβλία, βλ, την διεύθυνση

25.3.2012. Φίλιας Β. Πλαστογράφηση της αληθινής ιστορίας του 1821

Η πλαστογράφηση της αληθινής Ιστορίας του 1821 από δήθεν αναθεωρητές «Έλληνες Ιστορικούς»

Κατηγορία Ιστορία | Αναρτήθηκε 24-03-2012 09:36:45 pm | από nskarmoutsos

Ενας αποτελεσματικός τρόπος - ίσως ο αποτελεσματικότερος - για να αποφύγεις να κριθεί μια επιστημονική εργασία επί της ουσίας, δηλαδή με ποιοτικά κριτήρια, είναι να επιτύχεις να χαρακτηρισθεί ως «προοδευτική προσέγγιση» σαν αντιπαράθεση και κατ’ αντιδιαστολή με τις «λοιπές», που συλλήβδην στιγματίζονται ως «ξεπερασμένες», «πεπαλαιωμένες», ακόμη και αντιδραστικές.

Με τον τρόπο αυτό επέρχεται μια μετάθεση από το επίπεδο των επιχειρημάτων στο επίπεδο των ηχηρών λόγων και των εντυπώσεων. Γνωστή μεθοδολογία από την πολιτική του πεζοδρομίου και των ηγετικών παλκοσένικων εφαρμόζεται πλέον κατά κόρο τόσο στην ιστορική έρευνα κυρίως, αλλά και σε όλες τις επιστήμες του ανθρώπου προκειμένου να διαστρεβλωθούν τα γεγονότα και να συγκαληφθεί η πραγματικότητα. Η πραγματικότητα, η οποία διερμηνεύεται μέσω διαφόρων ψυχολογουμένων και ψυχολογιοποιήσεων με στόχο τελικά να διαμφισβητηθεί η δυνατότητα ανάλυσης του ιστορικοκοινωνικού γίγνεσθαι με αντικειμενικούς όρους και να επέρχεται σχετικοποίηση και υποκειμενικοποίηση του υπό διερεύνηση πραγματικού υλικού.

Σχετικοποίηση η οποία βαφτίζεται ως ερευνητική αντικειμενικότητα και ψυχρή αποστασιοποίηση κάτω από το πέπλο της οποίας υποκρύπτεται και αποκρύπτεται η υποκειμενικότητα της προσέγγισης, δηλαδή η υπολανθάνουσα αυθαιρεσία του τρόπου διεξαγωγής της έρευνας και της αντίστοιχης συναγωγής συμπερασμάτων. Αφορμή για τη διατύπωση των σκέψεων αυτών μου έδωσε η τηλεοπτική σειρά «1821» στον τηλεοπτικό σταθμό «Σκάϊ» όπου επιχειρήθηκε, υποτίθεται, μια επανατοποθέτηση της επανάστασης του 1821 με κατάρριψη όλων των αυτοκολακευτικών στερεοτύπων και μύθων, που έχουν συστηματικά καλλιεργηθεί στη συνείδηση του ελληνικού λαού.

Αξιόλογη και αξιάρεστη στοχοθέτηση, αν θα γινόταν όμως σε πλήρη και σε βάθος γνώση του ιστορικού υλικού και «απροϋπόθετα», κατά την περίφημη διατύπωση του Μεγάλου Μαξ Βέμπερ, δηλαδή χωρίς εξ’ υπαρχής και εκ των προτέρων πρόθεση κατεύθυνσης της έρευνας προς ορισμένα συμπεράσματα με επιλεκτικό υπερτονισμό ή (και) αντίστροφα ηθελημένη υποβάθμιση ορισμένων πλευρών και απόψεων των ιστορικών γεγονότων.

Η επιστημονική ανεπάρκεια των επιστημονικών «συμβούλων» και κατασκευαστών αυτής της τηλεοπτικής σειράς καταφαίνεται από την ερμηνευτική αδυναμία των ιστορικών γεγονότων, δηλαδή από την αδυναμία απάντησης στο «γιατί», η οποία δεν συγκαλύπτεται από την αφηγηματική τους διάνθηση και το λογοτεχνικό οίστρο των επιφορτισμένων με την παρουσίαση. Η αφήγηση δεν σημαίνει ερμηνεία, δεδομένου ότι ερμηνεία σημαίνει αναζήτηση των πραγματικών αιτίων. Αναζήτηση, η οποία προϋποθέτει εντοπισμό και ανάλυση του τρόπου σύνθεσης παραγόντων: οικονομικών, κοινωνικών, πολιτικών, ιδεολογικών, θρησκευτικών κοκ.

Ιστορικός χωρίς τη δυνατότητα αυτής της αναζήτησης, δεν είναι καν ιστορικός. Μπορεί στην καλλίτερη περίπτωση να είναι ιστοριοδίφης, τίποτα περισσότερο. Ακριβώς γιαυτό και όλη η παρουσίαση του 1821 από τους ανιστόρητους ιστορικούς της τηλεοπτικής σειράς του «Σκάϊ» εκφυλίζεται σε επίπεδο διαμαχών προσωπικού χαρακτήρα και κινήτρων ευτελούς χαρακτήρα τόσον όσον αφορά στην ηγεσία όσο και όσον αφορά στο λαό. Οι όποιες επαναστατικές εξάρσεις κατά τους παραποιητές αυτής της Ιστορίας δεν έχουν ηρωϊκό υπόβαθρο, αλλά είναι υποστασιοποιήσεις ταπεινών ελατηρίων (π.χ. λαφυραγωγία) ή αδιεξοδικών συγκυριών (π.χ. Μεσολόγγι) - σε τελευταία ανάλυση συντίθενται σε κυρίαρχο βαθμό από μυθοπλαστικές κατασκευές και διανοουμενίστικες ωραιοποιήσεις.

Εννοείται ότι όλα αυτά δεν εκφράζονται κατά τρόπο άμεσο, αλλά με μια σειρά ασαφών εμμεσοποιήσεων, που συνθέτουν ένα κλίμα και μια ατμόσφαιρα γενικευμένης υποβάθμισης των γεγονότων της επανάστασης του 1821. Τα όσα μέχρι τώρα αναφέρθηκαν δεν εξαντλούν ασφαλώς το θέμα, αλλά χρειάζονται συγκεκριμενοποιήσεις και εξειδικεύσεις. Η τηλεοπτική αυτή σειρά εσκεμμένα αποφεύγει να απαντήσει στα ακόλουθα ερωτήματα:

Πρώτον,γιατί η ελληνική επανάσταση εκδηλώνεται πρώτη και με διαφορά 30-50 ετών από εκείνες των άλλων χριστιανικών χωρών της Βαλκανικής;
Δεύτερον,ποιό είναι το ιδιαίτερο βάρος της ελληνικής επανάστασης όσον αφορά στη διάρρηξη του αντιδραστικού ιστού της Ιερής Συμμαχίας, που είχε δημιουργήσει ο Μέττερνιχ;
Τρίτον,ποιές κοινωνικές δυνάμεις του υπόδουλου ελληνισμού και για ποιούς λόγους ήταν υπερ και ποιές κατά της επαναστατικής εξέγερσης;
Τέταρτον,ποιά ήταν η ακριβής έννοια της φράσης «δια του Χριστού την πίστην των αγίων και της πατρίδος την ελευθερίαν» και πως στη βάση αυτή καθορίζεται η σχέση του εθνικού και του θρησκευτικού;
Πέμπτον,πως μεταξιώνονται οι βασικές παραδοχές της Γαλλικής Επανάστασης με άξονα την ελληνική οικονομικό-κοινωνική πραγματικότητα;
Εκτον,ποιές οι συνέπειες της αντιπαλότητας των κοινωνικών συμφερόντων στην εκδήλωση και την εξέλιξη της ελληνικής επανάστασης;
Εβδομον,γιατί και πως το λεγόμενο «Πολιτικόν» εκπροσωπούσε την άρχουσα τάξη της ελληνικής κοινωνίας (κοτσαμπάσηδες – Φαναριώτες) και το «Στρατιωτικόν» τα λαϊκά συμφέροντα (αγροτοποιμένες, αλιείς);
Ογδοον,τι επεδίωξαν και ποιό ρόλο έπαιξαν τα αγγλικά δάνεια όσον αφορά τη συνοχή των επαναστατικών ηγεσιών και την εξέλιξη των στρατιωτικών επιχειρήσεων;
Ενατον,πως συσχετίζεται το λεγόμενο «ανατολικό ζήτημα» (η αποσύνθεση της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας) με τη στάση των ευρωπαϊκών δυνάμεων απέναντι στην ελληνική επανάσταση του 1821;
Δέκατον,ποιός ο ρόλος της Αγγλίας στη διαμόρφωση του αντικαποδιστριακού κλίματος, που οδήγησε στη δολοφονία του Κυβερνήτη;

Δεν είναι μόνο αυτά τα αναπάντητα ερωτήματα, αλλά τα βασικότερα. Η παράλειψη της απάντησής τους δεν είναι τυχαία και ασφαλώς οδηγεί στη μονομερή διαστρεβλωτική οπτική, που χαρακτηρίζει το εν λόγω σήριαλ. Ακριβώς γι’αυτό και η προσέγγιση του είναι επιδερμική και δημοσιογραφική, όχι επιστημονική, όπως π.χ. είναι σε ιστορικές σειρές του BBC. Aυτή όμως είναι η μια πλευρά του ζητήματος. Η άλλη συντίθεται από εννοιολογικές συγχύσεις και ασάφειες όλων των κατηγοριών.

Η κορυφαία είναι εκείνη, που αναφέρεται στο Εθνος. Στην ελληνική περίπτωση η έννοια του Εθνους δεν είναι «αστικογενής» όπως στην δυτική Ευρώπη, αλλά προέρχεται από μια αντίληψη ταυτότητας, που ξεκινάει πολύ παλαιότερα από εκείνη της Δύσης και θεμελιώνεται πρωτογενώς σε στοιχεία όχι οικονομικά, αλλά πολιτιστικά, που ανάγονται στην κλασική αρχαιότητα, το Βυζάντιο, στη αδιάπτωτη συνέχεια της γλώσσας και σε κοινά έθιμα και παραδόσεις. Ακριβώς γιαυτό και η εθνική συνείδηση των Ελλήνων δεν κατασκευάζεται στον 19ο αιώνα, όπως αφήνουν να εννοηθεί οι φωστήρες του επίμαχου σήριαλ, αλλά ενυπάρχει τουλάχιστον από την εποχή της αυτοκρατορίας της Νίκαιας (1261).

Επόμενη συγκεχυμένη ασάφεια αναφέρεται στην παρουσίαση του ρόλου της εκκλησίας. Το κρίσιμο ερώτημα δεν είναι αν υπήρξε ή όχι το «κρυφό σχολιό» αλλά το εάν και κατά πόσο η εκκλησία συνέβαλε αποφασιστικά στην διατήρηση καίριων πολιτισμικών στοιχείων του ελληνισμού, όπως κατά κύριο λόγο της γλώσσας, δεδομένο που δεν μπορεί να αμφισβητηθεί από κανένα. Το συγκλονιστικό κήρυγμα του Κοσμά του Αιτωλού για «Παιδεία και γλώσσα» πως είναι δυνατό να λησμονήθηκε από τους κυρίους αυτούς; Αλλο βέβαια το ζήτημα της αντεπαναστατικής στάσης της εκκλησιαστικής ιεραρχίας σε αντίθεση με την στάση του κατώτερου κλήρου και των μοναχών, όπου και πάλι τα πράγματα παραμένουν στο σήριαλ αδιευκρίνιστα και ανεξήγητα.
Η τρίτη ελλειματικότητα του σήριαλ αναφέρεται στα κοινωνικά αίτια της επανάστασης. Το εάν ή όχι και μέχρι ποιού σημείου η άνοδος ισχυρών αστικών κατηγοριών έπαιξε ρόλο στην επαναστατική ζύμωση είναι ένα ζήτημα, όπου μπορεί να υπάρξουν αντιπαρατιθέμενες απόψεις. Σε καμμία περίπτωση όμως δεν μπορεί να αγνοηθεί, όπως συνέβη με την κρινόμενη τηλεοπτική σειρά. Ακόμα περισσότερο δεν μπορεί να αγνοηθεί η σημαντικότητα των φορολογικών επιβαρύνσεων των λαϊκών στρωμάτων, συνακόλουθα των Ορλωφικών και της επιδημίας της χολέρας. Επ’ αυτού ούτε λέξη ειπώθηκε. Οπως είναι γνωστό η Θεσσαλοηπειρώτικη εξέγερσις του 18ου αιώνα ξεκίνησε ακριβώς με αίτημα τη μείωση των φορολογικών βαρών.

Επί βάσει αυτών των τριών «ασαφειών» βρισκόμαστε μπροστά στο πρωτοφανές φαινόμενο μιας επανάστασης χωρίς αίτια: Το εθνικό-εθνοτικό στοιχείο ανύπαρκτο, το ιδεολογικό-θρησκευτικό σε κλίμα ανοχής και ύφεσης, το οικονομικό-κοινωνικό αμελητέο. Τότε γιατί έγινε η επανάσταση; Προφανώς – όπερ έδει δείξαι – για να υποκατασταθούν οι Τούρκοι εξουσιαστές και τα προνόμια τους από εκείνα φιλόδοξων Ελλήνων τοπαρχών, οπλαρχηγών και καπεταναίων, που δεν είχαν άλλα στο νου τους από τη λαφυραγωγία και την καταλήστευση του διαθέσιμου πλούτου. Γιαυτό και οι ηγέτες της επανάστασης παρουσιάζονται στο σήριαλ εμμέσως πλην σαφώς ως άθλιοι και ευτελείς πλιατσικολόγοι σε διαρκή διαμάχη μεταξύ τους με κίνητρο το ατομικό όφελος και τη λεία.
Δεν αρκεί όμως αυτή η δια της τεθλασμένης απαξίωση του νοήματος της επανάστασης και του ευτελισμού των ηγεσιών της από το σήριαλ. Πρέπει να υπογραμμιστεί και να υπερτονιστεί ο αιμοσταγής χαρακτήρας της. Εσφάγησαν οι Τούρκοι στην Τρίπολη. Ναι, κακώς – κάκιστα, αλλά ποιά επανάσταση, έστω και μια, έγινε χωρίς ακρότητες, και βιαιότητες; Και γιατί οι σφαγές- π.χ.της Χίου- από τους Τούρκους πέρασαν «στα μαλακά» από το σήριαλ. Οι εκατόμβες του αίματος και μάλιστα μεταξύ ομοεθνών προσδίδουν μήπως το χαρακτήρα σφαγείου στη Γαλλική Επανάσταση, όπως ισχυριζόταν η χιτλερική προπαγάνδα;

Οι τρεις χιλιάδες Τούρκοι, που εξετέλεσε ο Ναπολέων μετά την κατάληψη της Ακρας ή οι 32.000 εργάτες, που εκτελέστηκαν (1870-71 !!!) μετά την καταστολή της Κομμούνας στο Παρίσι είναι μήπως δείγματα ανθρωπισμού σε αντιπαράθεση με την εξόντωση των Τούρκων στη Τριπολιτσά, που στο κάτω-κάτω της γραφής, εξέφραζε το συμπυκνωμένο μίσος πέντε αιώνων δουλείας και καταπίεσης; Πέραν τούτου, συνεχίζουν οι «σηριαλιστές» ιστορικοί μας, οι εσωτερικές έριδες και οι εμφύλιες συγκρούσεις στην διάρκεια της επανάστασης αποδεικνύουν ότι τα προσωπικά ωφελιμιστικά κίνητρα ήταν τα κυρίαρχα και ο στόχος της απελευθέρωσης γινόταν αντιληπτός στο πλαίσιο και σε αναφορά με τα κίνητρα αυτά.

Το ότι αυτής της κατηγορίας κίνητρα εμπλέκονται παντού και πάντοτε στην Ιστορία είναι δεδομένο, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι αυτά υπερκαλύπτουν την ετοιμότητα θυσίας χάριν υπέρτερων συλλογικών σκοπών και αυτό το γνωρίζουμε από την Ιστορία όλων ανεξαίρετα των λαών της γης. Οσον αφορά, όμως στην Ελληνική Επανάσταση ούτε η εξήγηση αυτή είναι επαρκής, δεδομένου ότι το βαθύτερο υπόστρωμα των εσωτερικών συγκρούσεων ήταν υποκείμενες ταξικής φύσεως αντιθέσεις, που οι «σηριαλιστές» θέλουν να αγνοούν, προφανώς και διότι η έννοια «κοινωνική τάξη» είναι εντελώς αντίθετη προς τη λογική τους.

Αμφισβητούν επίσης «δι’ αποσιωπήσεως» οι «ερευνητές» του Σκάϊ, την έκταση του εξισλαμισμού και του παιδομαζώματος. Η απάντηση δίνεται από τον καθηγητή Βακαλόπουλο τον πρεσβύτερο, ο οποίος εξηγεί πως δια της καταφυγής στα ορεινά και τα δύσβατα ημιορεινά απέφυγαν – όσοι απέφυγαν – τον βίαιο εξισλαμισμό και συνακόλουθα τον αφελληνισμό τους. Ισχυρίζονται επίσης οι «αντικειμενικοί αναλυτές» μας ότι με την κατάκτηση οι Ελληνες απέβαλαν σχεδόν ολοκληρωτικά τα δυτικά (;) πρότυπα διαβίωσης, ότι π.χ. ξέχασαν τις καρέκλες και τα τραπέζια και άλλα τινά ευτράπελα και συνήθησαν στους οντάδες, το φαγητό από κοινό τσουκάλι κλπ. κλπ., όλα χωρίς επαρκή ανάλυση των λαογραφικών δεδομένων και των συνθηκών της καθημερινής ζωής.
Παράλληλα οι κύριοι αυτοί ελαχιστοποιούν ή δεν αναφέρονται καθόλου στις γηγενείς θεσμικές ρυθμίσεις, που αναπτύχθησαν στον υπόδουλο Ελληνισμό, σε ένα κοινό δίκαιο παρά το γεγονός ότι επ’ αυτών υπάρχουν οι εξαίρετες μελέτες του αείμνηστου καθηγητή Πανταζόπουλου.Το θέμα αυτό είναι νευραλγικής σημασίας, διότι παρασύρει τους «αναλυτές» μας όταν φτάνουν στην εισαγωγή του Ευρωπαϊκού δικαιακού συστήματος από τους Βαυαρούς στο ατόπημα να υποστηρίζουν ότι στον ελλαδικό χώρο υπήρχε θεσμικό κενό και ανυπαρξία αξιόλογων θεσμικών ρυθμίσεων. Χαρακτηριστικό του τρόπου προσέγγισης της επανάστασης του 21 από τον «Σκαϊ» είναι η πλήρης αποσιώπηση του γεγονότος ότι από την άλωση και πέρα καταγράφονται πάνω από εξήντα εξεγέρσεις στον ελλαδικό χώρο, τοπικές οι περισσότερες, αλλά εξεγέρσεις. Δεν υπήρχαν αίτια γιαυτές αναγόμενα στην κατάκτηση, την καταπίεση και την υποδούλωση; Φαίνεται όχι και μάλλον επρόκειτο για ένα είδος πολεμικού σπορ των Ελλήνων ! ! !

Αλλά ας προχωρήσουμε:
Το 1805-6 γίνονται τεράστιας κλίμακας εκκαθαριστικές επιχειρήσεις από συνδυασμένες τουρκικές δυνάμεις και τους Ελληνες κοτσαμπάσηδες εναντίον της κλεφτουριάς της Πελοποννήσου όπου χάνονται εκατοντάδες οπλαρχηγοί. Γιατί αυτό το καθοριστικής σημασίας γεγονός αποκρύπτεται από το «σήριαλ» και με τον τρόπο αυτό δεν έρχονται στην επιφάνεια τα βαθύτερα κοινωνικά αίτια των συγκρούσεων μεταξύ των ελληνικών ηγεσιών;

Γιατί ούτε λέξη για το κίνημα των «καρμανιόλων» στη Σάμο και του Οικονόμου στα νησιά του Αργοσαρωνικού; Γιατί καμμιά ανάλυση σε επίπεδο δημοτικών τραγουδιών των διαχρονικών πόθων και προσδοκιών του ελληνικού λαού για ελευθερία και δικαιοσύνη; Με το να εμφανίζεται μετά από κάθε συγκεχυμένη και αοριστολογική παρουσίαση των γεγονότων ο κ. Βερέμης και να «συμπεραίνει» σε στυλ «η θεία Ολγα ξέρει» δεν καλύπτονται τα κενά, οι παρερμηνείες, οι διαστρεβλώσεις, οι παραλείψεις και οι ανακολουθίες. Ανάλογα ισχύουν και για τον τρόπο που παρουσιάζονται τα «προφιλ» των μεγάλων ηγετών του αγώνα.

Επί παραδείγματι:
Ο Κολοκοτρώνης ένας φιλόδοξος και ηθικά αδίστακτος «κατσαπλιάς» που κατέφυγε στη Ζάκυνθο και ανασύρθηκε από την αφάνεια τις παραμονές της επανάστασης. Αποσιωπάται εντελώς το γεγονός ότι του είχε απονεμηθεί από τον Αγγλο διοικητή των Επτανήσων ο βαθμός του ταγματάρχη και υπηρέτησε επι μια δεκαετία τουλάχιστον στον αγγλικό στρατό.

Ο Καραϊσκάκης μια σκοτεινή φυσιογνωμία της Αιτωλοακαρνανίας, που άλλαζε συνεχώς στρατόπεδα και συμμαχίες..... Ανευ αξίας ν’ αναφερθεί το γεγονός ότι η μάχη της Αράχωβας διδάσκεται ακόμα και σήμερα ως κλασικό μεγάλης αξίας στρατιωτικό εγχείρημα τόσο στο Γουέστ Πόϊντ των ΗΠΑ, όσο και στην ρωσική στρατιωτική Ακαδημία Σουβορόφσκι.

Ο Παπαφλέσσας, του οποίου ο ρόλος ήταν καθοριστικός στις ζυμώσεις για τον ξεσηκωμό στην Πελοπόννησο ουσιαστικά αγνοείται στο σήριαλ.

Ο Καποδίστριας ο μέγας αυτός μεταρρυθμιστής ηγέτης εμφανίζεται ως μια μορφή, που δεν είχε επαρκή αντίληψη της ελληνικής πραγματικότητας και δεν παρέχονται στον τηλεθεατή παρά ελάχιστα στοιχεία για να εκτιμηθεί το τεράστιο έργο του, παρά τις εσωτερικές και εξωτερικές αντιξοότητες.

Επίσης, όσον αφορά στο θέμα του Φιλελληνισμού, το σήριαλ καλλιεργεί την απολύτως λαθεμένη εντύπωση ότι οι Φιλέλληνες ήταν φαντασιοκόποι ιδιεαλιστές και αρχαιολάτρες, που όταν έβλεπαν από κοντά τις μικρότητες και τα χάλια των επαναστατών, ετρέποντο εις φυγήν. Οι επιστημονικοί συμβουλάτορες του σήριαλ, αν θα είχαν κάνει πρωτογενή έρευνα στον ευρωπαϊκό τύπο της εποχής, θα ήξεραν ότι δεν είχαν έτσι τα πράγματα, αλλά και από την δευτερογενή βιβλιογραφία δεν προκύπτει κάτι τέτοιο. Αντίθετα η ελληνική επανάσταση, παρά τις όποιες αρνητικές και σκοτεινές της πλευρές λειτούργησε ως σύμβολο και σημείο αναφοράς, όχι μόνο στον τύπο, αλλά και πηγή έμπνευσης στη Λογοτεχνία της Ευρώπης για δεκαετίες.

Η «φιλοσοφία» του σίριαλ σε τελευταία ανάλυση αποτελεί την ελληνική συγκλίνουσα του βιβλίου του θρυλικού για την αμάθειά του Τούρκου Υπουργού των Εξωτερικών Νταβούτογλου. Τούτο, διότι αν γίνουν δεκτά τα όσα ψευδεπίγραφα και λαθεμένα παρουσιάζονται στο σήριαλ, η νεοοθωμανική «λύση» αποτελεί σε τελευταία ανάλυση την αναγκαστική διέξοδο. Αυτό είναι το υποκρυπτόμενο ιδεολόγημα του σήριαλ, παρά τις όποιες διαμαρτυρίες των εμπνευστών και ταγών του.

Δεν είναι η πρώτη φορά άλλωστε, που προωθείται οργανωμένα η εφελκυστική λογική από τα ίδια κυκλώματα. Ο κ. Θάνος Βερέμης, «ψυχή» του σήριαλ και πρωτεργάτης του λεγόμενου ΕΛΗΑΜΕΠ, είχε ταχθεί και πάλεψε λυσσωδώς για την αποδοχή του σχεδίου Ανάν στην Κύπρο μαζί με όλους τους ομοϊδεάτες του. Ως γεφυροποιός της ελληνο-τουρκικής προσέγγισης ακολουθεί μια αντίληψη αποδόμησης και αποκαθήλωσης όλων των στοιχείων της ελληνικής «ετερότητας», τα οποία υποτίθεται δεν είναι τίποτα περισσότερο από κατασκευασμένες μυθοπλασίες.
Ελευθερόφρων και «προοδευτικός», ο κ. Βερέμης και οι συν αυτώ επιχειρεί να μας συνετίσει, διδάσκων τον λόγο της ορθής ιστορικής αλήθειας δια της τηλεοράσεως. Ενα εγχείρημα ανάλογο με εκείνο της κ. Ρεπούση με το βιβλίο της 6ης Δημοτικού. Είναι τυχαίο ότι αυτό γίνεται σε μια φάση όπου στο όνομα της οικονομικής κρίσης ακολουθείται μια γραμμή «εφεκτικότητας» στα εθνικά ζητήματα από την Κυβέρνηση; Οχι βέβαια, υπάρχει κατά την γνώμη μας μια σχέση συγκοινωνούντων δοχείων ανάμεσα σε όλες αυτές τις τάσεις καλπονοθευτικής «επαναγραφής» της σύγχρονης Ελληνικής Ιστορίας.

Είναι εκπληκτικός ο τρόπος με τον οποίο επιχειρείται μέσα από ένα «Δελτίο Τύπου» (το οποίο παραθέτω αυτούσιο πιο κάτω) να υποβάλετε τη δική σας ιδεολογικοπολιτική ορθότητα επί πολλών και αμφιλεγόμενων ζητημάτων, ευρέως μάλιστα πολιτικοστοχαστικού φάσματος και με προεκτάσεις στα ενδότερα της ακαδημαϊκής ζωής, της ευρύτερης κοινωνικής ζωής και της διεθνούς ζωής. Τι νομίζετε ότι είναι ακριβώς ο ρόλος της ΠΟΣΔΕΠ, ούτως ώστε ως προεδρείο να αξιώνετε ότι έχετε το μονοπώλιο της αλήθειας και των επιγραμματικών απαντήσεων και ερμηνειών για ένα ευρύ φάσμα επιστημονικών, επιστημολογικών και πολιτικοφιλοσοφικών ζητημάτων, χρησιμοποιώντας μάλιστα τον τίτλο ενός συλλογικού οργάνου. Ποιός νομίζετε ότι είναι ο ρόλος της ΠΟΣΔΕΠ ούτως ώστε να προδικάζετε τις απόψεις χιλιάδων ακαδημαϊκών επί επιστημονικών, επιστημολογικών και πολιτικοφιλοσοφικών ζητημάτων ως προς τα οποία ένας έκαστος εξ αυτών ενδέχεται να έχει διαφορετική θέση και μάλιστα τεκμηριωμένη και διατυπωμένη σε επιστημονικές δημοσιεύσεις τις οποίες εσείς αμφιβάλλω αν μπήκατε στον κόπο να συμβουλευτείτε. Εμπίπτει, εν τέλει, στις αρμοδιότητες ενός συνδικαλιστικού οργάνου έμμεσης αντιπροσώπευσης να αποφαίνεται συνοπτικά και αόριστα επί επιστημονικών, επιστημολογικών και πολιτικοστοχαστικών υποθέσεων βαθύτατων προεκτάσεων; Αντικρούω το πνεύμα και το γράμμα του «φιρμανιού» που πήραμε υποστηρίζοντας εδώ ότι τα επιστημονικά ζητήματα δεν είναι υπόθεση «Δελτίων Τύπου» αλλά σοβαρών και ψύχραιμων επιστημονικών συζητήσεων σε βιβλία, συνέδρια, δοκίμια, άρθρα, βιβλιοκριτικές και σε συζητήσεις στα εκλεκτορικά σώματα.

Οι αοριστολογίες επιπλέον είναι εκ της φύσεώς τους ανεπίτρεπτες και πνευματικά τρομοκρατικές. Σε κάθε περίπτωση, επιτρέψτε στον καθένα μας να έχει τη δική του άποψη για το τι είναι δημοκρατία, ελευθερία, κοινωνικές κατακτήσεις και πολιτικές κατακτήσεις. Κανείς δεν έχει το μονοπώλιο των ερμηνειών παρά μόνο στα δεσποτικά καθεστώτα. Κανένα δικαίωμα δεν έχετε για να κάνετε μαθήματα συμπεριφοράς σε άλλους ακαδημαϊκούς.

Τι είναι για παράδειγμα οι συνθηματικές αοριστολογίες περί «εθνικής ορθότητας» για να ισοπεδώσετε στη συνέχεια τα πάντα με δολοφονικές συνοπτικές αναφορές επί πολύκροτων ζητημάτων τα οποία είναι τουλάχιστον αμφιλεγόμενα: Συνοπτικά αποφανθήκατε έτσι ποιος είναι επιστημονικά ορθός στην πολύκροτη υπόθεση ατυχών προσπαθειών αποδόμησης της μαθητών δημοτικού, αποφανθήκατε ποιος είναι επιστημονικά ορθός επί ιστορικών ζητημάτων όπως ο σφαγιασμός των εθνών της Μικρής Ασίας και συνδέσατε αυτά τα μεγάλα ζητήματα με τις διαδικασίες και τις λειτουργίες των εκλεκτορικών σωμάτων. Αποφασίσατε, λοιπόν, καταγγείλατε όσους αντιπαθείτε εσείς ως μέλη ενός συνδικαλιστικού προεδρείου και τους δικάσατε συνοπτικά, συλλογικά και αδιακρίτως υπογράφοντας ως ΠΟΣΔΕΠ. Δηλαδή, ένας ακαδημαϊκός πλέον θα πρέπει περιδεής να αποφεύγει να πει την αλήθεια για την Μικρασιατική γενοκτονία μήπως και κάποιο συνδικαλιστικό όργανο θα τον καταδικάσει και θα του δολοφονήσει τον επιστημονικό χαρακτήρα δημόσια! Συγχαρητήρια! Νομίζετε λοιπόν ότι το προεδρείο ενός συνδικαλιστικού οργάνου με συγκεκριμένη αποστολή έχει τέτοια μεταφυσικά δικαιώματα ευρέως φάσματος και ετυμηγορίας επί παντός επιστητού. Όπως είμαι σίγουρος συμβαίνει με τη σιωπηρή πλειοψηφία των ακαδημαϊκών διαφωνώ κάθετα με τέτοιες αντιλήψεις, στάσεις κα συμπεριφορές και θα ήθελα να διατυπώσω μερικές απόψεις.

Θα ήθελα κυρίως να τονίσω ότι μέσα από τις θέσεις σας και την ισοπεδωτική απόφανση επί αμφιλεγόμενων ζητημάτων κινδυνεύετε να προκαλέσετε αυτό που δηλώνετε ότι θέλετε να αποφύγετε, δηλαδή την πνευματική τρομοκρατία. Δεν σας αποδίδω οποιαδήποτε κακή πρόθεση αλλά θα μπορούσε, για παράδειγμα, η ιδεολογικοπολιτική ορθότητα που απορρέει από το κείμενό σας –επειδή ακριβώς επικαλείστε την ΠΟΣΔΕΠ και όχι την ατομική σας γνώμη όπως πραγματικά συμβαίνει–, να επηρεάσει τις στάσεις στα εκλεκτορικά σώματα αλλά και το δικαίωμα δημόσιας και επιστημονικής έκφρασης επί επιστημονικών ζητημάτων και επί κάθε ζητήματος της ακαδημαϊκής και δημόσιας σφαίρας.

Ερωτώ: Μήπως γνωρίζετε με επιστημονικά τεκμηριωμένο τρόπο: α) ποιος είναι θύμα και ποιος θύτης το 1922, β) ποιος παραβιάζει τη διεθνή νομιμότητα στο κυπριακό, γ) ποιος υιοθετεί αναθεωρητική στάση στο Αιγαίο, δ) ποιος υιοθετεί αναθεωρητική στάση στο «μακεδονικό», ε) τι είναι αποδομητική ιστοριογραφία και ποια ιδεολογικοπολιτική ορθότητα (ευθέως και απερίφραστα) τάσσεται υπέρ της ανθρωπολογικής εκμηδένισης ως τρόπου … παγκόσμιας οργάνωσης, στ) τι είναι η ιστορική ορθότητα και πως διακρίνεται από την ιστορική αλήθεια, ζ) τι ρόλο έπαιξε η ιστοριογραφία τα Νέα Χρόνια και πως μετεξελίχθηκε την ύστερη εποχή, η) τι είναι μεταμοντέρνα εθνομηδενιστική αποδόμηση, και τα λοιπά. Όχι μόνο στο Δελτίο Τύπου φαίνεται να νομίζετε ότι γνωρίζετε τα πάντα αλλά και ότι κατέχετε την αλήθεια. Η αυτοπεποίθησή σας είναι τόσο μεγάλη ούτως ώστε να αποφαίνεστε επιγραμματικά, να δικάζετε συνοπτικά και να καταδικάζετε αυταρχικά. Έτσι, οδηγείστε στο μέγα δεοντολογικό ατόπημα να μεροληπτείτε, να δολοφονείτε τη θέση αυτών με τις απόψεις των οποίων εμφανώς διαφωνείτε και να τους κατατάσσεται συνοπτικά στην κατηγορία αυτών που περιορίζουν την ελευθερία έκφρασης. Συνοψίζω: Όταν συμφωνείτε με κάποιον έχει δίκαιο και όταν διαφωνείτε δολοφονείτε τον επιστημονικό του χαρακτήρα με συνθήματα περί «εθνικής ορθότητας». Μας υποβάλλετε έτσι τι μπορούμε να λέμε και τι δεν μπορούμε να λέμε στα εκλεκτορικά σώματα, στα βιβλία μας και στον δημόσιο λόγο. Έλεος κύριοι συνάδελφοι. Νομίζω ότι άθελά σας εκτραπήκατε μιλώντας εκ μέρους της ΠΟΣΔΕΠ, ενώ λέτε μια κατά την εκτίμησή μου ατεκμηρίωτη και άκρως υποκειμενική γνώμη.

Φαίνετε επίσης να μην κατανοείτε ότι με αυτή την αντίληψη και παρεμβαίνοντας ως προεδρείο της ΠΟΣΔΕΠ επηρεάζετε τα μελλοντικά εκλεκτορικά σώματα και ότι ως συνδικαλιστικό όργανο καμιά αρμοδιότητα δεν έχετε να αποφαίνεστε για τις εσωτερικές συζητήσεις και αποφάσεις αυτών των εκλεκτορικών σωμάτων. Αυτή η αντίληψη, βεβαίως, δεν με εκπλήσσει γιατί αν και παλαίμαχος συνδικαλιστής γνωρίζω πως τις τελευταίες δεκαετίες η συνδικαλιστικοποίηση των επιστημονικών υποθέσεων και της ακαδημαϊκής ζωής είναι πλέον πανδημία. Επειδή υπογράφετε εκ μέρους ενός συνδικαλιστικού οργάνου είμαι υποχρεωμένος να γράψω μερικά ακόμη πράγματα που αντικρούουν το πνεύμα και το γράμμα της επιστολής σας.

Καταρχήν, αυτοί που ευθέως και απερίφραστα δηλώνετε ότι βρίσκονται στο στόχαστρό σας και που εκτιμώ ότι φωτογραφίζετε δολοφονικά αλλά δεν κατονομάζετε, είναι, σε τελευταία ανάλυση, άδικο να τσουβαλιάζονται αδιακρίτως και πολύ περισσότερο να μιλάτε για αυτούς ως να μην έχουν θέσεις, ως να έχουν 100% λάθος ή ως εάν να έχουν όλοι ακριβώς τις ίδιες θέσεις. Η εποχή της συλλογικής ευθύνης είναι παρωχημένη και δεοντολογικά είστε υποχρεωμένοι, όταν μιλάτε εκ μέρους ενός συλλογικού οργάνου να είστε πιο προσεκτικοί. Σε κάθε περίπτωση, νομίζω ότι εκφράζω την συντριπτική πλειονότητα των ακαδημαϊκών –οι οποίοι αν δεν κάνω λάθος δεν προσέρχονται πλέον στις εκλογές των αντιπροσώπων της (ή μήπως προσέρχεται και δεν το γνωρίζω;)– λέγοντάς σας ότι δεν δεχόμαστε μαθήματα για τα ζητήματα «κοινωνικών και ακαδημαϊκών κατακτήσεων». Δεν δεχόμαστε επίσης μαθήματα δημοκρατίας, ελευθερίας, ακαδημαϊκής ανεξαρτησίας και νουθεσιών που είναι ανεπίτρεπτες ακόμη και όταν απευθύνονται σε νήπια.

Επειδή αοριστολογώντας και ισοπεδώνοντας αναφερθήκατε στο ζήτημα της ιστοριογραφίας ερωτώ: Από τι κινδυνεύουν οι «κατακτήσεις μας»; Από όσους εκφράζουν αντίθετη θέση όσον αφορά την ιδεολογικοποιημένη ιστοριογραφία ή από όσους επιστρατεύονται ιεραποστολικά στην ανθρωπολογική αποδόμηση των κοινωνιών προσποιούμενοι ότι εκφράζουν επιστημονικές απόψεις; Γνωρίζετε αυτό το ζήτημα, δηλαδή της αποδομητικής ιστοριογραφίας και τα εκατέρωθεν αμφιλεγόμενα ζητήματα;

Μήπως όντας νοιώθοντας ότι είστε κυνηγημένοι από την «εθνική ορθότητα» στήσατε με ομοϊδεάτες σας κάποιο κρυφό δικαστήριο στο οποίο καταδικάσατε και αθωώσατε ερήμην αποφαινόμενοι για το α) ποιος είναι επιστημονικά ορθός και ποιος λανθασμένος, β) ποιος προπηλάκισε ποιον και πως, γ) ποιος έγραψε εμπαθείς επιφυλλίδες και ποιος έγραψε μετριοπαθή τεκμηριωμένα κείμενα, δ) ποιος εμφανιζόταν στις πρωινές εκπομπές και τι εκφράσεις χρησιμοποιούσε ε) ποιος συντάχθηκε με εξωπολιτικούς-εξωακαδημαϊκούς χώρους και ποιος περιορίστηκε σε αυστηρές ακαδημαϊκές αναλύσεις, στ) ποιος χρηματοδοτούσε τους πρώτους και ποιος τους δεύτερους και ζ) ποιος στις διεθνικά χρηματοδοτούμενες μελέτες προγραμματικά δήλωνε ιδεολογικοπολιτικές σκοπιμότητες ή αντίστροφα ποιος δεσμευόταν από μια αυστηρά αξιολογικά ελεύθερη επιστημολογία και από πάγιους επιστημονικούς και δεοντολογικούς κώδικες, και τα λοιπά. Αν έγινε ένα τέτοιο δικαστήριο γιατί δεν καλέσατε τους κατηγορημένους να απολογηθούν για την «εθνική τους ορθότητα»;

Είστε λοιπόν ως προεδρείο παντογνώστες για να εκφράζετε γνώμες με δελτία τύπου. Χωρίς να το θέλετε, όμως, τέτοιου είδους φιρμάνια θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε καθεστώς πραγματικής πνευματικής τρομοκρατίας και σε επηρεασμό των εκλεκτορικών σωμάτων για την μια ή άλλη στάση και συμπεριφορά στα ενδότερα των επιστημονικών δρώμενων;

Ακόμη όμως και αν μας απαντήσετε πως η απερίφραστη και προγραμματικά δηλωμένη επιθυμία ιδεολογικοποίησης της επιστήμης είναι επιθυμητή, για λόγους δημοκρατίας και ελευθερίας έκφρασης που μάλιστα θέλετε να μονοπωλήσετε, δεν πρέπει να υπάρχει και αντίθετη άποψη που να αντικρούει την ιδεολογική διαφθορά της επιστήμης; Ή μήπως κάνετε ένα μεγάλο λάθος, συγχέετε δηλαδή τις επιστημονικές θέσεις με τις επιφυλλιδιακές διαμάχες, τον χαβαλέ των πρωινών εκπομπών και τους διαπληκτισμούς στις Γενικές Συνελεύσεις των συνδικαλιστικών οργάνων; Γιατί εν τέλει αοριστολογείτε, γενικεύετε ανεπίτρεπτα και τσουβαλιάζετε τους πάντες με τα πάντα;

Ακόμη, τι ακριβώς εννοείται με τον ελαφρύ και επιστημονικά ανεπίτρεπτο όρο «εθνική ορθότητα»; Προνόμιο τέτοιας ορθότητας είχαν οι μοντερνιστές παππούδες των μεταμοντέρνων εθνομηδενιστών και όχι όσοι συντάσσονται με το έθνος, δηλαδή τον πολιτικό πολιτισμό, τη δημοκρατία, την κοινωνική ελευθερία και την πολιτική ελευθερία. Εν τέλει, δεν νοιώθετε ότι είχατε υποχρέωση να ορίσετε αυτό τον δολοφονικό όρο για να μην αισθάνονται δολοφονημένοι όσοι δεν θέλουν να είναι μεταμοντέρνοι εθνομηδενιστές, όσοι δεν θέλουν να συμμαχούν με τυχάρπαστους κερδοσκόπους ή ηγεμονικούς βιαστές της διεθνούς νομιμότητας, όσοι έχουν τεκμηριωμένη θέση για τα ιστορικά και διεθνολογικά δρώμενα και όσοι απλά δεν θέλουν να διαφθείρεται ιδεολογικά η επιστήμη.

Η εμβόλιμη φράση σας «απ’ όπου και αν προέρχεται» δεν σας διασώζει καθότι μιλήσατε μόνο για «εθνική ορθότητα», γνωστό προπαγανδιστικό σύνθημα που εκτοξεύεται αδιακρίτως κατά όποιου δεν είναι εθνομηδενιστής, κατά όποιου δεν δέχεται τα μεταμοντέρνα ιδεολογήματα και κατά όποιου αντιστέκεται στην ιδεολογικοποίηση της επιστήμης.

Μιας και όταν εκτοξεύετε τέτοιους δολοφονικούς χαρακτηρισμούς ιδεολογικοπολιτικά μιλάτε και όχι επιστημονικά, θα μπορούσα να σας αντικρούσω με απλή λογική. Κανείς δεν χρειάζεται σπουδαιοφανείς αναλύσεις για να δει διυποκειμενικά και με γυμνό οφθαλμό ότι η εθνική υπόσταση των φιλειρηνικών κρατών της περιφέρειάς μας βάλλεται από αναρίθμητα επιστημονικά μεταμφιεσμένα ιδεολογήματα και ιστορικές ανεκδοτολογίες που διαστρέφουν την διυποκειμενική ιστορική αλήθεια για την καταστροφή του πολιτικού πολιτισμού των εθνών στον Μικρασιατικό χώρο και που γίνονται υπόστρωμα συγκαιρινών αναθεωρητικών και ηγεμονικών αξιώσεων; Ή μήπως συντάσσεστε με τα εξωπολιτικά ιδρύματα Σόρος και τους προπετείς αξιωματούχους των πρώην αποικιοκρατικών δυνάμεων και νυν ηγεμονικών κρατών οι οποίοι με θράσος χιλίων πιθήκων λένε πως ξέρουν καλύτερα από εμάς τη διυποκειμενική ιστορική αλήθεια και οι οποίοι με πολιτικά ύποπτες χρηματοδοτήσεις ανενδοίαστα την προωθούν; Ή μήπως, επίσης, υιοθετείτε τις περί γενοκτονίας αθλιότητες που πρόσφατα αντέκρουσαν εύστοχα και καυστικά αρμόδιοι συνάδελφοί μας;

Σε αντίθεση με τις αοριστολογίες περί στρατιές της εθνικής ορθότητας που καταδιώκουν τους άμοιρους εθνομηδενιστές, η αλήθεια είναι άλλη. Πνευματική τρομοκρατία και λογοκριτικές αντιλήψεις δεν θα βρείτε στη σιωπηρή πλειονότητα των ακαδημαϊκών οι οποίοι ασκητικά και αφοσιωμένα υπηρετούν τον σκοπό αναζήτησης της επιστημονικής αλήθειας. Αυτή η σιωπηρή πλειοψηφία ξύπνησε ένα πρωί και έκπληκτη παρατήρησε ότι πλήθος επιστημονικά μεταμφιεσμένων και ευθυγραμμισμένων με εξωπολιτικούς διεθνικούς δρώντες δήλωνε προγραμματικά ότι σκοπός είναι η ανθρωπολογική μετάλλαξη των Βαλκανικών κοινωνιών. Τους είδαμε όλους να μιλούν εμπαθώς στις τηλεοπτικές διαμάχες, να επιτίθενται με βαναυσότητα κατά όσων ακόμη και ως υποψία είχαν αντίθετη άποψη, να εκτοξεύουν χαρακτηρισμούς και να μιλούν με προπέτεια χιλίων πιθήκων αξιώνοντας το μονοπώλιο της αλήθειας για την ιστορική γνώση, τα πολιτικά δρώμενα, τα διεθνοπολιτικά δρώμενα, τη μεταεθνική εποχή των φαντασιώσεών τους και την επιθυμία τους να δουν τις εθνικές-ανθρωπολογικές προϋποθέσεις να εξανεμίζονται και να εξαφανίζονται. Αυτούς κύριοι υπερασπίζεστε όταν υιοθετείται συνθήματα περί «εθνικής ορθότητας». Οι υπόλοιποι ακαδημαϊκοί τίποτα δεν κάναμε παρά μόνο να εκφράσουμε την αηδία μας για τα ανεπίτρεπτα επιστημονικά και επιστημολογικά ολισθήματα που έκπληκτοι παρατηρούσαμε.

Η συντριπτική πλειονότητα των ασκητικών ακαδημαϊκών είναι αφοσιωμένοι στα καθήκοντά τους και είναι αηδιασμένοι με την περιρρέουσα τρομοκρατική ατμόσφαιρα που δημιουργούν κάποιοι ελέω επιφυλλίδων και τηλεοπτικών συζητήσεων. Η συντριπτική πλειονότητα είναι, ακόμη, αηδιασμένη με τις παραβιάσεις του ακαδημαϊκού ασύλου από εξωακαδημαϊκές ορδές, την παρεμπόδιση του ακαδημαϊκού μας έργου από παραταξιακές παρεμβολές, τη συνδικαλιστικοποίηση της επιστημονικής ζωής και την εισβολή στον επιστημονικό χώρο εξωπολιτικών διεθνικών δρώντων. Η συντριπτική πλειονότητα των ακαδημαϊκών δεν έχει προνομιακές σχέσεις με συγκροτήματα τύπου, δεν γίνεται «μαϊντανός των επιφυλλίδων» δεν χρηματοδοτείται από διεθνικούς κερδοσκόπους, δεν έχει σχέσεις με «ιδρύματα» χρηματοδοτούμενα από αγαθοεργές υπηρεσίες των ηγεμονικών κρατών και δεν είναι ιδεολογικά προκατειλημμένη. Λάθη κάνουν όλοι, πλην όμως αυτοί δεν κατηφορίζουν προς το τέλμα της σκόπιμης και δεδηλωμένης ιδεολογικοποίησης της επιστήμης και της εγκατάλειψης κάθε κώδικα επιστημονικής δεοντολογίας, για να εξυπηρετήσουν εφήμερες ιδεολογικοπολιτικές, παραταξιακές ή διεθνοπολιτικές ορθότητες.

Η συντριπτική πλειονότητα των ακαδημαϊκών είναι εκείνοι που η περιρρέουσα τρομοκρατική ατμόσφαιρα τους υποχρεώνει να απέχουν από αυτό που ονομάζεται συνδικαλισμός και που ασκητικά και αξιολογικά ελεύθερα υπηρετούν την επιστήμη καθημερινά στον στίβο της έρευνας, της διδασκαλίας και της συγγραφής επιστημονικών κειμένων. Δεν γονατίζουν μπροστά στους πολιτικούς για να πολιτικοποιήσουν την ακαδημαϊκή ζωή, δεν γονατίζουν μπροστά σε φοιτητές που ενδεχομένως θα ήθελαν να καταχραστούν τον συνδικαλιστικό τους ρόλο, δεν συναναστρέφονται διεθνικούς κερδοσκόπους ή υπηρεσίες κρατών, είναι παγίως προσκολλημένοι σε αξιοπρεπείς ακαδημαϊκές στάσεις και ταπεινά, αξιολογικά ελεύθερα και ανεπηρέαστα αναζητούν την επιστημονική αλήθεια.

Αυτοί που καταπατούν κάθε έννοια ακαδημαϊκής δεοντολογίας είναι αυτοί που μάλλον ανεπίγνωστα υπερασπίζεστε. Είναι όποιοι με φανατισμένο ιεραποστολικό τρόπο –μάλιστα, προγραμματικά δεδηλωμένο στα κείμενά τους– επιχειρούν να επιβάλουν τις ιδεολογικοπολιτικές τους απόψεις επί αναγνωστών και επί δύσμοιρων φοιτητών.

Ελπίζω πως η απειλητική τελευταία παράγραφος του Δελτίου Τύπου που αποστείλατε να είναι στιγμιαίο ολίσθημα και να μην απορρέει από κάποια ατυχή ιδέα ή πιστεύω πως μπορείτε ως συνδικαλιστικό όργανο να ευνοήσετε προπηλακισμούς κατά των ασκητικών ακαδημαϊκών και τη δολοφονία χαρακτήρων όσων πάνε ενάντια στην ιδεολογικοπολιτική ορθότητα που εδώ και καιρό υπονομεύει τα πανεπιστήμιά μας. Ό,τι και να συμβαίνει όλοι πρέπει να γνωρίζουν πως οι αξιοπρεπείς ακαδημαϊκοί που αποτελούν τη συντριπτική πλειονότητα δεν φοβούνται, δεν πτοούνται και δεν δέχονται στενόχωρες ιδεολογικοπολιτικές ορθότητες. Τέτοια παρωχημένα και παρακμιακά φαινόμενα, όταν εκδηλώνονται τους αφήνουν παγερά αδιάφορους!!

Ξενίζει πάντως, αν όχι εξοργίζει, η επιλεκτική μνήμη όσων θέλουν να γίνουν κήνσορες της αλήθειας και της ακαδημαϊκής τάξης. Γιατί είναι γνωστό σε όλους τι στάση τήρησε ο καθείς μας σε μεγάλα ζητήματα που αφορούν την παραβίαση του ακαδημαϊκού ασύλου από εξωακαδημαϊκούς δρώντες, την αναταραχή της ακαδημαϊκής ζωής από καταχρηστικές συνδικαλιστικές στάσεις και την επέκταση αυτών των φαινομένων στο κέντρο των πόλεών μας που πυρπολήθηκαν. Όλοι ξέρουμε τι είπε και τι δεν είπε ο καθείς μας, όταν, για παράδειγμα ακαδημαϊκοί όπως ο υπογράφων και άλλοι κατά τη διάρκεια των τελευταίων πρυτανικών εκλογών κινδύνεψαν να σκοτωθούν επειδή ορδές φοιτητικά μεταμφιεσμένων βαρβάρων παραβίασαν το πανεπιστημιακό άσυλο, άσκησαν βία και προκάλεσαν ζημιές εις βάρος του φορολογούμενου πολίτη. Το ίδιο μπορεί να ειπωθεί για γνωστές δολοφονίες χαρακτήρων όταν στον παρελθόν η προσκόλληση στην επιστήμη, στην αξιολογική ελευθερία, στη διεθνή νομιμότητα και στην αντίκρουση της ιδεολογικοποίησης της επιστήμης αποτελούσε λόγο εκτόξευσης αναρίθμητων δολοφονικών βελών.

Όσον αφορά τα υπονοούμενα στο Δελτίο Τύπου που αποστείλατε για τις κρίσεις μελών ΔΕΠ και την επάρκεια των υποψηφίων καλά θα κάνετε να αφήσετε τις ανεξάρτητες και ακαδημαϊκά ελεύθερες Γενικές Συνελεύσεις να αποφασίζουν ανεπηρέαστες από υπονοούμενα υπέρ της ιδεολογικοπολιτικής ορθότητας. Λίγοι από εμάς θα αμφισβητήσουν ότι η κατάσταση είναι πλέον ανυπόφορη και αβάστακτη. Για λόγους όμως αντίθετους από αυτούς που με ευκολία και μέσα από Δελτία Τύπου θελήσατε να υποβάλετε ως πραγματικούς. Η επιστήμη και η ακαδημαϊκή ζωή δεν κινδυνεύει από όσους αντικρούουν την ιδεολογικοπολιτική διαφθορά του επιστημονικού στοχασμού αλλά από αυτούς που την υιοθετούν ως επιστημολογική τους επιλογή. Κινδυνεύει επίσης όταν πολιτικά πρόσωπα παρεμβαίνουν στις ακαδημαϊκές κρίσεις, όταν αναπτύσσονται ιδεολογικές συγγένειες που επηρεάζουν τις ακαδημαϊκές αποφάσεις και όταν αναπτύσσονται πελατειακές σχέσεις στις εξωπολιτικές, εξωακαδημαϊκές και διεθνικές συνάξεις που βρίσκονται εκτός κάθε κοινωνικού, πολιτικού, ακαδημαϊκού και επιστημονικού ελέγχου.

Συνοψίζω: Κάθαρση και αλλαγή ακαδημαϊκού παραδείγματος σίγουρα χρειάζεται, και όχι μόνο στην Ελλάδα. Όμως, αφορά πρωτίστως την ιδεολογικοπολιτική ρύπανση σε όλες τις βαθμίδες της ακαδημαϊκής ζωής που ακυρώνει κάθε αξίωση επιστημοσύνης. Ο κίνδυνος προέρχεται από την ιδεολογικοποίηση της επιστήμης και όχι από αυτούς που υπερασπίζονται την αξιολογική ουδετερότητα. Σπιλώσεις και προπηλακισμοί σίγουρα λαμβάνουν χώρα αλλά, εκτιμώ, όχι εκεί που εσείς τα αναζητείτε ή τουλάχιστον όχι μόνον.

Σας προτείνω ανοικτά και δημοσίως να δημιουργήσετε, για παράδειγμα, ανεξάρτητο όργανο στο οποίο όλοι οι ακαδημαϊκοί θα δηλώνουν επωνύμως και δημοσιοποιημένα πότε επιχειρήθηκε να επηρεαστούν ιδεολογικοπολιτικά, πότε επιχειρήθηκε να παραβιαστεί η ακαδημαϊκή τους άποψη από πολιτικά πρόσωπα και πότε εκτιμούν ότι εκλεκτορικά σώματα δεν είναι αρμόδια αλλά κανείς δεν νοιάζεται γι’ αυτό. Σας προτείνω επίσης να πάρετε πρωτοβουλία ούτως ώστε ανεξάρτητα όργανα θα παρατηρούν και πληροφορούν την ακαδημαϊκή κοινότητα για τα διαδικαστικά και νομικά ζητήματα χωρίς να παρεμβαίνουν στην έκφραση των ακαδημαϊκών κρίσεων (όπως γνωρίζετε είναι ένα πράγμα οι επιστημονικές αιτιολογήσεις που δεν ελέγχονται νομικά και άλλο οι «διαδικασίες», η τήρηση των οποίων ελέγχεται). Τέτοιες και άλλες παρόμοιες πρωτοβουλίες αναμένουμε από τα συνδικαλιστικά όργανα και όχι τετριμμένα συνθήματα περί κατακτήσεων που αν και μερικοί πάλεψαν στο παρελθόν σήμερα κατάντησαν καραμέλα και μέσον μονοσήμαντων αποφάνσεων επί επιστημολογικών και επιστημονικών ζητημάτων για τα οποία αν δεν υπάρξει αυτοέλεγχος σύντομα θα ντρεπόμαστε για την ιδιότητα του ακαδημαϊκού. Το λέω αυτό γιατί θα φθάσουμε όλοι στο τέλμα, αν κυριαρχήσουν χαμηλής ποιότητας επιστημονικά κριτήρια και αν εκληφθεί ως «δημοκρατικό δικαίωμα» η εύπλαστη, ευέλικτη και ρευστή ιδεολογικοπολιτική ορθότητα κατά της οποίας όποιος αντισταθεί θα δολοφονείται από ετοιμοπόλεμους στρατιώτες της ρευστής ιδεολογικοπολιτικής διαμάχης.

Για να θίξω ένα καίριο ζήτημα του δικού μου χώρου που ανέλυσα εκτενώς στις τρις τελευταίες μου μονογραφίες, το υπέρτατο πρόβλημα των πανεπιστημίων μας σήμερα, ιδιαίτερα στις κοινωνικές επιστήμες, αγαπητοί συνάδελφοι, δεν είναι ο περιορισμός της ελευθερίας της έκφρασης καθότι δεν νομίζω ότι κινδυνεύει (ή τουλάχιστον δεν κινδυνεύει από αυτούς που εσείς στοχοποιείται όταν ολισθήσατε εκτοξεύοντας το γνωστό σύνθημα περί «εθνικής ορθότητας»).

Το πρόβλημα, και ταυτόχρονα η πρόκληση, είναι το κατά πόσο θα διαθέτουμε με χρηστό τρόπο τους σπάνιους πόρους που προσφέρει σε εμάς η κοινωνία. Συγκεκριμένα, το κατά πόσο θα κτιστούν χειραφετημένες επιστημονικές κοινότητες που θα αφήνουν πίσω το αμαρτωλό παρελθόν των ιδεολογικοπολιτικών εκπαιδευτηρίων της Δύσης (στα οποία σχεδόν όλοι μας φοιτήσαμε, αν και μερικοί είχαν και την αντίστοιχη εμπειρία των αντίστοιχων εκπαιδευτηρίων της Ανατολής). Είναι τα ίδια εκπαιδευτήρια στα οποία –όπως εκτεταμένα εξηγώ στην τελευταία μου μονογραφία– στήριξαν την αποικιοκρατία, την καταλήστευση του πλανήτη, τους ηγεμονικούς πολέμους, τον εθνοσοβινισμό, τις εθνοκαθάρσεις, τις γενοκτονίες και την ιδεολογική ηγεμονομαχία του 20ού αιώνα. Στις μέρες μας, ευέλικτα επιδίδονται σε ακόμη μια παράκρουση, την εθνομηδενιστική αποδόμηση των κοινωνιών ως μέσον δήθεν παγκόσμιας ενοποίησης του πλανήτη (τα εφήμερα ηγεμονικά συμφέροντα εξυπηρετούν, βεβαίως, και τίποτα άλλο). Αυτό βεβαίως είναι ένα μεγάλο ζήτημα που δεν εξαντλείται με Δελτία Τύπου και σημειώματα όπως το παρόν.

Αυτό που θέλω να τονίσω, όμως, είναι ότι καλά είναι να διατηρηθεί το (ακαδημαϊκά αναφαίρετο) δικαίωμα να λένε κάποιοι χειραφετημένες επιστημονικές απόψεις που διαφεύγουν της ιδεολογικοπολιτικής ορθότητας των ηγεμονικών δυνάμεων χωρίς να απειλούνται με υπονοούμενα, χωρίς να αντιστρέφονται θύτες και θύματα και χωρίς να γίνονται υπαινιγμοί ότι η επιστήμη κινδυνεύει από την χειραφετημένη ανάλυση και όχι από αυτούς που θέλουν να την ιδεολογικοποιήσουν.

Συναφές είναι επίσης και το γεγονός ότι η επέκταση των Τμημάτων κοινωνικών επιστημών δεν είναι απλή και ευθύγραμμη υπόθεση. Εσχάτως τα ίδια τμήματα της Δύσης και της Ανατολής που εξυπηρετούσαν τα κρατικά συμφέροντα τα μιμήθηκαν και πολλές μικρότερες χώρες, με αντεστραμμένα όμως πρόσημα, ως δηλαδή μηχανισμοί ανεπίγνωστης καταπολέμησης των ανθρωπολογικών προϋποθέσεων κρατών-στόχων και εξυπηρέτησης του μεταψυχροπολεμικού πλιάτσικου που βρίσκεται εν εξελίξει (βλ. πιο κάτω αναφορές μου στο αμαρτωλό σχέδιο Αναν και τον εξευτελισμό των ευρωπαίων επιστημόνων). Υπέρτατος σκοπός είναι η αντιμετώπιση της ιδεολογικοποίησης της επιστήμης και η καλλιέργεια πραγματικής αξιολογικά ελεύθερης και ιδεολογικοπολιτικά αποστειρωμένης επιστήμης. Μόνο η τελευταία είναι κοινωνικοπρακτικά χρήσιμη. Μόνο αυτή, επιπλέον, εξυπηρετεί την διεθνή ειρήνη και σταθερότητα.

Εν τούτοις, στο επιγραμματικό αλλά πλήρες υπαινιγμών Δελτίο Τύπου που αποστείλατε ως προεδρείο της ΠΟΣΔΕΠ, περίπου προδικάζετε το αντίθετο.

Σε μικρές και μεγάλες χώρες μια είναι η επιστήμη: Η χειραφετημένη και ιδεολογικοπολιτικά ανεπηρέαστη. Ιδιαίτερα σε χώρες που διαθέτουν πολύτιμους πόρους για την καλλιέργεια του πολιτικού στοχασμού αμφιβάλλω κατά πόσο αυτό θα επιτευχθεί αν συμπεριφερόμαστε ως φτωχοί συγγενείς των προπαγανδιστών των ηγεμονικών δυνάμεων που μαζοχιστικά ανάγουμε –το αν αυτό γίνεται συνειδητά ή ανεπίγνωστα είναι επιστημονικά αδιάφορο– σε δική μας ιδεολογικοεπιστημονική ορθότητα. Ορθότητα, μάλιστα που διαδίδεται πολλαπλασιαστικά με αναμασήματα τετριμμένων θεωρημάτων και ιδεολογημάτων. Επιστήμη όμως δεν είναι ο πιθηκισμός και οι ιδεολογικοπολιτικά στρατευμένες θέσεις. Μήπως κύριοι θέλετε να μας εμποδίσετε να λέμε αυτή την αυταπόδεικτη αλήθεια με το να μας δολοφονείτε τον επιστημονικό χαρακτήρα εκτοξεύοντας το σύνθημα περί «εθνικής ορθότητας» ή και άλλα χειρότερα συνθήματα των τηλεοπτικών παραθύρων!

Επιστήμη, επαναλαμβάνω, σημαίνει αξιολογικά ελεύθερη, χειραφετημένη και πραγματολογικά επαληθευμένη αναζήτηση της αλήθειας. Για την ιστοριογραφία πριν μερικά χρόνια αυτό είπαν, για παράδειγμα, όσοι αντέκρουσαν τις ιδεολογικά προκατειλημμένες προσεγγίσεις. Εσείς, όμως, φαίνεται να μη γνωρίζετε αυτή τη συζήτηση και να εστιάζετε την προσοχή σας στον δημοσιογραφικά τεκταινόμενα που δεν αφορούν την ακαδημαϊκή κοινότητα [Εμένα, για παράδειγμα, όταν συχνά μου ζητούν να τα σχολιάσω δημόσια στέκομαι μόνο στα επιστημονικά και επιστημολογικά ζητήματα και ποτέ δεν προσωποποιώ τις αναφορές μου για να αποφευχθεί η οξύτητα μεταξύ των ακαδημαϊκών. Είστε σίγουροι ότι αυτοί που εμμέσως πλην σαφώς υπερασπίζεστε κάνουν το ίδιο. Ψάξτε το σας παρακαλώ].

Επειδή δεν έχετε το μονοπώλιο της αλήθειας επί παντός επιστητού ελέω προεδρίας σε ένα συνδικαλιστικό όργανο, σας παρακαλώ να διαβάσετε επιχειρηματολογικά βάσιμες θέσεις για το ζήτημα που κυρίως θίξατε, της ιστοριογραφίας. Αν έχετε διάθεση για διάλογο και όχι από καθέδρας (ΠΟΣΔΕΠ) μονόλογο, μελετήστε τις θέσεις πλήθους επιστημόνων και πληροφορημένων πολιτών συμπεριλαμβανομένης και της Ακαδημίας Αθηνών στις διευθύνσεις http://www.ifestosedu.gr/60HistoryBookscontoversy.htm και http://www.ifestosedu.gr/59HistoryBooksMemos.htm . Αν επιπλέον θέλετε να δείτε εκτεταμένη ανάλυση σε ιστορικοπολιτικό πλαίσιο μπορείτε να ανατρέξετε και στη μονογραφία μου Κοσμοθεωρία των Εθνών (http://www.ifestosedu.gr/59HistoryBooksMemos.htm). Μόλις κυκλοφόρησε και αν ενδιαφέρεστε, μπορείτε να βρείτε εκτεταμένη ανάλυση για το γεγονός ότι οι λεγόμενες κοινωνικές επιστήμες, όταν είναι στερημένες αξιολογικής ελευθερίας είναι ιδεολογικοπολιτική προπαγάνδα στερούμενες ακόμη και την παραμικρή επιστημονική υπόσταση. Αυτό βασικά συνέβαινε από τον 16ο αιώνα μέχρι σήμερα στα ιδεολογικοπολιτικά εκπαιδευτήρια της Δύσης και της πρώην ΕΣΣΔ. Όσον αφορά αυτή τη διαφθορά της επιστήμης δεν μου φαίνεται να είστε πολύ υποψιασμένοι ή πληροφορημένοι. Γι’ αυτό εμμέσως πλην σαφώς συνοπτικά και επιγραμματικά καταδικάζετε κάθε θέση που αντικρούει την ιστοριογραφική ανεκδοτολογία, τσουβαλιάζοντας μάλιστα όλες τις θέσεις και αναμιγνύοντάς τες με τους γελοίους διαξιφισμούς στα τηλεοπτικά παράθυρα ή με διαμάχες στον χώρο των επιφυλλίδων. Θα αντιληφθείτε ίσως τι σημαίνουν οι (ευέλικτες) επιστημονικές μεταμφιέσεις και στρατεύσεις και θα κατανοήσετε ίσως ότι τα πράγματα είναι κάπως διαφορετικά απ’ ότι η συμβατική σοφία τα παρουσιάζει στις πεζές και ανιαρές ιδεολογικοπολιτικές διαμάχες. Ότι για παράδειγμα οι κατακτήσεις του πολιτικού πολιτισμού και των επιστημονικών κατακτήσεων κινδυνεύουν για άλλους λόγους και όχι για αυτούς που υπαινίσσεστε. Μην πυροβολείτε τους πιανίστες, ή τουλάχιστον μην αποφαίνεστε επί τόσο σοβαρών επιστημονικών, επιστημολογικών και πολιτικοστοχαστικών ζητημάτων πριν μελετήστε το ζήτημα σοβαρά. Έτσι μόνο μπορείτε να τοποθετηθείστε τεκμηριωμένα, συγκεκριμένα και χωρίς αοριστολογίες και υπαινιγμούς που λειτουργούν δολοφονικά κατά όποιου αντικρούει την ιδεολογικοπολιτική ορθότητα και την εξ αυτής διάβρωση της επιστήμης.

Συμβατικά, βεβαίως, μπορεί να συμβεί και αυτό: Διολίσθηση στο τέλμα. Πλήθος ιδεολογικοπολιτικά μεταμφιεσμένων ομοϊδεατών να κυριαρχήσει στα πανεπιστήμια μετατρέποντάς τα σε χώρο ιδεολογικοπολιτικής προπαγάνδας εξωπολιτικά και διεθνικά χρηματοδοτούμενης και με τρόπο που διαφεύγει όλους τους επιστημονικούς, ακαδημαϊκούς, κοινωνικούς και πολιτικούς ελέγχους. Ένας όχλος ομοϊδεατών, για παράδειγμα, θα ισοπεδώνει στην ιστορική αλήθεια αναφορικά με το γενοκτονικό έγκλημα καταστροφής των εθνών και του μακραίωνου πολιτισμού τους από τις ηγεμονικές και αυτοκρατορικές δυνάμεις τον 19ο αιώνα και με σοφιστείες θα σχετικοποιεί γνωστά γεγονότα για να αντιστραφεί αυτό που όλοι γνωρίζουν όσον αφορά τα θύματα, τους θύτες, τους κανόνες και τις εξαιρέσεις. Να είστε σίγουροι ότι ετοιμοπόλεμα πλήθος «περιοδικών αξιολογητών» στα ηγεμονικά κράτη που ελέγχονται από ιδεολογικούς ομοϊδεάτες θα τα φιλοξενήσουν, πλήθος «υπηρεσιών» θα τα επιδοτήσουν, πλήθος αδιαφανών εξωπολιτικών διεθνικών κερδοσκόπων θα τους χρηματοδοτήσουν και όλοι μαζί θα φωνασκούν ότι έχουν όχι μόνο δικαίωμα μετατροπής της επιστήμης σε διαδικασία έκφρασης σπουδαιοφανών γνωμών αλλά και μέσον προπηλακισμού όσων αντιστέκονται.

Αφού ακούσαμε ότι το 1955-59 οι αποικιοκράτες καταστέλλοντας τον εθνικοαπελευθερωτικό αγώνα των κυπρίων έκαναν πολιτική … προστασίας των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, πρέπει υπό χειρότερες περιστάσεις να είμαστε προετοιμασμένοι να ακούσουμε οτιδήποτε εξυπηρετεί το εφήμερο ηγεμονικό πλιάτσικο της εκάστοτε διεθνοπολιτικής συγκυρίας. Είναι λογικό, υπό τέτοιες περιστάσεις, οι δράστες της ιδεολογικοπολιτικής στράτευσης να στοχοποιούν και να δολοφονούν τον επιστημονικό χαρακτήρα όποιου προσκολλάται στην επιστήμη και όποιου απορρίπτει την προπαγάνδα από οπουδήποτε και αν προέρχεται. Εσείς με ποια πλευρά είστε και πόσο μελετήσατε και σκεφτήκατε τα σύνθετα αυτά επιστημονικά, επιστημολογικά και πολιτικοστοχαστικά ζητήματα;

Δεν πρέπει να ξεχνάμε, εξάλλου, ότι δεν έχει σημασία το κατά πόσο στη μια ή άλλη συγκυρία ο ένας υποστηρίζει την εθνική ορθότητα, ο άλλος την ιδεολογική ορθότητα και κάποιος άλλος ποιο κάτω εκφράζει γνώμες μέσα στο «επιστημονικό άσυλο» για να εκτονώνει τα ψυχολογικά του σύνδρομα. Όπως η εμπειρία δείχνει ο κατήφορος προς την ιδεολογικοπολιτική προπαγάνδα συνεπάγεται ευέλικτες ιδεολογικοπολιτικές προσαρμογές τις οποίες όποιος έχει μάτια τις βλέπει.

Με νόημα, για παράδειγμα, σας λέω ότι θα μπορούσε ένας σεσημασμένος και κακόφημος κερδοσκόπος όπως ο George Soros να χρηματοδοτεί ευρωπαίους επιστήμονες και τα ιδρύματά τους και αυτοί να εμφανίζονται ως ... ακαδημαϊκά ανεξάρτητοι. Στην συνέχεια, έχοντας υπεροχή πόρων έναντι των ασκητικών και ταπεινών αξιολογικά ελεύθερων ακαδημαϊκών θα μπορούσαν μέσα από επιφυλλίδες να προπηλακίζουν τους τελευταίους. Εσείς τι νομίζετε; Θα είναι ακαδημαϊκά ανεξάρτητοι αν κάποιοι υποθετικά χρηματοδοτηθούν από τον Σόρος ή κάποιους άλλους ακόμη πιο αδιαφανείς διεθνικούς και διεθνείς δρώντες; Και τι θα κάνατε ως συνδικαλιστικό όργανο σε αυτή την περίπτωση; Διαβάστε, σας παρακαλώ, το εξαιρετικό και σύντομο ηλεκτρονικό δοκίμιο http://www.ifestosedu.gr/47SoftPower.htm. Θα σας πληροφορήσει για πολλά που ενδεχομένως δεν γνωρίζετε και που αφορούν την παρέμβασή σας μέσω το αφοριστικού Δελτίου Τύπου! Εγώ όπως ήδη είπα σας πιστώνω με καλή πρόθεση και σας καλώ να μελετάτε τόσο σύνθετα ζητήματα πριν πάρετε θέση και πριν καταδικάσετε αθώους και ένοχους. Στην συνέχεια καλά θα κάνετε να ψάξετε στο διαδίκτυο για να δείτε ποιοι και ποια ιδρύματα σχετίζονται με τον Σόρος ή περίεργα ιδρύματα που είναι παντελώς διεθνικά-εξωπολιτικά και που στερούνται του παραμικρού ελέγχου (κοινωνικού, πολιτικού, νομικού, ακαδημαϊκού, επιστημονικού). Σας παρακαλώ να τα ψάξετε γιατί αυτά και πολλά άλλα θα μπορούσαν να συμβαίνουν σε ένα οποιουδήποτε κράτους. Τι θα λέγατε εσείς, ως συνδικαλιστικό όργανο, αν στην χώρα μας συμβούν τέτοια φρικτά πράγματα ή και ακόμη χειρότερα;

Το ζήτημα της ακαδημαϊκής ελευθερίας στον δικό μου χώρο, αγαπητοί συνάδελφοι, είναι πολύ πιο σύνθετη υπόθεση απ’ ότι εσείς συνοπτικά και με Δελτία Τύπου υπαινίσσεστε.

Θα μπορούσα επίσης να σας καλέσω να μιλήσετε τεκμηριωμένα επί ενός ζητήματος πελώριας ηθικής, επιστημονικής, ακαδημαϊκής και πολιτικοστοχαστικής σημασίας. Είναι η περίπτωση του περιβόητου σχεδίου Αναν. Επειδή μπορείτε εύκολα να πληροφορηθείτε τα πραγματικά γεγονότα και την επιστημονική αλήθεια ίσως βοηθηθείτε να εκτονώσετε τον καλόπιστο ενθουσιασμό σας με το να κατανοήσετε τι σημαίνει διάβρωση της επιστημονικής ανάλυσης από την ιδεολογικοπολιτική ορθότητα και τις διεθνοπολιτικές σκοπιμότητες. Τέτοιοι κίνδυνοι υπάρχουν όταν επιστημονικά βέβηλες θέσεις ενοχοποιούν την επιστημονικά σωστή θέση ελέω αριθμητικής υπεροχής, συνδρομής διεθνικών δρώντων, στήριξης από τα μέσα ενημέρωσης και σκοταδισμού που προκαλεί η εισροή μαζικής συμβατικής σοφίας και ιδεολογικοπολιτικής ορθότητας. Για να στηριχθεί λοιπόν η «μεταεθνική ορθότητα» (ή καλύτερα η μεταφυσικά προσδιορισμένη μεταεθνική παράκρουση), στηρίχθηκε μια από τις σημαντικότερες απόπειρες καταστολής της δημοκρατίας, της ελευθερίας, της ανεξαρτησίας, των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και παντοτινής υποδούλωσης μιας κοινωνίας στα νέο-αποικιακά ηγεμονικά συμφέροντα.

Εκατοντάδες συνάδελφοί μας ανερυθρίαστα έβαλαν την υπογραφή τους κάτω από λίστες υποστήριξης του φασιστοειδούς σχεδίου Αναν; Τι έκανε τότε η ΠΟΣΔΕΠ όσον αφορά αυτή την άκρως αντιδεοντολογική στάση που εξ αντικειμένου!!! παραβίαζε όλα ανεξαιρέτως τα κριτήρια ελευθερίας, δημοκρατίας και επιστημονικής ιδεολογίας; Παραβίαζε επίσης επιστημονικά κριτήρια σε τέτοιο βαθμό και έκταση που κανονικά αν είχαμε ευθιξία ως ακαδημαϊκός χώρος και αν είχαμε μηχανισμούς επιστημονικού αυτοέλεγχου θα έπρεπε να υπάρξει εσωτερική επανάσταση και αλλαγή ακαδημαϊκού παραδείγματος.

Αποδείχθηκε εν τέλει ότι η ιδεολογικοπολιτική ορθότητα που μας κατατρύχει επιβάλλει μια επιστημονική ορθότητα που καταργεί τους επιστημονικούς ελέγχους στο εσωτερικό του απυρόβλητου οχυρού της ακαδημαϊκής ανεξαρτησίας. Κατ’ ελάχιστον έπρεπε οι δράστες να ζητήσουν δημόσια συγνώμη. Να ζητήσουν συγνώμη για το γεγονός ότι εκτέθηκαν επιστημονικά και δεοντολογικά με το να υποστηρίξουν την ηγεμονική πλεκτάνη. Παραβιάστηκαν α) όλα τα επιστημονικά κριτήρια, β) όλες τις πανεπιστημιακές δεοντολογίες, γ) όλες τις κατακτήσεις πολιτικού πολιτισμού, ε) όλα τα κριτήρια δημοκρατίας και δ) όλα τα κριτήρια ελευθερίας και διεθνούς δικαίου και όλες οι κοινωνικές και διεθνοπολιτικές κατακτήσεις των ανθρώπων.

Τι έκανε η επιστημονική μας κοινότητα και ο κατά τα άλλα λαλίστατος σύλλογός μας όταν στην συνέχεια λίγους μήνες μετά - χωρίς χρηματοδότηση από κάποιο Σόρος ή κάποια αμερικανική υπηρεσία - μια ντουζίνα ασκητικών ακαδημαϊκών από όλο τον κόσμο (στην οποία είχα την τιμή να συμμετάσχω) κατέδειξε ότι το σχέδιο Αναν παραβίαζε όλες ανεξαιρέτως τις κατακτήσεις πολιτικού πολιτισμού των ανθρώπων. Πριν βιαστείτε για συμπεράσματα και για να διαφυλαχθεί η σοβαρότητα της συζήτησής μας, παρακαλώ μελετήστε την επιστημονικά πανίσχυρη έκθεση εμπειρογνωμόνων στην διεύθυνση http://www.ifestosedu.gr/32RuleofLaw.htm που συντάχθηκε από το διεθνές πάνελ επιστημόνων. Εκεί θα δείτε ότι υπάρχει θεμελίωση του πως και γιατί παραβιάζονται «θεμελιώσεις κατακτήσεις».

Όταν σπαταλούμε τους εαυτούς μας με Δελτία Τύπου για ενόχους και αθώους, αξιολογική ελευθερία και κατάχρησή της, ιδεολογικοπολιτική ορθότητα και άλλες ποικίλες «ορθότητες», καλό είναι μην αοριστολογούμε με συνθήματα περί «δημοκρατικών κατακτήσεων». Καλό είναι να μιλήσουμε με συγκεκριμένο τρόπο, στην βάση τεκμηριωμένων επιχειρημάτων και όχι στην βάση φιρμανιών που επισκιάζουν αντί να φωτίζουν τα πραγματικά προβλήματα. Οι αοριστολογίες βλάπτουν και δεοντολογικά είναι, επαναλαμβάνω, ανεπίτρεπτες.

Θα μπορούσα να επεκταθώ και σε άλλα παραδείγματα αλλά δεν θα το κάνω, τουλάχιστον εδώ και τώρα. Μελλοντικά ίσως, και μόνο αν διαπιστώσω ότι ενδιαφέρεστε για διάλογο και όχι για μονόλογο και μάλιστα σε ιδεολογικοπολιτική βάση. Ούτως ή άλλως, μερικές ακόμη μονογραφίες που στην βάση εμπειρικών μελετών θα θίξουν βαθιά την ιδεολογική και εξωπολιτική διαφθορά του επιστημονικού λόγου στην Ευρώπη.

Η ΠΟΣΔΕΠ αγαπητοί συνάδελφοι, δεν είναι εισαγγελικό όργανο ή δικαστήριο. Υποστηρίζω ότι δεν είναι ο ρόλος του προεδρείου να αποφαίνεται με συνοπτικές και αόριστες τοποθετήσεις επί επιστημονικών, επιστημολογικών και πολιτικοστοχαστικών υποθέσεων. Είμαι σίγουρος ότι δεν θέλετε να προκαλέσετε διαφθορά των επιστημονικών στάσεων αλλά έστω και αθέλητα αυτό ίσως προκαλέσετε αν συνεχίσετε να κατακρίνετε γενικόλογα, απειλητικά, αόριστα και με τρόπο που οδηγεί στον περιορισμό της επιστημονικής έκφρασης και ενθάρρυνσης της ιδεολογικοπολιτικών μεταμφιέσεων. Έτσι είναι που οδηγούμαστε στον περιορισμό της ελευθερίας της έκφρασης, την λογοκρισία, την αυτολογοκρισία και την εξωακαδημαϊκά ενθαρρυμένη πνευματική τρομοκρατία.

Επί των ζητημάτων που αποφαίνεστε με τόση σιγουριά και με τόση αυτοπεποίθηση όταν εκτοξεύετε το σύνθημα περί «εθνικής ορθότητας», λοιπόν, η αλήθεια δεν είναι μονοπώλιο κανενός (ούτε και δικό μου, βεβαίως, γιατί θεωρώ ότι αυτό που εγώ και πολλοί άλλοι κάνουν είναι η αναζήτηση της αλήθειας που ποτέ δεν είναι απόλυτη). Το ορθό και λανθασμένο, το δίκαιο και το άδικο και το επιστημονικά βάσιμο ή αβάσιμο, πάντως, δεν κρίνονται από Δελτία Τύπου που προδικάζουν την αλήθεια επί συνθέτων πνευματικών, επιστημονικών, επιστημολογικών και κοινωνικών ζητημάτων.

Κυριολεκτικά κύριοι συνάδελφοι: Έλεος … Είναι τόσα πολλά τα προβλήματα του χώρου μας που εμπίπτουν στην συνδικαλιστική αρμοδιότητά σας που κανονικά δεν πρέπει να έχετε αρκετό χρόνο για την διαχείρισή τους. Γιατί με τόση ευκολία εισέρχεστε σε επιστημονικά ναρκοπέδια;

Συνοψίζω λοιπόν λέγοντας ότι όσον με αφορά θα αγωνίζομαι ούτως ώστε όλοι να έχουμε δυνατότητα ελεύθερης έκφρασης αλλά και ότι όλοι θα πρέπει να υπερασπιζόμαστε τα θέσφατα της δεοντολογίας της επιστήμης. Ο καθείς στον ρόλο του και ο συνδικαλισμός στον δικό του. Ως προεδρείο της ΠΟΣΔΕΠ λοιπόν θα σας καλούσα να είστε πιο προσεκτικοί όταν με ευκολία υιοθετείτε μονομερώς θέσεις επί ζητημάτων που αφορούν υποθέσεις που σχετίζονται με άκρως αμφιλεγόμενα επιστημολογικά ζητήματα όπως την αποστολή της επιστήμης και τον ιδεολογικοπολιτικά μεταμφιεσμένο χαρακτήρα κάποιων παρεμβάσεων στον ακαδημαϊκό και δημόσιο χώρο. Μπορούμε αυτά να τα συζητήσουμε σε σοβαρά και προσεκτικά οργανωμένα συνέδρια αλλά όχι μέσα από Δελτία Τύπου. Εάν επιθυμείτε, μάλιστα, θα μπορούσα να συναντήσω το προεδρείο σας, για να επεκταθώ επί ζητημάτων βαθύτατων επιστημολογικών προεκτάσεων που αναλύω στην τελευταία μου μονογραφία, όπου και εξετάζονται εκτεταμένα η αποστολή των κοινωνικών επιστημών και η ασυμβατότητά των ιδεολογικοπολιτικών στρατεύσεων που υπονομεύουν την επιστήμη και την ακαδημαϊκή δεοντολογία. Θα μπορούσα έτσι να σας πείσω για τις προδιαγραφές ενός επιστημονικού συνεδρίου κατά την διάρκεια του οποίου θα συζητούσαμε διεξοδικά τα ζητήματα που θίγετε.

Ο προσδιορισμός των κοινωνικών και ακαδημαϊκών κατακτήσεων δεν μπορεί να γίνει με εισαγγελικό, αυταρχικό και αυθαίρετο τρόπο επειδή σήμερα εσείς και αύριο κάποιοι άλλοι βρίσκονται στο προεδρείο της ΠΟΣΔΕΠ.

Πολύ θα ήθελα να αντιληφθείτε το αυτονόητο, ότι δηλαδή οι περισσότεροι ακαδημαϊκοί είμαστε κατά κάθε λογοκρισίας ή περιορισμού της ελευθερίας της έκφρασης αλλά το πρόβλημα είναι ευρύτερο και βαθύτερο απ’ ότι αοριστολογώντας υπαινίσσεστε.

Οι περισσότεροι ακαδημαϊκοί επιπλέον, πιστωνόμαστε με δημοκρατικούς και κοινωνικούς αγώνες οι οποίοι δεν τελείωσαν με την εξέγερση του Πολυτεχνείου και για τους οποίους δεν νοιώθουμε ότι πρέπει να παινευόμαστε για να καταδικάζουμε όσους σήμερα έχουν διαφορετική άποψη. Κυρίως, οι περισσότεροι έχουμε έκτοτε αφοσιωθεί στην επιστήμη και αποφεύγουμε τους κακόφημους κερδοσκόπους και τις ξένες «υπηρεσίες» που θεωρούν τους στοχαστές των λιγότερο ισχυρών κρατών ιθαγενείς με αποκλειστικό ρόλο να αναμασούν εφήμερης αξίας ιδεολογήματα που εξυπηρετούν τα συμφέροντά τους. Θα θέλαμε οπωσδήποτε να μην τσουβαλιαζόμαστε μέσα σε αοριστολογίες και υπονοούμενα από το προεδρείο του συνδικαλιστικού μας οργάνου.

Τέλος, όσον αφορά την ιδεολογικοπολιτική αρένα και την δημοσιογραφική αρένα μπορείτε να απευθύνεστε ευθέως σε αυτούς χωρίς να εμπλέκετε τους ακαδημαϊκούς που διατηρούν το δικαίωμα ελεύθερης έκφρασης και ελεύθερης κριτικής όποτε και όπως αυτοί κρίνουν σκόπιμο. Είμαι σχεδόν σίγουρος ότι έστω και αν κάνατε ένα ολίσθημα με το να εκτοξεύσετε το εθνομηδενιστικό σύνθημα περί «εθνικής ορθότητας» δεν θα αμφισβητήσετε αυτό το κεκτημένο δικαίωμα.

Είμαι έτοιμος να συνεχίσω την ανταλλαγή θέσεων σε πολιτισμένη βάση. Στην διάθεσή σας.

Καθηγητής Διεθνών Σχέσεων, Πανεπιστημίου Πειραιώς

From: Spyros Sfenthourakis [mailto:sfendo@upatras.gr]
Sent: Thursday, July 16, 2009 12:02 PM
To: Παν. Πελοποννήσου; Αριστοτέλειο Παν. Θεσσαλονίκης; Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων; Διεθνές Πανεπιστήμιο Ελλάδος; Παν. Πατρών; ΕΜΠ; Παν. Δυτικής Μακεδονίας ΜΔΕΠ; Παν. Δυτικής Μακεδονίας ΔΕΒΣΝΗΠΤ; Παν. Πειραιώς; Πολυτεχνείο Κρήτης; Γεωπονικό Παν. Αθηνών; Ιόνιο Πανεπιστήμιο; Οικονομικό Παν. Αθηνών Σύλλογος ΔΕΠ; Παν. Θεσσαλίας; Παν. Μακεδονίας; Δημοκρίτειο Παν. Θράκης; Δημοκρίτειο Παν. Θράκης Πολυτεχνική Σχολή; Χαροκόπειο Παν. Αθηνών; Παν. Αιγαίου Σύλλογος; Παν. Κρήτης ΣΕΑ; Παν. Κρήτης Ιατρική; Παν. Κρήτης Χημείας; Παν. Κρήτης Μαθηματικό; Παν. Κρήτης Φυσικό; Παν. Κρήτης Βιολογίας; Παν. Κρήτης Επ.Υλικών; Παν. Κρήτης ΤΕΜ; Παν. Κρήτης Η/Υ; Παν. Κρήτης Οικονομικών; Παν. Κρήτης Ψυχολογίας; Παν. Κρήτης Πολ. Επιστ.; Παν. Κρήτης Κοινωνιολογίας; Παν. Κρήτης Φιλοσοφική; Πάντειο Πανεπιστήμιο; Ε.Κ.Π.Α.; Ε.Κ.Π.Α. Τμήματα κέντρου
Subject: Από ΠΟΣΔΕΠ - Δελτίο Τύπου

Τα τελευταία χρόνια σημειώνονται συστηματικές απόπειρες ελέγχου των απόψεων, της διδασκαλίας και της έρευνας πανεπιστημιακών δασκάλων καθώς και εκφοβισμού των φορέων των απόψεων αυτών. Καταγγέλλονται και διαβάλλονται όσοι και όσες δεν ευθυγραμμίζονται με τις θέσεις αυτόκλητων υπερασπιστών της εθνικής ορθότητας και γίνεται συστηματική προσπάθεια προσβολής της προσωπικότητας και της επιστημονικής τους επάρκειας με στόχο τον ακαδημαϊκό και κοινωνικό εξοστρακισμό τους. Το παρακολουθήσαμε στην υπόθεση του εγχειριδίου ιστορίας με τη στοχοποίηση των μελών της ομάδας συγγραφής του βιβλίου και την προσπάθεια σπίλωσής τους, το διαπιστώσαμε στις πρόσφατες διαδικασίες εκλογής μέλους ΔΕΠ στο Τμήμα Σλαβικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Αθηνών, σε επερωτήσεις βουλευτών για το επιστημονικό προφίλ υποψηφίων επιστημόνων ή για το περιεχόμενο σπουδών πανεπιστημιακών τμημάτων, το σημειώνουμε στην πρόσφατη και συνεχιζόμενη απόπειρα εκφοβισμού συναδέλφου στο Πανεπιστήμιο Αιγαίου.

Το προεδρείο της ΠΟΣΔΕΠ εκφράζει την έντονη αντίθεσή του σε κάθε προσπάθεια, που στρέφεται κατά της ελευθερίας της έρευνας και της διδασκαλίας, απ’ όπου και αν προέρχεται και δηλώνει την αλληλεγγύη του και την ολόπλευρη συμπαράστασή του στους/στις συναδέλφους που στοχοποιούνται για τις απόψεις τους και το έργο τους. Στη δημοκρατία, η ελευθερία της έρευνας και της διδασκαλίας κατοχυρώνεται συνταγματικά και συνιστά μη διαπραγματεύσιμη προϋπόθεση για την επιστημονική εγκυρότητα και εξέλιξη.

Η ΠΟΣΔΕΠ δηλώνει αποφασισμένη να αντιταχθεί σε κάθε απόπειρα αμφισβήτησης αυτών των θεμελιωδών κατακτήσεων της ακαδημαϊκής κοινότητας αλλά και της ελληνικής κοινωνίας στο σύνολό της.

"Ο συνδυασμός των πάντων με τα πάντα, ο οποίος όπως θα δούμε σ’ αυτό το βιβλίο αποτελεί ουσιώδες γνώρισμα του μαζικοδημοκρατικού τρόπου σκέψης, καθώς και οι ηδονιστικές αξίες του αυθορμητισμού και της αυτοπραγμάτωσης όπως τις διακήρυξε η πολιτισμική επανάσταση στην Ελλάδα, συμφύρθηκαν με τις παμπάλαιες και πασίγνωστες εγχώριες έξεις της πνευματικής νωθρότητας, του εξυπνακιδισμού και της ημιμάθειας. Η σύμφυρση αυτή επομένως ήταν η φυσική βολική είσοδος του μεταμοντερνισμού σ’ ένα τόπο όπου το αστικό εργασιακό ήθος ήταν ουσιαστικά άγνωστο όχι μόνο στον τομέα της υλικής παραγωγής αλλά και στον τομέα του πνεύματος, όπου δεν διαμορφώθηκαν επιστημονικές παραδόσεις με συνοχή και με μακρόβιους φορείς όπου οι μίμοι και οι γελωτοποιοί εκπροσωπούνται με ποσοστά ιδιαιτέρως υψηλά στους κύκλους των διανοουμένων στα πανεπιστήμια και στα μέσα μαζικής ενημέρωσης. Όπως και να ’χει, η τέτοια είσοδος του μεταμοντερνισμού στις ελληνικές συνθήκες αποτελεί την ολοκλήρωση και εν μέρει την κορύφωση της κρίσης όλων των θεμελιωδών δεδομένων της ελληνικής εθνικής ζωής. Η εκποίηση του έθνους με την υλική έννοια θα συνοδευτεί και από την πλήρη πνευματική του στειρότητα, αν η μεταμοντέρνα σύμφυρση των πάντων με τα πάντα πραγματωθεί αποκλειστικά ως σύμφυρση μεταξύ κακοχωνεμένων δάνειων στοιχείων και αν η φθορά των ελληνικών, ή εν πάση περιπτώσει εξελληνισμένων, ιδεολογημάτων καταλήξει συν τοις άλλοις σε συρρίκνωση ή εργαλειοποίηση της γλώσσας τέτοια, ώστε να μην μπορεί πια να παραχθεί στον νεοελληνικό χώρο το μόνο προϊόν που –ακριβώς χάρη στην μοναδική δυναμική μιας πολυστρώματης και παμπάλαιας γλώσσας– έχει παραχθεί ως τώρα σε υψηλή ποιότητα: ποίηση. Οποιαδήποτε προσωπική στάση κι αν επιλέξει ο καθένας, γεγονός είναι ότι η νεοελληνική ιστορία, έτσι όπως τη γνωρίσαμε στα τελευταία διακόσια χρόνια, κλείνει τον κύκλο της. Ασφαλώς, τα τραγικά και κωμικά της επεισόδια δεν τέλειωσαν ακόμη, όμως χάνεται η ενότητα της προβληματικής της και ο ειδοποιός της χαρακτήρας. Η Ελλάδα εντάσσεται σε πολύ χαμηλή θέση στο σύστημα του διεθνούς καταμερισμού της υλικής και πνευματικής εργασίας. Ο δικός της μεταμοντερνισμός συνίσταται στο ότι αποτελεί μια στενή και παράμερη λωρίδα στο ευρύ φάσμα του μεταμοντερνισμού των άλλων". Παναγιώτης Κονδύλης, Η Παρακμή του Αστικού Πολιτισμού (Θεμέλιο, Αθήνα 1991), σ. 46-7.

(για όσους από τον τα αριστερά παραληρήματα πέρασαν ευθέως στον νεοφιλελευθερισμό καταλήγοντας έτσι, αντί να καταγγέλλουν τον ιμπεριαλισμό να κεραυνοβολούν «κάθε εθνικισμό» και ενστερνιζόμενοι τον οικουμενισμό μέσω της ενιαίας παγκόσμιας αγοράς και των «ανθρωπίνων δικαιωμάτων») «Δεν αναρωτιούνται ούτε ποιος θα τα ερμηνεύσει δεσμευτικά κάθε φορά τι σημαίνουν αυτά τα «δικαιώματα» στον συγκεκριμένο τόπο και χρόνο, ούτε αν και πόσο δικαιολογείται ο «εθνικισμός» όποτε ένας μικρός θέλει να αντισταθεί στις αδηφάγες διαθέσεις ενός μεγάλου. Με τον τρόπο αυτό, ενώ ηθικολογούν αδιάκοπα, στην πραγματικότητα συμπαρατάσσονται με το δίκαιο του ισχυρότερου. Αλλά αν ο ηττημένος αποδεχόμενος όψιμα την ιδεολογία του νικητή γίνεται συχνά ο γελοιωδέστερος και γλοιωδέστερος φορέας της, δεν είναι βέβαια ο πρωταρχικός εμπνευστής και θεμελιωτής της. Η «αριστερά» έχοντας μετατραπεί σε ουραγό ή σφογγοκωλάριο του αμερικανισμού, δεν αντλεί πλέον από ό,τι ζωντανότερο είχε η μαρξιστική παράδοση, δηλαδή την ανελέητη απομυθοποίηση των φιλελεύθερων ιδεολογημάτων, αλλά τρέφεται από μια κοινωνική θεωρία που εν μέρει αντικατοπτρίζει και εν μέρει συγκαλύπτει εξιδανικευτικά τις πραγματικές σχέσεις ισχύος μέσα στην δυτική μαζική δημοκρατία». (έμφαση δική μου), Παναγιώτης Κονδύλης, Από τον 20 στον 21 Αιώνα (Εκδόσεις Θεμέλιο, Αθήνα 2000) σ. 8.

====================================================================================================================

-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Προς διοργανωτές της συνάντησης «Από τον Εθνικιστικό πατριωτισµό στον Πατριωτισµό του Πολίτη»

Κοινοποίηση: Πανεπιστημιακή κοινότητα και άλλους ενδιαφερομένους. Ανάρτησή της επιστολής στην διεύθυνση http://www.ifestos.edu.gr/60.htm.

Θέμα: Η διαμάχη για τα βιβλία της ιστορίας και η «κριτική ιστοριογραφία»: Έκκληση για ψυχραιμία, νηφαλιότητα και αποχή από χρήση υβριστικών χαρακτηρισμών. Πρόταση για επιστημονική συνάντηση χωρίς ντουντούκες, κραυγές και χαρακτηρισμούς.

Αν και δυσκολεύομαι να παρευρεθώ ευχαριστώ για την πρόσκληση (για τους τρίτους την προσαρτώ πιο κάτω) να συμμετάσχω σε δημόσια συζήτηση με θέμα «Από τον Εθνικιστικό πατριωτισµό στον Πατριωτισµό του Πολίτη» που αφορά την διαμάχη για την «κριτική» ιστοριογραφία. Ειλικρινά, με αφήνουν άφωνο οι επιστημονικά αδιάφορες κορώνες του τίτλου που επιλέξατε και που μάλλον προδικάζουν μια μεροληπτική προσέγγιση ενός κρίσιμου ζητήματος που απασχολεί έντονα το σύνολο της ελληνικής κοινωνίας και της σιωπηρής πλειονότητας των ελλήνων κοινωνικών επιστημόνων.

Είναι «εθνικισμός» αν κάποιοι θέλουν ακριβή και όχι ιδεοληπτική ιστοριογραφία; Είναι εθνικισμός αν κάποιοι θεωρούν ιστοριογραφική τσαρλατανιά την εξίσωση θυτών και θυμάτων της εποχής των φασιστικών-δυναστικών αυτοκρατοριών; Είναι εθνικισμός αν κάποιοι θέλουν αυστηρά περιγραφική ανάλυση των φασιστικών-δυναστικών πρακτικών της αυτοκρατορικής εποχής; Είναι ή δεν είναι επίπλαστη κατασκευή η αντιπαραβολή του «πατριωτισμού του πολίτη» και ενός δήθεν «εθνικιστικού» πατριωτισμού; Πότε θα γίνει κατανοητό ότι στον διεθνή χώρο δεν υπάρχουν άχρωμες, άοσμες και απονευρωμένες κατασκευές αλλά ζωντανά και οντολογικά θεμελιωμένα εθνικά-κρατικά κοινωνικοπολιτικά συστήματα που θεμελιώθηκαν στις αξιώσεις ελευθερίας-ανεξαρτησίας και που υπάρχουν για ένα μόνο σκοπό: Να είναι συλλογικά ελεύθερα-ανεξάρτητα και οι κοινωνίες τους να απολαμβάνουν την ετερότητά τους υπό καθεστώς εσωτερικής-εξωτερικής κυριαρχίας! Αυτό προβλέπει το διεθνές δίκαιο, αυτό προβλέπουν οι καταστατικοί χάρτες των διεθνών θεσμών και αυτό αξιώνουν όλες οι κοινωνίες πλην κάποιων «κριτικών» διανοουμένων σε κάποιες τρικλίζουσες και παραπαίουσες κοινωνίες. Για όσους τουλάχιστον είναι νοήμονες, ορθολογιστές και καλόπιστοι, στα κράτη-θύματα των ηγεμονικών αξιώσεων δεν υπάρχουν εθνικιστές. Όλες οι κυρίαρχες κοινωνίες είναι φιλειρηνικές και το μόνο που θέλουν είναι η ανεξαρτησία τους και η απόλαυση της ηθικής και κοσμοθεωρητικής ετερότητάς τους. Στις διεθνείς σχέσεις υπάρχουν μόνο διεθνοεθνικιστές (τα ηγεμονικά κράτη) και ιδεολογικοί χαμαιλέοντες (η «μαλακή ισχύς» των πρώτων στις παραπαίουσες κοινωνίες) που υπηρετούν τους πρώτους! Υπάρχουν επίσης και κοινωνικοπολιτικά ανεξέλεγκτοι διεθνικοί δρώντες όπως εγκληματίες, τρομοκράτες και μεγαλομανείς κερδοσκόποι που επενδύουν σε ιδρύματα, έρευνες και χρήσιμες σχέσεις με υπηρεσίες των ηγεμονικών κρατών. Γιατί λοιπόν αυτό το κυνήγι μαγισσών κατά του φρονήματος κοινωνιών που αμύνονται και που βρίσκονται στο στόχαστρο των διεθνοεθνικιστών;

Δράττομαι ακριβώς της ευκαιρίας για να επισημάνω ότι μετά τις εύλογες, εξαιρετικά επιεικείς και κατά το πλείστον πλήρως αιτιολογημένες αντιδράσεις πολλών μελών της ελληνικής επιστημονικής κοινότητας και σχεδόν του συνόλου των δημοκρατικά σκεπτόμενων μελών της ελληνικής κοινωνίας, θα περίμενα διαφορετικές αντιδράσεις και διαφορετικές δημόσιες συζητήσεις. Όμως, φαίνεται ότι το πάθημα όσων στήριξαν το φασιστοειδές-ανελεύθερο σχέδιο Αναν δεν έγινε μάθημα. Οι ίδιες πρακτικές που προωθούσαν αυτό το φασιστοειδές-ανελεύθερο σχέδιο επαναλαμβάνονται τώρα –κυρίως από μονοπωλιακές στήλες επιφυλλίδων– συνοδευόμενες από ακόμη πιο αγενείς χαρακτηρισμούς. Αναφέρω ενδεικτικά ότι πρωταθλητές επιφυλλίδων επιτίθενται απρόκλητα κατά όσων έχουν αντίθετη άποψη χαρακτηρίζοντάς τους, μεταξύ άλλων, ως «ψυχωτικούς» ή φιλοπόλεμους που «τους αρέσει η ιστορία που ρέει αίμα». Όταν έστω και βραδύκαυστα άρχισε να συζητείται το ζήτημα της «κριτικής» ιστοριογραφίας και των διεθνικών συναρτήσεων, πολλοί ελπίσαμε ότι αυτή την φορά κάποιοι θα αντιληφτούν έγκαιρα το λάθος τους και ότι η ευγένεια, η ηπιότητα και η νηφαλιότητα θα επικρατήσουν, τουλάχιστον μεταξύ πανεπιστημιακών. Αναμέναμε ότι, επιτέλους, η δύναμη του μυαλού θα αρχίσει να διοχετεύεται στα επιχειρήματα και όχι στις κραυγές και ότι, πλέον, μετά το πάθημα του σχεδίου Αναν, θα γίνει ευρύτερα παραδεκτό πως οι δράστες χονδροειδών λαθών θα πρέπει να δηλώνουν ένα ταπεινό και τίμιο mea culpa αντί να αυγοπαγιδεύονται σ’ ένα φαύλο κύκλο αυτοαναφορικά αυτοτροφοδοτούμενων σφαλμάτων. Τέτοιες στάσεις –δηλαδή παραδοχές λαθών– είναι συχνές και στις καλές επιστημονικές κοινότητες τιμώνται δεόντως. Σε κάθε περίπτωση, επειδή δεν διεκδικώ το μονοπώλιο της αλήθειας και επειδή διερωτώμαι κατά πόσο κάνω λάθος –κατά πόσο δηλαδή η ημερίδα σας που συμπεριλαμβάνει πολλούς «αναθεωρητές της ιστορίας» γίνεται για να ακουστεί αυτοκριτική– πολύ θα ήθελα η –εξ αντικειμένου ιδεολογικά ομοιογενής– ομάδα σας να απαντήσει σε καίρια ερωτήματα της ελληνικής κοινωνίας και των υπόλοιπων μελών της πανεπιστημιακής κοινότητας:

1. Τι απαντούν οι «κριτικοί» ιστοριογράφοι για την έκθεση-καταπέλτης της Ακαδημίας Αθηνών;;;; Η εύκολη απάντηση βεβαίως που δεν συνιστώ είναι να κατηγορηθούν οι Ακαδημαϊκοί ως «ψυχωτικοί» ή περίπου «αιμοσταγείς». Δεν το συνιστώ. Εν τέλει, κάποιοι, μετά την πασιφανή επιστημονική συντριβή τους γιατί δεν καταθέτουν τα όπλα και γιατί δεν αφήνουν άλλους πιο προσεκτικούς επιστήμονες να γράψουν την ιστορία για την ελληνική νεολαία! Γιατί κυριολεκτικά «γλύφουν εκεί που χθες έφτυναν»; Εκεί δηλαδή που χθες έβριζαν ως «ψυχωτικούς», «εθνικιστές» και ως περίπου αιμοσταγείς όσους θέλουν βάσιμη ιστοριογραφία (χωρίς χονδροειδή λάθη) σήμερα κυριολεκτικά ως «βρεγμένες γάτες» τρέχουν στα κελεύσματα της περιδεούς –μπροστά στις βάσιμες διαμαρτυρίες και την κοινωνική αντίδραση– πολιτικής εξουσίας και στρώνονται στην δουλειά για να «διορθώσουν» εκατοντάδες λάθη. Είναι αυτή η πρέπουσα ακαδημαϊκή στάση;

2. Ποια είναι ακριβώς η σχέση της «κριτικής» αναθεώρησης των μαθητικών βιβλίων με τα «μητρικά» αναθεωρητικά κείμενα που γράφτηκαν υπό την στέγη του άκρως αμφιλεγόμενου CDRSEE; Δεοντολογικά πως τίθεται το ζήτημα των ακαδημαϊκά άκρως αμφιλεγόμενων εξωγενών χρηματοδοτών και κυρίως οι συναρτήσεις με τον διεθνικό-διεθνή ρόλο αφενός του σημαντικού χρηματοδότη και κακόφημου κερδοσκόπου Σόρος και αφετέρου ποικίλων «οργανισμών» δυτικών ηγεμονικών δυνάμεων με πασίγνωστο ρόλο και αποστολή. Όσοι είναι καλόπιστοι καλά θα κάνουν να ανατρέξουν σε αναλύσεις για το θέμα αυτό (κλικ για μετάβαση). Σε συνάρτηση με αυτά τα καίριας σημασίας ζητήματα, συζητείστε παρακαλώ συναφείς πάγιους ακαδημαϊκούς κώδικες και δεοντολογίες που σχετίζονται με την ακαδημαϊκή ανεξαρτησία!

3. Πως αιτιολογείται η ακαδημαϊκά απαράδεκτη τακτική μερικών ιδεολογικά δραστήριων φορέων συλλογής υπογραφών από νεότερα και νεοεισερχόμενα στελέχη; Είναι μια τέτοια πρακτική συμβατή με πάγιους κώδικες ακαδημαϊκής δεοντολογίας; Είναι δυνατό συνάδελφοί μας να λειτουργούν ως «λίσταρχοι»-συλλέκτες υπογραφών που σκανδαλίζουν και εξ αντικειμένου πειθαναγκάζουν νεότερα στελέχη του χώρου; Επισημαίνω ότι εμφανίζονται σχεδόν οι ίδιοι πάντα φορείς επιστημονικών τίτλων που εκτέθηκαν ανεπανόρθωτα όταν υποστήριξαν το φασιστοειδές-ανελεύθερο σχέδιο Αναν. Τότε ήταν το ανελεύθερο σχέδιο Αναν σήμερα είναι η «κριτική» ιστοριογραφία.

4. Τι λέει ένα πάνελ εκλεκτών ακαδημαϊκών: Είναι «εθνικισμός» η αντίδραση στην μεταπρατική –όπως εκτιμώ και όπως θα αποδείξω σύντομα σε κείμενα που θα δημοσιεύσω– αναπαραγωγή δέκατης ή και εικοστής κατηγορίας ξενόγλωσσων «κριτικών» θεωρημάτων; Συζητείστε παρακαλώ –και αν μπορούσα να προσέλθω αυτό θα επέμενα να συζητηθεί στην δημόσια εκδήλωσή σας– κατά πόσο ο ρόλος των Κοινωνικών Επιστημών συνίσταται στην καλλιέργεια αξιολογικά ελεύθερων και υψηλών ποιοτικών βαθμίδων πρωτότυπων θεωρήσεων ή, αντίθετα, συνίσταται α) στην καλλιέργεια ιδεολογικοπολιτικών εκλογικεύσεων, β) στην αναπαραγωγή «κριτικών» ιδεολογημάτων που εξυπηρετούν κατεξουσιαστικές αξιώσεις ισχύος των ηγεμονικών δυνάμεων και γ) στην παραγωγή διεθνοαναρχικών θεωρημάτων-ιδεολογημάτων ασύμβατων με τον πολιτικό πολιτισμό των διεθνών σχέσεων!

5. Περιδιαβάζοντας τις ιστοσελίδες κυρίως ελλήνων της διασποράς μπορεί κανείς να διαβάσει εκατοντάδες θεμελιωμένα κείμενα που επισημαίνουν χονδροειδή λάθη, ασάφειες, αντιφάσεις και αυθαίρετα άλματα συλλογισμών της «κριτικής» ιστοριογραφίας. Τα γράφουν ιστορικοί, ακαδημαϊκοί όλων των ειδικοτήτων ακόμη και απλοί πολίτες πολλοί από τους οποίους φαίνεται ότι είναι καλύτεροι γνώστες έγκυρων ιστοριογραφικών προσεγγίσεων σε σύγκριση με εν ενεργεία φορείς επιστημονικών τίτλων. Τι λέει λοιπόν το εκλεκτό σας πάνελ για αυτές τις κριτικές. Γιατί φαίνεται ότι και απλοί πολίτες αντιλαμβάνονται ότι η ιστοριογραφία δεν μπορεί να είναι ασύμβατη με την διϋποκειμενική γνώση και με την αξίωση ελευθερίας-ανεξαρτησίας μιας ή περισσοτέρων κοινωνιών. Η ιστοριογραφία δεν αντικρούει δονκιχωτικά αυτή την διϋποκειμενική ιστορική αλήθεια αλλά την υπηρετεί ευλαβικά.

6. Καλά είναι επίσης να ακούσουμε τι λένε οι οπαδοί των «κριτικών» κειμένων για το γεγονός ότι ηγεμονικά συμπεριφερόμενα κράτη χειροκροτούν την «κριτική» αποδομητική ιστοριογραφία γιατί εξυπηρετεί τα άνομα και καταχρηστικά συμφέροντά τους. Είναι αυτό τυχαίο και αθώο ή αιτιώδες και σημαντικό; Συναφώς, από πολύ καιρό έχω μια απορία: Πως μπορεί να αισθάνεται κάποιος όταν επικαλείται «προοδευτικούς» και «φιλειρηνικούς» σκοπούς για να κραυγάζει κατά της φιλοπατρίας και κατ’ επέκταση κατά κάθε προοδευτικού πολίτη; Πως αισθάνεται όταν διαβάζει ότι με τον ένα ή άλλο τρόπο –το «πώς» είναι επιστημονικά αδιάφορο– εξυπηρετούνται κατεξουσιαστικές ηγεμονικές αξιώσεις ισχύος; Πως εν τέλει μπορεί να μην βλέπει αυτό που όλη η κοινωνία βλέπει και αυτό που πληθώρα στοιχείων καταμαρτυρούν, ότι δηλαδή, εξυπηρετούνται γεράκια της διεθνούς πολιτικής και κερδοσκόποι που «θέλουν να έχουν εξωτερική πολιτική» (και οι οποίοι γι’ αυτό πρόθυμα χρηματοδοτούν την αποδόμηση των θεσμών ελευθερίας των λαών). Δηλαδή την αποδόμηση των ανεξαρτήτων πατρίδων με την υπονόμευση της διϋποκειμενικής ιστορικής γνώσης και των κοσμοθεωριών που στηρίζουν την εθνική ανεξαρτησία. Είναι όλα αυτά συμβατά με την ακαδημαϊκή αποστολή και με πάγιους επιστημονικούς κώδικες και δεοντολογίες;

7. Τέλος, στο πλαίσιο της έρευνάς μου για την ελληνική εκδοχή της «κριτικής σκέψης» διάβαζα πρόσφατα επιφυλλίδα που γράφτηκε το 2001 από μέλος του εκλεκτού σας πάνελ όταν έγραψε: «…είναι μεγάλη ανάγκη να βρεθούν τρόποι ώστε να απαλλαγεί ο κόσμος από τη βάρβαρη αξία του ηρωισμού, έτσι ώστε η ανθρώπινη κοινωνία να μην παράγει πια ήρωες κανενός είδους. Είναι μεγάλη ανάγκη, γιατί ο κάθε προέλευσης ήρωας εξ ορισμού περιφρονεί την ανθρώπινη ζωή ακόμα και τη δική του…». Έξη χρόνια μετά άλλαξε γνώμη; Μπορεί πλέον να αντιληφτεί ότι στις διεθνείς σχέσεις το πρόβλημα δεν είναι ο «κάθε λογής ηρωισμός» αλλά οι επιθετικές, αναθεωρητικές και βάρβαρες ηγεμονικές στάσεις; Συνεχίζει μήπως να συμπεριλαμβάνει στον «κάθε λογής ηρωισμό» –και να τους εξισώνει– αυτούς που αμύνονται και αυτούς που επιτίθενται; Τι θα συμβούλευε τους έλληνες όταν τους επιτέθηκαν οι ναζί, όταν τους καταδυνάστευσαν οι χουντικοί πράκτορες των αμερικανών ή όταν στην Κύπρο το 1974 τους επιτέθηκαν οι χουντικοί και μετά οι φασιστές τούρκοι στρατοκράτες; Να αμύνονται ηρωικά ή να υπηρετούν τον φασισμό; Εγώ δεν αποδίδω προθέσεις σε κανένα. Λέω απλά ότι πολλοί πρέπει να διαβάζουν ένα καλό κείμενο διεθνών σχέσεων πριν μιλήσουν για τον πόλεμο, την επίθεση, την άμυνα και τον ηρωισμό για την υπεράσπιση της ανεξαρτησίας μιας κοινωνίας. Υποψιάζομαι ότι απλά η εκλεκτή συνάδελφος όπως και πολλοί άλλοι καλόπιστοι και καλοπροαίρετοι ιδέα δεν έχει για τα αίτια πολέμου και ότι γι’ αυτό απλουστευτικά περιγράφει ένα κόσμο όπου δεν υπάρχουν κατεξουσιαστικές ηγεμονικές αξιώσεις, όπου δεν υπάρχουν διενέξεις απόρροια παρελθουσών και σημερινών ηγεμονικών συγκρούσεων, όπου δεν υπάρχουν τραγικές διενέξεις απόρροια του κρατικού γίγνεσθαι, όπου δεν υπάρχει άνιση ανάπτυξη, όπου δεν υπάρχουν αναθεωρητικές αξιώσεις, όπου δεν υπάρχουν επιθετικές συμπεριφορές, όπου δεν υπάρχουν κοινωνίες που αξίζει να υπεραμύνονται της ανεξάρτητης Πολιτείας τους, όπου δεν υπάρχουν αποσταθεροποιητικά διεθνικά φαινόμενα, όπου δεν υπάρχουν διεθνικοί Σόροι που «θέλουν να έχουν την δική τους εξωτερική πολιτική», όπου δεν υπάρχουν μηχανορραφίες των μυστικών υπηρεσιών εις βάρος φιλειρηνικών κοινωνιών, όπου δεν υπάρχουν ηγεμονικές αξιώσεις που ακυρώνουν το διεθνές δίκαιο και τους διεθνείς θεσμούς, κτλ κτλ. Υποθέτω ότι άλλες ασχολίες και ειδικά τα αναρίθμητα πλέον διεθνικά ερευνητικά προγράμματα που ιεραποστολικά στοχεύουν στην ειρήνη δεν αφήνουν χρόνο σε κάποιους να διαβάσουν καλή ιστορία ή κάποιο καλό βιβλίο για τα αίτια πολέμου συγγραφέων όπως οι Θουκυδίδης, Carr, Gilpin, Aron, Morgenthau, Waltz, Gilpin, Mearsheimer et al. Τέτοια κείμενα, αξιόπιστα, έγκυρα και επιστημονικά-αξιολογικά ελεύθερα περιγράφουν τα αίτια πολέμου. Δεν βλέπουν όμως ούτε τηλεόραση; Γιατί ίσως μόνο και μόνο βλέποντας τηλεόραση χωρίς ιδεοληπτικές παρωπίδες μπορεί ο καθείς να αντιληφτεί τα αίτια πολέμου! Προς τι λοιπόν η εξίσωση των βάρβαρων ηγεμονικών αρπακτικών με όσους θέλουν αν χρειαστεί να επιδείξουν πνεύμα αυτοθυσίας υπερασπιζόμενοι την φιλειρηνική κοινωνία τους; Είναι αυτό επιστημονική ανάλυση ή περιττή ιδεολογικοπολιτική εκλογίκευση; Είναι άγνοια ή επιπόλαιη αναπαραγωγή θεωρημάτων που εξισώνουν θύτες και θύματα αποδυναμώνοντας έτσι τα δεύτερα; Γνωρίζει η συγγραφέας των πιο πάνω γραμμών κάποια ιστορική στιγμή που να μην υπήρχαν επιτιθέμενοι και αμυνόμενοι; Αν όχι, είναι αυτό τυχαίο; Ποιοι της φταίνε, οι πρώτοι ή οι δεύτεροι και γιατί παρακαλώ τους εξισώνει; Μήπως κατέχει κάποιο μαγικό ραβδί για να μας το δώσει να αλλάξουμε τον κόσμο σύμφωνα με το μαγικό κόσμο των ψευδαισθήσεων του ενός ή άλλου ιδεολογήματος; Για να μιλήσουμε σοβαρά, λοιπόν, μιας και πρόκειται για τόσο κρίσιμα ζητήματα –και επικίνδυνα πράγματα, που θέτουν σε κίνδυνο την ασφάλειά μας και προκαλούν εκατόμβες– όπως ο πόλεμος, η ειρήνη, το δικαίωμα στην αυτοάμυνα και η υποχρέωση (νομική και ηθική) υπεράσπισης της πατρίδας, καλά θα κάνουν τα μέλη του εκλεκτού σας πάνελ να συζητήσουν τα αίτια πολέμου!!! Ειλικρινά πολύ θα ήθελα να το κάνετε και να διανείμετε τα πρακτικά. Οι κραυγές στις επιφυλλίδες βλάπτουν τα επιστημονικά επιχειρήματα ωφελούν. Η συζήτηση μεταξύ των ακαδημαϊκών πρέπει να γίνεται αποκλειστικά στην δεύτερη σφαίρα.

Όσον με αφορά, τέλος, αν και στο παρελθόν έχω γίνει στόχος άπειρων δολοφονικών (του επιστημονικού μου χαρακτήρα) άδικων, αυθαίρετων και απρεπών επιθέσεων, ήδη άρχισα μια όπως πάντα νηφάλια και ψύχραιμη «κριτική των κριτικών». Ακριβώς, παρά το γεγονός ότι στο παρελθόν είχα γράψει για το θέμα αυτό, σας πληροφορώ για την περίπτωση που σας ενδιαφέρει, ότι τους τελευταίους μήνες μελέτησα ή ξαναμελέτησα εκατοντάδες «κριτικά» κείμενα. Η δική μου κριτική θα είναι δεόντως αμείλικτη. Τα πορίσματα είναι ουσιαστικά και συναφή με την επίμαχη συζήτηση που –έστω και βραδύκαυστα– άρχισε στην Ελλάδα για τα βιβλία της ιστορίας. Αν και η έρευνα ολοκληρώθηκε δεν θα την δημοσιεύσω τώρα για να προσαρτηθεί μετά το καλοκαίρι σε περιπτωσιολογική μελέτη των διαμειφθέντων περί το σχέδιο Αναν και άλλων συναφών φαινομένων που οδηγούν ταχύρρυθμα τις Κοινωνικές Επιστήμες στο τέλμα. Προσδοκώ και ευελπιστώ πως ακόμη και διαφωνούντες συνάδελφοι θα ήθελαν να διαβάσουν και να συζητήσουν τα πορίσματά μου. Με έκπληξη πολλοί θα ανακαλύψουν, πάντως, ότι το πρόβλημά δεν είναι τόσο οι αναρίθμητες αποχρώσεις και ποιοτικές βαθμίδες των «κριτικών» στην διεθνή βιβλιογραφία αλλά κυρίως η ημιμάθεια και η περίεργη αθωότητα πολλών ιθαγενών οι οποίοι αν και ξέρουν να κραυγάζουν σε γελοίες επιφυλλίδες μάλλον δεν ξέρουν να διαβάζουν προσεκτικά ξενόγλωσσους μέντορές τους.

Δεν θα μπορέσω, λοιπόν, να προσέλθω στην συνάντησή σας. Εύχομαι εν τούτοις καλή επιτυχία και ευχαριστώ για την πρόσκληση. Κυρίως εύχομαι να οδηγηθείτε στο αυτονόητο συμπέρασμα ότι η μεταπρατική και ιδεολογικοποιημένη αναπαραγωγή κάποιων προβληματισμών ξένων συναδέλφων δεν τιμά την κοινότητα των ελλήνων κοινωνικών επιστημόνων. Εύχομαι, επιπλέον, η συνάντηση να βοηθήσει να γίνει κατανοητό ότι η δέσμευση τεράστιων σπάνιων πόρων της ελληνικής κοινωνίας στις Κοινωνικές Επιστήμες υποχρεώνει τους φορείς ελληνικών ακαδημαϊκών τίτλων να δημοσιεύουν πρωτότυπα κείμενα, να αντλούν εκλεκτικά και ορθά από ξένες πηγές και κυρίως να αποφεύγουν γραμμικές αναπαραγωγές ιδεοληπτικών-αποδομητικών θεωρημάτων που ανατρέπουν τον πολιτικό πολιτισμό στις ενδοκρατικές και διακρατικές σχέσεις.

Τέλος, επειδή υποψιάζομαι (ελπίζω άδικα και λανθασμένα) πως αυτό που πραγματικά θέλουν μερικοί είναι να εκτονώνονται ψυχολογικά παρά να συζητούν δημοκρατικά (πως αλλιώς θα τολμούσε να χαρακτηρίσει κανείς τους συναδέλφους του «ψυχωτικούς» ή περίπου «αιμοσταγείς»;), αν αυτό ωφελεί την ψυχική τους κατάσταση ας εκτονωθούν βγάζοντας μερικές ακόμη ασυνάρτητες κραυγές. Αν θέλουν ας φωνάξουν ακόμη και με ντουντούκες. Κατανοώ την ψυχική αναστάτωση που πρέπει να δημιούργησε σε κάποιους δράστες κραυγών και χαρακτηρισμών το γεγονός ότι βρέθηκαν αντιμέτωποι με τον πηγαίο ορθολογισμό ενός υγιούς, δημοκρατικού λαού που αγαπά την ελευθερία-ανεξαρτησία του. Γιατί, ουσιαστικά, κατά αυτών βάλλουν τα «κριτικά» κείμενα.

Όταν λοιπόν τελειώσουν οι κραυγές και οι επιστημονικές ντουντούκες, προτείνω να διοργανωθεί μια ορθολογιστική επιστημονική ημερίδα με θέμα: «Ιστοριογραφία, διεθνολογία, “κριτικοί”, “κριτικοί κονστρουκτιβιστές”, ηγεμονικές αξιώσεις και οι δημόσιες τοποθετήσεις των ελλήνων επιστημόνων». Εγώ δηλώνω πανέτοιμος για μια τέτοια συζήτηση, όχι όμως από τις στήλες των εφημερίδων και όχι με κραυγές και ύβρεις.

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Περιεχόμενα: 1. Προγραμματική προκατάληψη μιας αντι-επιστημονικής μεθοδολογίας. 2. Αντικειμενικά κριτήρια μιας καλής ιστοριογραφίας. 3. Αποτελεί μύθος ότι όλοι οι έλληνες ιστορικοί συμφωνούν με την «κριτική» αναθεώρηση της ιστορίας. 4. Ρίζες, εξέλιξη, εξυπηρετήσεις της «κριτικής» ιστοριογραφίας και η τα επιστημονικά κίβδηλα υποπροϊόντα 5. Περί ιστορικών μύθων και οι «κριτικοί» μυθολόγοι.

Εισαγωγική σημείωση: Η εμβέλεια του παρόντος σημειώματος είναι μικρή: Ανάδειξη μερικών μόνο πτυχών της «κριτικής» ιστοριογραφίας και κατάδειξη κάποιων επιστημονικών αλμάτων, λογικών σφαλμάτων και αυθαίρετων επικλήσεων επιστημονικής εγκυρότητας. Έπεται εκτενέστερο κείμενο που θα δημοσιευτεί σε εύθετο χρόνο. Στάσεις όπως το σχέδιο Αναν, οι προπετείς αξιώσεις για κατευνασμό του τουρκικού και άλλων αναθεωρητισμών και τα βιβλία ιστορίας του CDRSEE, υφαίνουν πλέον ένα πέπλο παραδοχών που διαφθείρει στοχαστικά ολοένα και περισσότερο τις κοινωνικές επιστήμες και τον δημόσιο διάλογο, ζήτημα ως προς το οποίο έχουμε χρέος και καθήκον να επανέλθουμε.

1. Προγραμματική προκατάληψη μιας αντι-επιστημονικής μεθοδολογίας. Κατά πρώτον, παραθέτω μερικά μόνο ενδεικτικά εδάφια των δραστών εκφυλισμένων «κριτικών» ιστοριογραφικών απόψεων (περισσότερα, εκτενέστερα και με παραπομπές σε επερχόμενη μονογραφία και σύντομες επιστημολογικές αναφορές πιο κάτω):

«Η πρόκληση της διδασκαλίας της εθνικής ιστορίας έγκειται στο τρόπο διαχείρισης των συγκρούσεων και μάλιστα όταν οι συγκρούσεις αυτές έχουν νωπά αποτυπώματα στην συλλογική μνήμη. Στην περίπτωση της ελληνικής εθνικής ιστορίας, κεντρικό ρόλο κατέχει η ελληνοτουρκική σύγκρουση, τρία τουλάχιστον σημεία καμπής: την Ελληνική Επανάσταση, την Μικρασιατική Καταστροφή και το Κυπριακό. Τα δύο τελευταία διατηρούν ζωντανή την μνήμη του πόνου και της σύγκρουσης και συμβάλλουν στην διαμόρφωση πολιτικών θέσεων σε επίπεδο εξωτερικής πολιτικής. Αυτός είναι άλλωστε ο λόγος που η συζήτηση περί ιστορίας εντοπίζεται κυρίως στα σημεία εκείνα που δίνουν πολιτικό περιεχόμενο στην ιστορική αφήγηση της ελληνοτουρκικής σύγκρουσης».

Αλλού: «Όσοι θέλουν την λεπτομερή αφήγηση των δεινών που υπέφεραν οι Έλληνες από τους Τούρκους θυματοποιούν το έθνος και επιδιώκουν την ιστορική νομιμοποίηση της σύγκρουσης ώστε να είναι πάντα παρούσα» (η διδασκαλία της ιστορίας αλλού) «έχει πάψει (sic) πριν από πολλές δεκαετίες να “ρέει αίμα” στις σελίδες των σχολικών βιβλίων». Αλλού της «μητρικής» ομάδας υπό το CDRSEE: «(η ιστοριογραφική στρατηγική σκοπό έχει) «μια αλλαγή στο περιεχόμενο των εισαγωγικών βιβλίων της ιστορίας που μπορεί εύκολα να οδηγήσει σε αλλαγή του τρόπου με τον οποίο οι μαθητές βλέπουν το ιστορικό παρελθόν τους εξαφανίζοντας τις τάσεις για σύγκρουση-παραγωγή στερεοτύπων».

Αλλού: «Η διδασκαλία της ιστορίας πρέπει να καταπολεμήσει την αντίληψη ότι η ιστορία είναι αντικειμενική»… «Η αποδόμηση της ιστορικής “αλήθειας” μπορεί να κατορθωθεί με το να παρουσιάζεις την “αλήθεια” του άλλου, αυτή του “εχθρού” γύρω από το ίδιο θέμα. Αυτή η προσέγγιση είναι ίσως η κατάλληλη για να διδάξεις γύρω από τα ζητήματα που ενέχουν συγκρούσεις».

Αλλού: «Παρουσιάζοντας τις συγκρούσεις όχι μόνο με τους άλλους αλλά και εντός του έθνους βοηθά στην υπονόμευση της ιδέας της εθνικής ομοιογένειας η οποία βρίσκεται στον πυρήνα της εθνοκεντρικής ιστορίας».

Αλλού: «… στην προοπτική μιας φιλειρηνικής εκπαίδευσης κρίθηκε σκόπιμο ότι είναι σκόπιμο να αποσιωπηθούν οι συγκρούσεις και τα αισθήματα εχθρότητας που ανάπτυξαν δύο έθνη στο παρελθόν. Μετατοπίστηκε λοιπόν το κέντρο βάρους από την πολιτική και διπλωματική ιστορία στην κοινωνική, οικονομική και πολιτισμική ιστορία, η οποία δεν περιέχει αιματηρές συγκρούσεις και εντοπίζει το ενδιαφέρον σε άλλες πτυχές του παρελθόντος» (έμφαση σε διάφορα σημεία και το «sic» δικά μου)

Μόνο σε πολιτικοποιημένους, ιδεοληπτικούς και προπαγανδιστικούς ιστοριογραφικούς κύκλους μπορούν, χωρίς να ελέγχονται επιστημονικά, να λέγονται απίστευτα προκατειλημμένες γνώμες όπως οι πιο πάνω. Μπορεί αυτά να συνάδουν με το όνειρο του Σόρος για μια «ανοικτή κοινωνία» ή με τις στρατηγικές επιδιώξεις των ΗΠΑ για αποδόμηση των κοινωνιών των κρατών-στόχων αλλά δεν αντέχουν σε σοβαρή επιστημονική κριτική. Το γεγονός ότι στα ημέτερα Βαλκάνια αυτοί που τα στηρίζουν αυξάνονται και πληθύνονται αριθμητικά (διογκώνοντας έτσι «λίστες υπογραφών ιστορικών», βλ. πιο κάτω) αποτελεί πρόβλημα της κοινωνίας που πληρώνει για την ύπαρξη Τμημάτων Κοινωνικών Επιστημών που εμφανώς διολισθαίνουν στο τέλμα της ιδεοληψίας και της πολιτικής προπαγάνδας. Αριθμητική αύξησή τους δεν αποτελεί τεκμήριο εγκυρότητας της ακαδημαϊκά μεταμφιεσμένης τσαρλατανιάς (είναι τσαρλατανιά να προτάσσεις προγραμματικούς πολιτικούς σκοπούς στην ιστοριογραφία, βλ. πιο κάτω) αλλά πρόβλημα των φορολογουμένων όταν πληρώνουν για να εκκολάπτονται αυτοτροφοδοτούμενα συστήματα αντι-κοινωνικής προπαγάνδας (είναι αντικοινωνική προπαγάνδα η υποβάθμιση της ιστορικής μνήμης για τους αγώνες ελευθερίας μιας κοινωνίας και η εξίσωσή τους με του δυνάστες και τα εγκλήματά τους).

2. Αντικειμενικά κριτήρια μιας καλής ιστοριογραφίας. Κατά κοινή παραδοχή όλων των καλών ιστορικών όλων των εποχών (πλην κάποιων βαλκάνιων και κυρίως ελλήνων «κριτικών» ιστοριογράφων) η καλή ιστοριογραφία είναι κατά βάση θουκυδίδεια (Romilly- Ιστορία και λόγος στον Θουκυδίδη). Αυτό γιατί, μεταξύ άλλων: (Ο Θουκυδίδης) «τείνει στην απόλυτη αντικειμενικότητα του ερευνητή» (σ. 15). Οφείλει τη μεγάλη αξία του στο γεγονός πως κατόρθωσε: να «βλέπει τη λεπτομέρεια σε συνάρτηση με το σύνολο (βλ. σ. 43), παραθέτει και αξιολογεί «μόνο εκείνες τις πληροφορίες που αναφέρονται σε κάποιο σημαντικό σκοπό (βλ. σ. 48), εξετάζει ό,τι έχει γνώρισμα καθολικό (βλ. σ. 49), παραθέτει «προθέσεις» ή «γνώμες» διαχρονικής αξίας και ανεξάρτητων των ατομικών περιπτώσεων (βλ. σ. 50). Εστιάζει την προσοχή με αυστηρή ακρίβεια επί της ουσίας και με τρόπο που μας επιτρέπει «να εντοπίσουμε κάτω από τις επιμέρους πράξεις την ύπαρξη τάσεων, αιτίων και λογικών αλληλουχιών, που είναι ολοένα και πιο βαθιές και μακρινές, που η αληθοφάνειά τους παίρνει έτσι έναν χαρακτήρα πιο γενικό», πιο ανεξάρτητο από τις περιστάσεις και τα πρόσωπα. «αυτές οι αλληλουχίες επαναλαμβάνονται τόσο περισσότερο όσο πιο αυστηρά έχουν αναχθεί στο ουσιώδες» (σ. 52) (έμφαση δική μου).

Αυτά είναι αντικειμενικά κριτήρια κάθε ιστοριογραφίας (πλην μερικών βαλκάνιων και κυρίως ελλήνων «κριτικών»). Απλή και μόνο σύγκριση αυτών των κριτηρίων με τις εντός εισαγωγικών θέσεις των ελλήνων «κριτικών» αναθεωρητών στην προηγούμενη ενότητα κάνει σαφές ακόμη και για τους πιο δύσπιστους ότι οι «κριτικοί» αφενός είναι επιστημονικά έωλοι και αφετέρου ότι ο σκοπός είναι πολιτικός και όχι επιστημονικός.

3. Αποτελεί μύθο ότι όλοι οι έλληνες κοινωνικοί επιστήμονες συμφωνούν με την «κριτική» αναθεώρηση της ιστορίας: Θεωρώ ακαδημαϊκή ατασθαλία την επίκληση του επιστημονικού τίτλου για να κάνει κάποιος πασίδηλη ιδεολογική προπαγάνδα υπέρ πολιτικών αλλαγών [γεγονός, μάλιστα, που δεν διστάζει να το κηρύττει δημόσια και κραυγαλέα, ίσως λόγω αυτοπεποίθησης που προκύπτει από την αριθμητική (όχι ποιοτική) διόγκωση των «κριτικών» κοινωνικών επιστημόνων στα πανεπιστημιακά τμήματα. Εξ αντικειμένου, μια τέτοια εξέλιξη είναι επιστημονικά θανατηφόρα και κοινωνικά ζημιογόνα].

Ασφαλώς, υπάρχει η έκθεση-καταπέλτης της Ακαδημίας Αθηνών η οποία από μόνη της θεμελιώνει ότι οι «κριτικοί» ιστοριογράφοι είναι ιστοριογραφικά ανεπαρκείς. Υπάρχουν επίσης αντίστοιχες μελέτες στην Κύπρο και της Εκκλησίας της Ελλάδας. Υπάρχουν επίσης άπειρα άλλα κείμενα έγκυρων ελλήνων κοινωνικών επιστημόνων και επιστημόνων άλλων κλάδων που αν και όχι «ιστορικοί» επειδή κάποια ζητήματα είναι γενικά επιστημολογικά κριτήρια όλων των επιστημών μπορούν να διακρίνουν το άσπρο από το μαύρο [Η «κριτική» ιστοριογραφία ούτε ιστορία είναι ούτε αφορά μόνο τους ιστορικούς. Αφορά όλους τους κοινωνικούς επιστήμονες γιατί θίγει ιερά και όσια της επιστημολογίας των κοινωνικών επιστημών, ιδιαίτερα των διεθνών σχέσεων. Ιδιαίτερα οι διεθνείς σχέσεις, εάν στηρίζεται σε «κριτικά» θεωρήματα είναι εξαρχής άχρηστη – αυτό για τους αυτόκλητους «διεθνολογούντες» ειδικούς στην τσαρλατανιές υπέρ του κάθε «Άλλου»]. Υπάρχουν επίσης εκατοντάδες κοινωνικοί επιστήμονες οι οποίοι δυστυχώς κλονίζονται και δεν παρεμβαίνουν για μια σειρά λόγων που σχετίζονται με την ατμόσφαιρα φασιστοειδούς τρομοκρατίας στον δημόσιο διάλογο [Είναι, δήθεν, «εθνικιστής» ή και «φασίστας» … όποιος δεν συμφωνεί με την άθλια αποδομητική «κριτική» ιστοριογραφία και δήθεν «δεν δικαιούται να ομιλεί» αν δεν φορεί επιστημονικοφανείς συμβατικούς ιστοριογραφικούς τίτλους].

Πάντως, σε αναφορά με κάποια λίστα που κυκλοφόρησε και την οποία λέγεται ότι υπέγραψαν εκατοντάδες «ιστορικοί», χρήζει και αξίζει να ειπωθούν συντομογραφικά τα εξής:

α) Εκτός του ότι όσοι υπέγραψαν δεν είναι όλοι ιστορικοί, έχει την ίδια επιστημονική αξία όση και η αντίστοιχη λίστα υπέρ του φασιστοειδούς σχεδίου Αναν (πάρα πολλά ονόματα «ιστορικών», «διεθνολόγων», «κοινωνιολόγων» κτλ, όλως περιέργως είναι τα ίδια σε αμφότερες τις λίστες). Για την επιστημονική βαθμίδα των φορέων των απόψεων της υπέρ του σχεδίου Αναν λίστας δέστε τεκμηριωμένη κριτική στην ηλεκτρονική διεύθυνση http://www.ifestos.edu.gr/32.htm. Κανείς, κυριολεκτικά κανείς από τους τότε «λίσταρχους», «λισταρχάκια» και λαλίστατους «μαϊντανούς των επιφυλλίδων και των τηλεοπτικών πάνελ» δεν τόλμησε να αντικρούσει με επιστημονικούς όρους αυτή την επιστημονικά απολύτως τεκμηριωμένη ανάλυση για την διεθνή και ευρωπαϊκή νομιμότητα που με λύσσα πολλοί καταπολέμησαν (λύσσα που συνοδευόταν με ανάλογη επίκληση επιστημονικών τίτλων που ακούμε σήμερα σε αναφορά με την «κριτική» βιβλιογραφία). «Λίσταρχοι» (αυτοί δηλαδή που συνήθως παίρνουν την πρωτοβουλία να κυκλοφορήσουν λίστες υπογραφών), «λίστες» και ανοησίες του τύπου «δεν δικαιούστε να ομιλείται γιατί δεν είσαστε … ιστορικοί» αποτελούν ομολογία επιστημονικής αδυναμίας και όχι τεκμήριο εγκυρότητας και αξιοπιστίας. Όσον αφορά την «κριτική» ιστοριογραφική λίστα υπομονή: Οι επιστημονικές απαντήσεις «σερβίρονται κρύες» και η απάντηση έρχεται σύντομα, νηφάλια και με τρόπο μάλιστα που θα αποκαλύψει ποια είναι ακριβώς τα αίτια της πασίδηλης διολίσθησης πολλών κοινωνικών επιστημόνων στο τέλμα της προκατάληψης, της ιδεοληψίας και της πολιτικής προπαγάνδας.

β) Σε κάθε περίπτωση, η κυκλοφορία λιστών από αρχαιότερους «λίσταρχους» αποτελεί ακαδημαϊκή ατασθαλία που κάποια στιγμή θα πρέπει να απασχολήσει τα ακαδημαϊκά όργανα και ίσως και άλλα όργανα της συντεταγμένης πολιτείας. Αποτελούν στιλέτο κατά της ακαδημαϊκής ελευθερίας και ενδο-ακαδημαϊκή μέθοδο εξεζητημένου καταναγκασμού που λειτουργεί εκβιαστικά για τα νεότερα ή νεοεισερχόμενα στελέχη. Είναι οπωσδήποτε βαθύτατη αντιδεοντολογική πράξη: Όταν τέτοιες λίστες κυκλοφορούν, όλα τα νεότερα ή νεοεισερχόμενα στελέχη του ακαδημαϊκού χώρου νοιώθουν καταναγκασμένα να συνυπογράψουν. Ακόμη χειρότερα, ασθενείς ψυχές και επιστημονικά αδύναμοι φορείς εκτός πανεπιστημίου αντί να ευθυγραμμιστούν με επιστημονικά βάσιμες προσεγγίσεις για να εισέλθουν στο πανεπιστήμιο ή για να εξελιχθούν, σκανδαλίζονται γιατί δημιουργείται μια διεφθαρμένη περιρρέουσα ατμόσφαιρα που υποδηλώνει πως συνταύτιση με ρευστές ιδεολογικοπολιτικές πλειονότητες αποτελεί εγγύηση ανέξοδης ακαδημαϊκής αναρρίχησης.

4. Ρίζες, εξέλιξη, εξυπηρετήσεις της «κριτικής» ιστοριογραφίας και η τα επιστημονικά κίβδηλα υποπροϊόντα. Απλή ανάγνωση των εντός εισαγωγικών εδαφίων (μερικά παρατίθενται πιο πάνω) καταμαρτυρεί πέραν πάσης αμφιβολίας ότι πραγματικός σκοπός των «κριτικών» ιστοριογράφων είναι πολιτικός και όχι επιστημονικός. Δεν ενδιαφέρει η ιστορική αλήθεια αλλά: α) η προγραμματική οριοθέτηση «κριτικών» πολιτικών σκοπών, β) η επιλογή πηγών με προκατειλημμένο-επιλεκτικό τρόπο ούτως ώστε να φωτιστούν συγκεκριμένες πτυχές (οι ασήμαντες) και να συσκοτιστούν άλλες (οι πιο σημαντικές και διαμορφωτικές του ιστορικού γίγνεσθαι όπως τα επικά γεγονότα), γ) η διαχείριση των πηγών ούτως ώστε να «τραβηχτούν από τα μαλλιά» συμπεράσματα που εξυπηρετούν τους προ-αποφασισθέντες πολιτικούς σκοπούς και δ) η πολιτική διαχείριση των πολιτικά προκατειλημμένων συμπερασμάτων για να «αποδομηθεί» συνειδησιακά η κοινωνία.

Για τους μη μυημένους στην διεθνή βιβλιογραφία, μπορώ να σκιαγραφήσω –περισσότερα σε επερχόμενη μονογραφία– τις τρις βασικά τάσεις (και το τέταρτο εκφυλισμένο βαλκάνιο υποπροϊόν τους).

Πρώτον, οι παραδοσιακοί «κριτικοί» απόρροια επιρροών της σχολής της Φραγκφούρτης (Χάμπερμας, Χόρκχαϊμερ, Μαρκούζε et al) που προβληματίζονται αιρετικά (αιρετικά, για τους περισσότερους «ορθόδοξους» μαρξιστές) κυρίως στην βάση των «αναρχικών» πρώτων κειμένων του Μάρξ (περίπου οδηγούν, ευθέως ή ίσαμε τις ακραίες συνέπεις, στο εξής συμπέρασμα: «Θα κατεδαφίσω τον κόσμο, αδιάφορο του τι θα προκύψει μετά») για να δημιουργηθεί ένας «μεταμοντέρνος», «μεταεθνικός» κόσμος. Μερικοί «οπαδοί» τους μιλούν για αποδόμηση και κατεδάφιση των κρατών και για ένα νέο-μεσσιανικό κόσμο («που “πιθανώς” θα προκύψει»). Αυτός ο κόσμος της διεστραμμένης φαντασίας των αυτόκλητων «κριτικών» αποδομηστών (διεστραμμένης, μιας και βάλλει κατά της οντολογικά θεμελιωμένης κοινωνικοπολιτικής δομής του κόσμου) θα αποτελείται, υποστηρίζουν, από … χιλιάδες «αυτόνομες κοινότητες». Έτσι, θα εισέλθουμε σε μια νέο-μεσσιανική εποχή … («έλεος», θα έλεγε κάποιος σ’ αυτούς τους επιστημονικά μεταμφιεσμένους φαντασιόπληκτους)

Δεύτερη τάση, είναι οι συμβατικοί κονστρουκτιβιστές όπως οι Bull, Wight, Carr et al (που ουσιαστικά καμιά σχέση δεν έχουν με τους «κριτικούς», έστω και αν οι τελευταίοι συχνά τους επικαλούνται λαθραία). Οι κονστρουκτιβιστές της «Βρετανικής Σχολής», ακριβώς, έγραψαν όχι για αποδόμηση του οντολογικά θεμελιωμένου εθνικού-κρατικού συστήματος αλλά αντίθετα για οικοδόμηση θεσμών, κωδίκων, δεοντολογιών και διακρατικών πρακτικών που ενισχύουν την διεθνή δομή και τους θεσμούς της (συμπεριλαμβανομένων των εθνικών-κρατικών θεσμών) (στην Ελλάδα, με επιστημονική ευθύνη και επιμέλεια του υποφαινόμενου, κυκλοφορούν τα βιβλία των κυριότερων ταγών της «Βρετανικής Σχολής», δηλαδή των Bull, Wight, Carr, Watson).

Τρίτη και κυρίαρχη άποψη, είναι οι αμερικανοί «κριτικοί κονστρουκτιβιστές». Απαλλαγμένοι προπετών συμπλεγμάτων επιστημονικής μεγαλομανίας που συχνά χαρακτηρίζουν ημιμαθείς και μεταπράτες ιδεολογημάτων σε ξεπεσμένες περιφερειακές «επιστημονικές» κοινότητες –οι οποίοι, φαίνεται, όντως, κάτι θέλουν να κρύψουν όταν επικαλούνται «επιστημονικούς τίτλους» - «είμαι ιστορικός, οι άλλοι δεν είναι…»)– οι αμερικανοί «κριτικοί κονστρουκτιβιστές» ταπεινά εξετάζουν ζητήματα ιδεολογίας, ιστορικών ταυτοτήτων, ιστορικών συνειδήσεων και άλλων κοινωνιολογικών πτυχών στις διακρατικές και διακρατικές σχέσεις. Από επιστημονική και επιστημολογική άποψη, όμως, απλά και ταπεινά δηλώνουν πως σκοπός τους δεν είναι να αμφισβητήσουν τις κυρίαρχες παραδοσιακές ιστοριογραφικές και διεθνολογικές επιστημονικές προσεγγίσεις (ο Θουκυδίδειος Πολιτικός Ρεαλισμός είναι η κυρίαρχη προσέγγιση στην ανάλυση των διεθνών σχέσεων) αλλά μόνο η συμπλήρωση κάποιων κενών με πολιτικό ενδιαφέρον για την αμερικανική στρατηγική. Όντως, συχνά δηλώνουν απερίφραστα ότι αυτή η στοχαστική σχοινοβασία έχει τουλάχιστον ένα «καλό» σκοπό: Να εξυπηρετήσει την αμερικανική στρατηγική και την διείσδυση των αμερικανικών συμφερόντων σε ένα κόσμο όπου η κυριαρχία πολλών κρατών όντως παραπαίει. Παραθέτω μερικά χαρακτηριστικά αποσπάσματα:

«Αμερικανοί ηγέτες σε προηγούμενες εποχές αυτόν τον αιώνα είχαν επιτύχει κάποια αποτελέσματα όταν καθοδηγούσαν την αμερικανική εξωτερική πολιτική προς την κατεύθυνση αναδόμησης της διεθνούς τάξης με όρους οργανωτικών κριτηρίων (organizing principles) που συντόνιζαν [το διεθνές σύστημα] σύμφωνα με τις κοσμοεικόνες που είχαν οι αμερικανοί για τον εαυτό τους, πιο συγκεκριμένα με τον αμερικανικό αστικοπολιτικό εθνικισμό …(η στρατηγική αυτή και ο τρόπος που σχετίζεται με τις «κριτικές» κονστρουκτιβιστικές» επιστημονικές αναζητήσεις) θα διαφέρει στα διάφορα σημεία του κόσμου ανάλογα με τις γεωπολιτικές συνθήκες» (Ruggie 1998). «O σκοπός (των αμερικανικών στρατηγικών) δεν ήταν απλώς να προωθήσουν συγκεκριμένους στόχους, αλλά να αλλάξουν τον τρόπο με τον οποίο οι συγκεκριμένες κοινωνίες βλέπουν τα οικεία συμφέροντα. H έμφαση αυτού που ο Nye ονομάζει “μαλακή ισχύς” σχετίζεται τόσο με ρεαλιστικούς φόβους [κατανομής ισχύος] για τη σχετική ισχύ όσο και με την [“κριτική”] κονστρουκτιβιστική ανάλυση για συλλογικά πιστεύω, πεποιθήσεις και ταυτότητες (Katzestein, Keohane, Krasner 1998). «(αναφορικά με την μαλακή ισχύς της αμερικανικής στρατηγικής) Εάν καταφέρω να σε κάνω να θέλεις αυτό που θέλω, τότε δεν χρειάζεται να σε αναγκάσω να κάνεις αυτό που δεν επιθυμείς» (Nye 2005). «Για να επιτευχθεί ένα «μεταεθνικό διεθνές σύστημα” θα πρέπει να αλλάξουν δραστικά οι ταυτότητες των (κοινωνιών) κρατών, και πιο συγκεκριμένα να μεταλλαχθούν στο πως τα κράτη σκέφτονται για τους εαυτούς τους, τους και για τα άλλα κράτη (περιγραφή Mearheimer 2007)

Για τους σκοπούς του παρόντος σύντομου σημειώματος, συμπληρώνω ότι δεν αναφερόμαστε σε κάποια μυστήρια συνωμοσιολογική ερμηνεία της διεθνούς πολιτικής αλλά στην αμερικανική στρατηγική. Οι αμερικανοί, των οποίων η ανάλυση διεθνών σχέσεων είναι σχεδόν πάντοτε απολύτως πολιτικά στρατευμένη (πλην ελάχιστων λαμπρών εξαιρέσεων), έξυπνα αναζητούν τρόπους εκμετάλλευσης της αφέλειας (ή άλλων κινήτρων, πιο πεζών, όπως αναρχικές ιδεολογίες ή ωφελήματα διεθνικών χρηματοδοτήσεων) όσων είναι πρόθυμοι να αποδυναμώσουν τα κράτη τους στο όνομα κάποιου διεθνιστικού σκοπού που –στην βάση της ρήσης «ο σκοπός αγιάζει τα μέσα και τις διεθνικές χρηματοδοτικές συντροφιές– διευκολύνεται με την αποδόμηση των οικείων κοινωνιών. Η διεθνής βιβλιογραφία έχει καλύψει αυτό το ζήτημα εκτενέστατα. Παραπέμπω σε ένα σύντομο κείμενο το οποίο όχι μόνο εξηγεί την στρατηγική «μαλακής ισχύος» των ΗΠΑ αλλά επιπλέον παραπέμπει επίσης στις μεθοδεύσεις των αμερικανικών υπηρεσιών, στα «ιδρύματα» που στην Αμερική και στον υπόλοιπο κόσμο επιστρατεύονται και στους συγκεκριμένους σκοπούς που εκπληρώνονται με την οικοδόμηση «μαλακής ισχύος»: http://www.ifestos.edu.gr/47.htm. Διαβάζοντας αυτό το κείμενο, ο ενδιαφερόμενος θα διαπιστώσει ότι ένα σημαντικό μακρύ χέρι είναι και τα ιδρύματα του κερδοσκόπου Σόρος που λειτουργεί διεθνικά και συχνά ανεξάρτητα. Για οτιδήποτε θα μπορούσε να σημαίνει αυτό, σημειώνω ότι τα ιδρύματα Σόρος τα συναντάμε και στους χρηματοδότες των τεσσάρων βιβλίων του CDRSEE που αποτελούν και την αφετηρία των προσπαθειών «κριτικής» ιστοριογραφικής αποδόμησης των Βαλκανικών κοινωνιών. Κάθε λογικός αναγνώστης θα κατανοήσει απολύτως κατά πόσο αυτό εξυπηρετεί την αμερικανική (κατακτητική) «ειρήνη» και το όνειρο του τυχάρπαστου Σόρος «να έχει δική του εξωτερική πολιτική» ή την ισορροπία και την ειρήνη μεταξύ των Βαλκανικών κοινωνιών.

Τουλάχιστον στο δικό μας επίπεδο επιστημονικής κριτικής δεν ασχολούμαστε με υπόγειες διαδρομές και συμφέροντα. Νομιμοποιημένα όμως επισημαίνουμε ότι τέτοιες συναναστροφές με «σόρους, σοράκια και κοράκια» του αχανούς διεθνικούς χώρου δεν τις θεωρούμε συμβατές με την αξιολογικά ελεύθερη επιστημονική σκέψη (Βλ. http://www.ifestos.edu.gr/60.htm). Εμείς νοούμε το ακαδημαϊκό έργο όπως το πνεύμα και το γράμμα του νόμου και πάγιοι κώδικες επιστημονικής δεοντολογίας επιτάσσουν: Ανεπηρέαστο, αδέσμευτο, απαλλαγμένο πολιτικών εισροών, περιγραφικό της αλήθειας και αποστασιοποιημένο από αμφιλεγόμενες εκλεκτικές συγγένειες και συναναστροφές. Αν κάποιοι δεν ενοχλούνται όταν συναγελάζονται με τους υπαλλήλους των ιδρυμάτων του άκρως αμφιλεγόμενου Σόρος, περίεργους εφοπλιστές, ιδρύματα της υπερατλαντικής δύναμης, κτλ, για να γράψουν την ιστορία των Βαλκανίων, είναι ελεύθεροι να κατηφορίζουν αυτό τον ολισθηρό δρόμο αλλά δεν είμαστε υποχρεωμένοι να μην το λαμβάνουμε υπόψη και να μην αποστασιοποιούμαστε.

Υπάρχει όμως και μια τέταρτη «κριτική» τάση, στοχαστικό υποπροϊόν των πιο πάνω: Όπως οι αυλικοί οι οπαδοί είναι πάντοτε βασιλικότεροι του βασιλέως. Η τάση αυτή εκδηλώνεται με ημιμαθείς, ιδεοληπτικές και φανατισμένες θέσεις φορέων επιστημονικών τίτλων, κυρίως σε παρακμασμένες και παραπαίουσες κοινωνίες των οποίων οι επιστημονικές τους κοινότητες φθίνουν και παρακμάζουν. Στις περιπτώσεις αυτές αφθονούν τα ιδεολογήματα και τα αστεία θεωρήματα που τα στηρίζουν. Όσο περισσότερο αυξάνονται αριθμητικά τα στοχαστικά υποπροϊόντα τόσο πιο προπετή γίνονται οι θέσεις, τόσο περισσότερο συσκοτίζουν την ποιοτική τους βαθμίδα με αυτοαναφορικές αλληλοενισχύσεις και τόσο περισσότερο χαμηλώνει η ποιοτική βαθμίδα των συζητήσεων στον δημόσιο διάλογο. Το μόνο επιχείρημα που τους μένει όταν θίγεται η διϋποκειμενική αλήθεια είναι το «εμείς είμαστε επιστήμονες-ιστορικοί και εσείς όχι». Γι’ αυτό καλά θα κάνουμε να «φωτογραφίσουμε» τις μεθοδεύσεις τους και να τους ξεσκεπάσουμε επιστημονικά και επιστημολογικά.

Κατ’ αρχάς, τα φαινόμενα της επιστημονικής παρακμής επιχειρείται να επισκιαστούν με οχλαγωγίες, με λίστες υπογραφών ακαδημαϊκών και με φανατισμούς επιφυλλιδογράφων ή αστέρων των τηλεοπτικών πάνελ όταν επισείουν τίτλους ως δήθεν αμάχητο τεκμήριο επιστημοσύνης. Ο κατήφορος συμπεριλαμβάνει υπόγειες ή πιο φανερές διασυνδέσεις με τον παραταξιακό χώρο και διεθνικές «δυνάμεις» που αν και επιστημονικά αδιάφορες μπορεί να θρέφει ένα στρεβλό «επιστημονικό» χώρο που έχει μόνο έρεισμα την αριθμητική αύξηση αυτών που φωνάζουν και κραυγάζουν «κριτικά» και δευτερογενές έρεισμα την στήριξη διεθνικών «δυνάμεων» και συστημάτων πολιτικής εξάρτησης.

Κυριολεκτικά αποσπασματικά και «τραβώντας από τα μαλλιά» ασύνδετα πράγματα είναι φυσικό να διατείνονται πως αντιπροσωπεύουν, δήθεν, μια διεθνώς κυρίαρχη ιστοριογραφία ή διεθνολογία που δήθεν κυριαρχεί πολιτικά στην Ευρώπη. Μπροστά σ’ αυτή πρέπει, δήθεν, όλοι να γονατίσουν. Όσοι δεν γονατίσουν ή σιωπήσουν μπροστά σε τέτοιες τσαρλατανιές η –για «κάποιο περίεργο λόγο» διασφαλισμένη– πρόσβαση σε επιφυλλίδες και πάνελ εξασφαλίζει δολοφονίες των επιστημονικών και των πολιτικών χαρακτήρων όσων διαφωνούν: Κάνοντας τεράστια και επιστημονικά αντιδεοντολογικά άλματα συλλογισμών λένε ότι αν «ο Α και ο Β είπαν ότι ο γάιδαρος δεν έχει φτερά, άλλα επειδή αμφότεροι το λένε είναι ιδεολογικά όμοιοι, άρα δεν δικαιούνται να ομιλούν και άρα εμείς είμαστε καθαρόαιμοι και φιλειρηνιστές, ενώ όσοι διαφωνούν είναι εθνικιστές, πολεμοκάπηλοι και ίσως αιμοσταγείς».

Αφού φωτογραφίσαμε τις επικοινωνιακές τους πρακτικές, καλά κάνουμε τώρα νηφάλια να τονίσουμε το προαναφερθέν γεγονός, δηλαδή τον χαρακτήρα και το περιεχόμενο της μίζερης αναπαραγωγής «κριτικών» υποπροϊόντων σε παρακμάζουσες και ανυποψίαστες κοινωνίες. Ακριβώς, γράφεται σε αναφορά με τις πιο ακραίες και επιστημονικά αμφιλεγόμενες εκδοχές των «κριτικών» τάσεων, προσφέρεται (στους «κριτικούς) «η δυνατότητα, δρώντας πολιτικά διαμέσου ΜΚΟ και άλλων συνομαδώσεων) «να αναπτύξουν συμμαχίες και διασυνδέσεις διαμέσου των συνόρων και σ’ όλη την υδρόγειο, οι οποίες, μακροπρόθεσμα, θα υπηρετήσουν τον σκοπό υπονόμευσης των “ιστορικών δομών” [δηλαδή των εθνών-κρατών] και θα δημιουργήσουν ορατές αλλαγές στην παγκόσμια πολιτική» (Lipschutz 1992). Αν διαβάζοντας τέτοια κείμενα είναι πειρασμός για κάποιον να πει ότι σε κάποια μικρά επιστημονικά μυαλά μπαίνουν μεγάλες ιδέες, στα ημέτερα Βαλκάνια «σόροι, σοράκια και κοράκια» κυριολεκτικά οργιάζουν, με το να εκτρέπουν τις συζητήσεις σε ακόμη πιο επισφαλή μονοπάτια, με το να προκαλούν επιστημονική σύγχυση και με το να διαφθείρουν έτσι τον δημόσιο διάλογο. Δημόσιο διάλογο μεταξύ των μελών της κοινωνίας που θα ανέμενε από τους φορείς ακαδημαϊκών τίτλων εγκυρότητα, αξιοπιστία και προσήλωση στα ουσιαστικά και σημαντικά της επιστημονικής προσπάθειας.

Έτσι βλέπουμε κάποιους να διατείνονται πως είναι υψηλοί αντιπρόσωποι κάποιας δήθεν μεγάλης ιστοριογραφικής σχολής. Η επιστημονική αλήθεια, εν τούτοις, είναι ότι οι επικλήσεις τους αφορούν τις πιο οριακές, τις πιο πολιτικοποιημένες, τις πιο ιδεολογικοποιημένες και τις ελάχιστα επιστημονικές των πιο ακραίων και αμφιλεγόμενων επιστημολογικών αιρέσεων που διανθίζουν με σορικά ιδεολογήματα και πνευματικό σανό που οι ηγεμονικές δυνάμεις ή οι ποικιλόχρωμοι διεθνικοί χρηματοδότες προορίζουν μόνο για κοινωνίες-στόχους τους (βλ. πιάνω θέσεις για τους αμερικανικούς σκοπούς όσον αφορά τους «κριτικούς»).

Σπρώχνοντας στα πιο στοχαστικά ακραία και πολιτικά επικίνδυνα όρια μερικές σκέψεις υποπροϊόντα της «σχολής της Φραγκφούρτης»και των πιο ακραίων «μεταεθνικών» υποπροϊόντων της, θέλουν να διευρύνουν τις αποδομητικές δραστηριότητές τους για να συμπεριλάβουν τα ελληνικά σχολεία και πανεπιστήμια (για τα τελευταία ίσως είναι πια αργά).

Ακόμη και για ένα ελάχιστα πληροφορημένο για αυτές τις οριακές τάσεις στην διεθνή βιβλιογραφία, είναι σαφές πως ότι λένε, ότι γράφουν και ανεξαρτήτως ωραιοποιητικών ή επιστημονικών μεταμφιέσεων, οδηγεί ευθέως, στην υπονόμευση των ιστορικών εθνικών συνειδήσεων, στην αμφισβήτηση της διϋποκειμενικής ιστορικής γνώσης, στην συγγραφή αποδομητικών ιστορικών αφηγήσεων που εξομοιώνουν θύτες και θύματα και στην εν γένει αποδόμηση των εθνικών-κρατικών δομών («εθνοκεντρικών» τις ονομάζουν, υποτιμητικά).

Εδώ, ακριβώς, είναι σημαντικό να τονιστεί πως ενδιαφέρουν όχι οι προθέσεις ή τα ελάχιστα διαφανή ωφελήματα των διεθνικών χρηματοδοτήσεων (αυτό ας το ψάξουν όσοι ενδιαφέρονται αρμοδίως) αλλά η υπερβολική, ακραία και άκρως αμφιλεγόμενη πορεία των κοινωνικών επιστημών και ιδιαίτερα η ιστοριογραφία στα Βαλκάνια.

Οι ημέτεροι Βαλκάνιοι «κριτικοί», κινούμενοι βασικά εκτός ορίων της διεθνούς βιβλιογραφίας και «νομιμοποιώντας» αυτοαναφορικά τις περιθωριακές τους απόψεις, βασικά διατείνονται δημοσίως πως δικαιούνται, δήθεν, να πετάνε στα σκουπίδια κώδικες και δεοντολογίες επιστημονικής ουδετερότητας και την υποχρέωση ακριβούς περιγραφής. Σχεδόν σε κανένα κείμενο από τα χιλιάδες που διαβάσαμε της κριτικής βιβλιογραφίας δεν διακρίναμε μια τέτοια στάση. Γι’ αυτό, δεν εκπλήττει η προπέτεια με την οποία δηλώνεται πως είναι στρατευμένοι στην εκπλήρωση συγκεκριμένων πολιτικών σκοπών (που όλως περιέργως κάποιοι δυτικοί διεθνοεθνικιστικές αν και θα το θεωρούσαν ως εγκληματικό για την δική τους χώρα για τα «κράτη-στόχους» το θεωρούν ως αναγκαίο πνευματικό κουτόχορτο για τους ιθαγενείς υποψήφια θύματα των ηγεμονικών αξιώσεων).

Η «τέταρτη τάση» που μόλις σκιαγραφήσαμε, δηλαδή η πιο ακραία, εξτρεμιστική και επιστημονικά-πολιτικά επικίνδυνη αντίληψη της ούτως ή άλλως αμφιλεγόμενης «κριτικής» θεώρησης, φαίνεται πως τελικά ευδοκίμησε σε κάποιες βαλκανικές χώρες (στην Ρωσία οι ΜΚΟ που την έθρεφαν με αμερικανικά κονδύλια και λεφτά του Σόρος ελέγχθηκαν νομοθετικά). Στο επιστημονικό τέλμα που οδηγεί φαίνεται πως διολισθαίνουν –συνειδητά ή ανεπίγνωστα, είναι επιστημονικά αδιάφορο– οι πλείστοι έλληνες «κριτικοί».

Ακόμη, συνεκτιμώντας όλους τους παράγοντες αυτού του ιδιόμορφου φαινομένου, βλέπουμε ότι στα Βαλκάνια και ιδιαίτερα στην Ελλάδα, ενώνονται νήματα κλασικού αναρχισμού, ηγεμονικού νεοφιλελευθερισμού, παρωχημένου διεθνισμού, αφελούς κοσμοπολιτισμού και διεθνοαναρχικού «σορισμού». Η άγνοια της πολιτικής ηγεσίας και των υπόλοιπων διανοουμένων (και των δημοσιογράφων) για τον πραγματικό χαρακτήρα αυτών των παρακμιακών φαινομένων οδηγεί σε περαιτέρω εκτροχιασμό του ελληνικού δημόσιου διαλόγου. Δημιουργεί κινδύνους, επίσης, μετατροπής των μαθητών σε πνευματικό σκουπιδοτενεκέ ακραίων και εξτρεμιστικών «κριτικών» απόψεων που καμιά σχέση δεν έχουν με την ειρήνη και την σταθερότητα στις διεθνείς σχέσεις. Ούτε καμιά σχέση έχουν, βεβαίως, με βάσιμες επιστημονικές θεωρήσεις που κυριαρχούν στην διεθνή βιβλιογραφία (συμπεριλαμβανομένων των «κριτικών»).

Για να το θέσουμε με απλά λόγια: ημιμαθή αναμασήματα των πιο ακραίων ξένων παρακμασμένων (και οριακών στις κοινωνικές επιστήμες) τάσεων οδηγούν κάποιους στην Ελλάδα σε ακρότητες και επικλήσεις επιστημονικών τίτλων για εκπλήρωση πολιτικών σκοπώ. Το αποτέλεσμα είναι μια απίστευτη οχλαγωγία που δεν τιμά τον δημόσιο και επιστημονικό διάλογο στην Ελλάδα (μερικοί διευθυντές εφημερίδων, πάντως, φέρουν την κύρια πολιτική ευθύνη όταν φιλοξενούν δέκατης ή εικοστής κατηγορίες ιδεολογήματα και τα θεωρήματα).

5. Περί ιστορικών μύθων και οι «κριτικοί» μυθολόγοι. Ένα άλλο ανησυχητικό φαινόμενο είναι η πνευματική προπέτεια κάποιων όταν, φαινομενικά τουλάχιστον συντονισμένα, χρησιμοποιούν τον επιστημονικό τους μανδύα για να εξευτελίσουν καίριους, βάσιμους και σημαντικούς επιστημονικούς όρους και έννοιες. Θλίβει αν σε μια χώρα που πληρώνει τεράστια ποσά για την ύπαρξη πανεπιστημιακών τμημάτων κοινωνικών επιστημών, αυτά διολισθαίνουν στην πιο ακραία εκδοχή αποδομητικής «κριτικής» προπαγάνδας. Γι’ αυτό όλοι είναι υποχρεωμένοι να υποστηρίξουν όχι μόνο τα επιστημονικά αυτονόητα και πασίγνωστα αλλά επίσης και τα λογικά και πασίδηλα.

Καταντήσαμε να ακούμε τηλεοπτικούς διαπληκτισμούς όταν κάποιοι επικαλούνται συμβατικούς επιστημονικούς τίτλους («ιστορικού», «διεθνολόγου» κτλ) ως αμάχητο δήθεν κριτήριο επιστημονικής εγκυρότητας, με πασίδηλο σκοπό να μεταμφιέσουν αποδομητική «κριτική» πολιτική προπαγάνδα και να κατεδαφίσουν την διϋποκειμενική ιστορική γνώση. Δηλαδή, την ιστορική αφήγηση κάθε κοινωνίας για τους αγώνες ελευθεριας των προγόνων της που περιγράφει καλύτερα –και κυρίως ακριβέστερα– από κάθε φορέα επιστημονικών τίτλων, τις κινητήριες διαμορφωτικές δυνάμεις της ιστορίας, τον διαμορφωτικό χαρακτήρα των αγώνων ελευθερίας, τον δυναστικό χαρακτήρα των δυναστικών αυτοκρατορικών γεγονότων, τον φασιστοειδή χαρακτήρα των ηγεμονισμών όλων των εποχών, τη σημασία της λαϊκής αντίστασης κατά των ηγεμονισμών και τους κινδύνους για την αξιοπρεπή επιβίωση μιας σημερινής κοινωνίας από τα αίτια πολέμου που σχετίζονται με το ιστορικό γίγνεσθαι.

Ασφαλώς, το ζήτημα «μύθος», «κοινωνικό φαντασιακό» και λαϊκή ιστορική αφήγηση στην ιστοριογραφία, εν γένει, είναι μεγάλο. Εδώ μπορούν να γίνουν μόνο κάποιες νύξεις χωρίς να εξαντλείται το μεγάλο αυτό επιστημονικό και επιστημολογικό ζήτημα.

Προκαλεί θλίψη η ισοπέδωση όρων και εννοιών οι οποίοι αν και στην ιστοριογραφία έχουν συγκεκριμένο νόημα που αποδέχονται όλοι οι καλοί ιστορικοί του κόσμου για τους έλληνες πρωταθλητές των τηλεοπτικών και επιφυλλιδογραφικών διαπληκτισμών γίνονται αντικείμενο «κριτικής» πολιτικής προπαγάνδας. Έτσι, για παράδειγμα, με άλματα συλλογισμών που θα θαύμαζε και ο γκέμπελ ταυτίζονται, μεταξύ άλλων, οι έννοιες «μύθος» με το «μυθολόγημα», το «κοινωνικό φαντασιακό» με την «φαντασιοπληξία» και η αυτοδίκαιη ελεύθερη άσκηση αυτοδιάθεσης στο εσωτερικό μιας κυρίαρχης κοινωνίας όταν καλλιεργεί τις «παραδόσεις» της και τον «πολιτισμό» της με την «προγονοπληξία».

Ισοπεδωτικές εξομοιώσεις όπως αυτές αποτελούν επιτήδεια ιστοριογραφική τσαρλατανιά που μόνο πολιτική προπαγάνδα μπορεί να εξυπηρετήσει και όχι την επιστημονική ιστοριογραφία ή ευρύτερα την επιστήμη. Με κίνδυνο να υπεραπλουστεύσω, λόγω χώρου, επισημαίνω ότι τα ζητήματα των «μύθων» και του «κοινωνικού φαντασιακού» θέτουν επιστημολογικά και ιστοριογραφικά ζητήματα που δεν μπορούν να ισοπεδώνονται για να εξυπηρετούνται οι ανάγκες της μιας ή της άλλης επιστημονικά μεταμφιεσμένης «κριτικής» πολιτικής μονομέρειας.

Συντομογραφικά, αναφέρεται ότι η μυθική ιστορική αφήγηση δεν εξομοιώνεται με την συμβατική λέξη «παραμύθια» ή κατ’ ανάγκη με το εξωπραγματικό, το μεταφυσικά προσδιορισμένο και το ιστορικά αναληθές. Σε κάποιο τουλάχιστον σημαντικό βαθμό, αποτελεί συστατικό στοιχείο των συλλογικών κοσμοεικόνων που η καλή ιστοριογραφία διερευνά με σοβαρότητα και όχι περιπαικτικά και υβριστικά. Οπωσδήποτε, όσον αφορά την διυποκειμενική ιστορική αφήγηση κάθε λαού δεν την πετάς στα σκουπίδια αλλά την συνεκτιμάς δεόντως σε αναφορά με πραγματολογικά επαληθευμένες ιστορικές συνθήκες, με τις βαθύτερες πνευματικές και αισθητές κινητήριες δυνάμεις του ιστορικού γίγνεσθαι και με τα κύρια διαμορφωτικά ιστορικά γεγονότα. Για παράδειγμα:

α) Πιθανές υπερβολές της διϋποκειμενικής ιστορικής αφήγησης τις συνεκτιμάς με τις πραγματολογικά επαληθευμένες συνθήκες τη εκάστοτε ιστορικής συγκυρίας (που μπορεί κάτω από τις ιστορικές συνθήκες της συγκυρίες αυτής να μην ήταν ουσιαστικές υπερβολές ή ούτε καν υπερβολές). Υπερβολές ή οι με σημερινούς όρους μη αληθοφανείς λαϊκές αφηγήσεις δυνατό να συμβολίζουν όχι ιστορικές αναλήθειες αλλά την λαϊκή αντίσταση σε χαλεπούς καιρούς και υπό το πρίσμα του ιστορικού γεγονότος πως πολλές κοινωνίες επιβίωσαν ως διακριτές οντότητες επί πολλούς αιώνες και ενάντια στις γενοκτονίες, στις εθνοκαθάρσεις και στις αφομοιωτικές πρακτικές. Μηδενισμός αυτής της λαϊκής αφήγησης δεν μπορεί παρά να οδηγεί σε απονεύρωση της διαμορφωτικής ιστορικής μνήμης μιας κοινωνίας.

β) Συνεκτιμάς τις διάφορες πτυχές της διϋποκειμενικής ιστορικής αφήγησης, επίσης, όταν εμφανίζει ήρωες της ελευθερίας ως σχεδόν υπεράνθρωπους και που τείνει να καθαγιάζει τα ατομικά ελαττώματά τους υπό το πρίσμα των (ηθικά αμάχητων) αγώνων ελευθερίας που συνέτριψαν δυναστικές αυτοκρατορίες υπέρτερης ισχύος. Μηδενίζοντας αυτές τις πτυχές μηδενίζεις τα αίτια στα οποία οφείλεται η σημερινή εθνική ανεξαρτησία. Την τελευταία, πάντως, αντιπαθεί κάθε συνεπής «κριτικός» (γι’ αυτό ο συνεπής «κριτικός» μάλλον θα θεωρήσει την κριτική μας κομπλιμέντο).

γ) Συνεκτιμάς, επιπλέον, τα αίτια στα οποία οφείλεται η ένταση με την οποία οι λαοί ενθυμούνται το ιστορικό τους παρελθόν, τα αίτια στα οποία οφείλεται η προσκόλληση σε κάποια πρότυπα (όχι «στερεότυπα») ηρωικών κατορθωμάτων και την σχέση παρελθόντων γεγονότων με σύγχρονες κοσμοεικόνες «εχθρών και φίλων». «Εχθρών και φίλων», οι οποίοι αν και για κάποιους εγγενείς γεωγραφικούς και ανθρωπολογικούς λόγους εναλλάσσονται, σχετίζονται, εν τούτοις, με συγκεκριμένες εκδηλώσεις ηγεμονικών αξιώσεων εκ μέρους «Άλλων». Σχετίζονται, επιπλέον, με τον τρόπο που διαχρονικά οι κοινωνίες και ηγεσίες αυτών των «Άλλων» αξιώνουν ηγεμονία, παραβιάζουν τις διεθνείς συνθήκες και το διεθνές δίκαιο και περιφρονούν τις πρόνοιες των διεθνών θεσμών. Μηδενίζοντας αυτές τις πτυχές, αφοπλίζεις ψυχικά και συνειδησιακά τις φιλειρηνικές κοινωνίες αφήνοντάς της έρμαιο στις αξιώσεις συρρίκνωσής της [Η μη επέκταση των χωρικών υδάτων στο Αιγαίο βάση του διεθνούς δικαίου δεν είναι συρρίκνωση; Το σχέδιο Αναν δεν ήταν συρρίκνωση της ελευθερίας και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων; Η απώλεια της Θράκης που οι Τούρκοι εμφανίζουν ως Τουρκική επαρχία δεν θα είναι συρρίκνωση;]

δ) Συνεκτιμάς επίσης την λαϊκή επιθυμία να διαφυλάξει την διϋποκειμενική ιστορική αφήγηση για τους αγώνες ελευθερίας υπό το πρίσμα του ευρύτερου συγχρόνου διεθνούς συστήματος όπως αυτό προέκυψε μέσα από το διυποκειμενικά γνωστό ιστορικό γίγνεσθαι των τελευταίων αιώνων. Δεν μας προξενεί εντύπωση ότι οι ίδιοι κριτικοί και οι υποστηρικτές τους μετά το 1990 εκτέθηκαν και πάλιν γράφοντας πως επέρχεται ένας περίπου ανθόσπαρτος διεθνής βίος. Οι κοινωνίες και πάλιν γνωρίζουν καλύτερα από αυτούς τι συμβαίνει γύρω τους. Δηλαδή, ότι το διεθνές σύστημα είναι ένα εξαιρετικά ανταγωνιστικό, συχνά εχθρικό και πολύ συχνά επικίνδυνο περιβάλλον. Επίσης, ότι το διεθνές σύστημα ενέχει εγγενή χαρακτηριστικά: 1) Προέκυψε μέσα από αγώνες ελευθερίας σχετικά πρόσφατους. 2) Είναι πλήρες αιτιών πολέμου τα οποία σχετίζονται με αυτούς τους αγώνες ελευθερίας και το «παράπονο» των διαδόχων κρατών των δυναστικών αυτοκρατοριών ότι έχασαν τις δυναστικές αξιώσεις τους. 3) Χαρακτηρίζεται από ηγεμονικές αξιώσεις φορείς των οποίων «όλως περιέργως» είναι τα διάδοχα κράτη πρώην δυναστικών αυτοκρατοριών. Και 4) είναι γεμάτο απειλές, κινδύνους για την συλλογική επιβίωση, για την εσωτερική-εξωτερική κυριαρχία και την αξίωση μιας λιγότερο ισχυρής κοινωνίας για αξιοπρέπεια και ανεπηρέαστη απόλαυση της συλλογικής πολιτισμικής και πολιτικής ετερότητάς της. Μηδενίζοντας τέτοιες ενστικτώδεις λαϊκές συμπεριφορές μηδενίζεις τις αντιστάσεις κατά των ηγεμονικών αξιώσεων. Ακόμη και γνωστικά νήπια γνωρίζουν ότι οι «κριτικοί» συνειδητά ή ανεπίγνωστα μόνο ένα τέτοιο αποκρουστικό ρόλο μπορούν να διαδραματίσουν. Ακόμη και νήπια γνωρίζουν ότι η αποδόμηση μίας ή δύο κοινωνιών δεν θα αλλάξουν τις απρόσεκτες κοινωνίες παρά μόνο θα τις καταστήσουν εύκολη λεία των ηγεμονικών αξιώσεων.

Όσον αφορά τουλάχιστον τις κινητήριες διαμορφωτικές δυνάμεις της ιστορίας η διϋποκειμενική ιστορική γνώση είναι αλάνθαστη και συνήθως απόλυτα ακριβής. Εντούτοις, εάν και όταν (κατ’ εξαίρεση) η ιστορική αφήγηση διογκώνει κάποιες συγκεκριμένες πτυχές (και τις ανάγκες της η κοινωνία τις γνωρίζει καλύτερα από τους «κριτικούς» μυθογράφους), αυτό δεν είναι άσχετο με την ακριβή ιστορική πραγματικότητα και τα πραγματικά ιστορικά γεγονότα. Μάλλον φωτίζει την ιστορική πραγματικότητα παρά την παραποιεί. Η λαϊκή διϋποκειμενική γνώση είναι σε κάθε περίπτωση η ακριβέστερη περιγραφή των μεγάλων διαμορφωτικών γεγονότων. Απεικονίζει επακριβώς και ενσαρκώνει στην συλλογική συνείδηση τις συγκυριακές ιστορικές συνθήκες μεγάλων διαμορφωτικών ιστορικών γεγονότων, περιγράφει τον πραγματικό χαρακτήρα της σύγκρουσης των αξιώσεων ελευθερίας με τις κατεξουσιαστικές αξιώσεις και εκφράζει αληθινά και παραστατικά τον πραγματικό χαρακτήρα του διλήμματος «ελευθερία ή θάνατος». Ανάλογη ιστορική αφήγηση έχουν όλες οι ζωντανές κοινωνίες τα μέλη της οποίας «θυμούνται» τις ιστορικές στιγμές και τα πραγματικά-αληθή γεγονότα που τους έφεραν την ελευθερία ή τα λάθη που τους προκάλεσαν απώλειες. Οι μεγάλες μορφές αυτών των στιγμών, εξάλλου, ήταν άτομα όπως όλα τα άλλα. Ως αγωνιστές της ελευθερίας, όμως, υπερβαίνουν τις συνήθεις ανθρώπινες δυνατότητες μιας και συντρίβουν απείρως υπέρτερους αντιπάλους. Όταν το πετύχουν, εκπληρώνουν τον ηθικά αμάχητο σκοπό της επιβίωσης και απελευθέρωσης μιας κοινωνίας. Αν και όχι υπεράνθρωποι (με την μεταφυσική έννοια του όρου) υπερβαίνουν εντούτοις τις συνηθισμένες ανθρώπινες δυνατότητες, γεγονός που ασθενείς ψυχές αδυνατούν να κατανοήσουν.

Για παράδειγμα: Ακόμη, έστω και αν δεν υπήρχε κάποιο υπόγειο καταφύγιο (αν και μάλλον βεβαιώνεται ότι υπήρχε όχι ένα αλλά πολλά, πλην όμως αυτό είναι ιστοριογραφικά αδιάφορο), η ιστορική κοσμοεικόνα του «κρυφού σχολειού» αποτελεί διϋποκειμενική ιστορική αφήγηση που περιγράφει τον ρόλο του κλήρου στην πνευματική συντήρηση των κατοίκων μιας υπόδουλης περιοχής στην Ελλάδα και μιας κοινωνίας που αγωνιζόταν να συντηρήσει τις παραδόσεις της, τον πολιτισμό της, τις θρησκείες της και την ίδια την ύπαρξή της. Η ανακάλυψη κάποιου υπόγειου καταφυγίου (που μάλλον δεν θα έχει ταμπέλα με τίτλο «κρυφό σχολειό») δεν θα αποτελέσει κάποια μεγάλη ανακάλυψη. Απλά θα επιβεβαιώσει κάτι που είναι στην λαϊκή μνήμη ζωντανό γιατί ακριβώς ήταν ιστορικά αληθές και πραγματικό.

Είναι λοιπόν ένα πράγμα η διόρθωση κάποιων ιστορικών ανακριβειών (αποτελεί ύβρη ο ισχυρισμός πως κάποιοι ζητούν να μην γίνεται αυτό) και άλλο: α) η εξομοίωση του θύτη με το θύμα, β) η εξομοίωση των φασιστοειδών αυτοκρατορικών αξιώσεων με το τις αξιώσεις ελευθερίας, γ) η εξομοίωση του αίματος των αγωνιστών της ελευθερίας με το αίμα των στρατιωτών του δυνάστη, δ) η εξομοίωση των αταξιών κάποιων στρατιωτών σε μια μάχη με την γενοκτονία των ελλήνων μικρασιατών και ε) ο μηδενισμός της ζωντανής διυποκειμενικής ιστορικής μνήμης που αποτελεί ενδεχομένως και την ακριβέστερη ιστορική αφήγηση για το ιστορικό γίγνεσθαι (μπροστά στην οποία οι ιστορικοί έχουν χρέος να γονατίζουν και να συνεκτιμούν δεόντως)

Μπορεί βεβαίως η παρακμή μιας κοινωνίας να οδηγήσει στην εφήμερη επικράτηση κάποιων «κριτικών» ιδεολογημάτων και θεωρημάτων σε κάποια σχολικά βιβλία. Ελάχιστα θα επηρεάσει το ιστορικό γίγνεσθαι (μάλιστα προς την αντίθετη κατεύθυνση από αυτή που διακαώς επιθυμούν οι αποδομηστές «κριτικοί») και ασφαλώς διόλου δεν θα επηρεάσει την ιστορική αλήθεια που κάποιοι πάντα θα ξέρουν και πάντα θα καλλιεργούν.

Η ιστορική αλήθεια για το ιστορικό γίγνεσθαι και τους εκάστοτε εχθρούς και φίλους δεν ξεχνιέται και δεν αποδομήται. Αυτό γιατί σχετίζεται με διαχρονική διαμόρφωση μιας ζωντανής κοινωνίας, τις διαιωνιζόμενες από γενιά σε γενιά ιστορικές της μνήμες για τα αληθινά ιστορικά γεγονότα, τις διαχρονικά καταμαρτυρούμενες ιστορικές ρίζες και τις απτές σύγχρονες ανάγκες μιας φιλειρηνικής κοινωνίας για συλλογική αυτογνωσία. Δεν είναι τυχαίο ότι η επιστημονικά μεταμφιεσμένη «κριτική» πολιτική προπαγάνδα που επιχειρεί να αποδομήσει την αλάνθαστη διϋποκειμενική ιστορική γνώση επιχειρεί ταυτόχρονα να αποδομήσει πασίδηλες και πολιτικά-νομικά τεκμηριωμένες αναθεωρητικές και ηγεμονικές απειλές κατά του συγχρόνου ελληνικού κράτους και κατά του κατεχόμενου και απειλούμενου κυπριακού κράτους.

-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Διεθνείς Σχέσεις-Στρατηγικές Σπουδές, Έδρα Jean Monnet, Ευρωπαϊκή Πολιτική Ολοκλήρωση, Πάντειον Παν/μιο

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Η διαμάχη για τα βιβλία της ιστορίας δεν αφορά ένα ζήτημα που ανέκυψε το 2007. Αν ανατρέξει σε σημειώματα του υποφαινόμενου των τελευταίων ετών θα διαπιστώσει ότι όπως και μερικοί άλλοι εξέφραζε έντονες αντιρρήσεις για συγκεκριμένα φαινόμενα:

Πρώτον, το γεγονός ότι οι κοινωνικές επιστήμες διολισθαίνουν ολοένα και περισσότερο στην πολιτική προπαγάνδα αντί στην επιστημονική έρευνα υπό το πρίσμα της αναγκαίας και μη εξαιρετέας αξιολογικής ελευθερίας («Αξιολογικής ελευθερίας», με την ευρύτερη έννοια του όρου, δηλαδή την δεοντολογική υποχρέωση του ακαδημαϊκού να κατατείνει στην πλήρη αντικειμενικότητα και στην ακριβή περιγραφή αντί στο αντίστροφο, δηλαδή, την επιλεκτικότητα, την μεροληψία, την μεταμφιεσμένη έκφραση υποκειμενικών απόψεων και την ακόμη χειρότερη επιτήδεια-εξεζητημένη ακαδημαϊκή μεταμφίεση ιδεολογικοπολιτικών προσταγμάτων της καθημερινής παραταξιακής και διακρατικής διαμάχης).

Δεύτερον, έντονες και αιτιολογημένες αντιρρήσεις, επίσης, εκφράστηκαν επανειλημμένα για το γεγονός ότι αφενός αυτές οι τάσεις διαπλέκονται με ακόμη πιο ανησυχητικές αντίστοιχες διεθνοπολιτικές-εξωπολιτικές διεθνικές τάσεις. Συγκεκριμένα, αντί, όπως θα ανέμενε κανείς, οι ακαδημαϊκοί να είναι απόλυτα προσηλωμένοι στα ακαδημαϊκά τους καθήκοντα τα οποία δεοντολογικά και κατά νόμο είναι υποχρεωμένοι να υπηρετούν ασκητικά και αφοσιωμένα, συχνά, φαίνεται πως η κύρια δραστηριότητά κάποιων είναι διεθνικές-εξωπολιτικές διεθνικές ιδεολογικοπολιτικές δραστηριότητες αμφιβόλου επιστημονικού χαρακτήρα. Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι, κάθε επιστήμονας ενδείκνυται να συμμετέχει σε διεθνή συνέδρια και να συνεισφέρει με έργα στην διεθνή βιβλιογραφία [Σημείωση: Αν και ο υποφαινόμενος έχει χιλιάδες σελίδες ξενόγλωσσων δημοσιεύσεων, δεν μπορώ παρά να εκφράσω την δυσφορία μου για μια αξιοπερίεργη αντίληψη μοναδικά ελληνική. Συγκεκριμένα, θεωρείται ως θέσφατο επιστημονικής προόδου απλά και μόνο το γεγονός υποβολής ξενόγλωσσων κειμένων. Κρίνεται –και η εμπειρία μου αυτό δείχνει– μια δημοσίευση, όχι από το καθαυτό επιστημονικό περιεχόμενο του κειμένου αλλά από την γλώσσα στην οποία είναι γραμμένο. Αυτό διευκολύνει τερατώδεις στρεβλώσεις μιας και στρατευμένοι ομοϊδεάτες αναμενόμενα αλληλοβοηθούνται με αποτέλεσμα να παρακάμπτουν επιτήδεια την ανάγκη ένα κείμενο να είναι πρωτότυπο, επιστημονικά ουσιαστικό και τεκμηριωμένο. Ακόμη και ημιμαθή αναμασήματα τρίτης και τέταρτης κατηγορίας πνευματικών καταλοίπων μπορεί να θεωρηθεί σημαντική αν η γλώσσα είναι ξένη]. Ο ακαδημαϊκός, αν και υποχρεωμένος να επιδιώκει συμμετοχή σε συνέδρια, όλοι γνωρίζουμε ότι ελάχιστα είναι τα αμιγώς επιστημονικά συνέδρια. Η συνήθης παρασιτική πρακτική είναι κοινωνικοπολιτικές συναντήσεις αναψυχής που βαφτίζονται ως συνέδρια.

Τρίτον και συναφές, κάθε ακαδημαϊκός που είναι αφοσιωμένος στο καθήκον του είναι εύλογο να ανησυχήσει όταν οι διεθνικές δραστηριότητες των ακαδημαϊκών δεν αποτελούν πλέον αυτό που θα ανέμενε κανείς, δηλαδή αυστηρά επιστημονικού χαρακτήρα δραστηριότητα, αλλά διεθνική εξωπολιτική δράση. [Σκοπός, δηλώθηκε, είναι «να μην ρέει αίμα η ιστορία» και (τα ιστοριογραφήματα) «να συμβάλλουν στην διαμόρφωση πολιτικών θέσεων εξωτερικής πολιτικής». Διάβαζε: «θέσεων» συμβατών με κάποια ηγεμονικής έμπνευσης εφήμερα ιδεολογήματα και θεωρήματα «μαλακής ισχύος».] Όπως υποστηρίζω αιτιολογημένα σε άλλη περίπτωση, η Πολιτική δράση για να είναι συμβατή με τον πολιτικό πολιτισμό των ενδοκρατικών και διακρατικών σχέσεων, απαιτείται να είναι κοινωνικοπολιτικά ενταγμένη. Κοινωνικοπολιτικά ενταγμένη, με την έννοια ότι υπόκειται σε κοινωνικούς ελέγχους, κοινωνικοπολιτικές εξισορροπήσεις και θεσμικούς ελέγχους. Μια πολιτική δράση απαιτείται να είναι είτε ενδοκρατικά-κοινωνικοπολιτικά ενταγμένη ή τουλάχιστον διαφανής και υπό την αίρεση ελέγχων του διακρατικού θεσμικού συστήματος. Όταν η πολιτική δράση εκφεύγει αυτών των ορίων –και ταυτόχρονα είναι επιστημονικά μεταμφιεσμένη– είναι, εν δυνάμει, αντικοινωνική δράση, η οποία ενδέχεται να βλάψει την ενδοκρατική και διακρατική ζωή. Ίσαμε τις ακραίες συνέπειες αυτών των φαινομένων και επί της αρχής, οι μεγαλομανείς εξωπολιτικές επιδιώξεις ενός κερδοσκόπου Σόρος δεν διαφέρουν από ενός διεθνικού τρομοκράτη όπως ο Μπιν Λάντεν. Είναι ένα πράγμα, λοιπόν, οι ουσιαστικές-πραγματικές επιστημονικές δραστηριότητες και άλλο οι κοινωνικοπολιτικά ανεξέλεγκτες διεθνικές πολιτικές δράσεις.

Τέταρτον, όπως έχει επίσης αναλυθεί εκτεταμένα και αιτιολογημένα σε άλλη περίπτωση, οι κοινωνικές επιστήμες, σε σύγκριση με ένα οποιοδήποτε άλλο πεδίο επιστημονικής δραστηριότητας, είναι το πλέον τρωτό επιστημονικό πεδίο. Ιδιαίτερα στο επίπεδο της διεθνούς πολιτικής, απαιτούνται στοιχειώδεις μόνο γνώσεις για να γνωρίζει κανείς το πραγματολογικά επαληθευμένο γεγονός πως οι κυβερνήσεις των ηγεμονικών δυνάμεων εδώ και πολλές δεκαετίες επιδιώκουν να χρησιμοποιήσουν τους κοινωνικούς επιστήμονες ως εργαλείο «μαλακής ισχύος» των εθνικών τους στρατηγικών. Εδώ, σημειώνεται μόνο πως αυτός ο γνωστός και υπαρκτός κίνδυνος διαφθοράς της επιστημονικής δραστηριότητας –δηλαδή ουσιαστικά η συνειδητή ή ανεπίγνωστη στράτευσή στις διεθνοπολιτικές επιδιώξεις εξωπολιτικών άνομων και καταχρηστικών συμφερόντων– αποτελεί θανατηφόρο δηλητήριο για τις κοινωνικές επιστήμες που τις καθιστά κοινωνικοπολιτικά άχρηστες και επικίνδυνες. Το ζήτημα της «μαλακής ισχύος» είναι γνωστό κυρίως στους ειδικούς διεθνολόγους. Εσχάτως, εν τούτοις, έγινε ευρύτερα γνωστό λόγω των δραστηριοτήτων τόσο της αμερικανικής κυβέρνησης όσο και διεθνικών δρώντων όπως ο κερδοσκόπος Σόρος. Ο τελευταίος, είναι δεδηλωμένα μεγαλομανής [«Σόρος: «Ναι διαθέτω εξωτερική πολιτική, Θέλω να γίνω η συνείδηση του Πλανήτη»]. Τα τεράστια κονδύλια που είναι προιόντα κερδοσκοπικών δραστηριοτήτων, εξάλλου, συχνά διαφθείρουν την διεθνή πολιτική, και τελικά, δυστυχώς και την ακαδημαϊκή διαδικασία. Φαινόμενα όπως αυτά που σχετίζονται με τις πολιτικές δραστηριότητες του Σόρος διαφθείρουν την διεθνή πολιτική, σέρνουν στον χορό της προπαγάνδας χιλιάδες νέους που ανυποψίαστοι συμμετέχουν στα «πανεπιστήμιά» του (και στα κατά χώρα ποικιλόχρωμα συνεργαζόμενα «ιδρύματα»). Είναι επίσης πασίγνωστο ότι επηρεάζει την πολιτική μικρότερων κρατών στην περιφέρεια της Ελλάδας (αλλά και ευρύτερα) αλλά και για το γεγονός πως οι ρευστές διασυνδέσεις του με διάφορες «υπηρεσίες», πολιτικούς ηγέτες και διεθνικούς δρώντες είναι ένα διεθνοπολιτικό αίνιγμα. Αίνιγμα, το οποίο πολλοί πολιτικοί επιστήμονες ήδη εξετάζουν ως ένα από τα μεγαλύτερα ζητήματα διαφθοράς της ενδοκρατικής και διακρατικής ζωής (λόγω, ακριβώς, του εξωπολιτικού χαρακτήρα αυτών των δραστηριοτήτων).

Πέμπτον, η φράση «σόροι, σοράκια και κοράκια» που έχω πλέον καθιερώσει και που θα αναλύω ολοένα και βαθύτερα (από την ακαδημαϊκή βεβαίως σκοπιά), αφορά ακριβώς τα προαναφερθέντα εξωπολιτικά διεθνικά φαινόμενα ίσαμε τα ακραία τους όρια. Δηλαδή: Την εισροή ανορθολογικών εξωπολιτικών κριτηρίων στην ενδοκρατική και διακρατική ζωή αλλά, πλέον, και στην ακαδημαϊκή ζωή. Υπάρχει κάτι, βεβαίως, το οποίο δεν μπορεί να αμφισβητηθεί με λογικούς όρους: Διεθνικοί δρώντες όπως ο Σόρος ή και άλλοι πολύ χειρότεροι βρίσκονται πλέον ανοικτά πίσω από διοργανώσεις, θεσμικές συναρθρώσεις, πλουσιοπάροχες χρηματοδοτήσεις και άλλες συναφείς δραστηριότητες που (κυριολεκτικά) αχρηστεύουν μερικές επιστημονικές δραστηριότητες καθιστώντας τες συχνά επιστημονικά μεταμφιεσμένες εξωπολιτικές και εξωκοινωνικές δράσεις. Πρέπει να γίνει κατανοητό ότι το ζήτημα που τίθεται δεν είναι βαθμίδας αλλά αρχής. Είναι ζήτημα δεοντολογίας, επιστημονικής οντολογίας, ακαδημαϊκών κωδίκων και βαθύτερων προβληματισμών για την αποστολή των κοινωνικών επιστημών. Ακόμη, σημειώνεται ότι το γεγονός ότι ο εκτροχιασμός των κοινωνικών επιστημών ωφελεί κυρίως άνομα και καταχρηστικά ηγεμονικά συμφέροντα ή διεθνικούς δρώντες είναι η μια πλευρά του ζητήματος και αφορά κυρίως την πολιτική ηγεσία και τις κοινωνίες των λιγότερο ισχυρών κρατών. Η άλλη πλευρά είναι το γεγονός ότι οδηγεί τις ανθρωπιστικές επιστήμες στον στοχαστικό θάνατο και στην κοινωνική αχρηστία.

Έκτον, ιδιαίτερα όσον αφορά τις τελευταίες επισημάνσεις, είναι σημαντικό να κατανοήσουμε την αποστολή, τον ρόλο και τους κινδύνους που υποβόσκουν κάτω από το προνόμιο της ακαδημαϊκής ελευθερίας που δίνεται στους ακαδημαϊκούς. Αυτό το προνόμιο προϋποθέτει υψηλό αίσθημα ευθύνης για το ακαδημαϊκό λειτούργημα, αυστηρή προσήλωση στα ακαδημαϊκά καθήκοντα, αδιάφθορο και ιδεολογικοπολιτικά ανεπηρέαστο στοχασμό και εθελούσια αποχή από συναναστροφές και συμπεριφορές που υπονομεύουν αυτό τον υψηλό κοινωνικό ρόλο.

=========================================================================================================

Σχόλιο Π. Ήφαιστου: Η έκθεση είναι όντως ένας καταπέλτης επειδή, ακριβώς, είναι τεκμηριωμένη. Προς το παρόν τρία μόνο σχόλια: Πρώτον, φαίνεται ότι οι συνάδελφοι της Ακαδημίας αγνοούν τι ακριβώς κρύβεται πίσω από κάθε "κριτική" ανάλυση. Στο θέμα θα επανέλθω εκτενώς. Προς το παρόν, βλ. "Τα βαθύτερα αίτια των αξιώσεων για αναθεώρηση των βιβλίων της ιστορίας", πιο κάτω. Όπως γράφω αλλού ετοιμάζεται μεγαλύτερο κείμενο. Δεύτερον, εκτιμώ ότι δικαιώνεται επιστημονικά η δική μου επιχειρηματολογία τα δύο τελευταία χρόνια (βλ. πολλές άλλες σελίδες του παρόντος δικτυακού τόπου) και ελάχιστων άλλων στα μέσα ενημέρωσης ή περιοδικά γενικής ύλης. Τρίτον, για τους κακόπιστους, τα παπαγαλάκια των ΜΜΕ, τους ειδικούς της "κριτικής" ιστοριογραφικής τσαρλατανικάς και τους ξεγελασμένους η έκθεση της Ακαδημίας είναι ευκαιρία να διασωθούν με ένα τίμιο και σχετικά εύκολο να ειπωθεί "mea culpa". Τέτοια παραδοχή είναι τιμή όχι ατίμωση. Ιδιαίτερα, θα ήθελα να υπενθυμίσω στους πολλούς ξεγελασμένους της "λίστας των 450" ότι η απόσυρση της υπογραφής τους είναι ζήτημα τιμής και ορθολογισμού (βλ. ανάλυσή μου στην διεύθυνση http://www.ifestos.edu.gr/59.htm με τίτλο "Πότε παρεμβαίνει ο ακαδημαϊκός"). Ιδιαίτερα για τους νεοεισερχόμενους που στους διαδρόμους και τα υπόγεια των πανεπιστημίων νοιώθουν καταναγκασμένοι να υπογράφουν τέτοιες λίστες, να μου επιτρέψουν να τους συμβουλεύσω ότι η απόσυρση της υπογραφής μου από την λίστα των 450 τους συμφέρει αν θέλουν να παραμείνουν στον ακαδημαϊκό χώρο με το κεφάλι ψηλά. Τέτοια λάθη επαναλαμβανόμενα σημαίνει ακαδημαϊκή αυτοεξόντωσή τους.

Π. Ήφαιστος Σημείωση 26.4.2007: Αναδημοσιεύουμε πιο κάτω την κριτική της Ακαδημίας Αθηνών όπως τελικά αναρτήθηκε στην ιστοσελίδα της και που δεν διαφέρει ουσιωδώς από το κείμενο που είχε αποκαλύψει το Παρόν. Δύο μόνο λόγια: Μετά από αυτή την σαρωτική κριτική μόνο στην Ελλάδα θα μπορούσε να ανατεθεί στους δράστες της τσαρλατάνικης ιστοριογραφίας να την διορθώσουν ... οι ίδιοι. Στοιχειώδης ορθολογισμός επέβαλλε να αποσυρθούν αυτά τα βιβλία άμεσα. Σε οποιοδήποτε σύγχρονο κράτος αυτό θα αποφασιζόταν. Ακόμη προκαλεί θλίψη η κατάντια κάποιων φορέων επιστημονικών τίτλων. Ούτε ένα συγνώμη δεν πρόσεξα ενώ -μετά τις πομπώδεις και προπετείς αρχικές επιθέσεις τους - σαν βρεγμένες γάτες τρέχουν να διορθώσουν τα κατορθώματά μας. Όμως, ποιος θα αποκαταστήσει όλους εμάς, οι οποίοι υπήρξαμε θύματα εξυβριστικών χαρακτηρισμών; (Υπενθυμίζω τι γράφανε στις επιφυλλίδες όπου για κάποιον περίεργο λόγο γράφουν προνομιακά: "θέλουν ιστορία που ρέει αίμα", "είναι ψυχωτικοί" κτλ).

Κριτική όπως δημοσιεύτηκε στην ιστοσελίδα της Ακαδημίας Αθηνών.

H Aκαδημία Aθηνών συζήτησε το θέμα του νέου βιβλίου Iστορίας της ΄Eκτης Δημοτικού σε τρεις πολύωρες συνεδριάσεις της Oλομελείας. Eκτέθηκαν απόψεις και κρίσεις, υποβλήθηκαν πολλά σημειώματα υποδεικνύοντα λάθη και ανακρίβειες, και προϊόντος του χρόνου ανετέθη στους δύο ιστορικούς της Aκαδημίας κ.κ. Mιχαήλ Σακελλαρίου και Kωνσταντίνο Σβολόπουλο (η τρίτη ιστορικός κα Aγγελική Λαΐου απουσιάζει στο εξωτερικό επί δίμηνο) να καταγράψουν πέραν των προσωπικών τους απόψεων και τις μείζονες παρατηρήσεις που εκτέθηκαν προφορικώς και γραπτώς από τα υπόλοιπα μέλη του Σώματος (βλ. συνημμένες κριτικές παρατηρήσεις). H συνεκτίμηση του συνόλου των ανωτέρω στοιχείων οδηγεί στον διαπίστωση ότι το βιβλίο έχει μείζονες αδυναμίες.

1. Oι συγγραφείς, κρίνοντας ότι η σύνταξη των προγενεστέρων εγχειριδίων είχε υπαγορευθεί απο την επιδίωξη της προσαρμογής στην αντίληψη περί έθνους-κράτους, θεώρησαν σκόπιμο να υιοθετήσουν, μεταξύ των πλέον συγχρόνων τοποθετήσεων, την άποψη για τον "παροντικό χαρακτήρα της ιστορίας", την οποία και αναλύουν εκτενώς(Βιβλίο δασκάλου, σ. 6 κ. εξ.).

2. Eπιδιώκουν, σύμφωνα και με την σύγχρονη διεθνή πρακτική, να υποβαθμίσουν τα σημεία τριβής στις σχέσεις μεταξύ των Eλλήνων και των γειτόνων τους και αποφεύγουν την διατύπωση απόψεων που υπαγορεύονται απο παρωχημένες εθνοκεντρικές παρορμήσεις. H επιλογή αυτή είναι ασφαλώς ορθή, αρκεί να μην συνεπάγεται την υποβάθμιση ή ακόμη και αλλοίωση της επιστημονικής αλήθειας ή την παρασιώπηση γεγονότων ή ενεργειών, που συνάπτονται με την εφαρμογή ή την παραβίαση διεθνών αρχών και κανόνων θεσμικά καθιερωμένων, όπως π.χ. οι αρχές της αυτοδιαθέσεως των λαών ή του σεβασμού των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.
3. Aισθητή είναι η απόκλιση του βιβλίου από τις κατευθύνσεις και τους στόχους του Διαθεματικού Eνιαίου Πλαισίου Προγράμματος Σπουδών Iστορίας (ΔEΠΠΣI), βάσει της κανονιστικής αποφάσεως 21072/Γ2. Yπό την έννοια αυτή οφείλει να εκτιμηθεί και η διδακτική επάρκεια ή μη του εγχειριδίου.

4. Oι συγγραφείς αδυνατούν να διαφωτίσουν γενικότερα θέματα μείζονος σημασίας, όπως η βαθμιαία αναβίωση της ελληνικής αυτογνωσίας, η επιβεβαίωσή της εν μέσω δυσμενών συνθηκών και η στενή διασύνδεσή της με την ορθόδοξη πίστη και την Eκκλησία. Eπίσης αναφέρονται κατά τρόπον ατυχή και ανεπαρκή στις πολιτικές δυνάμεις και τα μείζονα γεγονότα της εθνικής ζωής κατά το πρώτο τέταρτο του 20ού αι., τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο και την μεταπολεμική περίοδο. H κατανομή της ύλης είναι ατυχής. Π.χ. τρεις σελίδες αφιερώνονται στον αθλητισμό (σ. 130-132) και μόνο επτά συνολικά στίχοι στις σ. 109 και 112 στον ελληνοϊταλικό πόλεμο και την γερμανική εισβολή.

5. Συμπερασματικά, το κείμενο του διδακτικού εγχειριδίου
α. Δεν συμβάλλει στην ενίσχυση της εθνικής μνήμης και της ελληνικής αυτογνωσίας.
β. Eπιδεικνύει προχειρότητα κατά την προσέγγιση μείζονος σημασίας ζητημάτων του ιστορικού παρελθόντος και αδυναμία διακρίσεως του εκάστοτε ουσιώδους από το επουσιώδες.
γ. Παρουσιάζει ικανό αριθμό ανακριβειών, λαθών και παραλείψεων ουσιώδους συχνά σημασίας.

6. Στην τελική κρίση περί του εγχειριδίου οφείλει να αποδοθεί η επιβεβλημένη βαρύτης στην επιταγή του Συντάγματος για την ανάπτυξη μέσω της παιδείας της "εθνικής συνειδήσεως των Eλλήνων".
Τα ανωτέρω εξειδικεύονται στις επισυναπτόμενες ειδικές παρατηρήσεις.

KPITIKEΣ ΠAPATHPHΣEIΣ
ΣTO BIBΛIO IΣTOPIAΣ
THΣ EKTHΣ ΔHMOTIKOY

A'. EIΣAΓΩΓIKEΣ KAI ΓENIKEΣ ΠAPATHPHΣEIΣ

H Aκαδημία Aθηνών προβαίνει στη διατύπωση κριτικών παρατηρήσεων στο βιβλίο της ιστορίας της έκτης δημοτικού για τον μαθητή (BM) βάσει αντικειμενικών κριτηρίων. Ως τοιαύτα λαμβάνει τον βαθμό της συμμόρφωσης του βιβλίου: 1) με το Διαθεματικό Eνιαίο Πλαίσιο Προγραμμάτων Σπουδών Iστορίας (ΔEΠΠΣI), 2) με τους κανόνες της ιστοριογραφίας προσαρμοζομένους στις συνθήκες σχολικού βιβλίου της 6ης δημοτικού, σύμφωνα με τις αντιλήψεις της εποχής μας, 3) με τα ιστορικά δεδομένα, καθώς και 4) την ύπαρξη αδυναμιών.

H Aκαδημία έλαβε επίσης υπ' όψη το Bιβλίο του Δασκάλου (BΔ), καθώς και μοντέρνα σχολικά βιβλία ευρωπαϊκών χωρών. Tο πρώτο, για να έχει πλήρη εικόνα των πραγμάτων, τα άλλα, για να ενημερωθεί αναφορικά με τον σήμερα ισχύοντα τύπο σχολικών βιβλίων ιστορίας.

Mερικές από τις παρατηρήσεις μας είναι εκτενείς. Tούτο όχι επειδή πιστεύουμε πως όλα όσα επισημαίνουμε πρέπει να ενταχθούν στο κείμενο ενός σχολικού βιβλίου της 6ης δημοτικού, αλλά με τον σκοπό να δειχθούν τα δεδομένα ορισμένων βασικών θεμάτων. Mόνον όταν κατέχει κανείς όλα τα δεδομένα ενός θέματος μπορεί να το παρουσιάσει με ακρίβεια, έστω και με λίγα απλά λόγια.

B'. EIΔIKEΣ ΠAPATHPHΣEIΣ KAT' ENOTHTEΣ
MEPOΣ 1ο - ENOTHTEΣ 1-3
(Mιχαήλ Σακελλαρίου)

1η Eνότητα: H Eυρώπη στα νεότερα χρόνια

ΠAPAΛEIΨEIΣ

1. Στον χάρτη της σελ. 1 δεν φαίνεται η Bενετία, μία από τις δυνάμεις που εξουσίαζαν ελληνικά εδάφη κατά την εποχή που αρχίζει το 1453.
2. "Tυπογραφία: η εκτύπωση βιβλίων με τη χρήση κινητών μεταλλικών στοιχείων" (σελ. 2). Eπειδή τα στοιχεία ήταν αρχικώς ξύλινα και στη συνέχεια έμειναν ξύλινα τα πολύ μεγάλα, όπως αυτά που χρησιμοποιούνταν σε τίτλους εφημερίδων, θα μπορούσε να προστεθεί μετά τη λέξη μεταλλικών: (ή και ξύλινων).

AΠPOΣEΞIEΣ, ΛAΘH

3. H διατύπωση, στη σελ. 1, "H εποχή αυτή είναι τόσο σημαντική, που οι ιστορικοί την ονομάζουν Nεότερη εποχή" είναι προβληματική. Δε θα ήταν, εάν οι συγγραφείς έδιναν τη σωστη σημασία αυτής της ονομασίας: Aμέσως μετά την Aναγέννηση ένας λόγιος, ο Cellarius (με χαρακτηριστικά εκλατινισμένο το γερμανικό όνομά του) χώρισε την Iστορία σε τρεις εποχές: Aρχαιότητα, Mέσοι αιώνες, Nέα εποχή.
4. Σελ. 11: "Kάθε κυριαρχία πηγάζει από το έθνος". H δόκιμη λέξη επί του προκειμένου δεν είναι κυριαρχία, αλλά εξουσία, όπως αναφέρεται στη σελ. 13.
5. Σελ. 13:"H Kα ντε Γκούζ έζησε από το 1478 μέχρι το 1793". Γράφε: 1748-1793.

2η Eνότητα: Oι Έλληνες κάτω από ξένη κυριαρχία

ΠPOΔIAΓPAΦEΣ TOY ΔEΠΠΣI ΠOY ΔEN EΦAPMOZONTAI AΠO TO KEIMENO TOY ΒΜ
6. Oι συγγραφείς, στο BM δεν επέδειξαν την επιβαλλομένη μέριμνα, ώστε να συμμορφωθούν με τις οδηγίες του ΔEΠΠΣI, αλλά στο BΔ είναι προσεκτικότεροι. Kατά την κρίση μας, οι βασικές τουλάχιστον μεταξύ αυτών των οδηγιών (όπως εκείνες που αφορούν στην καλλιέργεια της εθνικής αυτογνωσίας και αυτοπεποίθησης) πρέπει να ενεργοποιούνται όχι μόνον δια των δασκάλων, με τις οδηγίες του BΔ, αλλά καί διά του βιβλίου που διαβάζουν οι μαθητές, δεδομένου ότι, πρώτον, η μάθηση εξυπηρετείται περισσότερο με την ανάγνωση παρά με την ακρόαση και, δεύτερον, ένα βιβλίο προσφέρεται σε επανειλημμένες αναγνώσεις.

ΆΛΛEΣ ΠAPAΛEIΨEIΣ

7. Δεν θίγεται ένα από τα σημαντικότερα θέματα αυτής της ιστορικής περιόδου: η βαθμιαία αναβίωση της ελληνικής αυτογνωσίας έπειτα από διάλειμμα δώδεκα αιώνων. Bεβαίως οι συγγραφείς αναφέρονται στο ενδιαφέρον των νέων Eλλήνων για την ελληνική αρχαιότητα σε συνδυασμό με τον Διαφωτισμό, δηλαδή πολύ αργότερα από τα πρώτα σημάδια της αναβίωσης της ελληνικής αυτογνωσίας. Yπενθυμίζουμε τα βασικά δεδομένα, όχι γιατί πρέπει να μνημονευθούν σ' ένα βιβλίο του δημοτικού σχολείου, αλλά για να γίνουμε σαφείς. Aπό τον 3ον αιώνα μ. X. οι ελληνόφωνοι (Έλληνες και ελληνίζοντες) αυτοπροσδιορίζονται γενικά ως Pωμαίοι. Eλληνική αυτογνωσία αναθρώσκει βέβαια κατα τους τελευταίους αιώνες του Bυζαντίου αλλά μόνον μεταξύ λογίων (Aυλή της Nικαίας, Πλήθων, λόγιοι που μετανάστευσαν στη Δύση). Oι Oθωμανοί, που δεν έχουν μιά έννοια ανάλογη με το "έθνος", τους κατατάσσουν θεσμικά σ' ένα από τα "μιλιέτ" (θρησκευτικές Kοινότητες): εκείνο των Pουμ (=Pωμαίων), το οποίο όμως περιλαμβάνει όλους τους Oρθοδόξους της αυτοκρατορίας. Έτσι οι ελληνόφωνοι πληθυσμοί των δύο μεγάλων χερσονήσων, της βαλκανικής και της μικρασιατικής, είναι, για μέν την κρατική διοίκηση "Pουμ", όπως και οι υπόλοιποι Oρθόδοξοι υπήκοοι του Σουλτάνου, για δε τους εαυτούς τους "Pωμιοί". H αναβίωση της ελληνικής αυτογνωσίας συντελείται με βραδύτατο ρυθμό, αρχίζοντας με τους 'Eλλήνες μετανάστες στη Βενετία και άλλες ευρωπαϊκές πόλεις και εκείνους από τους κατοίκους της οθωμανικής αυτοκρατορίας που σπουδάζουν σε ευρωπαϊκά πανεπιστήμια. Mεταξύ όλων αυτών διαδίδεται ως εθνικό όνομα νωρίτερα και ευρύτερα ο όρος "Γραικοί" (αυτός ο όρος αναφέρεται στο κείμενο του BM, όχι όμως στο ιστορικό πλαίσιό του), αργότερα ο όρος "Έλληνες". Σε συνάφεια με αυτή την εξέλιξη αναπτύσσεται ένδιαφέρον για την ελληνικη αρχαιότητα, φαινόμενο απεικονιζόμενο και διαδιδόμενο διά μέσου βιβλίων, όπως του Γ. Kονταρή, Iστορίαι παλαιαί και νέαι και πάνυ ωφέλιμοι της περιφήμου πόλεως Aθήνης, 1676, και άλλα. Eπίσης μεταφράζονται ξένα βιβλία με αρχαία ελληνικά θέματα. Aγιογράφοι απεικονίζουν αρχαίους Έλληνες φιλοσόφους σε τοιχογραφίες εκκλησιών. Kατά τις τελευταίες δεκαετίες πριν από την Mεγάλη Eπανάσταση η ελληνική αυτογνωσία έχει διαδοθεί πέραν των μορφωμένων: Yδραίοι και Σπετσιώτες πλοιοκτήτες δίνουν στα πλοία τους ονόματα αρχαίων Eλλήνων (το ΒΜ αναφέρει το γεγονός, αλλά εκτός του ιστορικού πλαισίου του). Σε κείμενα της Eπανάστασης υπάρχουν χαρακτηριστικές αναφορές στην ελληνική αρχαιότητα, αλλά και στο Bυζάντιο. Όλα αυτά μνημονεύονται στη βιβλιογραφία, και μάλιστα με σχόλια των πλέον ειδικών.
8. Άλλο σπουδαίο ιστορικό θεμα της εποχής, ανεξαρτήτως της εθνικής σημασίας του, είναι η επιβίωση των Eλλήνων, εν μέσω δυσμενων συνθηκών. Kαι αυτό αγνοείται από το υπό κρίση βιβλίο, μολονότι τα σχετικά στοιχεία υπάρχουν στην βιβλιογραφία. Σε σχέση με τις δυσμενείς συνθήκες υπενθυμίζουμε συνοπτικά ότι ναί μεν η νομοθεσία του κυριάρχου ανεχόταν την ύπαρξη Xριστιανών (και Eβραίων), από την άλλη όμως μεριά τους απωθούσε μακρυά από τις παραγωγικότερες γαίες, περιόριζε τα δικαιώματα τους και δεν τους προστάτευε από αυθαιρεσίες τοπικών αρχόντων καί απλών μελών της κυρίαρχης κοινότητας. Συχνά εκδηλώνονταν μαζικές επιθέσεις και αναγκαστικοί εξισλαμισμοί, που περιόριζαν αριθμητικώς τους ελληνικούς πληθυσμούς. Έτσι π.χ. ο ελληνικός πληθυσμός της Πελοποννήσου είχε συρρικνωθεί περί το 1690 πολύ κάτω των 100.000 (απογραφή πληθυσμού κατα τη σύντομη βενετοκρατία). Σε σχέση με τους παράγοντες που επέτρεψαν στους υπόδουλους Έλληνες, αρχικώς μεν να επιβιώσουν στη δε συνέχεια να ανακτήσουν δυνάμεις και να απελευθερωθούν, τα διαθέσιμα στοιχεία δημιουργούν την εξης γενική εικόνα (για να μην εκταθούμε σε λεπτομέρειες). O υπόδουλος Eλληνισμός κατορθώνει να αναπτύξει άμυνα, με την οποία περιορίζει απώλειες και ζημίες, και επιθετικότητα, με την οποία ανακτά έδαφος. Aπό αυτή τη σκοπιά η ιστορία των Eλλήνων επί τουρκοκρατίας είναι μιά περίπτωση ενός γενικοτέρου ιστορικού φαινομένου: Tο ιστορικό γίγνεσθαι συντελείται δια της συνεχούς αντιπαραθέσεως "προκλήσεων" και "απαντήσεων" και επιβιώνει όποιος οργανισμός "απαντά" επιτυχώς. Στην περίπτωση που μας ενδιαφέρει ο Eλληνισμός "απαντά" επιτυχώς στις "προκλήσεις" που δέχεται σε ποικίλα κλιμάκια (από την κάθε τοπική κοινωνία έως το "γένος", δηλ το έθνος), σε ποικίλα πεδία (από το οικονομικό έως το ιδεολογικό), καθώς και στην παραγωγή ηγεσίας. O Eλληνισμός εκμεταλλεύεται τα κενά και τις αδυναμίες που εμφανίζει η οθωμανική διοίκηση, για να ανασυγκροτηθεί και κερδίζει διαρκώς έδαφος. O συσχετισμός δυνάμεων μεταβαλλεται διαρκώς πρός όφελος των Eλλήνων. H Mεγάλη Eπανάσταση ξεσπάει και επιτυγχάνει σε μία ιστορικη στιγμή που συνδυάζει την εξασθένηση του επικυριάρχου και την ενίσχυση του Eλληνισμού, ιδίως σε αποφασιστικότητα, ιδεολογική ωριμότητα, πλήθος και ικανότητες πολεμικών δυνάμεων κατά ξηρά και θάλασσα, εμπειρία πολιτικών και στρατιωτικών ηγετών. H έμπειρη πολιτική ηγεσία της Mεγάλης Eπανάστασης είχε προκύψει μέσα από τους θεσμούς αυτοδιοίκησης (κοινότητες και ανώτερα κλιμάκια) και τη διακυβέρνηση της Bλαχίας και της Mολδαβίας (Φαναριώτες). Xαρακτηριστική είναι η ακόλουθη διαπίστωση: έως και την επανάσταση του 1770 τα κινήματα δεν δημιουργούσαν πολιτικές κυβερνήσεις (στην επανάσταση του 1770 υπήρξε μία εξαίρεση, που όμως οφειλόταν σε Eπτανησίους που αποβιβάσθηκαν στήν Hλεία). Στήν επανάσταση του 1821 όμως θα σχηματισθούν αμέσως πολλές τοπικές κυβερνήσεις και θα δημοσιευθούν αντίστοιχα "συντακτικά" κείμενα, και λίγο αργότερα θα συνέλθει η πρώτη εθνοσυνέλευση που θα ψηφίσει ένα σύνταγμα δημοκρατικού χαρακτήρα. Iδού λοιπόν ένα ιστορικό θέμα που πρέπει να θίγεται στα διδακτικά βιβλία μας σε συνδυασμό με τις ελληνικές κοινότητες της προεπαναστικής εποχής (Σημ. Το BΔ σελ. 34-35 δίνει πληροφορίες για την αυτοδιοίκηση, αλλά δεν θίγει τη σημασία της αυτοδιοίκησης για την ανασυγκρότηση των ελληνικών δυνάμεων. Eξ άλλου αυτές οι πληροφορίες είναι ελλιπείς. Mεταξύ άλλων, δεν αναφέρει τη μεγάλη εξέλιξη των θεσμών της ελληνικής αυτοδιοίκησης στην Πελοπόννησο κατά τον 18ο αιώνα.
9. Δεν παρουσιάζονται οι πτυχές της τουρκοκρατίας που ήσαν δυσμενείς για τους Έλληνες και συντέλεσαν σε διαδοχικούς εξισλαμισμούς-αφελληνισμούς και δραματική μείωση του ελληνικού πληθυσμού .
10. Mέσα στα πλαίσια του ιστορικού θέματος περί της ελληνικής "απαντήσεως" στον ξένο επικυρίαρχο τοποθετούνται μερικά θέματα, ειδικότερα, αλλά το ίδιο σπουδαία από γενική ιστορική άποψη. Aυτά είναι: η στενή διασύνδεση των Eλληνων με συγκεκριμένη Πίστη και Eκκλησία και η παιδεία τους. Oι Έλληνες ταυτίζονταν τότε ως μέλη της ορθόδοξης Eκκλησίας τόσο υποκειμενικά (αυτοπροσδιορισμός) όσο και απο το περιβάλλον, επίσημο και ιδιωτικό. Yπενθυμίζουμε ότι οι Oθωμανοί δεν διέκριναν εθνότητες, αλλά "μιλιετ", θρησκευτικές κοινότητες. Έτσι κατέτασσαν τους Έλληνες στο "μιλιέτ των Pουμ" επί κεφαλής του οποίου αναγνώριζαν τον Oικουμενικό Πατριάρχη (η σχετική αναφορά του βιβλίου, σελ. 18, περιορίζεται σε μία εξωτερική περιγραφή). Συνέπεια αυτών των αντιλήψεων ήταν το ότι εξισλαμισμός Eλλήνων σήμαινε και απώλεια της εθνικής ταυτότητάς τους, εκτουρκισμό. Oι εκτουρκισμένοι Έλληνες διατηρούσαν για μερικές γενεές την ελληνική γλώσσα, αλλά θεωρούσαν τους εαυτούς τους Tούρκους. Eνώ, αντίθετα, οι γλωσσικά εκτουρκιζόμενοι Έλληνες, παρέμεναν μέλη της Oρθόδοξης Eκκλησίας και Pωμιοί (= Eλληνες). Oρισμένοι κληρικοί πρόσφεραν επίσης παιδευτικό έργο, άλλοι ηγούνταν επαναστατικών κινημάτων. Kαι οι μέν και οι δέ αναφέρονται από πηγές και έχουν απασχολήσει την έρευνα. Eν τούτοις το υπό κρίση βιβλίο αγνοεί το πρώτο από αυτά τα θέματα και αναφέρεται ανεπαρκώς στο δεύτερο.
11. Σχετικά με αυτό υπενθυμίζουμε, ότι η παιδεία καλύπτει σχολεία και βιβλία. Aλλά το υπο κρίση BM δε μνημονεύει ελληνικά τυπογραφεία (Bενετία από το 1493 και έπειτα, με μικρές διακοπές, άλλες πόλεις, όπως Kωνσταντινούπολη, Iάσιο, Bουκουρέστι, Bιέννη, Mοσχόπολη, Σμύρνη κατά διαστήματα), ούτε την ιστορία του ελληνικού βιβλίου (μεταξύ του 1496 και του 1821 δημοσιεύθηκαν σχεδόν 9.000 ελληνικά βιβλία), ούτε την κυκλοφορία έργων σε χειρόγραφα (επί πλέον των εντύπων κυκλοφορούσαν ανά τον ελληνικό κόσμο πολλά χειρόγραφα κείμενα). Ως προς τα σχολεία, επισημαίνουμε ενδεικτικά μερικές ελλείψεις: Δεν μνημονεύονται τα κυριότερα από τα εκτός της Oθωμανικής αυτοκρατορίας, ελληνικά σχολεία. Επίσης δεν αναφέρεται το γεγονός ότι πολλά από τα ελληνικά σχολεία ιδρύθηκαν και συντηρήθηκαν από ευεργέτες.
12. Άλλο σημαντικό θέμα της εποχής, οι ελληνικές παροικίες του εξωτερικού, προσεγγίζεται ανεπαρκώς από το υπό κρίση βιβλίο. Aυτό αγνοεί, μεταξύ άλλων, ότι στο σημερινό έδαφος της Oυγγαρίας δημιουργήθηκαν πολλές δεκάδες ακμαίων ελληνικών κοινοτήτων. Συνεπώς θα έπρεπε να σημειώνονταν στον χάρτη της σελ. 29 μερικά ακτινωτά βέλη γύρω από τη Bουδαπέστη.
13. O χάρτης της σελ. 20 δε σημειώνει Mοσχόπολη, Mοναστήρι, Φιλιππούπολη, Kωνσταντινούπολη, Σμύρνη.

ANTIΦAΣEIΣ

14. H διατύπωση "Ξένη κυριαρχία θεωρείται η περίοδος της ελληνικής ιστορίας που αρχίζει με την άλωση της Kωνσταντινουπόλης από τους Oθωμανούς το 1453 και καταλήγει στην ελληνική επανάσταση του 1821" (σελ. 15) αναιρείται αμέσως με την αρχή του κειμένου της επομένης σελίδας: "Oι Λατινοι μετά την άλωση της Kωνσταντινούπολης (1204) κυριεύουν βυζαντινά εδάφη ......".
15. Oι πληροφορίες για τα χρονικά όρια της ξένης κυριαρχίας της σελ. 16 συγκρούονται με εκείνες της σελ. 15

16. H διατύπωση που λέει ότι η περίοδος της ξένης κυριαρχίας στα πλαίσια της ελληνικής ιστορίας λήγει το 1821 είναι σα να πληροφορεί τον αναγνώστη, ανακριβώς, ότι μετά το 1821 δεν υπάρχουν πια Έλληνες κυριαρχούμενοι από ξένα κράτη και, κατά συνέπεια, ότι Έλληνες ήσαν μόνον όσοι περιλαμβάνονταν μέσα στα όρια των επαναστατημένων περιοχών του έτους 1821.
17. H επιλογή του έτους 1453 ως αρχής της ιστορικής περιόδου και ο τίτλος Oι Έλληνες κάτω από ξένη κυριαρχία ορίζονται από το αρμόδιο Πρόγραμμα Σπουδών. O δε συνδυασμός τους δεν δημιουργεί κανένα πρόβλημα. Tα γραφόμενα όμως στο BM προς εξήγηση της φράσης "αρχή ξένης κυριαρχίας" συγκρούονται με την ιστορική πραγματικότητα. Η περίοδος ξένης κυριαρχίας αρχίζει το 1081 και -με την εξαίρεση των μειονοτήτων που νομικά ανήκουν σε άλλη κατηγορία- λήγει το 1948, οπότε περιήλθαν στην Eλλάδα τα Δωδεκάνησα. Έτσι μόνον για την αρχή της τουρκικής κυριαρχίας επί ελληνικών πληθυσμών, έχουμε πλήθος χρονολογιών μεταξύ της καταλήψεως της M. Aσίας από τους Σελτζούκους Tούρκους, το 1081, μέχρι της καταλήψεως της Tήνου από την Oθωμανική αυτοκρατορία, το 1715. Ένα σχολικό βιβλίο της 6ης δημοτικού δεν αντέχει βέβαια στον όγκο όλων των σχετικών πληροφοριών. Όταν όμως παρουσιάζει μερικές από αυτές, δίνει λανθασμένα μηνύματα. Eπί πλέον τούτου οι πληροφορίες του βιβλίου σε διάφορες σελίδες είναι ασταθείς και οδηγούν σε σύγχυση, απώλεια πολύτιμου χρόνου και εξασθένηση της εμπιστοσύνης μαθητών και διδασκόντων στο διδακτικό βιβλίο. 'Oλη αυτή η εμπλοκή και οι συνέπειές της θα αποφεύγονταν, εάν το βιβλίο έλεγε απλώς: "Mετά τό 1453 συνεχίζονται οι ξένες κυριαρχίες, που άρχισαν παλαιότερα και ολοκληρώνονται με την κατάκτηση από τους Tούρκους των τελευταίων ελευθέρων ελληνικών περιοχών, της Πελοποννήσου, το 1461, του Πόντου, το ίδιο έτος και άλλων ελληνικών χώρων αργότερα".

AΠPOΣEΞIEΣ

18. Σελ. 15: "Kατοχή ελληνικών περιοχών από τους Λατίνους, τους Bενετούς και τους Φράγκους" Έτσι δεν φαίνεται ότι οι Φράγκοι και οι Bενετοί ήταν μέρη των Λατίνων.
19. Σελ. 20: H συνθήκη του Kιουτσούκ Kαιναρτζή δεν χρονολογείται το 1784, αλλά το 1774.
20. Στον χάρτη της σελ. 29 η Λιψία έχει τοποθετηθεί λανθασμένα στον άξονα από Mόναχο προς Άμστερνταμ. Στην πραγματικότητα βρίσκεται στη Σαξωνία (νότος της A. Γερμανίας).
21. Στο κείμενο της σελ. 34 όπου αναφορά στο σχέδιο του Pήγα παραλείπεται η μνεία των Tούρκων, που όμως υπάρχει σε παράθεμα στην ίδια σελίδα.
22. Στη σελ. 36 γράφεται ότι για την Πελοπόννησο "η ξένη κυραρχία ξεκινάει το 1453". Στην πραγματικότητα έχουμε: Λατινική κυριαρχία 1204 κ.εξ. (τέλος διαφορετικό για επι μέρους περιοχές που απελευθερώνονται), Oθωμανική κυριαρχία 1461-1685/1687 (πλήν ορισμένων περιοχών που μένουν βενετικές). Bενετική κυριαρχία 1685/1687-1715, Oθωμανική κυριαρχία 1715-1821.

3η Eνότητα: H Mεγάλη Eπανάσταση

ΠPOΔIAΓPAΦEΣ TOY ΔEΠΠΣI ΠOY ΔEN EΦAPMOZONTAI
AΠO TO KEIMENO TOY ΒΜ

23. Oι αποκλίσεις του BM από τους στόχους και τις θεματικές ενότητες που ορίζει το ισχύον ΔEΠΠΣI είναι και εδώ πολλές.

AΛΛEΣ ΠAPAΛEIΨEIΣ

24. Δεν αναφέρεται το γεγονός ότι ο αιγυπτιακός στρατός ήταν τακτικός, οργανωμένος και γυμνασμένος κατά τα ευρωπαϊκά πρότυπα από μισθοφόρους, τέως αξιωματικούς του Nαπολέοντος, και ότι, κατά συνέπεια, οι ελληνικές δυνάμεις βρέθηκαν μπροστά σε ένα τύπο στρατού και ένα τύπο τακτικής που αγνοούσαν. Όθεν η κάμψη τους.
25. Δεν αναφέρεται η ηρωϊκή αντίσταση της Σάμου στην τουρκική επίθεση τον Aύγουστο του 1824 σε συνδυασμό με την επακολουθήσασα συντριπτική νίκη του ελληνικού στόλου κατά του τουρκικού στον Γέροντα (που μνημονεύεται). Πρόκειται για γεγονός αξιομνημόνευτο όχι μόνον καθ' αυτό, αλλά και γιατί σημειώθηκε μετά την άφιξη του αιγυπτιακού στόλου στο Aιγαίο και τις καταστροφές Kάσου και Ψαρών.
26. H λέξη "κυβερνήτης" για τον Kαποδίστρια χρειάζεται ερμηνεία (σελ. 60), επειδή οι μαθητές την γνωρίζουν με άλλη σημασία σε εκφράσεις όπως "κυβερνήτης πλοίου, αεροπλάνου"

ΣYNΘETIKEΣ KAI ΔIAPΘPΩTIKEΣ AΔYNAMIEΣ.

27. H όλη σύνθεση δεν έχει σαφείς άξονες (κεντρικό και δευτερεύοντες) ούτε σταθερή διάρθρωση, π.χ.
28. Για να διακριθούν περίοδοι πολεμικών επχειρήσεων, χρησιμοποιούνται όχι ένας γνώμων, αλλά δύο: πρωτευόντως, ένας χρονολογικός, βάσει του οποίου διακρίνονται περίοδοι 1821-1824 και 1825-1827, και, δευτερευόντως, ένας ουσιαστικός, που είναι η παρέμβαση του αιγυπτιακού πολεμικού μηχανισμού. H αρχή αυτής της παρέμβασης χρονολογείται λανθασμένα το 1825, όταν έγινε η απόβαση του Iμπραήμ στην Πελοπόννησο, αντί των μέσων του 1824, όταν ο αιγυπτιακός στόλος εμφανίστηκε στο Aιγαίο, καταστρέφοντας την Kάσο. Mία ορθή και παραγωγική διάρθρωση θα επέλεγε ένα μόνο γνώμονα, και αυτόν ουσιαστικό, άρα όχι μιά αλλαγή έτους, αλλά την αιγυπτιακή παρέμβαση που επιφέρει μεταβολή στον συσχετισμό δυνάμεων.

ΛAΘH, ANAKPIBEIEΣ, AΠPOΣEΞIEΣ, ANTIΦAΣEIΣ.

Π.χ.
29. Σελ. 28: Oι παραδουνάβιες ηγεμονίες δεν ήταν "γύρω από τον Δούναβη", αλλά μόνο βορείως του ποταμού αυτού.
30. Σελ. 30: Σουλτάνοι δεν υπήρχαν μόνο στην Oθωμανική αυτοκρατορία.
31. Στην σελ. 44: Η διατύπωση που αρχίζει "Tον Mάρτιο του 1821...." και τελειώνει "της Kάσου και των Ψαρών" σημαίνει, συνειδητά ή ασυνείδητα, ότι η τουρκική αντίδραση στην έναρξη της ελληνικής επανάστασης κατέστρεψε μέσα στο έτος 1821 τή Xίο, την Kάσο και τα Ψαρά. Aλλά η Xίος καταστράφηκε το 1822, τα δύο άλλα νησιά καταστράφηκαν το 1824.
32. "Στις αρχές του 1825 η οθωμανική Πύλη αποφασίζει να αντιμετωπίσει.... με τη βοήθεια των αιγυπιακών στρατευμάτων"" (σελ. 46). Στην πραγματικότητα αυτή η απόφαση ανάγεται πολλούς μήνες νωρίτερα και το καλοκαίρι του 1824 αιγυπτιακός στόλος δρά στο Aιγαίο (Kάσος) και αιγυπτιακά στρατεύματα αποβιβάζονται στην Kρήτη.
33. Στην φράση "και ο Iμπραήμ τελικά καταπνίγει την επανάσταση στην Πελοπόννησο" (σελ. 46), το ρήμα καταπνίγει υπερβάλλει την πραγματικότητα. Eξ άλλου αντιφάσκει προς τα γραφόμενα από τους ίδιους λίγες σειρές πιο κάτω: "αν και οι Πελοποννήσιοι διατηρούν ορισμένες εστίες αντίστασης."
34. Στην σελ. 50, ενώ στο κείμενο αναφέρεται ορθά ο Παλαιών Πατρών Γερμανός, κάτω από την προσωπογραφία του γράφεται "Π. Π. Γερμανός, επίσκοπος Kαλαβρύτων".
35. Στο κείμενο της σελ. 56 επεξηγείται ο όρος της Iερής Συμμαχίας, ως Συμμαχίας που δημιουργείται το 1814 μεταξύ της Aυστρίας, Pωσίας, Πρωσσίας, Aγγλίας και Γαλλίας … Πρόκειται περί συγχύσεως μεταξύ Iερής Συμμαχίας - στην οποία εξάλλου δεν συμμετείχε η Aγγλία- και Πενταπλής Συμμαχίας.
36. Στο κείμενο της σελ. 56 χρησιμοποιείται συχνά ο όρος "Mεγάλες Δυνάμεις" και στο γλωσσάριο ερμηνεύεται με τη μνεία της Aγγλίας, της Γαλλίας και της Pωσίας. Aλλά οι τότε "Mεγάλες Δυνάμεις" ήταν πέντε. H Aγγλία, η Γαλλία και η Pωσία σχημάτιζαν την τριάδα των Δυνάμεων που λέγονταν "Προστάτιδες".
37. Tο νόημα της διατύπωσης "οι Mεγάλες Δυνάμεις λαμβάνουν υπ' όψη και τις εδαφικές διεκδικήσεις της ελληνικής πλευράς" (σελ. 64) δεν είναι σωστό. Aκριβέστερα, οι Δυνάμεις δεν ικανοποίησαν όλες τις εδαφικές διεκδικήσεις (σύγκρινε τους δύο χάρτες της σελ. 65, όπου φαίνεται η μεγάλη διαφορά μεταξύ των διεκδικήσεων της ελληνικής πλευράς και της ικανοποίησής τους).
38. "Oι περιοχές αυτές θα αποτελέσουν και τα πρώτα σύνορα του νεοσύστατου ελληνικού κράτους" (σελ. 66). H φράση πάσχει λογικά (τα σύνορα, μία γραμμή μεταξύ ομόρων κρατών, δεν αποτελούν περιοχές, που είναι δισδιάστατες πραγματικότητες) και ουσιαστικά (δεν δόθηκε στην Eλλάδα η Σάμος που επαναστάτησε μεταξύ των πρώτων, το 1821, αντιστάθηκε σέ όλες τις τουρκικές επιθέσεις και συνέχισε μόνη μετά τον αποκλεισμό της από το ελληνικά κράτος, έως το 1834, επιτυγχάνοντας μία συμβιβαστική λύση: να γίνει αυτόνομη ηγεμονία).

ΜΕΡΟΣ 2ο - ΕΝΟΤΗΤΕΣ 4 - 5
(Κωνσταντίνος Σβολόπουλος)

ΙΣΤΟΡΙΚΕΣ ΑΝΑΚΡΙΒΕΙΕΣ, ΛΑΘΗ, ΠΑΡΑΛΕΙΨΕΙΣ

4η Ενότητα

(1) σσ. 67 κ.ε.: Ουδεμία αναφορά επιχειρείται στη βαθύτερη δύναμη που συνετέλεσε στη διαμόρφωση τόσο της ελληνικής αλυτρωτικής πολιτικής όσο και της διεθνούς ζωής κατά τον 19ο και 20ον αιώνα, ήτοι στην αρχή των εθνοτήτων και στην αρχή της αυτοδιάθεσης των λαών.
(2) σσ. 67 κ.ε. : Ουδείς γίνεται λόγος στο κυρίως κείμενο περί του εξωελλαδικού
ελληνισμού ή περί των Eλλήνων που κινήθηκαν έξω από τα όρια του ανεξάρτητου ελληνικού κράτους.
(3) σσ. 67 κ.ε. : Ουδεμία αναφορά υπάρχει στην 4η ή και την 5η ενότητα του
βιβλίου, στην θέση, την παρουσία ή τον ρόλο του Οικουμενικού Πατριαρχείου.
(4) σ. 68: "Στον χάρτη της Βαλκανικής Χερσονήσου κατά το 1833" δεν
εμφανίζεται η αυτόνομη Σερβία.
(5) σ. 68: Η "αρχή της δεδηλωμένης" αναφέρεται ως η ανάθεση του σχηματισμού της κυβέρνησης στο κόμμα που έχει τις περισσότερες έδρες στη Βουλή, ενώ πράγματι είναι η ανάθεση στο κόμμα που έχει την πλειοψηφία στη Βουλή.
(6) σ. 71 : Εκτός των ελληνικών συνόρων παρέμειναν όχι "μεγάλο μέρος
των εδαφών που οι Έλληνες θεωρούν ελληνικά", αλλά των εδαφών που κατοικούνταν από πλειοψηφία Ελλήνων. Δεν εφαρμοζόταν, κατά συνέπεια, η θεμελιακή αρχή των εθνοτήτων.
(7) σ. 71 : "Εθνική ολοκλήρωση" δεν είναι "η ενσωμάτωση των
ελληνικών πληθυσμών στα σύνορα του εθνικού κράτους", αλλά
η ενσωμάτωση των εδαφών με ελληνικό πληθυσμό, και μάλιστα κατά πλειοψηφία, στο εθνικό κράτος.
(8) σ. 71: Στο κυρίως κείμενο δεν αναφέρεται ο Μακεδονικός Αγώνας, αλλ' ούτε και οι επανειλημμένες, στη διάρκεια του 19ου αιώνα, Κρητικές εξεγέρσεις. Η μνεία του πρώτου στα συνοδευτικά κείμενα δεν αρκεί για να διαφωτίσει τον χαρακτήρα, την διεξαγωγή ή τα αποτελέσματά του.
(9) σ. 74: Οι δυτικές ευρωπαϊκές δυνάμεις δεν έχουν μόνο εμπορικά και άλλα οικονομικά συμφέροντα στην Οθωμανική Αυτοκρατορία, αλλά και συμφέροντα πολιτικά και στρατηγικά.
(10) σ. 74: Η Συνθήκη του Βερολίνου δεν συνομολογήθηκε κατά το έτος 1881, αλλά 1878.
(11) σ. 86: Aναφέρεται ότι μεταξύ των λογοτεχνών του 19ου αιώνα "ξεχωρίζει" η Ελισάβετ Μαρτινέγκου και η Καλλιρρόη Παρρέν", ενώ παραλείπονται τα ονόματα του Κάλβου, του Βαλαωρίτη και του Ροΐδη.
(12) σ. 86: Στο κεφάλαιο υπό τον τίτλο "καλλιτεχνική και πνευματική ζωή", ουδεμία νύξη υπάρχει στο κυρίως κείμενο για την ενασχόληση των Ελλήνων με την επιστήμη και τα αποτελέσματά της. Ουδεμία, επίσης, αναφορά γίνεται σε άλλη μορφή τέχνης, πλην της ζωγραφικής (αναφέρεται σε υποσημείωση, η καθιέρωση του Εθνικού Ύμνου, όχι όμως ο συνθέτης του, Νικόλαος Μάντζαρος).
(13) σ. 86: Σε υποσημείωση αναφέρεται ως έτος ιδρύσεως του Πανεπιστημίου Αθηνών και της Αρχαιολογικής Εταιρείας το 1836, ενώ αμφότερα συστάθηκαν το 1837.
(14) σ. 89: Αναφέρεται ότι, κατά την περίοδο του Γεωργίου Α΄ "το πολίτευμα δεν είναι δημοκρατικό (…)" και ότι, "ακόμη και μετά την ψήφιση Συντάγματος, ο Βασιλιάς παρεμβαίνει και εμποδίζει τη λειτουργία του κοινοβουλευτικού πολιτεύματος". Αποτελεί, εν τούτοις, γεγονός αναμφισβήτητο, γενικότερα αξιοσημείωτο, ότι στην Ελλάδα λειτούργησε ενωρίς το κοινοβουλευτικό καθεστώς, με αφετηρία την καθιέρωση της "αρχής της δεδηλωμένης".

5η Ενότητα

(15) σ. 94: Μολονότι αναφέρεται ότι, κατά τους Βαλκανικούς Πολέμους, ο ελληνικός στόλος καταλαμβάνει "πολλά νησιά του ανατολικού Αιγαίου", δεν αναφέρεται η Κρήτη.
(16) σ. 94 : Αναφέρεται ότι η Ελλάδα προσαρτά "την υπόλοιπη Ήπειρο", ενώ η Ήπειρος, από την αρχαιότητα ήδη εκτεινόταν και βορείως των ελληνικών συνόρων του 1913.
(17) σ. 96: Προκειμένου να μη δημιουργηθούν εσφαλμένες εντυπώσεις και ερωτηματικά μεταξύ των μαθητών, αναγκαίο είναι, πλήν της Θεσσαλονίκης, να παρασχεθούν στοιχεία για την σύνθεση του πληθυσμού και στην ευρύτερη περιοχή της Μακεδονίας.
(18) σ. 97: Στον χάρτη που αφορά τα αντίπαλα στρατόπεδα κατά τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, η Ιταλία χρωματίζεται ως σύμμαχος των Κεντρικών Αυτοκρατοριών και το Βέλγιο καθώς και η Πορτογαλία ως ουδέτερες, ενώ πολέμησαν στο πλευρό της Αντάντ.
(19) σ. 97: Αναφέρεται ότι η Δυτική Θράκη παραχωρήθηκε από την Βουλγαρία στην Ελλάδα με την Συνθήκη του Νεϋγύ, ενώ η παραχώρηση έγινε από τους Συμμάχους, εννέα μήνες αργότερα με την Συνθήκη που υπογράφηκε στις Σέβρες, την ίδια ημέρα με τη γνωστή Συνθήκη.
(20) σσ. 97-100: Μνημονεύεται τρείς φορές αλλά δεν καθορίζεται επακριβώς το περιεχόμενο της Συνθήκης των Σεβρών. Στον σχετικό χάρτη χρωματίζονται, εσφαλμένα η Ανατολική Θράκη και η Ιωνία με το ίδιο χρώμα.
(21) σ. 100: Αναφέρεται ότι "χιλιάδες Έλληνες συνωστίζονται στο λιμάνι (της Σμύρνης) προσπαθώντας να μπούν στα πλοία και να φύγουν για την Ελλάδα", χωρίς να αναφερθεί ότι εκδιώκονταν βίαια από τις εστίες τους. Δεν αναφέρεται επίσης ότι και οι Έλληνες του Πόντου και της Ανατολικής Θράκης, είτε εκδιώχθηκαν βίαια, είτε ωθήθηκαν στον εκπατρισμό από τις εστίες τους.
(22) σ. 100 : Ο Κεμάλ Ατατούρκ αναφέρεται ως ηγέτης του "απελευθερωτικού" και όχι του εθνικιστικού κινήματος ή του εθνικού αγώνα των Τούρκων.
(23) σ. 103: Αναφέρεται ότι "μετακινήθηκαν στην Ελλάδα περίπου 1.200.000" Έλληνες Ορθόδοξοι από την Μικρά Ασία, χωρίς να αναφερθούν οι Έλληνες του Πόντου και της ανατολικής Θράκης. Δεν αναφέρεται, εξ άλλου, ότι η έξοδος αυτή έθεσε τέρμα σε μια μακραίωνη δημιουργική παρουσία.
(24) σ. 103: Αναφέρεται ότι εξαιρέθηκαν από την ανταλλαγή "οι Χριστιανοί", ενώ το κείμενο της σχετικής ελληνοτουρκικής Σύμβασης (άρθρο 2) αναφέρεται σε "Έλληνες".
(25) σ. 103: Προκειμένου περί της ανταλλαγής των πληθυσμών ουδέποτε αναφέρεται ο όρος της ως "υποχρεωτικής", ο οποίος και προσδιόρισε το δραματικό, και πρωτοφανές έως τότε στη διεθνή ζωή, περιεχόμενό της.
(26) σ. 106: Ο χάρτης δεν αναπαριστά, όπως γράφεται, την Ευρώπη "στο Μεσοπόλεμο" αλλά κατά τις παραμονές του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου - μετά το 1936.
(27) σ.106-108: Ουδεμία αναφορά υπάρχει στο κεφάλαιο υπό τον τίτλο "Κοινωνία και Κράτος στο Μεσοπόλεμο" - στο κυρίως κείμενο ή στα παραθέματα - στα πολιτικά και διπλωματικά γεγονότα της περιόδου. Ειδικότερα, ουδεμία αναφορά γίνεται στον Ελευθέριο Βενιζέλο ή στην ανακήρυξη της αβασίλευτης δημοκρατίας και στην παλινόρθωση! Δεν θα έπρεπε να παραλειφθεί η καθιέρωση του θεσμού της κοινωνικής ασφαλίσεως (ΙΚΑ).
(28) σ. 109 : Ουδεμία αναφορά γίνεται στο μείζον διεθνές πρόβλημα που συνδέθηκε καθοριστικά με την κρίση που προηγήθηκε και κατέληξε στον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο: τη διατήρηση ή όχι του εδαφικού καθεστώτος που είχαν καθιερώσει οι Συνθήκες της Ειρήνης (πρόβλημα του "αναθεωρητισμού").
(29) σ. 109: Ως αιτία απώλειας της ζωής εκατομμυρίων ανθρώπων αναφέρονται τα στρατόπεδα συγκέντρωσης και τα μέτωπα των μαχών, αλλά δεν μνημονεύονται οι βομβαρδισμοί κατά των αμάχων.
(30) σσ. 109,136: Η αναφορά στον πόλεμο των Ελλήνων κατά του Άξονα και στις πολλαπλές, πολιτικές, στρατιωτικές και ιδεολογικές επιπτώσεις της υπεροχής τους είναι απόλυτα και προκλητικά ανεπαρκής:
"Η Ελλάδα μπαίνει στον πόλεμο στις 28 Οκτωβρίου 1940, όταν απαντά αρνητικά στο τελεσίγραφο του Μουσολίνι. Οι Έλληνες, το 1940-1941, απομακρύνουν τα ιταλικά στρατεύματα από τα ελληνοαλβανικά σύνορα σημειώνοντας σημαντικές νίκες" (σ. 109).
"Η Ελλάδα συμμετέχει και σ' αυτόν τον πόλεμο [?] εναντίον του φασισμού και περνά δύσκολες στιγμές κατά την διάρκεια της Κατοχής. Είναι όμως υπερήφανη για την αντίσταση που προβάλλει στους κατακτητές (σ. 136, συγκεφαλαιωτική αναφορά)".
(31) σ. 111: Αποδίδονται, εξαιτίας και εσφαλμένης επιλογής των πηγών (Ν. Davis, Europe…) στην Ελλάδα 89.000 νεκροί στρατιώτες, ενώ ήταν πολύ ολιγότεροι: 15.700 κατά τον Κ. Δοξιάδη ("Θυσίαι της Ελλάδος …", σ. 59).
(32) σσ. 112-4: Εσφαλμένο και αφελές το κείμενο που αφορά τις εσωτερικές ζυμώσεις στην Ελλάδα κατά την δεκαετία του 1940. Χαρακτηριστική είναι και η αδυναμία διάκρισης και ορθού χαρακτηρισμού αναγνωρισμένων και μη φορέων της εξουσίας:
"Η απελευθέρωση βρίσκει έτσι την Ελλάδα χωρισμένη στα δύο. Από μια μεριά είναι το ΕΑΜ, το οποίο από το Μάρτιο του 1944 έχει σχηματίσει την "Κυβέρνηση του Βουνού". Από την άλλη βρίσκεται η εξόριστη ελληνική Κυβέρνηση του βασιλιά, ο ΕΔΕΣ και η ΕΚΚΑ. Η Κυβέρνηση Εθνικής Ενότητας, η οποία σχηματίζεται από τις δύο παραπάνω κυβερνήσεις, δεν καταφέρνει να αποτρέψει τον Εμφύλιο πόλεμο, που ξεσπά το 1946, ανάμεσα στο δημοκρατικό στρατό και την κυβέρνηση" (σ. 112).
"Πόσες και ποιες κυβερνήσεις έχει η Ελλάδα λίγο πριν το τέλος της γερμανικής κατοχής;" [Απάντηση]: τρεις [εξόριστη κυβέρνηση, του "Βουνού", κυβέρνηση Εθνικής Ενότητας] σ. 114.
(33) σ. 115: Αναφέρεται ότι με την ενσωμάτωση της Δωδεκανήσου, η Ελλάδα "πετυχαίνει την εδαφική ολοκλήρωσή της", την οποία και ορίζει ως "οριστικοποίηση των συνόρων του ελληνικού κράτους με την ένωση των περιοχών, οι οποίες κατοικούνται από Έλληνες", μολονότι η τότε Ελληνική Κυβέρνηση ενέμενε στην ενσωμάτωση και της Βορείου Ηπείρου και της Κύπρου.
(34) σσ.115 κ.ε.: Στα κεφάλαια που αφορούν την μεταπολεμική Ελλάδα, ουδενός των Ελλήνων πολιτικών, πλην του Κ. Καραμανλή και του Γ. Παπανδρέου, αναφέρεται κάν το όνομα - ούτε και του Ανδρέα Παπανδρέου, επί 12ετία πρωθυπουργού!
(35) σσ.115 κ.ε.: Ουδεμία αναφορά γίνεται στο πολιτειακό καθεστώς της μεταπολεμικής Ελλάδας - ούτε κάν στην πολιτειακή μεταβολή του 1974.
(36)σσ.115 κ.ε.: Ουδεμία αναφορά επιχειρείται στη γενικότερη θέση της Ελλάδος στον μεταπολεμικό κόσμο. Ειδικότερα, δεν αναφέρεται οτιδήποτε στο κείμενο του εγχειριδίου για την τοποθέτηση της χώρας στη διαμάχη μεταξύ Ανατολής και Δύσης κατά την περίοδο του ψυχρού πολέμου, στην εξέλιξη των σχέσεών της με την Τουρκία και στην δίωξη του ελληνικού στοιχείου της Κωνσταντινούπολης, της Ίμβρου και της Τενέδου, στην προσπάθεια των Ελληνικών Κυβερνήσεων για την διεύρυνση, μετά το 1974, της διαβαλκανικής συνεργασίας, κλπ.
(37) σ. 118 : Ο Κ. Καραμανλής σχημάτισε την Κυβέρνηση της εθνικής ενότητας και δεν ορίστηκε πρωθυπουργός μετά το σχηματισμό της.
(38) σ. 121: Σ' ολόκληρο το κεφάλαιο υπό τον τίτλο "το Κυπριακό Ζήτημα" δεν υπάρχει η παραμικρή αναφορά στον Ο.Η.Ε. Σημειωτέον ο Ο.Η.Ε. δεν αναφέρεται και στο υπόλοιπο μέρος του βιβλίου!
(39) σ. 121: Ουδεμία αναφορά υπάρχει στο ίδιο κεφάλαιο και στον αντιαποικιακό χαρακτήρα του Κυπριακού αγώνα, ούτε χρησιμοποιούνται, οπουδήποτε, οι όροι "αποικία", "αποικιοκρατία", προκειμένου να χαρακτηριστεί η βρετανική κυριαρχία στη Μεγαλόνησο. Αντίθετα, επιλέγεται ο αδόκιμος όρος της "κατοχής" από τους Άγγλους!
(40) σ. 121: Αντί του όρου της τουρκικής "κατοχής" που έχει υποδειχτεί και από το ΔΕΠΠΣΙ, επαναλαμβάνεται τρείς φορές ο όρος της "διχοτόμησης"·ούτε κάν στα παραθέματα αναφέρεται η τουρκική κατοχή ως παράνομη.
(41) σ. 124 : Η ιδέα της ένωσης των ευρωπαϊκών κρατών δεν είχε διατυπωθεί για πρώτη φορά από τον Ρομπέρ Σουμάν στις 9 Μαΐου του 1950, αλλά πολύ προγενέστερα, ήδη από την δεκαετία του 1920, από τον Αυστριακό διπλωμάτη Κουντενχόβε - Καλλέργη και στο, κυρίως πολιτικό πεδίο, από τον Αριστείδη Μπριάν ("Σχέδιο Μπριάν").
(42) σ. 124: Οι χώρες-μέλη της Ε.Ε. δεν αποβλέπουν μόνο στη χάραξη ενιαίας εξωτερικής αλλά και αμυντικής πολιτικής.
(43) σ.130 : Ουδεμία αναφορά υπάρχει στην ομαλή, μετά την πτώση της δικτατορίας, λειτουργία της δημοκρατίας και στην ανάγκη της εθνικής ομοψυχίας - παρά τις αντίθετες οδηγίες της ΔΕΠΠΣΙ.

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Ενα βιβλίο Ιστορίας θα πρέπει, λογικά, να κρίνεται από τους «μετ’ επιστήμης» γνώστες της Ιστορίας. Αν το βιβλίο είναι σχολικό, θα πρέπει (λογικά και πάλι) να κριθεί και από τους εμπείρους της παιδαγωγικής τέχνης. Να κριθεί επίσης από τους επιφορτισμένους με την κοινωνική ευθύνη της στοχοθεσίας του εκπαιδευτικού προγράμματος – τους εκλεγμένους από τον λαό για να υπουργούν τις επιδιώξεις του στο μέλλον. «Ενας λαός γράφει την Ιστορία του, όχι για να αφηγηθεί όσα του συνέβησαν στο παρελθόν, αλλά πρωτίστως για να σφυρηλατήσει την αυτογνωσία και την ηθική ταυτότητα που του χρειάζονται για να χτίσει το μέλλον του», λέει ο Ρίτσαρντ Ρόρτι, φιλόσοφος του νεοπραγματισμού της Αριστεράς στις ΗΠΑ.

Κάθε πολίτης μπορεί και οφείλει να κρίνει πότε γίνονται σεβαστά τα τρία αυτά ορθολογικά κριτήρια κρίσης ενός σχολικού εγχειριδίου Ιστορίας. Κάθε μέσης έστω νοημοσύνης πολίτης αντιλαμβάνεται ότι και τα τρία αυτά κριτήρια ακυρώνονται, περιφρονούνται, αγνοούνται, όταν ένα σχολικό βιβλίο Ιστορίας γράφεται (ομολογημένα και με καύχηση) «κατ’ επιταγήν». Δηλαδή, με συμμόρφωση των συγγραφέων σε εντολές αλλοδαπών Διευθυντηρίων, «ξένων κέντρων λήψης αποφάσεων».

Οι έξωθεν εντολές ορίζουν τους στόχους που πρέπει να υπηρετήσει η συγγραφή του σχολικού εγχειριδίου Ιστορίας: Πρέπει να «καθαρθεί» ο λαός μας από ιστορικές μνήμες διεγερτικές ίσως αισθημάτων αντιπάθειας για λαούς γειτονικούς (ή όποιους άλλους), που σήμερα είναι εταίροι της χώρας μας σε στρατιωτικούς και οικονομικούς συνασπισμούς. Να σταματήσει η από γενιά σε γενιά μεταβίβαση πληροφορίας και εμπειρίας που διαιωνίζουν την ιστορική μνήμη του λαού, δηλαδή την αυτεπίγνωση, την ταυτότητα, τη συνοχή του. Κυρίως να εξαρθρωθεί και να απαλειφθεί από τη λαϊκή συνείδηση η συνέχεια των θρύλων, των επώνυμων εικόνων και συμβόλων, που επιτρέπουν στον λαό να σώζει αίσθηση ευγένειας της καταγωγής του, αρχοντιάς ανυπότακτης στην ισοπέδωση της καταναλωτικής μονοτροπίας. Να τσακιστεί η όποια αντίσταση (έστω αντανακλαστική) στην «παγκοσμιοποίηση» της αγοράς και των συμφερόντων.

Το ανυπόφορο (άκρως επώδυνο) είναι ότι αυτή την αηδιαστική «λάντζα» της κατά παραγγελίαν συγγραφής σχολικών εγχειριδίων Ιστορίας την αναλαμβάνει, με πάθος και μένος, η γνωστή συντεχνία συμφερόντων που αυτοαποκαλείται «αριστερή» διανόηση. Ισως επειδή έχει κεκτημένους εθισμούς από μακρά θητεία στην προκρούστεια μέθοδο να προσαρμόζει την Ιστορία στα δόγματα της μαρξιστικής θρησκοληψίας. Ισως επειδή έχει και εθισμούς σε ανόσιους γάμους: Να παντρεύει, λ.χ., τον Μαρξισμό με τον Διαφωτισμό (τη μήτρα του καπιταλισμού) ή τον Κοραϊσμό (το θεωρητικό θεμέλιο του μεταπρατισμού, της απαξίωσης του λαϊκού μας πολιτισμού) με το «κίνημα» υποτίθεται της εργατικής τάξης και της αγροτιάς, όπως αυτοορίζεται η Αριστερά. Με τέτοιους εθισμούς στρατεύεται σήμερα η «αριστερή» διανόηση στους στόχους της «Νέας Τάξης», στη στρατηγική της «παγκοσμιοποίησης».

Χάρη στον ρόλο Κίρκης που έπαιξε το ΠΑΣΟΚ για την Αριστερά, νοθεύτηκαν χωρίς αναστολές τα κίνητρα για την αριστερή στράτευση. Ειδικά στο πεδίο της «διανόησης», η Αριστερά μεταλλάχθηκε απροκάλυπτα σε συντεχνία αλληλοϋποστήριξης συμφερόντων και προώθησης μετριοτήτων (με αντίτιμο την ειλωτεία, την υποταγή στην «παραταξιακή πειθαρχία»). Η συντεχνία δυναστεύει ασφυκτικά και τον χώρο της ιστοριογραφίας. Εκεί, για να υπηρετηθεί το δόγμα ότι «η οικονομία κινεί την Ιστορία», ταυτίζεται η επιστημονική εγκυρότητα με την ανάλυση λογαριασμών από μικρεμπορικά τεφτέρια και η «έρευνα» εκτιμάται μόνο αν καταλήγει σε πειθαρχημένους λιβανωτούς για τον υπεράνω κριτικής σωτήρα της ανθρωπότητας: τον Διαφωτισμό.

Και επαίρεται σήμερα αυτή η δογματική μονοτροπία, η στράτευση στον αυτευνουχισμό, ότι «εκσυγχρονίζει» τη διδασκαλία της Ιστορίας, την απαλλάσσει «από μύθους και στερεότυπα», ότι «οι κατακτήσεις της σύγχρονης επιστημονικής έρευνας περνάνε τώρα το κατώφλι της πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης»! Πώς; Μα με τις ιδεολογικές μπροσούρες που κατ’ εντολήν της «Νέας Τάξης» λανσάρει η «αριστερή» συντεχνία σαν σχολικά εγχειρίδια.

Με το βιβλίο Ιστορίας της Στ΄ τάξης του Δημοτικού Σχολείου είναι τελικά ο πρωθυπουργός που προκαλεί την ελληνική κοινωνία στο πιο ευαίσθητο σημείο της. Σίγουρα πρόκειται για κοινωνία παρακμιακή, αποχαυνωμένη, αυτοκαταστροφική. Αλλά η τελευταία καταφυγή του Ελληνα σε κάποιο έρεισμα αυτοσεβασμού είναι η Ιστορία. Γι’ αυτό και εξαιτίας του βιβλίου της Στ΄ Δημοτικού ο πρωθυπουργός πιθανότατα θα χάσει τη δεύτερη τετραετία πρωθυπουργίας του. Εστω και αν έχει εκεί πια εναποθέσει την υστεροφημία του, μαζί και την πολιτική επιβίωση του κόμματός του.

Στην ευαισθησία της ελληνικής κοινωνίας για την Ιστορία, τη γλώσσα, την παιδεία, τον πατριωτισμό, ασελγεί το ίδιο ανελέητα η Ν.Δ. όσο και η πασοκικής προστασίας συντεχνία της «αριστερής» διανόησης. Στα συγκεκριμένα αυτά θέματα κατά τι διαφέρει η σημερινή υπουργός Παιδείας από τους χθεσινούς ομολόγους της του ΠΑΣΟΚ; Κατά τι διαφέρει, στα ίδια αυτά θέματα (προϋποθέσεις συλλογικής αξιοπρέπειας στον διεθνή στίβο) η σημερινή υπουργός Εξωτερικών από τον προκάτοχό της και τώρα «αρχηγό» της αξιωματικής αντιπολίτευσης; Είναι μόνο τα εγχειρίδια Ιστορίας που (ομολογημένα και με καύχηση) κανοναρχούνται «έξωθεν»;

Είτε το ΠΑΣΟΚ κυβερνάει τη χώρα είτε η Ν.Δ., τους ζωτικούς τομείς ιστορικής αυτογνωσίας, πολιτιστικής ταυτότητας, κατά κεφαλήν καλλιέργειας και αυτοσεβασμού τους διαχειρίζεται, με ολοκληρωτικές μεθόδους, η συντεχνία της «αριστερής» διανόησης διευρυμένη σε σύμφυρμα από «θαυμαστές» του νεοταξικού «εκσυγχρονισμού». Εγκάθετοι σε όλα τα κόμματα, κανάλια, εφημερίδες, στις πιο ακραίας αντιπαλότητας ιδεολογικές ομάδες, εμφανίζουν ομογνωμία εκπληκτικά ομόηχη όταν πρόκειται για ιδεολογικά προτάγματα του ΝΑΤΟ και στρατηγικές στοχεύσεις των ΗΠΑ:

Ηταν και είναι όλοι τους υπέρμαχοι του Σχεδίου Ανάν. Ολοι τους θιασώτες ένθερμοι της ελληνοτουρκικής «φιλίας», της άνευ όρων ένταξης της Τουρκίας στην Ε.Ε. Υπέρ της «διόρθωσης» των σχολικών βιβλίων Ιστορίας ώστε να μην προκαλούνται οι Τούρκοι. Ολοι τους υπερασπίζουν τα «δίκαια» του κράτους των Σκοπίων και χλευάζουν την ευαισθησία των Ελλήνων για το όνομα «Μακεδονία». Ολοι μιλάνε για την Εκκλησία σαν αποκρουστικό θεσμό σκοταδισμού, όχι ως λαϊκό σώμα που σαρκώνει συνέχεια πολιτισμού.

Το πόρισμα της Ακαδημίας Αθηνών για το εγχειρίδιο της ΣΤ΄ Δημοτικού μιλάει για προχειρότητα στην προσέγγιση μείζονος σημασίας γεγονότων

Του Αποστολου Λακασα, Καθημερινή, Παρασκευή, 4 Mαϊου 2007

Η Ακαδημία επικρίνει το βιβλίο της Ιστορίας τι λέει το πόρισμά της

«Μείζονες αδυναμίες παρουσιάζει το βιβλίο της Ιστορίας ΣΤ΄ Δημοτικού» διαπιστώνει το πόρισμα της Ακαδημίας Αθηνών το οποίο παρουσιάζει σήμερα η «Κ». Σύμφωνα με το πόρισμα το βιβλίο δεν συμβάλλει στην ενίσχυση της εθνικής μνήμης και της ελληνικής αυτογνωσίας, επιδεικνύει προχειρότητα κατά την προσέγγιση μείζονος σημασίας ζητημάτων και αδυναμία διακρίσεως του εκάστοτε ουσιώδους από το επουσιώδες.

Συνολικά, καταγράφονται 81 σημεία με ελλείψεις, απροσεξίες, ανακρίβειες και αντιφάσεις στο βιβλίο που έγινε αντικείμενο σφοδρής πολεμικής. «Η αναφορά στον πόλεμο των Ελλήνων κατά του Αξονα είναι απόλυτα και προκλητικά ανεπαρκής» επισημαίνουν μεταξύ άλλων οι ακαδημαϊκοί. Ενώ «στον αθλητισμό αφιερώνονται τρεις σελίδες αλλά μόνον επτά συνολικά στίχοι στον ελληνοϊταλικό πόλεμο και τη γερμανική εισβολή».

«Το βιβλίο της Ιστορίας ΣΤ΄ Δημοτικού έχει μείζονες αδυναμίες». Καταπέλτης είναι το πόρισμα της Ακαδημίας Αθηνών -το οποίο παρουσιάζει εκτενώς σήμερα η «Κ»- για το πολύκροτο βιβλίο, που προκάλεσε αντιδράσεις αμέσως μετά τη διανομή του στους 12χρονους μαθητές. Οι δύο ιστορικοί - συγγραφείς του πορίσματος κ. κ. Μιχ. Σακελλαρίου και Κ. Σβολόπουλος δεν κάνουν λόγο για απόσυρση του βιβλίου, το οποίο άλλωστε θα αξιολογηθεί και από τους εκπαιδευτικούς, ώστε η συγγραφική ομάδα να έχει πλήρη εικόνα για τις αλλαγές που απαιτούνται. Ομως, στο πόρισμα τονίζεται ότι «αισθητή είναι η απόκλιση του βιβλίου από τις κατευθύνσεις και τους στόχους του Διαθεματικού Eνιαίου Πλαισίου Προγράμματος Σπουδών Iστορίας» και «υπό την έννοια αυτή οφείλει να εκτιμηθεί και η διδακτική επάρκεια ή μη του εγχειριδίου». Μάλιστα, συμπληρώνεται ότι «στην τελική κρίση περί του εγχειριδίου οφείλει να αποδοθεί η επιβεβλημένη βαρύτης στην επιταγή του Συντάγματος για την ανάπτυξη μέσω της παιδείας της «εθνικής συνειδήσεως των Eλλήνων». Το πόρισμα παραδέχεται ότι «οι συγγραφείς, κρίνοντας ότι η σύνταξη των προγενέστερων εγχειριδίων είχε υπαγορευθεί από την επιδίωξη της προσαρμογής στην αντίληψη περί έθνους-κράτους, θεώρησαν σκόπιμο να υιοθετήσουν, μεταξύ των πλέον συγχρόνων τοποθετήσεων, την άποψη για τον «παροντικό χαρακτήρα της Ιστορίας», την οποία και αναλύουν. Eπιδιώκουν, σύμφωνα και με τη σύγχρονη διεθνή πρακτική, να υποβαθμίσουν τα σημεία τριβής στις σχέσεις μεταξύ των Eλλήνων και των γειτόνων τους και αποφεύγουν τη διατύπωση απόψεων που υπαγορεύονται από παρωχημένες εθνοκεντρικές παρορμήσεις. H επιλογή αυτή είναι ασφαλώς ορθή, αρκεί να μην συνεπάγεται την υποβάθμιση ή ακόμη και αλλοίωση της επιστημονικής αλήθειας ή την παρασιώπηση γεγονότων ή ενεργειών, που συνάπτονται με την εφαρμογή ή την παραβίαση διεθνών αρχών και κανόνων θεσμικά καθιερωμένων, όπως π.χ. οι αρχές της αυτοδιαθέσεως των λαών ή του σεβασμού των ανθρωπίνων δικαιωμάτων». Και μετά οι δύο επιφανείς ιστορικοί παραθέτουν τις παρατηρήσεις τους:

- Oι συγγραφείς αδυνατούν να διαφωτίσουν γενικότερα θέματα μείζονος σημασίας, όπως η βαθμιαία αναβίωση της ελληνικής αυτογνωσίας, η επιβεβαίωσή της εν μέσω δυσμενών συνθηκών και η στενή διασύνδεσή της με την ορθόδοξη πίστη και την Eκκλησία. H κατανομή της ύλης είναι ατυχής. Π. Π.χ. τρεις σελίδες αφιερώνονται στον αθλητισμό (σ. 130-132) και μόνο επτά συνολικά στίχοι στις σ. 109 και 112 στον ελληνοϊταλικό πόλεμο και τη γερμανική εισβολή.

- Το βιβλίο δεν συμβάλλει στην ενίσχυση της εθνικής μνήμης και της ελληνικής αυτογνωσίας, επιδεικνύει προχειρότητα κατά την προσέγγιση μείζονος σημασίας ζητημάτων και αδυναμία διακρίσεως του εκάστοτε ουσιώδους από το επουσιώδες, παρουσιάζει ικανό αριθμό ανακριβειών, λαθών και παραλείψεων ουσιώδους συχνά σημασίας.

Τουρκοκρατία αλλά χωρίς κακουχίες, θύματα, βία, απώλειες. Αυτό είναι το περίγραμμα των παρατηρήσεων της Ακαδημίας Αθηνών για τις αναφορές του βιβλίου στη συγκεκριμένη περίοδο. Ενδεικτικά, το πόρισμα αναφέρει ότι «δεν παρουσιάζονται οι πτυχές της τουρκοκρατίας που ήσαν δυσμενείς για τους Ελληνες και συντέλεσαν σε διαδοχικούς εξισλαμισμούς-αφελληνισμούς και δραματική μείωση του ελληνικού πληθυσμού». Και διευκρινίζει ότι «σπουδαίο ιστορικό θέμα της εποχής, ανεξαρτήτως της εθνικής σημασίας του, είναι η επιβίωση των Eλλήνων, εν μέσω δυσμενών συνθηκών. Kαι αυτό αγνοείται από το υπό κρίση βιβλίο, μολονότι τα σχετικά στοιχεία υπάρχουν στη βιβλιογραφία. Σε σχέση με τις δυσμενείς συνθήκες υπενθυμίζουμε συνοπτικά ότι ναι μεν η νομοθεσία του κυρίαρχου ανεχόταν την ύπαρξη χριστιανών (και Eβραίων), από την άλλη όμως μεριά τους απωθούσε μακριά από τις παραγωγικότερες γαίες, περιόριζε τα δικαιώματά τους και δεν τους προστάτευε από αυθαιρεσίες τοπικών αρχόντων καί απλών μελών της κυρίαρχης κοινότητας.

Συχνά εκδηλώνονταν μαζικές επιθέσεις και αναγκαστικοί εξισλαμισμοί, που περιόριζαν αριθμητικώς τους ελληνικούς πληθυσμούς. Ετσι π.χ. ο ελληνικός πληθυσμός της Πελοποννήσου είχε συρρικνωθεί περί το 1690 πολύ κάτω των 100.000 (απογραφή πληθυσμού κατά τη σύντομη βενετοκρατία). Σε σχέση με τους παράγοντες που επέτρεψαν στους υπόδουλους Ελληνες, αρχικώς μεν να επιβιώσουν στη δε συνέχεια να ανακτήσουν δυνάμεις και να απελευθερωθούν, τα διαθέσιμα στοιχεία δημιουργούν την εξής γενική εικόνα. O υπόδουλος Eλληνισμός κατορθώνει να αναπτύξει άμυνα, με την οποία περιορίζει απώλειες και ζημίες, και επιθετικότητα, με την οποία ανακτά έδαφος».

Προβλήματα υπάρχουν και στην περίοδο μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Η Ακαδημία χαρακτηριστικά αναφέρει:

- Στα κεφάλαια που αφορούν τη μεταπολεμική Ελλάδα, ουδενός των Ελλήνων πολιτικών, πλην του Κ. Καραμανλή και του Γ. Παπανδρέου, αναφέρεται κάν το όνομα - ούτε και του Ανδρέα Παπανδρέου, επί 12ετία πρωθυπουργού! (σελίδα 115 και εξής).

- Ουδεμία αναφορά γίνεται στο πολιτειακό καθεστώς της μεταπολεμικής Ελλάδας - ούτε καν στην πολιτειακή μεταβολή του 1974. (σ. 115 και εξής).

- Δεν αναφέρεται οτιδήποτε στο κείμενο του εγχειριδίου για την τοποθέτηση της χώρας στη διαμάχη μεταξύ Ανατολής και Δύσης κατά την περίοδο του Ψυχρού Πολέμου, στην εξέλιξη των σχέσεών της με την Τουρκία και στη δίωξη του ελληνικού στοιχείου της Κωνσταντινούπολης, της Ιμβρου και της Τενέδου, στην προσπάθεια των ελληνικών κυβερνήσεων για τη διεύρυνση, μετά το 1974, της διαβαλκανικής συνεργασίας κ.λπ. (σ. 115 και εξής).

- Ο Κ. Καραμανλής σχημάτισε την κυβέρνηση εθνικής ενότητας και δεν ορίστηκε πρωθυπουργός μετά τον σχηματισμό της. (σ. 118).

- Στο κεφάλαιο υπό τον τίτλο το «Κυπριακό Ζήτημα» δεν υπάρχει η παραμικρή αναφορά στον ΟΗΕ. Ο ΟΗΕ δεν αναφέρεται και στο υπόλοιπο μέρος του βιβλίου! (σ. 121)

- Ουδεμία αναφορά υπάρχει στο ίδιο κεφάλαιο και στον αντιαποικιακό χαρακτήρα του κυπριακού αγώνα. Αντίθετα, επιλέγεται ο αδόκιμος όρος της «κατοχής» από τους Αγγλους! (σ. 121).

- Αντί του όρου της τουρκικής «κατοχής» που έχει υποδειχθεί και από το Πρόγραμμα Σπουδών, επαναλαμβάνεται τρεις φορές ο όρος της «διχοτόμησης» (σ. 121).

Εκτός ιστορικού πλαισίου η ελληνική αυτογνωσία

Η Ακαδημία Αθηνών αναφέρει ότι για την περίοδο που οι Ελληνες ήταν κάτω από ξένη κυριαρχία δεν θίγεται ένα από τα σημαντικότερα θέματα αυτής της ιστορικής περιόδου, που σχετίζεται με τη βαθμιαία αναβίωση της ελληνικής αυτογνωσίας έπειτα από διάλειμμα δώδεκα αιώνων. «Bεβαίως, οι συγγραφείς αναφέρονται στο ενδιαφέρον των νέων Eλλήνων για την ελληνική αρχαιότητα σε συνδυασμό με τον Διαφωτισμό, δηλαδή πολύ αργότερα από τα πρώτα σημάδια της αναβίωσης της ελληνικής αυτογνωσίας». Και λίγο παρακάτω συνεχίζει το πόρισμα: «H αναβίωση της ελληνικής αυτογνωσίας συντελείται με βραδύτατο ρυθμό, αρχίζοντας με τους Ελληνες μετανάστες στη Βενετία και άλλες ευρωπαϊκές πόλεις και εκείνους από τους κατοίκους της οθωμανικής αυτοκρατορίας που σπουδάζουν σε ευρωπαϊκά πανεπιστήμια». Kατά τις τελευταίες δεκαετίες πριν από τη Mεγάλη Eπανάσταση η ελληνική αυτογνωσία έχει διαδοθεί πέραν των μορφωμένων: Yδραίοι και Σπετσιώτες πλοιοκτήτες δίνουν στα πλοία τους ονόματα αρχαίων Eλλήνων (το βιβλίο του μαθητή αναφέρει το γεγονός, αλλά εκτός του ιστορικού πλαισίου του)».

Ξέρετε, οι Ελληνες πολέμησαν και εναντίον του Αξονα...

Απόλυτα και προκλητικά ανεπαρκή κρίνει η Ακαδημία την αναφορά του βιβλίου στον πόλεμο των Ελλήνων κατά του Αξονα, στο Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Τι λέει το πόρισμα ακριβώς; «Η αναφορά στον πόλεμο των Ελλήνων κατά του Αξονα και στις πολλαπλές, πολιτικές, στρατιωτικές και ιδεολογικές επιπτώσεις είναι απόλυτα και προκλητικά ανεπαρκής: «Η Ελλάδα μπαίνει στον πόλεμο στις 28 Οκτωβρίου 1940, όταν απαντά αρνητικά στο τελεσίγραφο του Μουσολίνι. Οι Ελληνες, το 1940-1941, απομακρύνουν τα ιταλικά στρατεύματα από τα ελληνοαλβανικά σύνορα, σημειώνοντας σημαντικές νίκες» γράφει το βιβλίο στην σελίδα 109. Και το πόρισμα δεν μένει μόνο σε αυτό. «Στην σελίδα 111 αποδίδονται, εξαιτίας και εσφαλμένης επιλογής των πηγών (Ν. Davis, Europe…) στην Ελλάδα 89.000 νεκροί στρατιώτες, ενώ ήταν πολύ ολιγότεροι: 15.700 κατά τον Κ. Δοξιάδη («Θυσίαι της Ελλάδος…» σ. 59). Και το πόρισμα συνεχίζει: «Εσφαλμένο και αφελές το κείμενο που αφορά τις εσωτερικές ζυμώσεις στην Ελλάδα κατά την δεκαετία του 1940».

Ανακρίβειες, λάθη, παραλείψεις και φυσικά ο «συνωστισμός των Ελλήνων στο λιμάνι της Σμύρνης» -αναφορά που προκάλεσε αντιδράσεις- δεν μένουν στο απυρόβλητο της Ακαδημίας στο σκέλος του πορίσματος που αφορά την ιστορική περίοδο περί τη Μικρασιατική Καταστροφή. Ειδικότερα, στο πόρισμα:

- Αναφέρεται ότι «χιλιάδες Ελληνες συνωστίζονται στο λιμάνι (της Σμύρνης) προσπαθώντας να μπούν στα πλοία και να φύγουν για την Ελλάδα», χωρίς να αναφερθεί ότι εκδιώκονταν βίαια από τις εστίες τους. Δεν αναφέρεται επίσης ότι και οι Έλληνες του Πόντου και της Ανατολικής Θράκης, είτε εκδιώχθηκαν βίαια είτε ωθήθηκαν στον εκπατρισμό από τις εστίες τους (σ. 100).

- Αναφέρεται ότι «μετακινήθηκαν στην Ελλάδα περίπου 1.200.000» Ελληνες Ορθόδοξοι από τη Μικρά Ασία, χωρίς να αναφερθούν οι Ελληνες του Πόντου και της ανατολικής Θράκης. Δεν αναφέρεται, εξάλλου, ότι η έξοδος αυτή έθεσε τέρμα σε μια μακραίωνη δημιουργική παρουσία (σ. 100).

- Προκειμένου περί της ανταλλαγής των πληθυσμών ουδέποτε αναφέρεται ο όρος της ως «υποχρεωτικής», ο οποίος και προσδιόρισε το δραματικό, και πρωτοφανές έως τότε στη διεθνή ζωή, περιεχόμενό της (σ. 103).

- Ουδεμία αναφορά γίνεται στον Ελευθέριο Βενιζέλο ή στην ανακήρυξη της αβασίλευτης δημοκρατίας και στην παλινόρθωση! Δεν θα έπρεπε να αγνοηθεί η καθιέρωση του θεσμού της κοινωνικής ασφαλίσεως (ΙΚΑ) (σ. 106-108).

Μετά τη δικτατορία και την πορεία προς Ε.Ε.

Ανακρίβειες, υπάρχουν και στην παρουσίαση της σύγχρονης Ιστορίας της χώρας μετά την πτώση της δικτατορίας και την πορεία της Ελλάδας προς την Ευρωπαϊκή Ενωση. Το πόρισμα της Ακαδημίας Αθηνών αναφέρει τα ακόλουθα:

- Η ιδέα της ένωσης των ευρωπαϊκών κρατών δεν είχε διατυπωθεί για πρώτη φορά από τον Ρομπέρ Σουμάν στις 9 Μαΐου του 1950, αλλά πολύ προγενέστερα, ήδη από τη δεκαετία του 1920, από τον Αυστριακό διπλωμάτη Κουντενχόβε - Καλλέργη και στο, κυρίως πολιτικό πεδίο, από τον Αριστείδη Μπριάν («Σχέδιο Μπριάν»). (Στη σελίδα 124 του βιβλίου).

- Οι χώρες-μέλη της Ευρωπαϊκής Ενωσης δεν αποβλέπουν μόνο στη χάραξη ενιαίας εξωτερικής αλλά και αμυντικής πολιτικής. (Στη σελίδα 124 του βιβλίου).

- Ουδεμία αναφορά υπάρχει στην ομαλή, μετά την πτώση της δικτατορίας, λειτουργία της δημοκρατίας και στην ανάγκη της εθνικής ομοψυχίας - παρά τις αντίθετες οδηγίες του Διαθεματικού Ενιαίου Πλαίσιου Προγράμματος Σπουδών Ιστορίας, που το συντάσσει το Παιδαγωγικό Ινστιτούτο. (Στην σελίδα σελίδα 130 του βιβλίου).

Του Xρηστου Γιανναρα , Καθημερινή 15 Απριλίου 2007

Κατόρθωμα εξόφθαλμο της κυβερνητικής πολιτικής: Ενα βιβλίο Ιστορίας του Δημοτικού Σχολείου μεταβάλλει τις προσεχείς εκλογές, οψέποτε πραγματοποιηθούν, σε δημοψήφισμα. Το δημοψηφισματικό δίλημμα του ψηφοφόρου απλό και ξεκάθαρο: Ναι ή όχι σε μια πολιτική για την παιδεία (κοινή και από τα τρία κόμματα νομής της εξουσίας) που ακυρώνει μεθοδικά την ιστορική αυτοσυνειδησία και την πολιτιστική ιδιοπροσωπία, έσχατα ερείσματα αυτοσεβασμού, των σημερινών Ελλήνων.

Τα «επικοινωνιακά» τεχνάσματα της υπουργού Παιδείας ή το προπαγανδιστικό μένος των καναλιών και απίστευτου πλήθους δημοσιογράφων δεν φτάνουν σε αυτή την περίπτωση να παραπλανήσουν τον ψηφοφόρο. Τα δεδομένα του δημοψηφισματικού διλήμματος είναι ξεκάθαρα και για τον αφελέστερο πολίτη: Ναι ή όχι στο «Πρόγραμμα Κοινής Ιστορίας» (Joint History Project) που χρηματοδοτείται (και επιβάλλεται στους λαούς της Νοτιοανατολικής Ευρώπης) από την αμερικανική κυβερνητική υπηρεσία US AID μέσω του «Κέντρου για τη Δημοκρατία και τη Συμφιλίωση στη Ν.Α. Ευρώπη» (βλ. ιστοσελίδα του Center for Democracy and Reconciliation in Southeast Europe). Ναι ή όχι να γράφονται βιβλία Ιστορίας των παιδιών μας κατ’ εντολήν ξένων κέντρων. Ναι ή όχι να καθορίζονται οι στόχοι, το μέλλον, οι προοπτικές της ελληνικής κοινωνίας, τα κριτήρια ιστορικής της αυτεπίγνωσης και πολιτιστικής της ταυτότητας από συντεχνιακή ομάδα, την ίδια με κάθε κυβέρνηση (ανόσιο μείγμα «ανανεωτικής» δήθεν Αριστεράς και νεοφιλελεύθερης Δεξιάς) που ανεξέλεγκτα επικυριαρχεί στη χώρα ερήμην του λαού.

Το βιβλίο Ιστορίας της Στ΄ Δημοτικού είναι το μοιραίο λάθος της κυβερνητικής πολιτικής. Τα «δομημένα ομόλογα» απογοήτευσαν, όμως απλώς ενίσχυσαν το απαξιωτικό αίσθημα του πολίτη για τους επαγγελματίες πολιτικούς. Η πέραν πάσης πολιτικής λογικής «εμφύτευση» της πρώην Δημάρχου Αθηναίων στο υπουργείο Εξωτερικών και μιας κυρίας καυχόμενης από τηλεοράσεως για την αθεΐα της στο υπουργείο Θρησκευμάτων (και Παιδείας) εισπράχθηκαν από πολλούς με συμπόνια για τις εκβιαστικές πιέσεις που δέχεται ο πρωθυπουργός από τον «ξένο παράγοντα».

Αλλά το διαβόητο βιβλίο Ιστορίας είναι η μοιραία πρόκληση: Θίγει την πιο καίρια πτυχή της λαϊκής ευαισθησίας, τη ψυχολογική (παρηγοριάς) καταφυγή του σημερινού χιλιοταπεινωμένου Ελληνα στην Ιστορία. Μόνο από την Ιστορία μπορεί πια να αντλήσει αυτοσεβασμό ο Ελληνας – τα όσα οι κεκράχτες των κομματικών αυτεγκωμίων προπαγανδίζουν σαν σημερινά κατορθώματα μόλις και δικαιολογούνται σε βαλκανική (και μόνο) κλίμακα. Ενώ ο αυτοσεβασμός και η συλλογική αξιοπρέπεια εξακολουθούν να προϋποτίθενται για την άσκηση σοβαρής εξωτερικής πολιτικής, όπως και για το φρόνημα που εγγυάται την άμυνα ή για την κοινωνική συνοχή που εξασφαλίζει τη λειτουργία κοινωνικού κράτους.

Το επίμαχο βιβλίο Ιστορίας αναπότρεπτα μεταβάλλει τις προσεχείς εκλογές σε δημοψήφισμα. Γιατί ξαναθέτει αδυσώπητο το συνδεδεμένο με ντροπιαστικές ιστορικές εμπειρίες ερώτημα: ποιος επιτέλους κυβερνάει αυτόν τον τόπο; Καμιά αντίληψη της δημοκρατίας και του κοινοβουλευτισμού δεν δικαιολογεί την υπουργό Παιδείας να προσβάλλει τόσο βάναυσα τη νοημοσύνη των πολιτών: Να χαρακτηρίζει «αντιδράσεις μεμονωμένες και ακραίες που υποκρύπτουν πολιτικές σκοπιμότητες, αντιδράσεις των εθνικιστικών λόμπυ», την απόρριψη του βιβλίου από τον Κυπριακό Ελληνισμό, την καίρια επιστημονική αντίδραση της Ακαδημίας Αθηνών, τις εμπεριστατωμένες κριτικές διασημοτήτων της ιστορικής έρευνας και της παιδαγωγικής επιστήμης, το καταιγιστικό κύμα λαϊκής αντίδρασης με άρθρα και επιστολές στον Τύπο, διακηρύξεις σωματείων, συλλόγων, επιστημονικών εταιρειών, πολιτιστικών ιδρυμάτων.

Προσέβαλε με ιταμότητα πολύ μεγάλη μερίδα πληθυσμού η κυβερνητική υπεράσπιση του επονείδιστου βιβλίου. Και τρόμαξε τους οξυδερκείς. Γιατί είναι πραγματικός συγκλονισμός να συνειδητοποιεί ο πολίτης ότι στα καίρια του συλλογικού βίου, όταν πρόκειται για στόχους και προοπτικές του λαϊκού σώματος, δεν λειτουργούν ούτε καν προσχήματα δημοκρατίας. Αποφασίζουν παράγοντες και κέντρα αποφάσεων ανεξέλεγκτα από την πολιτική βούληση του λαού και τα θελήματά τους επιβάλλονται με μηχανισμούς προπαγάνδας κυριολεκτικά παντοδύναμους.

Η συγκεκριμένη συντεχνία (το ανόσιο μείγμα «ανανεωτικής» δήθεν Αριστεράς και νεοφιλελεύθερης Δεξιάς) δυναστεύει τα πανεπιστήμια, με οποιαδήποτε κυβέρνηση στα τελευταία χρόνια. Ελέγχει ασφυκτικά τον χώρο της δημοσιογραφίας και της τηλεόρασης, κρατικής και ιδιωτικής. Κυριαρχεί εξουσιαστικά στη σχολική εκπαίδευση, στοιχειώδη και μέση – (ακόμα και οι Νηπιαγωγοί βγήκαν να κατηγορήσουν, με κωμική αναίδεια, την ελληνική κοινωνία που αντιδρά στο επίμαχο βιβλίο, επειδή είναι «ακόμη ανέτοιμη να συζητήσει πόσο μάλλον να αφομοιώσει, σύγχρονες παιδαγωγικές αντιλήψεις και επιστημονικούς προβληματισμούς»!!).

Είναι χρέος η επαναληπτική υπενθύμιση: ποιαν ομογνωμία, εκπληκτικά συντονισμένη, εμφανίζει το παρδαλό μείγμα της συντεχνίας που μάχεται σήμερα για «δημοκρατία (sic) και συμφιλίωση στη ΝΑ Ευρώπη»: Ολοι τους υπέρμαχοι του Σχεδίου Ανάν για την Κύπρο. Ολοι τους θιασώτες ένθερμοι της άνευ όρων ένταξης της Τουρκίας στην Ε.Ε. Υπέρ της «διόρθωσης» των σχολικών βιβλίων Ιστορίας ώστε να μην προκαλούνται οι Τούρκοι. Ολοι τους υπερασπίζουν τα «δίκαια» του κράτους των Σκοπίων και χλευάζουν την ευαισθησία των Ελλήνων για το όνομα «Μακεδονία». Ολοι κομπάζουν πως είναι «απελεύθεροι» από κάθε μεταφυσική αναζήτηση, κάθε αίσθηση πατρίδας και συνέχειας. Αυτοί καθορίζουν την εκπαιδευτική πολιτική του κράτους με χρηματοδότες που αξίζει να τους αναζητήσει κανείς στην ιστοσελίδα του CDRSEE.

Ενα εξαμβλωματικό εγχειρίδιο Ιστορίας υποταγμένο σε προπαγανδιστικές σκοπιμότητες και παιδαγωγικά εξωφρενικό (διαστρέφει τη λειτουργία του λόγου σε υποτιτλισμό εικόνων και συνθηματολογικά παραθέματα). Αυτό προκαθορίζει τις προσεχείς εκλογές ως κρίσιμο για τις ελευθερίες της ελληνικής κοινωνίας δημοψήφισμα. Αν ο πρωθυπουργός αμφιβάλλει για το κοινό αίσθημα και τη λαϊκή οργή, στο χέρι του είναι να συμβουλευτεί έντιμες δημοσκοπήσεις.

Χρήσιμο πάντως να θυμάται ότι σε ανάλογες, περίπου, περιστάσεις ο συνονόματος θείος του καθυστέρησε να διερωτηθεί «ποιος επιτέλους κυβερνάει αυτόν τον τόπο». Και πλήρωσε πολύ ακριβά αυτήν την άργητα ο ίδιος και η χώρα.

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Σχόλιο Π. Ήφαιστου. Η διαδρομή του Θεοδωράκη έχει χαραχτεί στην σύγχρονη ελληνική ιστορία. Σίγουρα, δύο από τις λαμπρότερες στιγμές του -στιγμές που ίσως ως μορφή του σύγχρονου ελληνισμού επισκιάζει ακόμη και το καλλιτεχνικό του έργο- είναι η παρέμβασή του στην φάση του αγώνα για την κατάρριψη του τερατώδους, διεστραμμένου και φασιστοειδούς σχεδίου Αναν και το πιο κάτω κείμενο που ακολουθεί. Όσοι από εμάς -όπως και η πλειονότητα των Ελλήνων- προτάσσαμε την εθνική ανεξαρτησία στις ιδεολογικές μας επιλογές μπορούμε μόνο να αντιπαρατασσόμαστε σ' αυτό που ο Θεοδωράκης εύστοχα χαρακτηρίζει "διανοουμενισμό". Αυτό, δηλαδή, που αρνιέται τον εαυτό μας και μεταμφιέζει λύκους και λιοντάρια των πιο αντιδραστικών δυνάμεων του διεθνούς συστήματος. Ακόμη πιο δηκτικός είναι ο Παναγιώτης Κονδύλης (βλ. την βιβλιοκριτική στο τελευταίο του βιβλίο σε άλλη σελίδα) . Μπράβο Μίκη ... Απέδειξες ότι αυτό που πάντα ήθελες ήταν η ελευθερία, δηλαδή, στην συλλογική της εκδοχή, η εθνική ανεξαρτησία.

Aυτές τις μέρες κάπου διάβασα ότι ο ποιητής και ζωγράφος Νίκος Εγγονόπουλος πίστευε στη συνέχεια του ελληνικού έθνους. Πόσοι και ποιοι άραγε σήμερα θα τολμούσαν να διατυπώσουν δημόσια μια τέτοια άποψη; Και όμως πρόκειται για την ουσία μιας ολόκληρης Σχολής Σκέψης, την οποία αντιπαλεύει η άλλη Σχολή, που απορρίπτει την άποψη αυτή θεωρώντας ότι το σημερινό ελληνικό έθνος ξεκινά τη ζωή του από το 1830 χωρίς να έχει την παραμικρή σχέση με το παρελθόν.

Παρακολουθώντας τη δημόσια συζήτηση γύρω από το βιβλίο της ΣΤ΄ Δημοτικού σκέφθηκα ότι στο βάθος πρόκειται για μια διαμάχη ανάμεσα σε αυτές τις δύο Σχολές Σκέψης. Θυμίζω εδώ ότι οι κάτοικοι αυτού του τόπου, καταδικασμένοι επί αιώνες σε συνθήκες δουλείας και υπανάπτυξης, είχαν χάσει την ιδιαιτερότητα και ταυτότητά τους στα μάτια των «πολιτισμένων» μειοψηφιών της Ευρώπης. Που έτσι βρήκαν την ευκαιρία να θεωρήσουν εαυτούς ως τους μοναδικούς κληρονόμους του ελληνικού πολιτισμού. Γι’ αυτό και όταν έμαθαν ότι οι πρωτεργάτες της Επανάστασης του 1821 (Φιλικοί και Αγωνιστές) αποφάσισαν να ονομάσουν την απελευθερωμένη από τον τουρκικό ζυγό πατρίδα τους Ελλάδα χαρακτηρίζοντας τους κατοίκους της Ελληνες, αντέδρασαν με κάθε τρόπο, με κορυφαία αντιδραστική πράξη τη θεωρία του Φαλμεράγιερ, ο οποίος με τρόπο δήθεν «επιστημονικό» προσπάθησε να αποδείξει ότι οι Νεοέλληνες δεν έχουν το δικαίωμα να αποκαλούνται Ελληνες, γιατί δεν έχουν την παραμικρή σχέση με την έννοια και με τη λέξη Ελλάδα, μιας και στην ουσία δεν είναι τίποτα άλλο από μια πανσπερμία φυλών (Βλάχων, Αλβανών, Σλάβων, Τούρκων και Γύφτων).

Και όπως ίσως έχετε προσέξει, όλοι οι ξένοι λαοί έδωσαν στη χώρα μας κάθε είδους όνομα πλην του ονόματος «Ελλάς - Ελλάδα»: Grece, Greece, Greco, Griechenland κ.λπ. Και φυσικά στην ουσία η διεθνής ιντελιγκέντσια δεν μας θεωρεί Ελληνες αλλά Γραικούς (ίσως και... γραικύλους). Πάλι καλά οι Τούρκοι που μας αποκαλούν «Γιουνάν», δηλαδή Ιωνες. Για τους «πολιτισμένους» της Δύσης θα μας ταίριαζε περισσότερο ένα όνομα όπως λ.χ. Βλαχότουρκοι ή Γυφτόβλαχοι. Νομίζω με τη λέξη «Γυφτοβλαχία» θα ήταν ικανοποιημένοι. Και όχι μόνο οι διανοούμενοι (ιντελιγκέντσηδες) του εξωτερικού, αλλά και του... εσωτερικού. Δηλαδή οι οπαδοί της Σχολής της Αλλης Οχθης, οι οποίοι χωρίς να το ομολογούν (ίσως και δίχως να το ξέρουν) ακολουθούν κατά γράμμα τη θεωρία του Φαλμεράγιερ, που στην ουσία θέλει να κρατήσει το κέντρο της ελληνικής κλασικής σκέψης, φιλοσοφίας και τέχνης εκτός Ελλάδας και κατά προτίμηση στις πρωτεύουσες του δυτικού κόσμου από τις οποίες υποτίθεται ότι εκπορεύεται αποκλειστικά η σύγχρονη σκέψη, φιλοσοφία και τέχνη, που έχει τις ρίζες της και στην κλασική Ελλάδα. Ετσι οποιοσδήποτε τολμά να ισχυριστεί ότι ως Νεοέλλην πιστεύει ότι έχει και αυτός το ίδιο δικαίωμα, είναι βλάσφημος, αρχαιόπληκτος και αντιδραστικός. Οπως ασφαλώς ήταν και οι Φιλικοί, οι Επαναστάτες του ’21, ο Διονύσιος Σολωμός, ο Κωστής Παλαμάς, ο Αγγελος Σικελιανός και ο Νίκος Εγγονόπουλος, μεταξύ άλλων.

Ομως, αυτή η διαφορά στη χώρα μας έλαβε και μιαν άλλη διάσταση, που διαίρεσε τον λαό μας όχι μόνο κάθετα (κοινωνικές τάξεις, ιδεολογίες και κόμματα), αλλά και οριζόντια. Δηλαδή, σε αυτό που θεωρείται Λαϊκό και σε αυτό που μπορούμε να χαρακτηρίσουμε ως «διανοουμενίστικο». Και, φυσικά, η αληθινή διανόηση ταιριάζει με το λαϊκό, ενώ ο διανοουμενισμός δεν είναι μόνο εχθρός του λαϊκού, αλλά η καρικατούρα της διανόησης. Και για να περιοριστώ στη νεότερη Ελλάδα, όλα όσα υπήρξαν αληθινά, θετικά, γόνιμα και προοδευτικά, υπήρξαν κατ’ αρχήν λαϊκά. Δηλαδή πατούσαν γερά πάνω στο χώμα του λαού, της πραγματικότητας αλλά και της παράδοσης που μας πηγαίνει πολύ μακριά, στο βάθος του χρόνου, με τα οχήματα της δημοτικής ποίησης και μουσικής, της δημοκρατικής παράδοσης με κέντρο το κύτταρο της ελλαδικής κοινότητας, του βυζαντινού μέλους και της ελληνικής γραμματείας και κυρίως της γλώσσας. «Την γλώσσα μου έδωσαν ελληνική», θα πει ο Οδυσσέας Ελύτης. Ετσι οι Φιλικοί και οι Αγωνιστές του ’21 ήταν λαϊκοί. Ο Διονύσιος Σολωμός υπήρξε λαϊκός. Οπως λαϊκοί υπήρξαν όλοι οι σπουδαίοι πρωτεργάτες σε όλους τους κλάδους της ζωής, της τέχνης και της διανόησης που συνέβαλαν ώστε να προχωρήσει η χώρα μας μπροστά.

Αυτή η οριζόντια διαίρεση δεν μπορούσε να αφήσει απ’ έξω τον ελληνικό «προοδευτικό χώρο». Που μεγαλούργησε όταν ήταν πράγματι λαϊκός, όταν δηλαδή εξέφραζε σωστά τον ελληνικό λαό (στους καιρούς της εθνικής αντίστασης και των δημοκρατικών αγώνων). Και στη συνέχεια περιθωριοποιήθηκε όταν τον κατέκτησε ο διανοουμενισμός, που ουσιαστικά σημαίνει άρνηση του ίδιου του εαυτού του.

Ηταν λοιπόν επόμενο στον διανοουμενίστικο «προοδευτικό χώρο», άρα «ψευτο-προοδευτικό» χώρο πλέον, να ανθίσουν αυτά τα πικρά λουλούδια της άρνησης της πεμπτουσίας αυτού που ήταν και είναι η Ελλάδα του χθες, του σήμερα και του αύριο.

Ας μην ψάχνουν, λοιπόν, οι ευαίσθητοι πολίτες να βρουν την αιτία της σημερινής εθνικής παράλυσης σε δευτερεύουσες σχέσεις, πρόσωπα και καταστάσεις. Η πραγματική αιτία είναι ότι ενώ με το λαϊκό στοιχείο και με τη λαϊκή ιδιότητα έγινε ό,τι τέλος πάντων θετικό έγινε σ’ αυτόν τον τόπο από το 1821 έως σήμερα, γιατί απλούστατα όλοι οι μεγάλοι μας ήρωες, ποιητές, διανοούμενοι, επιστήμονες, πολιτικοί, υπήρξαν «λαϊκοί» ανεξάρτητα από τις λογής λογής κάθετες διαιρέσεις, εδώ και καιρό το λαϊκό, που στη χώρα μας ταυτίζεται με το ελληνικό, νικήθηκε κατά κράτος σε όλους τους τομείς της εθνικής μας ζωής. Εδώ και καιρό κατόρθωσε να επικρατήσει ολοκληρωτικά η άρνηση, τρομοκρατώντας και ξεγελώντας τους πολλούς και αφελείς, κρυμμένη πίσω από τον ψεύτικο μανδύα μιας δήθεν προοδευτικότητας, που έχει στην πραγματικότητα τόση σχέση με την πρόοδο όση μια γάτα με ένα λιοντάρι.

Έχουμε δύο μεγάλους θεσμούς στην Ελλάδα. Του Προέδρου της Δημοκρατίας και του αρχηγού της Ελλαδικής Εκκλησίας. Επαναστατώ όταν βλέπω ότι υπάρχουν άνθρωποι, οι οποίοι δεν σέβονται αυτούς τους θεσμούς. Όταν μιλάς για τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας ή τον αρχηγό της Εκκλησίας, πρέπει πρώτα να πλένεις το στόμα σου» είπε χαρακτηριστικά.

«Πρέπει να σεβόμαστε τους θεσμούς. Πρέπει να σέβεσαι τους θεσμούς για τους οποίους πεθάναμε εμείς. Αυτοί σήμερα που δεν σέβονται απολαμβάνουν τους καρπούς των δικών μας θυσιών. Εγώ δεν είμαι κάποιος άγνωστος και έχω το δικαίωμα να κάνω τέτοια κριτική. Ας έρθει ο οποιοσδήποτε να με αντικρούσει» συνέχισε.

Αναφερόμενος στους επικριτές του κ. Χριστόδουλου, ο Μ.Θεοδωράκης υποστήριξε πως αντί να αντικρούσουν τις απόψεις του με επιχειρήματα, τον αντιμετωπίζουν με «κραυγές και αναθέματα λάσπης» και «τον χτυπούν, αμφισβητώντας το δικαίωμά του να έχει γνώμη, όπως έχει ο κάθε πολίτης».

Ο Μ.Θεοδωράκης στράφηκε και κατά των συγγραφέων του βιβλίου Ιστορίας της Στ' τάξης του Δημοτικού, επικρίνοντας το περιεχόμενό του.

«Ακόμη και ο Βελουχιώτης έβαζε στη σειρά τους αγωνιστές και έμπαιναν στα χωριά με την ελληνική σημαία, και αφού τους μιλούσε για τον αγώνα, τους καλούσε όλους να μπουν μέσα στην Εκκλησία. Και μπροστά σε όλους τους κατοίκους του χωριού και τους αντάρτες, παρακαλούσε τον παπά να ευλογήσει τη σημαία και τον αγώνα τους. Αυτοί ήταν επαναστάτες. Ποιοι είναι αυτοί οι σημερινοί που λένε ότι είναι προοδευτικοί; Τι σχέση έχουν αυτοί με όλα αυτά;» είπε χαρακτηριστικά.

«Τους πειράζει η 25η Μαρτίου. Γιατί όμως; Γιατί οι ελευθερωτές μας ήταν οι φουστανελάδες, τους οποίους κατηγορούν ως αγράμματους. Αυτοί όμως μας απελευθέρωσαν. Είναι μύθος, λένε, ο Παλαιών Πατρών Γερμανός. Δεν κρατούσε, υποστηρίζουν, με το ένα χέρι ο Κολοκοτρώνης την ελληνική σημαία και με το άλλο τον Σταυρό και δεν ευλογούσε η Εκκλησία τη σημαία. Αυτά είναι γι’ αυτούς αντιδραστικά. Και δεν πρέπει να τα ξέρουν τα παιδιά μας. Γι' αυτό πρέπει, κατ’ αυτούς, να φύγει από την εθνική μας μνήμη η 25η Μαρτίου» συνέχισε.

Σύμφωνα με τον ίδιο «πρέπει να έχουμε βάσεις και ρίζες, να είμαστε περήφανοι για τη γενιά μας, για την πατρίδα και το έθνος. Γι' αυτό το καταπληκτικό πάντρεμα της ουσίας της ελληνικότητας με την ουσία του Χριστιανισμού. Δεν ξέρουν όμως όλοι αυτοί τι σημαίνει Ορθοδοξία. Λένε ότι δεν υπήρχε Κρυφό Σχολειό. Μέσα όμως στις εκκλησίες οι παπάδες διάβαζαν τα Ευαγγέλια, τα οποία ήταν γραμμένα στα ελληνικά».

Οι παραπάνω δηλώσεις έγιναν την Πέμπτη, στη διάρκεια συνέντευξης Τύπου με αφορμή την παρουσίαση της μουσικής του σύνθεσης για το έργο του Αγίου Ιωάννου του Δαμασκηνού Ακολουθία εις Κεκοιμημένους, την Παρασκευή (ώρα 7 μ.μ.) στον Καθεδρικό Ι. Ναό Αθηνών.

Επιφυλλίδα Χ. Τσούκα, Καθημερινή 7.8.2007. Σχόλιο Π. Ήφαιστου

Σε επιφυλλίδα του στην Καθημερινή ημ. 7-8.4.2007 με τίτλο "Η φτώχεια του εθνικο-λαϊκισμού" ο Χαρίδημος Τσούκας (Οργανωσιακή Θεωρία, ALBA, Πανεπιστήμιο Warwick) ασκεί κριτική στον Θεοδωράκη. Ο κ Τσούκας, του οποίου το κείμενο φιλοξενήθηκε σε μεγάλη κυριακάτικη εφημερίδα, είναι προφανές ότι ζει στο εξωτερικό. Γι’ αυτό ίσως να μην γνωρίζει ότι στην σημερινή Ελλάδα η καταστολή κάθε άποψης που είναι φιλόπατρις και που αντιστέκεται στις ηγεμονικές αξιώσεις γίνεται αντικείμενο μιας εξεζητημένης λογοκρισίας που ούτε επί χούντας δεν βιώσαμε. Ιδού μερικά σχόλιά μου:

Πρώτον, η επιφυλλίδα αυτή αξίζει να διαβαστεί γιατί δείχνει τα βαθύτερα αίτια της διαμάχης για τα βιβλία της ιστορίας. Σ' αντίθεση με άλλες ευθύγραμμα υβριστικές αντιδράσεις, επιχειρεί να θεμελιώσει μια αντίθετη άποψη στηριζόμενος σε μια εταιρική αντίληψη του κόσμου (κλικ εδώ για σχετικές σημειώσεις μου σε πρόσφατη ομιλία - http://www.ifestos.edu.gr/60.htm). Το κείμενο αυτό θα μπορούσε να τύχει μεγαλύτερης προσοχής αν απόφευγε τις γνωστές δολοφονικές εξομοιώσεις: "Ο Α και ο Β λέει ότι ο γάιδαρος δεν έχει φτερά και δεν μπορεί να πετάξει. Άρα ο Α και ο Β είναι οι ίδιοι". Ο επιφυλλιδογράφος, αν και επιχειρεί να πει μια άλλη άποψη καταφεύγοντας σε γνωστές εταιρικές και κριτικές αντιλήψεις, δυστυχώς προσφεύγει στις ίδιες δολοφονικές και αναλυτικά ανοίκειες παρατηρήσεις με άλλες επιφυλλίδες όταν συνδέει τις θέσεις του Μίκη Θεοδωράκη όχι με το περιεχόμενο των θέσεών του αλλά με πολιτικές επιλογές την περίοδο 1990-3 ως και εάν αυτό να είναι το ζήτημα της συζήτησης. Έτσι, προγραμματικά ο επιφυλλιδογράφος αρνείται (και ταυτόχρονα στερεί στον εαυτό του στέρεο έδαφος κριτικής) το πασίδηλο γεγονός ότι οι λαϊκές αντιδράσεις κατά όποιου θίγει μια κοινωνία υπαρξιακά δεν έχουν χρώμα, δεν έχουν ιδεολογία. Και η κυρίαρχη κοινωνία είναι Ύπαρξη συλλογική. Οι ιδεολογίες έπονται αυτής της ύπαρξης και στις ποικιλόχρωμες εξομοιωτικές-διεθνιστικές εκδοχές οι ιδεολογίες είναι επίπλαστες μεταφυσικά προσδιορισμένες κατασκευές που στρέφονται ευθέως κατά των αξιώσεων ενός λαού για ετερότητα και ελευθερία.

Δεν θα μπορούσε να συμβαίνει αλλιώς, μιας και παραβλέπουν ή παρακάμπτουν το γεγονός ότι πολιτικά οι κινέζοι δεν είναι οι ίδιοι με τους γιαπωνέζους, πολιτικά οι αιγύπτιοι δεν είναι οι ίδιοι με τους σουηδούς, πολιτικά οι αμερικανοί δεν είναι οι ίδιοι με τους τούρκους, κτλ. Το πολιτικό καθεστώς κάθε κυρίαρχης κοινωνίας απορρέει από την ιδιαίτερη και ιδιόμορφη ετερότητά της. Στο επίπεδο των συγκροτημένων κοινωνιών μακρόχρονες πνευματικές και λειγουργικές σφυρηλατήσεις και μεθέξεις κτίζουν διακριτές κοινωνικές ενώσεις. Όπως πολύ καλά εξηγεί ο Παναγιώτης Κονδύλης, αλλά και κάθε άλλη καλή ανάλυση πολιτικής φιλοσοφίας, διαρκώς δημιουργούνται διαφορετικές εκδοχές εθνικών-κρατικών εκδοχών κοσμολογίας και ανθρωπολογίας. Ανά πάσα στιγμή, αισθητές και πνευματικές νοηματοδοτήσεις αναδύονται αυθόρμητα προσδιορίζοντας το ηθικό, βιολογικό, ανθρωπολογικό και κοσμολογικό υπόβαθρο των μεμονωμένων ανθρώπων και των κοινωνιών. Οι εξομοιωτικές-διεθνιστικές ιδεολογίες που παραγνωρίζουν τις οντολογικά θεμελιωμένες κοινωνικοπολιτικές δομές είναι μεταφυσικά προσδιορισμένες (και η «κριτική ιδεολογία» που ενσαρκώνουν τα ελληνικά μεταπρατικά ιστοριογραφικά θεωρήματα εκφράζουν την χειρότερη εκδοχή εξομοιωτικών ιδεολογημάτων).

Δεύτερον, οι κριτικές και εταιρικές αντιλήψεις για τον κόσμο (ομολογουμένως κυρίαρχη στους διανοουμενίστικους κύκλους της Ελλάδας) είναι σαφής αλλά ενδεχομένως ανεπίγνωστη πεποίθηση του επιφυλλιδογράφου. Σε όλες τις πιθανές εκδοχές του, ο εταιρικός ιδεολογικός παραλογισμός θέλει τα άτομα αδιαφοροποίητες μονάδες. Θέλει τις κοινωνίες συνοθυλευματικό σύνολο και γι αυτό εκ προοιμίου αντιπαθεί τις βαθύτερες κοσμοθεωρητικές και ηθικοκανονιστικές του διαμορφώσεις. Για τους "εταιρικούς" και τους ακραίους" κριτικούς" διαδόχους τους η "κοινωνία" με την κοινωνιοκεντρική αριστοτελική αντίληψη του όρου είναι έννοιες που αντιπαθούν συνειδητά και βαθύτατα. Στις ύστερες ηγεμονικής έμπνευσης εκδοχές τους, αντιπαθούν το γεγονός της ετερότητας των λαών, γιατί ακριβώς εκεί βρίσκονται τα ερείσματα και η δύναμη μιας κοινωνίας. Η συνειδητοποίηση της συλλογικής ετερότητας είναι δύναμη και αποτελεί το μεγαλύτερο εμπόδιο στις αξιώσεις ισχύος. Η ετερότητα ενός λαού, ακριβώς, θεμελιώνεται στην φάση των αξιώσεων διακριτής ύπαρξης, των αγώνων για ανεξαρτησία-ελευθερία και –όταν πλέον κατακτηθεί η εσωτερική-εξωτερική κυριαρχία– των αγώνων για αυτοσυντήρηση και ανεξαρτησία. Έτσι, με αυτοπεποίθηση, κατά την εκτίμησή μου εμποτισμένη στην εταιρική και ύστερη κριτική κατανόηση του κόσμου, ο Χαρίδημος Τσούμας γράφει: "Η εθνική αντίσταση και οι αγώνες για την εμπέδωση της δημοκρατίας ήταν οριακές στιγμές του συλλογικού μας βίου, δεν είναι σταθερή κατάσταση μιας σύγχρονης, δημοκρατικής και ευημερούσας κοινωνίας". Όμως, ο κ Τσούκας φαίνεται να αγνοεί ή σκόπιμα να παρακάμπτει το γεγονός ότι στον «σύγχρονο κόσμο» της αλληλεξάρτησης, των επικοινωνιών και της ραγδαίας τεχνολογικής ανάπτυξης η ευημερία και η ελευθερία μιας κοινωνίας συναρτάται ευθέως με την διασφάλιση της ανεξαρτησίας. Ενδεχομένως, ασφαλώς, να πιστεύει, λανθασμένα, βέβαια, ότι το διεθνές σύστημα εξελίσσεται γραμμικά και πως οι "ευημερούσες κοινωνίες" ούτε απειλούνται, ούτε πολεμούν, ούτε κινδυνεύουν.

Τρίτον και συναφές, ο συγγραφέας της επίμαχης επιφυλλίδας προχωρεί σε λογικά άλματα, χαρακτηριστικά μερικών αγγλοσαξονικών θεωρημάτων περί "σύγχρονου κόσμου": "Οι οριακές στιγμές είναι πάντα σπάνιες και βαθιά διλημματικές. Ανεξαρτησία ή υποδούλωση;" Αντιτάσσουμε: Σε ένα κόσμο πλήρη αιτιών πολέμου -δεν είναι του παρόντος να αναπτύξω αυτή την καίρια πτυχή μιας και χιλιάδες αξιόπιστα κείμενα το θεμελιώνουν και μιας και ο υποφαινόμενος έγραψε μερικές εκατοντάδες σελίδες- τα οποία (αίτια πολέμου) ακόμη και ο πιο δύσπιστος μπορεί να διαπιστώσει απλά βλέποντας ειδήσεις κάθε βράδυ, η διαφύλαξη της ανεξαρτησίας είναι ένα διαρκές άθλημα, ένας διαρκής αγώνας απόκτησης ερεισμάτων και μια διαρκής εγρήγορση για την πολύ πιθανή επόμενη ανάγκη για μια δυστυχώς αιματηρή αντίσταση κατά αναθεωρητικών και ηγεμονικών κρατών. Ας μετρήσει ο κ Τσούκας πόσες φορές χύθηκε ελληνικό αίμα τα τελευταία 50 χρόνια για την υπεράσπιση της ελληνικής ανεξαρτησίας και της ελληνικής ετερότητας. Ας μετρήσει με πόσες άλλες φιλειρηνικές κοινωνίες αυτό ακριβώς συμβαίνει την στιγμή που γράφουμε αυτές τις γραμμές.

Για να το θέσω διαφορετικά: Η μια θεώρηση στέκεται απέναντι στην άλλη και σίγουρα η μια είναι τελείως λάθος και η άλλη τελείως ορθή. ΟΡΘΗ είναι αυτή που διαπιστώνει με αντικειμενικότητα ότι το διεθνές σύστημα είναι ανταγωνιστικό, επικίνδυνο για την ελευθερία των φιλειρηνικών κοινωνιών και ότι ο πόλεμος παραμονεύει στην διεθνή πολιτική όπως παραμονεύει η αλλαγή στο εσωτερικό ενός βιώσιμου κράτους. ΛΑΘΟΣ είναι εκείνη η θεώρηση που θέλει το διεθνές σύστημα σταθερό, αγαθοεργά ειρηνευμένο και γραμμικά διακυβερνούμενο. Αν και υπάρχουν αναρίθμητα κείμενα που θεμελιώνουν αυτές τις αλήθειες, ο κ Τσούκας θα μπορούσε να συμβουλευτεί πρόσφατο βιβλίο κορυφαίων επιστημονικών επιδόσεων την ελληνική έκδοση του οποίου επιμελήθηκα (John Mearsheimer, κλικ εδω). Στο κείμενο αυτό ο κ Τσούκας θα διαπιστώσει ότι τα ιδεολογήματα-θεωρήματα περί "πολέμου και δημοκρατίας" ή "ειρήνης και αλληλεξάρτησης", που βρίσκονται στο υπόβαθρο των θέσεων του κ Τσούκα, δεν είναι βάσιμα. Ιδιαίτερα όσον αφορά τα δύο τελευταία ζητήματα, κανείς μπορεί να συμβουλευτεί και ένα δικό μου πρόσφατο κείμενο για τα αίτια πολέμου και την συζήτηση περί δημοκρατίας και πολέμου (βλ. Δημοκρατία-Πόλεμος: εισήγηση σε συνέδριο, http://www.ifestos.edu.gr/31.htm).

Καθείς λοιπόν μπορεί να κλείνει τα μάτια του μπροστά στην πραγματικότητα ή αντίστροφα να γνωρίζει την αλήθεια και να λειτουργεί και να σκέφτεται ορθολογιστικά και ορθά. Παραλογισμοί απόρροια ηγεμονικής έμπνευσης θεωρημάτων και ιδεολογημάτων οδήγησαν πολλούς καλόπιστους πριν τρία χρόνια να "συμβουλεύσουν" τον κυπριακό λαό πως δήθεν "στην εποχή της παγκοσμιοποίησης η ελευθερία δεν έχει νόημα" και πως η υποδούλωση που πρότεινε το σχέδιο Αναν ήταν περίπου καλοπροαίρετη αξίωση του Λονδίνου και της Ουάσιγκτον (πρωτευουσών δύο κατά τα άλλα δημοκρατικών και ευημερούντων κρατών).

Τέταρτον, λίγο πιο κάτω, με γραμμικό τρόπο ακόμη μια φορά η επιφυλλίδα του κ Τσούκα θεωρεί ως δεδομένο αυτό που είναι εξωπραγματικό ή αυθαίρετο και μεταφυσικά προσδιορισμένο. Έτσι γράφει: "Όσο οι κοινωνίες εξελίσσονται, όσο δηλαδή γίνονται πιο σύνθετες, εξατομικευμένες κα αλληλένδετες με άλλες κοινωνίες, τόσο τα διλήμματα μετατρέπονται σε πιο πεζά, σύνθετα και ανοικτά ερωτήματα, στα οποία δεν είναι συνήθως γνωστό εκ των προτέρων ποια είναι προοδευτικά και ποια όχι". Πιο κάτω: "Στον ηρωοποιημένο λαό αποδίδεται μια αναλλοίωτη ουσία...". Αφού προσχωρήσει αμέσως μετά στην μέθοδο των δολοφονικών εξομοιώσεων που υιοθετούν οι πλείστες "κριτικές" επιφυλλίδες στην Ελλάδα, η επιφυλλίδα ισοπεδωτικά συνεχίζει: "ο πυρήνας και των δύο ρευμάτων είναι η κλειστή κοινωνία, το φιλοσοφικό υπόβαθρο είναι η ουσιοκρατία". Δεν γνωρίζουμε τις επιστημονικές κατακτήσεις του κ Τσούκα στο δικό του γνωστικό πεδίο, αλλά, δεν μπορώ παρά να πω ευγενικά ότι χρειάζονται μεγάλες δόσεις ιδεολογικού φανατισμού για να δει κάποιος τις κοινωνίες ως εξατομικευμένα και αδιαφοροποίητα σύνολα γραμμικά ευθυγραμμισμένα με τα δόγματα κάποιων μεταφυσικά προσδιορισμένων ορθολογιστικών κριτηρίων (αμερικανικό; βρετανικό; κινεζικό; του κ Τσούκα; του γράφοντος; ποιου τέλος πάντων;). Είναι χαρακτηριστική ολοσέλιδη ανάλυση πιο κάτω στο ίδιο φύλλο της Καθημερινής με τίτλο: "Αυξάνονται και πληθύνονται οι πιστοί. Τα τελευταία 30-40 χρόνια, και παρά την ευημερία και την γνώση, το θρησκευτικό αίσθημα εμφανίζει μεγάλη ανάκαμψη παγκοσμίως"). Περιγράφει ακριβώς αυτό που όποιος έχει μάτια το βλέπει καθημερινά σε όλες τις κοινωνίες, το γεγονός δηλαδή ότι οι κοινωνικοψυχολογικοί παράγοντες, η πίστη, οι θεωρήσεις για τα μετά-φυσικά και η προσήλωση στην πνευματική και αισθητή ετερότητα, είναι βαθύτερες δυνάμεις που χαρακτηρίζουν κάθε κοινωνία. Επειδή ενδεχομένως στις σκέψεις του κ Τσούκα ανεπίγνωστα υποβόσκουν οι πιο ακραίες και αστήρικτες εταιρικές γνώμες και οι ύστερες κριτικές αντιλήψεις, θα τον συμβούλευα, αν μου το επέτρεπε, να ακούσει τα λόγια του Κονδύλη: «Οι πραγματιστές δεν είναι σε θέση να αντιληφθούν την απτή χρησιμότητα των “μεταφυσικών” κατασκευών μέσα στον κοινωνικό αγώνα για ισχύ. Ίσως να είναι “καθ’ αυτό” (διάβαζε: από την σκοπιά φιλελεύθερων ωφελιμιστικών αντιλήψεων) αδιάφορο, ποια ιδέα περί Θεού πρεσβεύει κάποιος, ωστόσο η πρακτική διαφορά γίνεται τεράστια, αν υπάρχουν άνθρωποι, οι οποίοι για την ιδέα τους περί Θεού είναι πρόθυμοι να πεθάνουν ή να σκοτώσουν, αφού συνδέουν μαζί της τη δική τους ταυτότητα» (Ισχύς και Απόφαση, Εκδόσεις Στιγμή, 1991).

Οι κυρίαρχες κοινωνίες, ακριβώς, δεν είναι τυχαία ανεξάρτητες. Μπόρεσαν να αξιώσουν κυριαρχία, να παλέψουν γι' αυτή και να κερδίσουν την ελευθερία τους κατά των προγενέστερων δυναστικών πολυεθνικών συστημάτων γιατί ήταν διακριτές και προικισμένες με βαθύτατη ετερότητα. Είτε είμαστε θρήσκοι είτε άθεοι, αποτελεί επιστημονικό και λογικό σφάλμα αν θεωρούμε την πίστη των ανθρώπων και την προσήλωσή τους στην ετερότητά τους ως κάτι περαστικό και ανεπιθύμητο. Επιπρόσθετα, δεν μπορούμε να αγνοούμε ότι αυτή η ετερότητα βαθαίνει ολοένα και περισσότερο μετά την κατάκτηση κάθε ανεξαρτησίας. Με άξονα ακριβώς την εσωτερική-εξωτερική κυριαρχία οι κοινωνίες εδραιώνουν τις αφετηριακές κοσμοθεωρητικές τους παραδοχές και καλλιεργούν ανθρωπολογικά και ηθικοκανονιστικά συστήματα που ούτε εγκαταλείπουν ούτε πρέπει να εγκαταλείψουν γιατί, όπως ήδη τόνισα, αποτελούν τα κυριότερα στηρίγματα της κυριαρχίας τους. Το γεγονός ότι ισχυρότερα κράτη τις θέλουν αδιαφοροποίητα σύνολα ασταθή και ευάλωτα στις ηγεμονικές τους αξιώσεις, δεν είναι πειθαναγκαστικό για κάποιο να κλείνει τα μάτια μπροστά στις βαθύτερες και κινητήριες δυνάμεις που έφτιαξαν τον σύγχρονο κόσμο. Δεν πρέπει να μας διαφεύγει ότι, είτε αρέσει κάποιου είτε όχι, η ετερότητα και η αξίωση για ελευθερία-κυριαρχία είναι οντολογικού περιεχομένου και ηθικά αμάχητες. Και η ελευθερία δεν είναι ζήτημα γούστου.

Αν και πολλά θα μπορούσα να γράψω, στέκομαι σε μια μόνο πτυχή, εξόχως αιρετική για την θέση και ρόλο του επιστήμονα και του πνευματικού ανθρώπου στα κοινωνικά δρώμενα. Γράφει ο κ Τσουκας: "Ο διανοούμενος θέτει εν αμφιβόλω το κοινώς παραδεκτό ... Η κριτική του λειτουργία ουδόλως τον αποτρέπει να ταυτίζεται με το έθνος...". Στην συνέχεια προχωρεί με μερικά ακόμη συναφή αυθαίρετα άλματα συλλογισμών όταν βάζει στο ίδιο καλάθι τον Έντουαρτ Σαιντ, τον Σωκράτη και τον Θεοδωράκη). Συντομογραφικά, λοιπόν, σημειώνω: α) Η γνώση δεν είναι γνώμη και τα πορίσματα της επιστημονικής έρευνας δεν είναι ιδιοτροπίες του καθενός μας που μπορεί να ξεστομίζει ακαταλόγιστα. β) Η εθνική ανεξαρτησία μιας κοινωνίας είναι συνώνυμη της συλλογικής της ελευθερίας και η δέσμευση σ' αυτή όταν θίγονται ιερά και όσια δεν επιδέχεται χαλαρότητα. Χαλαρότητα σημαίνει ζημιές και βιώσιμες είναι όσες κοινωνίες δεν το αγνοούν. γ) Ιερά και όσια, ακριβώς, θίγονται όταν αμφισβητούνται διυποκειμενικά αληθή γεγονότα στα οποία οφείλεται η ελευθερία του. Το ότι η "κριτική" θεώρηση στην οποία μάλλον προσχωρεί ο κ Τσούκας προωθεί την ιστοριογραφική εξομοίωση θυμάτων και θυτών δεν μας είναι άγνωστο. Όμως, είναι μια προσέγγιση που είναι είτε αφελής είτε ηγεμονικά εμπνευσμένη. Και όπως οι λαϊκές στάσεις δείχνουν, ο μέσος πολίτης μπορεί να μην γνωρίζει αυτές τις εξειδικευμένες ιστοριογραφικές συζητήσεις αλλά όταν προσβάλουν την διϋποκειμενική του γνώση αντιδρά με σφοδρότητα. Ο λόγος είναι απλός: καλύτερα από οποιοδήποτε άλλο ο λαός γνωρίζει ποιος θίγει την ετερότητά του και την ελευθερία του. Και ο Θεοδωράκης, νομίζω, αυτό ακριβώς εξέφρασε στην επιφυλλίδα που κατακρίνει ο κ Τσούκας. Όπως κάθε άλλος έλληνας κάθε ιδεολογικής παραδοχής θα έλεγε, έγραψε ότι κανένας λαός δεν μπορεί να δεχθεί ως αληθή την αμφισβήτηση των έσχατων λογικών της εθνικής του ανεξαρτησίας και τα ηθικοκανονιστικά επιτεύγματα του λαού. Αυτά είναι επιτεύγματα που ένας λαός δεν τα χρωστά σε κανένα και όσες κραυγές και αν ακουστούν πάντα θα ξεσηκώνεται για να τα υπερασπιστεί.

Περί της "εταιρικής" και "κριτικής" αντιλήψεώς πρόκειται, λοιπόν, και ας μη ωραιοποιούμε ιδέες-φίδια που εκκολάπτουν ανελεύθερα και διεθνφασιστοειδή αβγά. Συναφώς, η στρατηγική μαλακής ισχύος δεν είναι κάποια περίεργη συνομωσιολογική αντίληψη αλλά η στρατηγική μερικών ισχυρών κρατών. Είτε κάποιοι "διανοούμενοι" φορείς επιστημονικών τίτλων το κάνουν συνειδητά ή ασυνείδητα όταν βάλλουν κατά της ετερότητας των ελλήνων -αυτό είναι επιστημονικά και επιχειρηματολογικά αδιάφορο-, παραμένει το γεγονός ότι υπάρχει το δικαίωμα της διαφωνίας. Και όλοι έχουν το ίδιο δικαίωμα για άποψη χωρίς να γίνονται αντικείμενο δολοφονικών επιθέσεων και δολοφονικών εξομοιώσεων. Ας πούμε ευθέως τι θέλουμε, λοιπόν, και ας μη προσφεύγουμε σε εξεζητημένες εξομοιώσεις και σε θεωρήματα για κόσμους που δεν υπάρχουν (και που καλλιεργούν μεταμφιεσμένα ιδεολογήματα αξιώσεων ισχύος). Κυρίως, ας διατηρήσουν οι "κριτικοί" κάποια στοιχεία ευγένειας που συναντά κανείς στην διεθνή «κριτική» βιβλιογραφία αλλά όχι στην γηγενή-ιθαγενή.

======================================================================================================

Σημείωση: το κείμενο που ακολουθεί αποτελεί βοήθημα προφορικής παρέμβασης σε συνέδριο στην Λευκωσία στις 17.3.2005 με αντικείμενο την διαμάχη για τα βιβλία της ιστορίας. Στο συνέδριο άλλοι σύνεδροι έκαναν σημαντικές εισηγήσεις τις οποίες θα αναρτώ όταν μου αποστέλλονται. Σημειώνεται ότι αντλούν από βιβλίο που ετοιμάζεται και που θα κυκλοφορήσει σύντομα.

Το κεντρικό ζήτημα που τίθεται είναι: τι είδος κοινωνίας θέλουμε! Αυτό γιατί η ιστορική γνώση είναι κύρια εισροή στην πολιτική και συνειδησιακή διαμόρφωση των συλλογικών οντοτήτων.

Τα αίτια της διαμάχης για τα βιβλία της ιστορίας κατοπτρίζει δύο διαφορετικές αντιλήψεις για το κοινωνικό γίγνεσθαι.

Η μια εκδοχή είναι η κοινωνιοκεντρική και η άλλη είναι η εταιρική.

Πρόκειται για δύο παντελώς διαφορετικές νοηματοδοτήσεις της ζωής, του συλλογικού γίγνεσθαι και του διεθνούς γίγνεσθαι

Η πρώτη εκδοχή είναι αυτό που σε γενικές γραμμές βλέπουμε να συντελείται στο ιστορικό γίγνεσθαι. Είναι η εκδοχή που δεν θέλουν οι κριτικοί ιστοριογράφοι στους οποίους θα επανέλθω.

Προσπαθήστε, ενώ μιλώ, να έχετε στο μυαλό σας μια οποιαδήποτε χώρα και θα δείτε ότι ισχύει ακριβώς το ίδιο με οποιαδήποτε άλλη.

Ακολουθώντας την θεώρηση κοινωνικοπολιτικής οντολογίας του Παναγιώτη Κονδύλη αλλά και αυτό που αποτελεί διϋποκειμενική γνώση, θα έλεγα ότι οι κοινωνίες γεννιούνται και διαμορφώνονται ως εξής:

Η ιστορία είναι, βασικά, μια ανελέητη διαμάχη μεταξύ των αξιώσεων δυναστικών ηγεμονισμών με τις αξιώσεις των λιγότερο ισχυρών κρατών για συλλογική ελευθερία, δηλαδή, για εθνική ανεξαρτησία. Στο διεθνές δίκαιο λέγεται εσωτερική-εξωτερική κυριαρχία (Κεφ Ι, άρθρο 2 Κ.Χ. ΟΗΕ)

Δεν χρειάζεται να τονίσω αυτό που γνωρίζουμε όλοι μας, ότι δηλαδή νικητής τελικά ήταν η αήττητη ορμή ελευθερίας με αποτέλεσμα να συντριβούν οι αυτοκρατορίες και να έχουμε σήμερα 200 περίπου ανεξάρτητα κράτη μέλη του ΟΗΕ.

Παρατηρώντας το ιστορικό γίγνεσθαι βλέπουμε ότι μετά από κάθε επιτυχή αγώνα ανεξαρτησίας η πορεία μιας χώρας είναι σχεδόν προδιαγεγραμμένη.

Κατ αρχάς, σημειώνεται ότι, επειδή η ιστορία γέννησε κράτη άνισου μεγέθους, άνισης ισχύος και άνισης αναπτύξεως οι ηγεμονικές και αναθεωρητικές αξιώσεις διαιωνίζονται. Μπορεί να δημιουργήθηκαν 200 κράτη, να έχουμε διεθνές δίκαιο και θεσμούς συλλογικής ασφάλειας, αλλά οι ηγεμονισμοί δεν έπαψαν να υπάρχουν.

Οι διαμάχες μεταξύ των κρατών εξάλλου, έχουν και ένα άλλο αίτιο: Τα κράτη που προέκυψαν από τον κατακερματισμό των αυτοκρατοριών συνεχίζουν να συγκρούονται για την σταθεροποίηση συνόρων και πληθυσμών. Όταν λίγο-πολύ κατορθώσουν να το επιτύχουν οι σχέσεις τους δεν σταθεροποιούνται ανεπίστροφα, μιας και βρίσκονται διαρκώς στην δίνη των ηγεμονικών ανταγωνισμών και συγκρούσεων.

Αναγκαία προϋπόθεση για να επιβιώσει ένα κράτος σ’ ένα τόσο εχθρικό διεθνές περιβάλλον, είναι αφενός να είναι να περιφρουρήσει την ανεξαρτησία του και να σταθεροποιήσει το κοινωνικοπολιτικό του σήστημα. Δηλαδή, να διασφαλίζει κοσμοθεωρητικά και ηθικοκανονιστικά συνεκτική κοινωνία και πολιτειακό σύστημα συμβατό με αυτό το κοινωνικό περιβάλλον.

Σημειώνουμε λοιπόν τρις ιδιότητες κάθε πολιτειακού βίου: Πρώτον, εθνική ανεξαρτησία, Δεύτερον, κοινωνία προικισμένη με συνοχή. Τρίτον, πολιτειακό σύστημα συμβατό με αμφότερα.

Η ιστορική εμπειρία καταμαρτυρεί ότι, οι κοινωνίες κινούνται ερήμην των φιλοσόφων. Την πορεία των βιώσιμων Πολιτειακών συστημάτων την περιέγραψε αριστοτεχνικά ο Αριστοτέλης παρατηρώντας το απόγειο Πολιτειακής οργάνωσης, το κλασικό σύστημα Πόλεων.

Τα μέλη μιας κοινωνίας που θέλει να επιβιώσει επιδίδονται αδιάπαυστα στο άθλημα του ανεξάρτητου από εξωτερικούς κατεξουσιασμούς συλλογικού κατ’ αλήθειαν βίου αναζητώντας το συμβατό με την ετερότητά τους συλλογικό τρόπο ζωής.

Η συλλογική ετερότητά τους, δηλαδή, οι κοσμοθεωρίες τους, οι ιδεολογίες τους, οι ηθικοκανονιστικές δομές και τα καθεστωτικά τους συστήματα, διαρκώς πλάθονται, αναπλάθονται και εξελίσσονται.

Ούτε μια πολιτεία δεν μοιάζει με κάποια άλλη και αυτό δεν είναι χωρίς λόγους και χωρίς σημασία για την μορφή, τον χαρακτήρα και την εξέλιξη του κόσμου.

Απολαμβάνοντας την ανεξαρτησία τους και το δικαίωμα της εσωτερικής αυτοδιάθεσης διαρκώς οικοδομούν:

-συλλογικές κοσμοεικόνες, συλλογικούς μύθους,

-συλλογικούς εξαντικειμενικευμένους «τρόπους ζωής»,

-συλλογικές ταυτότητες, μεταφυσικά δόγματα,

-συλλογικούς στρατηγικούς προσανατολισμούς,

-συλλογικές εικόνες εχθρών-φίλων, ιεραρχίες φίλιων-εχθρικών «Άλλων» και κριτήρια εναλλαγής εχθρών και φίλων ανάλογα με τα συμφέροντά τους και κυρίως το συμφέρον επιβίωση.

-διαμορφώνουν συστήματα τάξης-δικαιοσύνης, εξωτερικής ασφάλειας, έσχατες λογικές που αφορούν την εθνική τους ανεξαρτησία και νομιμοποιημένα συστήματα διανεμητικής δικαιοσύνης

Οι κυρίαρχες κοινωνίες για να επιβιώσουν, να λειτουργήσουν αποτελεσματικά και να συναλλάσσονται συγκροτημένα με τα υπόλοιπα κράτη αναπτύσσουν μια ιδιαίτερη και ιδιόμορφη τυπική λογική που διέπει όλες τις συμπεριφορές τους με τρίτα κράτη.

Αναφέρομαι σε συλλογικές θεμελιώδεις παραδοχές και έσχατες λογικές που εκλογικεύουν πολιτικά και ιδεολογικά συλλογικές στάσεις απέναντι στον υπόλοιπο κόσμο και που βρίσκονται οι ίδιες πέραν κάθε λογικής αιτιολόγησης: Για κάθε κυρίαρχο λαό, μονάχα η εκλογίκευση της θεμελιώδους στάσης ή απόφασης μπορεί να πραγματοποιηθεί με «λογική» συνέπεια όχι η ίδια η θεμελιώδης στάση: στα έσχατα ερωτήματα η απάντηση δίνεται με αξιωματικές αποφάνσεις.

Υπάρχουν τόσες μορφές λογικής συνέπειας όσες και οι θεμελιώδεις στάσεις. Γι’ αυτό δεν υπάρχει δυνατότητα να συναντηθούν ειρηνικά όταν συγκρούονται έσχατες συλλογικές λογικές. Όταν αυτό συμβαίνει, ο ισχυρός επιβάλλει ότι του επιτρέπει η δύναμή του και ο αδύναμος υποχωρεί και προσαρμόζεται.

Για όλες τις κυρίαρχες κοινωνίες όταν μιλούν για ζητήματα που αφορούν την συλλογική του ύπαρξη, μολονότι τα τυπικά λογικά μέσα παραμένουν τα ίδια, ωστόσο υπηρετούν κάθε φορά την εκλογίκευση θεμελιωδών αποφάσεων με διαφορετικό περιεχόμενο».

ΕΝ ΟΛΙΓΟΙΣ: οι κοινωνίες αξιώνουν να είναι ανεξάρτητες, αξιώνουν να ασκούν το δικαίωμα εσωτερικής αυτοδιάθεσης, αξιώνουν να μην επεμβαίνουν άλλοι στις εσωτερικές υποθέσεις τους και όταν αυτά απειλούνται αντιστέκονται και αν χρειαστεί πολεμούν (τουλάχιστον όσων κρατών οι κοινωνίες θέλουν να είναι ελεύθερες, ανεξάρτητες και αξιοπρεπείς)

Ακόμη πιο σημαντικό, σ’ αυτή την δυναμική πορεία που χαρακτηρίζει τον συλλογικό βίο όλων ανεξαιρέτως των ανεξαρτήτων κρατών, προκύπτει τελικά ένα οντολογικά θεμελιωμένο κοινωνικοπολιτικό σύστημα που η ετερότητα του οποίου βαθαίνει ολοένα και περισσότερο.

Για να κατανοήσουμε τον εαυτό μας και τον κόσμο που μας περιβάλλει, είναι αναγκαίο να αντιληφτούμε ότι αυτό το ολοένα μεγαλύτερο βάθεμα κάθε κυρίαρχου κοινωνικοπολιτικού συστήματος προκαλεί μια ολοένα και μεγαλύτερη διεθνή ανομοιομορφία μεταξύ των κυρίαρχων κοινωνιών του πλανήτη.

Μιας και αυτό συντελείται εδώ και πολλούς αιώνες ποτέ δεν κατάλαβα τι εννοούν όσοι στην βάση ποικίλων δογμάτων αξιώνουν μια παγκόσμια ενότητα. Μια τέτοια ενότητα δεν είναι συμβατή με την κοινωνική ανομοιομορφία του κόσμου. Αυτό γιατί πολιτειακό εποικοδόμημα και κοινωνικό υπόβαθρο, είπαμε πιο πάνω, πρέπει να είναι συμβατά για να είναι μια Πολιτεία βιώσιμη.

Ο κόσμος που περιέγραψα είναι αυτός που βλέπουμε κάθε μέρα, αυτός που καταμαρτυρεί όχι μόνο η ιστορική εμπειρία αλλά και αυτό που καταμαρτυρεί η απλή διϋποκειμενική γνώση ή ακόμη και η απλή παρακολούθηση τηλεόρασης στις νυκτερινές ειδήσεις.

Η εταιρική αντίληψη, όπως περιγράφεται στην βιβλιογραφία αλλά και όπως υποστηρίζουν οι οπαδοί όλων των ιδεολογικών αποχρώσεων, αναφέρεται σε μια συνύπαρξη ανθρώπων ανεξαρτήτως εθνικών καταβολών, φυλετικών χαρακτηριστικών, ταυτότητας ή άλλων χαρακτηριστικών.

Στην απάντηση τι είναι αυτό που μας κρατά η απάντηση είναι: Το κοινό υλικό συμφέρον, η κοινή υλική ωφέλεια και οι καλοί κανόνες κοινής συνύπαρξης.

Μια ακριβής περιγραφή που δίνει η σχετική βιβλιογραφία είναι η εξής: Εταιρική (Gesselschaft) είναι η σχέση στο εσωτερικό μιας επιχείρησης. Gemeinschaft ή κοινωνιοκεντρική είναι η σχέση που έχει ο άνθρωπος όταν φεύγοντας από την επιχείρηση πάει στην οικογένειά του και στην Εκκλησία του.

Αυτές βεβαίως είναι βιβλιογραφικές κατασκευές. Όπως ήδη ανέφερα, οι κοινωνίες ανεξαρτήτως του τι λένε οι πολιτικοί φιλόσοφοι, η ιστορία αναπτύσσει την δική της αυτόνομη λογική και οι κοινωνίες θεμελιώνουν οντολογικά την συλλογική τους ύπαρξη. Οι κοινωνίες γεννιούνται, διαμορφώνονται και λειτουργούν κοινωνιοκεντρικά.

Προσθέτω ότι όλοι γενικά οι φασισμοί τόσο προς τα αριστερά όσο και προς τα αριστερά είναι πειράματα εταιρικής ενοποίησης του κόσμου –αυτό που συνήθως ονομάζουμε διεθνιστικές ιδεολογίες–, κάτω βεβαίως από την ιδιοτελή ηγεμονία κάποιας ισχυρής κοινωνίας που ασπάζεται το διεθνιστικό δόγμα.

Τελικά, ανεξαρτήτως δόγματος ή προθέσεων το αποτέλεσμα είναι πάντα το ίδιο: Σ’ ένα κόσμο διαφορετικών κοινωνιών που δεν προσαρμόζονται παρά μόνο στα δικά τους εγγενή δόγματα, ο ισχυρότερος για να επιτύχει συμμόρφωση στους ενοποιητικούς σκοπούς καταλήγει στο να σκοτώνει τους υπόλοιπους.

Ανεξαρτήτως δόγματος ή πρόθεσης, ο δρόμος προς το μεγάλο νεκροταφείο των σχεδίων για παγκόσμια ενότητα είναι σπαρμένος με εκατομμύρια νεκρούς.

Σημασία δεν έχει η πρόθεση αλλά η διεστραμμένη αντίληψη του συλλογικού βίου. Ότι είναι δήθεν εταιρική συνύπαρξη αμέριμνων και ανιδιοτελών ατόμων.

Κανείς δεν μπορεί να υποτιμά τις ανθρωπολογικές, κοσμοθεωρητικές και ηθικές προϋποθέσεις του κοινού Πολιτειακού βίου. Τα άτομα είναι όντα προικισμένα με βαθύτατη ετερότητα. Συνυπάρχουν με κάποιους άλλους σε μια κοινωνία και αξιώνουν να είναι όλοι μαζί κυρίαρχοι, επειδή τα συλλογικά χαρακτηριστικά αυτής της κοινωνίας είναι συμβατά με την δική τους ατομική ετερότητα σε βαθμό επαρκή για τις ανάγκες του συλλογικού βίου. Επιβίωση, ευημερία και ειρηνικό περιβάλλον απαιτεί ενδυνάμωση όχι αποδυνάμωση αυτών των προϋποθέσεων που στηρίζουν τον κοινό βίο. Αποδυνάμωσή τους, ή κατεδάφισή τους, όπως οι κριτικοί ιστοριογράφοι βάλθηκαν να κάνουν, του καθιστά εύκολη λεία στα κάθε λογής αρπακτικών της διεθνούς σκηνής.

Τέλος εποχής: πλανητική εποχή /αστικοφιλελεύθερο κράτος, Άνθιση κριτικών αντιλήψεων

Οι εταιρικές αμφιταλαντεύσεις των κοινωνιών οφείλονται αφενός στην αποτυχία πολλών κρατών να συγκροτήσουν και να διαιωνίσουν μια σταθερή κοσμοθεωρητική βάση και τα συμβατά με αυτή ηθικά επικοδομομήματα και αφετέρου στα αίτια πολέμου που δυστυχώς ελάχιστοι κατανοούν.

Τονίζεται ότι η μη κατανόηση των αιτιών πολέμου δημιουργεί απελπισμένους που τελικά πείθονται πως μπορεί να υπάρξει κάποια ευρύτερη δομή αντί του έθνους κράτους.

Δεν κατανοούν ότι το πρόβλημα της διανομής που εντός ενός κράτους επιλύεται με την ύπαρξη ενός νομιμοποιημένου συστήματος διανεμητικής δικαιοσύνης δεν μπορεί να υπάρξει ευρύτερα λόγω ύπαρξης πολλών κοινωνιών διαφορετικών συλλογικών προτιμήσεων.

Επειδή το ζήτημα αυτό είναι μεγάλο, συνοψίζω λέγοντας ότι η λεγόμενη «κριτική» θεώρηση ανθρώπων και της ιστορίας, εκ των οποίων οι «κριτικοί» ιστοριογράφοι είναι ένα μικρό μόνο μέρος, είναι ένα ευρύ πλέον σύστημα ιδεολογημάτων και θεωρημάτων που υποστηρίζει αναρχικές ιδέες.

Ανοικτά λένε ότι, δεν νοιάζονται τι θα προκύψει μετά και υποστηρίζουν την ηθική, ιδεολογική, συνειδησιακή και από άποψη ιστορικής συνείδησης αποσυναρμολόγηση των μελών των κοινωνιών. Συνοψίζεται στο «αλλαγή και ας χαλάσει ο κόσμος».

Σύμφωνα με τους «κριτικούς κονστρουκτιβιστές», «οι εναλλακτικές επιλογές φαίνεται ότι εκλείπουν (…) Το “λειτουργικό σύστημα” με το άτομο στον πυρήνα του … προσφέρει τον πολιτικό χώρο σε μη κρατικούς δρώντες να αναπτύξουν συμμαχίες και διασυνδέσεις διαμέσου των συνόρων και σε όλη την υδρόγειο, οι οποίες, μακροπρόθεσμα, θα υπηρετήσουν τον σκοπό υπονόμευσης των “ιστορικών δομών” [δηλαδή των εθνών-κρατών] και θα επιφέρουν ορατές αλλαγές στην παγκόσμια πολιτική» [Lipschutz Ronnie, «Reconstructing World Politics: The Emergence of Global Civil Society», ό.π., σελ. 405,406,407,418,419]

Για να το επιτύχουν μεθοδικά στοχεύουν στην διάβρωση των ιδεολογικών και άλλων δομών των εθνών-κρατών, στον εκφυλισμό της κρατικής κυριαρχίας ως έννοιας, στην απονομιμοποίηση των κανονιστικών συστημάτων και των εξουσιαστικών δομών και στην ανάδειξη ιδεών που συντείνουν στο ιδεολόγημα της «παγκόσμιας κοινωνίας». Αυτή η παγκόσμια κοινωνία, λένε, θα επιτευχθεί όταν κατακερματιστούν τα κράτη και δημιουργηθεί ένας κόσμος χιλιάδων αυτόνομων τοπικών κοινοτήτων.

Στην ιστοριογραφία, επιλέγοντας αυθαίρετα πηγές και θέματα με κριτήριο αντικοινωνικές και βαθύτατα υποκειμενικά βεβαρημένες γνώμες για το πώς «πρέπει να είναι ο κόσμος», κτίζουν ακαδημαϊκά μεταμφιεσμένες ιστορικές ανεκδοτολογίες με προγραμματικά δεδηλωμένο σκοπό την αποσυναρμολόγηση της οντολογικά θεμελιωμένης εθνοκεντρικής ιστορικής διαμόρφωσης των κοινωνικοπολιτικών συστημάτων.

Ασφαλώς αυτοί οι «αποσυναρμολογητές» (deconstructionists) των κοινωνικοπολιτικών συστημάτων ούτε επιστήμονες είναι ούτε μπορούν να επιτύχουν πολλά πράγματα παρά μόνο εφήμερη σύγχυση, αποπροσανατολισμό, αναταραχή, αναδιανομές συμφερόντων και ζημιές εις βάρος ασθενών και απρόσεκτων κοινωνιών.

Ακόμη και νήπια αντιλαμβάνονται πως οι ιδέες τους δεν θα αποδομήσουν τα ισχυρά κράτη αλλά μόνο τα αδύναμα που θα καταστούν έτσι ευκολότερη λεία των στρατηγικών σχεδίων των (ηγεμονικών) δυνάμεων.

25.04.07 Φιλοκατοχικές αντιλήψεις

TOY EΥΣΤΑΘΙΟΥ ΑΒΡΑΑΜΙΔΗ «Να λυπάστε το έθνος που ονομάζει τον βίαιο άνθρωπο ήρωα, και βλέπει τον λαμπροφορεμένο κατακτητή γενναιόδωρο.» Χαλίλ Γκιμπράν Είναι παράδοξο το γεγονός ότι σε ένα ημικατεχόμενο νησί που διεξάγει αγώνα επιβίωσης ενάντια στη βία και την μπαμπεσιά του κατακτητή και τον κυνισμό των φίλων του, μπόρεσαν να αναπτυχθούν φιλοκατοχικές δυνάμεις. Κάτι τέτοιο ήταν αδιανόητο πριν από μερικά χρόνια, έγινε όμως κατορθωτό με την έλευση του σχεδίου Ανάν και την εκστρατεία διάβρωσης του ψυχισμού των ελληνοκυπρίων μέσα από σεμινάρια αναμόρφωσης και χρηματοδοτήσεις αλλόκοτων ομάδων που επιδιώκουν τάχα την επανένωση. Η τακτική αυτή είναι οργανωμένη, αν κρίνουμε και από το περιβόητο πια βιβλίο της Ιστορίας και άλλα κείμενα. Ο εξωραϊσμός, ακριβώς, της εικόνας της Τουρκίας με ιστορικές παραλήψεις και ψεύδη, οδηγεί σε κάποιες «παράπλευρες» πολιτικές επιπτώσεις. Η προσπάθεια του βιβλίου, να αποενοχοποιηθεί ιστορικά η Τουρκία και να παρουσιαστεί ως ένας καλός κατακτητής επί τουρκοκρατίας, δημιουργεί την ανάγκη στη νεοταξική «προοδευτική» σχολή που βρίσκεται πίσω από το βιβλίο, να μεταφέρει αυτή την αντίληψη - για να φανεί συνεπής - και στο παρόν. Έτσι υποστηρίζει ότι και σήμερα η Τουρκία είναι φιλική χώρα προς την Ελλάδα(έστω κι αν η Τουρκία δεν συμμερίζεται κάτι τέτοιο), ότι περίπου κατέχει με το δίκαιο της την Κύπρο και ότι μάλιστα αδικήθηκε από τους «κακούς» και «εθνικιστές» τάχα ελληνοκύπριους που απέρριψαν το σχέδιο Ανάν το οποίο εμπιστευόταν την Κύπρο στην καλή της θέληση. Και μπορεί στην μητροπολιτική Ελλάδα αυτή η τάχα «ρεαλιστική» - «προοδευτική» - «διεθνιστική» ιδεοληψία, να μην έχει ακόμα καταγράψει (εμφανείς) εδαφικές επιπτώσεις στη ακεραιότητα της χώρας, στην Κύπρο όμως, η ιδεολογία αυτή, λόγω της υπάρχουσας κατοχής, εκδηλώνεται και πρακτικά υπέρ αυτής, με πράξεις πολιτικής δολιοφθοράς και μηνύματα προς το εξωτερικό. Έτσι είδαμε να χειροκροτείται ο κατακτητής από τα «προοδευτικά» του θύματα στον Άγιο Μαμα, είδαμε να αποκαλείται ο Ταλάτ αντιστασιακός από τον προπετή αρχηγό της αξιωματικής αντιπολίτευσης, είδαμε μια ομάδα να διαδηλώνει όχι εναντίον του κατοχικού στρατού αλλά εναντίον της κυπριακής κυβέρνησης για το οδόφραγμα της Λήδρας ακόμα και μετά την κατεδάφιση του κλπ. Οι εκφραστές αυτής της φιλοκατοχικής νοοτροπίας προσπαθώντας να υποστηρίξουν τις θέσεις τους - και λόγω της αντιπαράθεσης τους με την πλειοψηφία - φτάνουν σε εξωφρενικές θέσεις. Κάποιοι από αυτούς δίνουν την εντύπωση ότι μόλις ακούσουν κάτι εναντίον της Τουρκίας αγανακτούν και μόλις συμβεί κάτι υπέρ των ελληνοκυπρίων θλίβονται. Σε τέτοια επίπεδα αλλοτρίωσης και ψύχωσης έχουμε φτάσει. Λένε οι εκπρόσωποι της σχολής αυτής, ότι η Κύπρος αντιμετωπίζει κίνδυνο από τον εθνικισμό, αυτοπαρουσιαζόμενοι ως ο αντίποδάς του. Η Κύπρος κατά την άποψή μου, δεν αντιμετωπίζει σοβαρό κίνδυνο από περιθωριακούς πιτσιρικάδες εθνικιστές, αφού κανείς δεν τους υποστηρίζει (ο εθνικισμός στη Κύπρο θάφτηκε το 1974 κάτω από τα ερείπια που προκάλεσε). Αντιμετωπίζει όμως μεγάλο κίνδυνο από τις «προοδευτικές» και «ρεαλιστικές» φιλοκατοχικές αντιλήψεις ομάδων που υποστηρίζονται τόσο από ξένα κέντρα, όσο και από πολιτικά κόμματα και ΜΜΕ σε Ελλάδα και Κύπρο.

Με την κατάρρευση του Ανατολικού Μπλοκ οι σχεδιαστές της «μεγάλης στρατηγικής», άρτι αφυπνισθέντες από τη χειμερία νάρκη του Ψυχρού Πολέμου και φοβούμενοι μήπως χάσουν τη σημασία τους, έψαξαν τον ορίζοντα για εχθρούς και πρόθυμα άρχισαν να αναπροσαρμόζουν την παγκόσμια σκακιέρα. Έτσι, στην έδρα του Χάρβαρντ, χρηματοδοτούμενη από τη βιομηχανία όπλων, βρέθηκε ο Σαμ Χάντινγκτον, που έβαλε στο ράφι τους φακέλους του για τον Ψυχρό Πόλεμο και ξαναγύρισε στις προπολεμικές του φαντασιώσεις. Το αποτέλεσμα ήταν το διάσημο τώρα έργο του «Η σύγκρουση των πολιτισμών», ένα «σχέδιο δράσης» που, μασκαρεμένο ως ακαδημαϊκό σύγγραμμα, όπως υποστηρίζει ο ίδιος, θα καθορίσει το περιβάλλον ασφαλείας του 21ου αιώνα. Ο Ζμπίγκνιου Μπρεζίνσκι, μαθητής του Σαμ, που μισούσε παθολογικά τους Ρώσους, ακολούθησε τα βήματα του δασκάλου, ανανεώνοντας το γεωπολιτικό μοντέλο «ηπειρωτική χώρα εναντίον νήσων» στη διατριβή του με τίτλο «Η μεγάλη σκακιέρα». Χωρίς να το έχει στόχο ο ίδιος, η διατριβή αυτή χρησιμοποιήθηκε στην επιχειρηματολογία για τη διεύρυνση του ΝΑΤΟ και στην ντε φάκτο μεταμόρφωσή του από μια αμυντική συμμαχία σε παγκόσμια αστυνομική δύναμη. Η γεωπολιτική, όπως τη γνωρίζουμε, ήταν η εφεύρεση του Βρετανού τυχοδιώκτη Χάλφορντ Μακ Κίντερ, αλλά υλοποιήθηκε με ζήλο από τον αγαπημένο ακαδημαϊκό του Χίτλερ, τον Καρλ Χάουχοφερ.
Η νεότερη εκδοχή αυτή της «θεωρίας» υπόσχεται παγκόσμια κυριαρχία από ιμπεριαλιστές ονειροπόλους, εάν βέβαια πρώτα επιτύγχαναν το διαμελισμό της Ρωσίας και τον κατακερματισμό της σε βαλκανικού τύπου φέουδα, μια προοπτική που θα εξασφάλιζε αποτελεσματικό έλεγχο της ευρασιατικής έκτασης. ;Oπως και τα πρώιμα μοντέλα, τα μετά τον Ψυχρό Πόλεμο σχέδια βασίζονταν στην εκ νέου φεουδαρχοποίηση της πρώην Σοβιετικής Ενωσης ή σε περίπτωση αποτυχίας αυτού του σχεδίου, στη συνεχή απασχόληση του ρωσικού της τμήματος στον αγώνα εναντίον των μουσουλμανικών τμημάτων στα εδάφη της. Αν κάποιος αναγνώστης διερωτάται γιατί οι επιχειρήσεις της Αλ Κάιντα στη Βοσνία, το Κοσσυφοπέδιο και την Τσετσενία αποκλήθηκαν «απελευθερωτικοί αγώνες», η απάντηση είναι απλή: προτιμάμε τη Ρωσία είτε ως εχθρό είτε να απασχολείται πολεμώντας το Ισλάμ, όπως τον παλιό καλό καιρό που οι Σέρβοι και οι Έλληνες προστάτευαν τις πύλες της Δύσης. Παρ' όλα ταύτα, το καινούργιο σύστημα, στην πραγματικότητα αντίγραφο των αποικιοκρατικών σχεδίων του 1850, απαιτεί συγχρονισμό πολλών παραγόντων και εφαρμογών, όπως: εξαρτώμενους «στρατηγικούς εταίρους», νέο τύπο οθωμανισμού, πλαστογράφηση διεθνούς αρχιτεκτονικής που ταξινομεί τα κράτη με βάση την υποταγή που επιδεικνύουν, την ευελιξία τους να αποδέχονται προκαθορισμένες ρόλους και την ικανότητά τους να εκπληρώνουν επιχειρήσεις που τους αναθέτει η «απόλυτη υπερδύναμη».
Ο κατάλογος των σχεδίων, προτεινόμενων από τους δημιουργούς της βίας και τους προωθούντες τον επονομαζόμενο «πεφωτισμένο ιμπεριαλισμό» (οξύμωρο), είναι στην πραγματικότητα ατελείωτος. Για παράδειγμα, σύμφωνα με ένα πείραμα του Πανεπιστημίου Γέιλ, ο κόσμος θα μπορούσε να ελεγχθεί μέσω ενός δικτύου εννέα κεντρικών κρατών, που επεκτείνονται από τη Νιγηρία στη Νότια Αφρική, την Τουρκία, τη Βραζιλία κ.τ.λ. Αυτοί οι πυλώνες θα είναι οι πρώτοι που θα ενισχυθούν στρατιωτικά (αλλά θα ελέγχονται οικονομικά), ώστε να τους επιτρέπεται να αστυνομεύουν το δικό τους χώρο, να κυριαρχούν και να επιβάλλονται στους γείτονές τους. Οι ηγέτες αυτών των «εταίρων-κυβερνητών» αναμένεται να λειτουργούν όπως οι Οθωμανοί βεζύρηδες. Επιπροσθέτως, θα πρέπει να περάσουν την απαιτούμενη «εκπαίδευση υποταγής» σε δυτικές επιχειρήσεις ανακύκλωσης (γνωστές ως θινκ τανκς-«think tanks») και θα είναι πρόθυμοι να παρέχουν τις δυνάμεις τους σε δύσκολες συγκρούσεις στις οποίες η υπερδύναμη δεν επιθυμεί να αναμιχθεί άμεσα. Η στρατηγική συνεργασία απαιτεί επίσης την ανάληψη εγχειρημάτων σε μέρη όπου οι ΗΠΑ δεν έχουν αξιοπιστία. Ικανοποιητικά στοιχεία καλής συμπεριφοράς, στην πραγματικότητα ένα υποκειμενικό κριτήριο, απαιτούνται επίσης από τους ξένους ηγέτες που ευελπιστούν να κερδίσουν τον τίτλο του «στρατηγικού εταίρου». Σίγουρα, οι υποχρεώσεις που προκύπτουν από έναν τέτοιο τίτλο εξαρτώνται από τις ανάγκες της αυτοκρατορικής μητρόπολης αλλά οι ανταμοιβές είναι συνήθως πενιχρές και συνήθως αποτελούνται απ' αυτό που οι πολιτικοί επιστήμονες αποκαλούν «πληροφοριακές αξίες»: για παράδειγμα, ένα μετάλλιο, μια ακρόαση με τον «αυτοκράτορα» ή τους διορισμένους χειριστές των ξένων ικετών, η έκδοση ευγενών «διακηρύξεων» που κάνουν τους ιθαγενείς «περήφανους», φωτογραφίες θερμών χειραψιών ή ασπασμών και στα δύο μάγουλα, επίδειξη εξεχόντων ντόπιων στην υπηρεσία του αυτοκράτορα, στον οποίο πρέπει πρώτοι να αποδείξουν την αφοσίωσή τους ασκώντας πιέσεις στην πατρίδα τους όταν τους ζητηθεί και τέλος, ευκαιρίες για διάδοση της πολιτικής ορθότητας όπως αυτή ορίζεται από τους αυτοκρατορικούς μανδαρίνους.

Η Ελλάδα βρίσκεται τώρα στο στάδιο της «εκπαίδευσης» για τον τίτλο του «στρατηγικού εταίρου» και εξ ορισμού σε ένα κρίσιμο σταυροδρόμι της Ιστορίας της. Η επίτευξη αυτού του σκοπού θα εξαρτηθεί από την απόδοσή της σε ζητήματα που θα μπορούσαν να καταστήσουν την Ανατολική Μεσόγειο και τα Βαλκάνια εθνοτικά δυσδιάκριτα και να μετατρέψουν τα ελληνικά νησιά σε παράδεισο για διεφθαρμένους απατεώνες που αναζητούν τόπους αναψυχής. Κατ' αρχάς η Ελλάδα καλείται να «πουλήσει στους Σέρβους το σχέδιο Αχτισάαρι» για το Κόσοβο, παρ' όλο που δημιουργεί μια δεύτερη Αλβανία στα Βαλκάνια κι απειλεί τη μακροπρόθεσμη σταθερότητα της ίδιας της Ελλάδας. Καλείται επίσης να μάθει να ζει με την πραγματικότητα ότι η αμερικανική εξωτερική πολιτική στην Ανατολική Μεσόγειο έχει ανατεθεί υπεργολαβικά σε έναν περιφερειακό τοποτηρητή και ότι οι πολιτικές για την ασφάλεια έχουν ιδιωτικοποιηθεί. Οι Έλληνες, ως έθνος, καλούνται να επαναπροσδιορίσουν την ταυτότητά τους και να μάθουν να ζουν σε ένα πολυ-εθνοτικό περιβάλλον που δεν ήξεραν ποτέ ότι υπήρχε εντός των συνόρων τους. Οι προοπτικές της Ελλάδας για «στρατηγική εταιρική σχέση» θα μπορούσαν να βελτιωθούν περαιτέρω εάν ζητούσε επιπλέον συγγνώμη για προγονικές δόξες που κατά τους ψευτοειδικούς της κλασικής εποχής (κάποιοι μάλιστα χρηματοδοτούνται από ελληνικά ιδρύματα) κάνουν τους άλλους να νιώθουν «κατώτεροι». Σίγουρα, η Ελλάδα και οι Ελληνες καλούνται να στρώσουν το δρόμο για οποιονδήποτε επιθυμεί να προσχωρήσει στην Ευρωπαϊκή Ένωση, ακόμη και για εκείνους των οποίων δεδηλωμένη πρόθεση είναι να καταστρέψουν τη συνοχή της.

Δεν είναι σαφές τι μπορεί να περιμένει η Ελλάδα από τη «στρατηγική της συνεργασία» με την αυτοκρατορική μητρόπολη. Μέχρι τώρα η μόνη ανταμοιβή-δόλωμα ήταν τα χαμόγελα των περιοδευόντων αξιωματούχων που φωτογραφίζονται με πολιτικούς παράγοντες, κάποιες ευκαιρίες φιλοξενίας αυτοκρατορικών διασημοτήτων στις βίλες τους, η σταδιακή μετατροπή της χώρας σε «καυτή αγορά ακινήτων» για «ποιοτικό τουρισμό», το άνοιγμα των πυλών στη ρωσική μαφία για να δημιουργήσει «κλειστές κοινότητες» περιφρουρούμενες από πρώην πράκτορες της KGB και η ατελείωτη εκ νέου συγγραφή της ελληνικής Ιστορίας από εκείνους που θέλουν να αποκαταστήσουν το βαλκανικό χάρτη τής προ του 1912 εποχής. Πρέπει ωστόσο να το παραδεχτούμε: οι πολιτικές φιλοδοξίες έχουν το τίμημά τους και οι ευλογίες της Ουάσινγκτον δεν είναι ποτέ φτηνές.

* Επιτίμος καθηγητής Διεθνών Σχέσεων στο Πανεπιστήμιο Χάουαρντ

Η ανάλυση του ελληνοαμερικανού συναδέλφου δεν λέει οτιδήποτε νέο ή κάτι που πολλοί από εμάς δεν λέμε εδώ και δεκαετίες στην Ελλάδα. Η κύρια σημασία της επιφυλλίδας έγκειται στο γεγονός του θάρρους του αρθρογράφου να λέει τα πράγματα με το όνομά τους. Επίσης, είναι σπάνιο πλέον αυτό το θάρρος να συνδυάζεται με επιστημονική εντιμότητα και κείμενα με τέτοιες ιδιότητες να δημοσιεύονται στην έρημο της νεοταξικής λογοκρισίας. Για να το θέσουμε διαφορετικά, όπως φαίνεται και από την «επίσημη στάση» των εφημερίδων –συγκεκριμένα από τα editorials, τις αναλύσεις «οργανικών αρθρογράφων» και τον αριθμητικό καταμερισμό αναλύσεων της μιας ή της άλλης άποψης– μερικά άρθρα όντως διαφεύγουν της λογοκρισίας. Αυτό όμως γίνεται περισσότερο ως εξαίρεση για να επιβεβαιώσουν τον κανόνα και το γεγονός ότι πάνω από την κοινωνία υπερίπταται ένα σύστημα δημιουργίας πειθαναγκασμένης «συλλογικής συνείδησης» συμβατής με νεοταξικά συμφέροντα. Τα ιδεολογικά και παραταξιακά όρια καταργούνται για να συμπεριφερθούν όλοι μηχανικά και πανομοιότυπα σύμφωνα με κάποιους περιοριστικούς όρους συμπεριφοράς έξωθεν προσδιορισμένους. Είτε ιδεολογικά στους κύκλους των μεταλλαγμένων «κοσμοπολιτών αστών» είτε με αιτιολογήσεις ανωτέρας βίας κάποιων άλλων προοδευτικά μεταμφιεσμένων, πολλοί με ευκολία προσχωρούν σε μια νέα εκδοχή της αντίληψης περί «μικρής και εξαρτημένης Ελλάδας» που θέλει την Ελλάδα να είναι μάλλον κρατίδιο και όχι ανεξάρτητο, κυρίαρχο και αξιοπρεπές κράτος. Εξάλλου, η μικρή μόνο συρρίκνωση (και όχι η μεγάλη που επικρέμαται) εξαρτάται από τις προαναφερθείσες πειθαρχημένες συμπεριφορές και από συγκεκριμένες ενέργειες όπως αυτές που πολύ καλά περιγράφει ο κ Σταύρου στην επιφυλλίδα του.

Επειδή δεν θέλω να μετατρέψω αυτό το σημείωμα σε ανάλυση χιλιοειπωμένων πραγμάτων, αναφέρω μόνο ότι θύματα είναι μόνο όσα θέλουν να είναι θύματα και οι δυτικές υπηρεσίες βάζουν στο στόχο τους μόνο κοινωνίες και κράτη που τα ίδια θεωρούν εαυτούς αναλώσιμα. Οι μεγάλες δυνάμεις συμπεριφέρονται σχετικά ισότιμα έναντι όσων κρατών το επιδιώκουν και συναλλάσσονται ανάλογα με τις διαπραγματευτικές δυνατότητες του καθενός. Αναλώσιμα κράτη, εξάλλου, είναι όσα έχουν γίνει θύμα μαλακής ισχύος. Στην δική μας περίπτωση, η πλεκτάνη του σχεδίου Αναν και η ιστοριογραφική αποχαύνωση από σόρους, σοράκια και κοράκια δείχνουν ότι το πρόβλημά μας είναι πλέον βαθύ. Όσοι νεοταξικοί ακαδημαϊκά μεταμφιεσμένοι οργανικοί διανοούμενοι σαρκάζουν σαρδόνια γιατί πέτυχαν κάποιο εφήμερο μονοπώλιο επιφυλλίδων (για αυτό μιλάμε, δεν τίθεται ζήτημα κάποιας σοβαρής επιστημονικής συζήτησης) αντιτάσσω το εξής: Τους εαυτούς τους ατιμάζουν πνευματικά και κυρίως την συνείδησή τους. Οι υπόλοιποι πολίτες έχοντας πάγια πίστη και αφοσίωση στην πατρίδα μας και στα θεμιτά, νόμιμα και νομιμοποιημένα συμφέροντά της έχουμε επίγνωση ότι συγκρινόμενη με την σημερινή γελοία νεοταξική λογοκρισία η ελληνική κοινωνία στο παρελθόν πέρασε και δυσκολότερες στιγμές. Μπόρα είναι και θα περάσει. Απλά θλιβόμαστε για τις αναπόφευκτες επερχόμενες ζημιές στην Κύπρο, στην Θράκη, στο Αιγαίο και ίσως αλλού.

Πρώην Υπουργού Παιδείας και Πολιτισμού (1999-2003), της Κυπριακής Δημοκρατίας στον κ. Στέλιο Κούκο της εφημερίδας ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ της Θεσσαλονίκης 29/3/2007

Ερ. 1. Ποιο ήταν το περιεχόμενο της συζήτησης στην Κύπρο όσον αφορά το βιβλίο της Ιστορίας της Στ΄ δημοτικού; Έμεινε στα θέματα που αφορούν την Κύπρο;

Κατά κύριο λόγο επικεντρώθηκε στα θέματα που έχουν άμεση σχέση με την Κύπρο και ιδιαίτερα στις πτυχές της Τούρκικης εισβολής και της συνεχιζόμενης κατοχής, στον εθνικοαπελευθερωτικό αγώνα της ΕΟΚΑ του 55-59 και στη συμμετοχή των Ελλήνων της Κύπρου στον αγώνα της εθνικής παλιγγενεσίας στην μητροπολιτική Ελλάδα αλλά και στον απαγχονισμό του Εθνομάρτυρα Αρχιεπισκόπου Κυπριανού και άλλων προκρίτων, τις διώξεις και τον κατατρεγμό που ακολούθησε την έναρξη του αγώνα του 1821 και στην Κύπρο. Όμως η συζήτηση δεν περιορίστηκε στα τυπικά. Επεκτάθηκε στη συνολική προσέγγιση και την προσπάθεια που γίνεται μέσα από το βιβλίο να απαξιωθεί ο Ελληνισμός, να αμφισβητηθεί το δικαίωμα του να είναι, να νιώθει και να το φωνάζει ότι είναι Έλληνας. Πιο πολύ αντέδρασαν οι Έλληνες στην Κύπρο για τα περί συνωστισμού σε σχέση με την Μικρασιατική καταστροφή και τη χαμένη Ελληνική πατρίδα της Ιωνίας.

Προκάλεσε αντιδράσεις με την αποδοχή της διχοτόμησης ως του status quo στην Κύπρο και της απόκρυψης της κατοχής από την Τουρκία όπως και η λογική «εγίναμεν πρόσφυγες» ως να έγιναν οι Έλληνες της Κύπρου πρόσφυγες από μόνοι τους και όχι από τον εκτοπισμό και την εθνοκάθαρση που εφάρμοσαν οι Τούρκοι εισβολείς στην κατεχόμενη γη τους.

Ερ. 3 Είσαστε εκπαιδευτικός μπορείτε να μας μιλήσετε για το εν λόγω βιβλίο από την παιδαγωγική σκοπιά;

Βιβλίο απαράδεκτο που επιδιώκει να υπηρετήσει τις πολιτικές της παγκοσμιοποίησης, του αποχρωματισμού και του αφελληνισμού. Δεν έχει θέση στα σχολεία και να είστε βέβαιοι ότι όσοι το αποδέκτηκαν ή δεν το απέρριψαν, θα κλάψουν και οι ίδιοι πικρά επί των ερειπίων που θα σωρεύσουν. Γιατί πάντα για κάθε μια ενέργεια πληρώνουμε το ανάλογο κόστος.

Ερ. 4. Ως πρώην υπουργός Παιδείας τι σας ενοχλεί περισσότερο;

Τόσο ως πρώην Υπουργός Παιδείας και Πολιτισμού όσο και ως πολιτικός αλλά και ως Έλληνας όχι απλώς με ενοχλεί μα με προκαλεί να είμαι σε εγρήγορση το ότι μας αμφισβητούν το δικαίωμα να είμαστε κληρονόμοι της ίδιας της παράδοσης μας, το δικαίωμα να αναπτυσσόμαστε και να μεγαλώνουμε τα παιδιά μας μέσα στον πολιτισμό και δια του πολιτισμού μας Δικαίωμα αυτονόητο για όλους τους άλλους και αμφισβητούμενο μόνο για μας.

Ερ. 5 Στα σχολεία της Κύπρου διδάσκονται και παράλληλα βιβλία με έμφαση την τοπική ιστορία; Μιλήστε μας για το περιεχόμενο τους...

Βασικά βιβλία είναι τα βιβλία της Ελλάδας. Όμως η ιστορία της Κύπρου ως μέρος της Ελληνικής ιστορίας έχει τοπικό ενδιαφέρον, όπως συμβαίνει σε κάθε τόπο της Ελλάδας, γι’ αυτό και το Υπουργείο Παιδείας της Κύπρου συγγράφει και Ιστορία της Κύπρου που διδάσκεται στα παιδιά. Το περιεχόμενο τους έχει να κάνει κυρίως με τοπικά γεγονότα όπως ο αγώνας του 55-59, η εισβολή του Αττίλα, η συνεχιζόμενη κατοχή, οι κατεχόμενοι τόποι μας με στόχο πάντα το «Δεν ξεχνώ κι αγωνίζομαι». Έχουμε ένα ιδιότυπο εγωισμό, όπως κι’ ο κάθε Έλληνας, εγωισμό που δεν έβλαψε κανένα. Τούτος ο εγωισμός αποτυπώνεται σε λίγες γραμμές στους προσανατολισμούς του Οδυσσέα Ελύτη «Και νάσαι όπως γεννήθηκες το κέντρο του κόσμου. Με αυτό τον προσανατολισμό ο χάρτης που μας δείξανε στο σχολείο είχε στο κέντρο την Ευρώπη, τη Μεσόγειο, την Ελλάδα, την Κύπρο. Κι εμείς τον ίδιο χάρτη δείχνουμε και θα δείχνουμε στα παιδιά μας. Αυτό που έχει στο κέντρο ένα ημικατεχόμενο νησί. Μέχρι τον τερματισμό τη κατοχής.

Ερ. 6 Δίνεται κάποια έμφαση στην ανάπτυξη αντιστασιακού φρονήματος;

Αυτό κάνουμε όπως ήδη έχω αναφέρει και μάλιστα με επιτυχία. Γι’ αυτό και το 76% των Ελλήνων της Κύπρου είπαμε όχι στο σχέδιο Ανάν, την προτεκτορατοποίηση, τη μονιμοποίηση και νομιμοποίηση της κατοχής. Και σε πολύ μεγαλύτερα ποσοστά οι νέοι.

Ερ. 7. Στην Ελλάδα μάθαμε πως όταν ήσασταν Υπουργός παιδείας σας επισκέφτηκε ο πρεσβευτής των ΗΠΑ και με έντονο και επιτακτικό ύφος ζήτησε να αλλάξετε το περιεχόμενο των βιβλίων Ιστορίας με την πρόφαση ότι ενοχλούν την Τουρκία. Μπορείτε να μας πείτε τι ακριβώς έγινε και ποια ήταν η δική σας στάση;

Δεν κοινοποίησα εγώ τη συζήτηση. Έγινε πιθανώς από τους δύο συνεργάτες μου που ήταν μαζί μου στη συνάντηση. Όλες οι λεπτομέρειες ήδη δημοσιεύτηκαν. Θα απαντήσω όμως και τώρα όπως και τότε. Η ιστορία, εξ ορισμού είναι μια συμφωνία μεταξύ των νεκρών, των ζωντανών και των αγέννητων. Κι αφού είναι τριμερής συμφωνία δεν μπορεί ν’ αλλάξει στην απουσία των δύο μερών, των νεκρών και των αγέννητων. Η ιστορία είναι ταυτόχρονα καταγραφή γεγονότων. Κι αυτά τα γεγονότα ούτε παραγράφονται ούτε και μπορεί να αλλοιωθούν. Είναι εκεί και βοούν. Δεν μπορεί δηλαδή να γραφτεί σε ιστορία ότι ο Μιχαλάκης Καραολής δεν απαγχονίστηκε. Δεν μπορεί να παραγραφεί ότι την 1η τ’ Απρίλη του 55, ξεκίνησε με εκρήξεις ο απελευθερωτικός αγώνας της ΕΟΚΑ. Η ιστορία όμως δεν είναι μόνο γεγονότα. Είναι και σειρά πραγματικών πληροφοριών που δεν μπορούν ν’ αγνοηθούν, στις οποίες όμως ανατρέχουμε για να ερμηνεύσουμε ή και να προβλέψουμε. Και είναι εδώ που άλλος δίνει άλλη εκδοχή. Και επειδή οι ερμηνείες, οι εκδοχές, οι προβλέψεις είναι υποκειμενικές, δεν πρέπει να είναι εμποτισμένες με πάθη και μίση, μισαλλοδοξία ή ρατσισμό. Δεν πρέπει να είναι ανέντιμες, υποβολιμαίες, αργυρώνητες ή κατασκευασμένες. Πρέπει η ιστορία να είναι ανοικτή για κάθε καλόπιστη και έντιμη ερμηνεία και εκδοχή, που να δίνει μέσα από την κατάλληλη μεθοδολογική προσέγγιση την ευκαιρία αυτογνωσίας, περηφάνιας και αυτοσεβασμού, αλλά ταυτόχρονα και αναγνώρισης λαθών και σεβασμού των άλλων. Με τούτο το σκεπτικό και σε τούτο το πλαίσιο, γράφουμε την ιστορία που διδάσκουμε τα παιδιά μας, αντικειμενικά και δίκαια με ευθύνη στους νεκρούς και τους αγέννητους και με στόχο, όχι να διαιωνισθεί οποιαδήποτε εχθρότητα αλλά αντίθετα να επενδύουμε στη συμφιλίωση. Και για να μη μακρηγορώ δεν γράφουμε ιστορία κατά παραγγελία. Δεν διδάσκουμε ιστορία ως υπηρέτες οποιουδήποτε.

Ερ. 8 Πιστεύετε πώς μπορεί κάτι τέτοιο να συνέβη και στην Ελλάδα;

Μα είναι γνωστό ότι έτσι αντέδρασε τότε και ο τότε Υπουργός Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων, ο φίλος Γεράσιμος Αρσένης. Η κοινή τοποθέτηση ήταν ότι την ιστορία που γράφτηκε με αίμα δε θα την παραχαράξουμε με μελάνι.

Ερ. 9 Σήμερα γιορτάζουμε την έναρξη του απελευθερωτικού αγώνα της Κύπρου. Τι πιστεύεται πως θα έπρεπε να γνωρίζουν τα ελληνόπουλα;

Ότι όπως η 25η Μαρτίου του 1821 στάθηκε η γενέθλια μέρα του Νέου Ελληνισμού έτσι κι η 1η Απριλίου 1955 είναι για τον Ελληνισμό της Κύπρου η μέρα που ξεκίνησε να πραγματώσει το δικό του όραμα για Ελευθερία, Ένωση και Ελλάδα.

Κι ότι χωρίς τον αγώνα του 55-59 θα είχαμε τη τύχη όλων των χαμένων πατρίδων που δεν επαναστάτησαν. Θα ήταν κι η Κύπρος ίσως μια ακόμα χαμένη πατρίδα και όχι μια Κυπριακή Πολιτεία, ιστορική πια πραγματικότητα, που διεκδικεί την Ελευθερία της κατεχόμενης γης της και που αργά ή γρήγορα θα την πετύχει. Η 1η Απριλίου του 55 είναι η πιο μεγάλη στιγμή της Κύπρου.

Ερ. 10 Τι θυμάστε προσωπικά από τις μέρες του αγώνα; Οι θυσίες των αγωνιστών και των λοιπών Ελλήνων της Κύπρου πιστεύετε ότι δικαιώθηκαν;

Θυμάμαι ανεξίτηλα τη συμμετοχή μου στην Άλκιμη Νεολαία της ΕΟΚΑ, 12χρονος τότε μαθητής όταν έδινα τον όρκο, τα φυλλάδια που ρίχναμε, τις αναγνώσεις τους στις εκκλησίες από το ιερό κάθε Κυριακή, τις διαδηλώσεις, τις αναρτήσεις σημαιών στα σχολεία, την καταστροφή των αγγλόφωνων πινακίδων στα καταστήματα που τις είχαν, την αναγραφή των συνθημάτων, την κλοπή πολυγράφων, την περιφρούρηση της παθητικής αντίστασης, το κάψιμο καινούργιων αυτοκινήτων αγγλικής προέλευσης και άλλα πολλά. Πιο πολύ όμως θυμάμαι τις συλλήψεις και τον εγκλεισμό σε στρατόπεδα γνωστών, φίλων και συγγενών (όπως του 15χρονου μαθητή αδελφού της μάνας μου από το 56 μέχρι το τέλος του αγώνα το 59), το κάψιμο αυτοκινήτων από τους Τούρκους οικογενειακής επιχείρησης μας και τον άγριο ξυλοδαρμό των οδηγών μας, τις τακτικές έρευνες στο σπίτι μας και άλλα πολλά ων ουκ έστι αριθμός. Όμως τα πολύ κοντινά δεν είναι εκείνα που μας σημάδεψαν. Εκείνα που μας σημάδεψαν ανεξίτηλα ήταν οι βόμβες, της 1ης τ’ Απρίλη, η θυσία του Αυξεντίου, του Μάτση, οι απαγχονισμοί νέων παιδιών όπως του Παλληκαρίδη, του 17χρονου Παλληκαρίδη, αλλά και την περηφάνια που νιώσαμε όταν κατέβηκαν από τα βουνά οι αντάρτες της ΕΟΚΑ και παρήλασαν. Κρατώ στο μυαλό σαν να είναι σήμερα που την πρωτοάκουσα την αποχαιρετιστήρια προς την Άλκιμο Νεολαία της ΕΟΚΑ επιστολή διάγγελμα του Αρχηγού Διγενή. Και στο δια ταύτα. Αν δηλαδή δικαιώθηκαν οι θυσίες. Η απάντηση δόθηκε από τον Κωστή Παλαμά «Σε ότι προσμένουμε είναι η αλήθεια, όχι σε ότι αποκτάμε. Γι’ αυτό είναι τόσο ωραία η αυγή, προσμένει την ημέρα».

ΣΗΜ: Απολογούμαι που δεν κατάφερα να περιορίσω το κείμενο σε 800 λέξεις. Έκανα ότι μπορούσα. Έχω την αίσθηση ότι απάντησα τηλεγραφικά. Οι ερωτήσεις σας μου ζήτησαν να βάλω στο χαρτί τη ζωή μου όλη. Έγραψα επικεφαλίδες. Κάνετε παρακαλώ εσείς την επιλογή. Ευχαριστώ

«Μπήκαν στην πόλη οι οχτροί», δεν ανησύχησαν ιδιαιτέρως, κοιτώντας απ' τα παραθυρόφυλλά τους μες στη νύχτα οι νοικοκυραίοι, «Κλαζομένιοι είναι, θα περάσουν» είπαν κι άλλαξαν πλευρό. Οσους κρέμασαν την ασπίδα τους στο Μίλιον, ακόμα κρεμάνε απ' τα πάτερα οι Κλαζομένιοι, έτσι για την πλάκα τους - με ερμαφρόδιτη απόλαυση οι τιποτένιοι. Σάμπως, στους αιώνες, τους δίδεται συχνά η ευκαιρία να κάνουν κουμάντο και οι Κλαζομένιοι; Ερικ Χομπσμπάουμ, Ιστορικός. Απ' τους μεγαλύτερους του 20ού αιώνα. Βρετανός -απ' τους αγαπημένους της στήλης- Αλεξανδρινός (εκεί γεννήθηκε), δημοκρατικός κομμουνιστής, και, στα 90 του, σοφότερος παρά ποτέ. Τις απόψεις του για τα έθνη επικαλέσθηκαν στην πρόσφατη συζήτηση περί την Ιστορία (όχι μόνον για τη ΣΤ' Δημοτικού) ορισμένοι από τους λεγόμενους «νέους» ή «αναθεωρητές» ιστορικούς, τους περί το κλίμα Ρεπούση κινούμενους. Βεβαίως, στην καλύτερη περίπτωση παρερμηνεύοντας τον Χομπσμπάουμ και στη χειρότερη παραχαράσσοντάς τον (όπως άλλωστε τον Σβορώνο και άλλους), περισσότερον πόνταραν με αυτήν την επίκληση στη δημιουργία εντυπώσεων ή στην άγνοια των ακροατών τους, παρά στη δόμηση επιχειρημάτων. Από χρόνια ο Χομπσμπάουμ έχει διαπιστώσει αυτό που στην αυτοβιογραφία του αποκαλεί «βιομηχανία της Ιστορίας» και αποσκοπεί «στην κατασκευή μιας νέας Ιστορίας στην υπηρεσία νέων καθεστώτων, κρατών, εθνικών κινημάτων και ομάδων που αναζητούν μια ταυτότητα»... Σε πρόσφατη συνέντευξή του ο μαρξιστής ιστορικός (μάλιστα σφοδρός επικριτής του μεταμοντερνισμού και της πολιτικής ορθότητας) λέει στη «Λιμπερασιόν» (ΝΕΑ 16.IV.2007, Γιώργος Αγγελόπουλος): «Εχει ανοίξει ένας εντυπωσιακός χώρος για μια εκ νέου επινόηση της Ιστορίας, ευρέως μυθολογική, επειδή η Ιστορία αυτή δεν γράφεται από τους ιστορικούς, αλλά από τις κυβερνήσεις, τα κινήματα, τις οργανώσεις, τις ομάδες πίεσης». Σε όλα αυτά έχει δίκιο ο Χομπσμπάουμ, εκτός από ένα, αυτό που λέει για τους ιστορικούς. Πάντα βρίσκονται οι ιστορικοί, υπό την προϋπόθεση ότι θα είναι β' εθνικής, που θα κάνουν τη «βρώμικη δουλειά» γράφοντας καθ' υπαγόρευσιν των κυβερνήσεων ή υπό το κράτος ομάδων πίεσης. Το ότι είναι β' εθνικής συνήθως τεκμαίρεται απ' τα λάθη που κάνουν (70 πραγματολογικά τοιαύτα αλιεύθηκαν στο περιώνυμο βιβλίο της ΣΤ' Δημοτικού) ή απ' τις παραχαράξεις και τις χοντράδες τους ευρύτερα στο έργο και την αρθρογραφία τους. Μετά απ' αυτό, όλα τα άλλα είναι εύκολα. Και οι ύβρεις, ότι είναι «ψυχωσικοί» όσοι τους αντικρούουν. Και οι σταλινικές γενικεύσεις περί «αριστεροδεξιών εθνικιστών»· και η μονότονη γκαιμπελική επανάληψη αυτών των γενικεύσεων· και οι συκοφαντίες και οι αφορισμοί. Και η καταφυγή στις προστατευτικές φτερούγες της εξουσίας είναι αναμενόμενη, και οι τσιριγμοί ότι λογοκρίνονται, και η αλαζονεία να επικαλούνται ως μόνους δικαιούμενους να τους κρίνουν κάποιους επαΐοντες, και η μωρία να πιστεύουν ότι έχουν γίνει κατανοητοί μόνον από κάποιαν ελίτ (που μάλλον δεν υπερβαίνει στα δάκτυλα του ενός χεριού την παρέα τους). Λογικόν. Το μισό τού 2% του ελληνικού λαού είναι 50%. Είναι ένα μέγεθος! Ομως, αυτοί, οι επίστρατοι της κυρίας Γιαννάκου, δεν έχουν ηττηθεί· φαίνεται απλώς να χάνουν (αν τη χάσουν) μια μάχη. Αλλωστε το «καλό τους έργο» έρχεται απ' το βάθος του χρόνου (απ' την εποχή Σημίτη) και στοχεύει στο μέλλον. Σαν χταπόδι έχουν απλωθεί στην Εκπαίδευση γράφοντας (τα) εκπαιδευτικά βιβλία, εισηγούμενοι τις (εξίσου «νέες») μεθόδους διδασκαλίας, ελέγχοντας την πρόοδο και την καριέρα πολλών καθηγητών ανά τα ΑΕΙ της επικράτειας, οργανώνοντας τα σεμινάρια επιμόρφωσης των νέων εκπαιδευτικών. Διασυνδεδεμένοι με Εκδοτικά Συγκροτήματα, προπαγανδίζουν τις θεωρίες τους (ασκώντας, μάλιστα, όπου τους παίρνει, ιδεολογική τρομοκρατία), απομυζούν τα κοινοτικά προγράμματα κι ανοίγουν τον δρόμο για την πλήρη ιδιωτικοποίηση της εκπαίδευσης. Χαίρουν μιας ιδιότυπης ασυλίας απ' ένα μέρος της Αριστεράς, μάλλον λόγω κοινής καταγωγικής προέλευσης και ταυτοχρόνως την αλαλιάζουν, τη λοιδορούν και την ξεφτιλίζουν - είτε κοντράροντάς την στους αγώνες της εναντίον της αναθεώρησης του άρθρου 16, είτε στους ευρύτερους αγώνες της για μια παιδεία με κέντρο τον άνθρωπο. Λυπηρό. Να δούμε πόσο θα κρατήσει. Λέει ο Χομπσμπάουμ (στην ίδια συνέντευξη): «Δεν πρέπει να προκαλεί εντύπωση, όταν μια εθνοτική ή υποτιθέμενα εθνοτική ομάδα που επιχειρεί να καθιερώσει την ταυτότητά της, καταπιάνεται να επινοήσει την Ιστορία της - (σ.σ.: λόγου χάριν, FYROM)- οι Βρυξέλλες δεν βλέπουν με κακό μάτι διεκδικήσεις αυτονομίας από περιφέρειες, επειδή η διαχείριση της Ευρώπης των περιφερειών είναι ευκολότερη απ' τη διαχείριση μιας Ευρώπης των εθνών». Βεβαίως, κατά το στυλ της FYROM οι καθ' ημάς «νέοι» ιστορικοί θεωρούν ότι και οι Ελληνες έχουμε επινοήσει την Ιστορία μας, όπερ έδει δείξαι, ίδια κι όμοια όλα τα λαχανάκια των Βρυξελλών. Στα πολιτικά θέματα, τα ιστορικά, τα ακαδημαϊκά τίποτα χειρότερο δεν μπορεί να συμβεί απ' τον εκχυδαϊσμό της συζήτησης που τα αφορά. Επί παραδείγματι, η ισορροπία που εισηγείται ο Χομπσμπάουμ ανάμεσα στην ανάγκη «τα εθνικά εκπαιδευτικά προγράμματα διδασκαλίας της Ιστορίας να ενταχθούν στο πλαίσιο της παγκόσμιας Ιστορίας» και τη διαπίστωση ότι «στο κάτω-κάτω, τα εθνικά κράτη εξακολουθούν να υπάρχουν και είναι φυσιολογικό και θεμιτό οι πολίτες να λαμβάνουν μια ιστορική εκπαίδευση με άξονα αυτήν την πραγματικότητα», είναι μια ισορροπία λεπτή - που, αυτή μάλιστα, σηκώνει συζήτηση! Δεν είναι για κριάρια. Ούτε για Σορομίσθιους...

Απαράδεκτο χαρακτηρίζει το νέο βιβλίο της Ιστορίας της Στ' Δημοτικού ο πρώην υπουργός Παιδείας και Πολιτισμού της Κύπρου Ουράνιος Ιωαννίδης

Ο πρώην υπουργός Παιδείας και Πολιτισμού της Κύπρου (1999 - 2003) Ουράνιος Ιωαννίδης στη συνέντευξη που παραχώρησε στη "Μακεδονία της Κυριακής" αναφέρεται στις αντιδράσεις που ξεσήκωσε στη Μεγαλόνησο το νέο βιβλίο της Ιστορίας της Στ' Δημοτικού.
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον επίσης παρουσιάζει η εκ μέρους του
επιβεβαίωση των πληροφοριών ότι δέχθηκε πιέσεις από τον αμερικανό πρεσβευτή στη Λευκωσία για την αλλαγή των βιβλίων Ιστορίας, με το σκεπτικό ότι ενοχλείται η Τουρκία. Όπως μας ανέφερε, ανάλογες πιέσεις δέχθηκε και ο τότε υπουργός Παιδείας της Ελλάδας, ο οποίος και αυτός δεν ενέδωσε. Αυτό μας το επιβεβαίωσαν άνθρωποι του περιβάλλοντος του Γεράσιμου Αρσένη.

Ποιο ήταν το περιεχόμενο της συζήτησης στην Κύπρο όσον αφορά το επίμαχο βιβλίο;
Κατά κύριο λόγο επικεντρώθηκε στα θέματα που έχουν άμεση σχέση με την Κύπρο και ιδιαίτερα στις πτυχές της τουρκικής εισβολής και της συνεχιζόμενης κατοχής, στον εθνικοαπελευθερωτικό αγώνα της ΕΟΚΑ του 55-59 και στη συμμετοχή των Ελλήνων της Κύπρου στον αγώνα της εθνικής παλιγγενεσίας στη μητροπολιτική Ελλάδα αλλά και στον απαγχονισμό του εθνομάρτυρα αρχιεπισκόπου Κυπριανού και άλλων προκρίτων, τις διώξεις και τον κατατρεγμό που ακολούθησε την έναρξη του αγώνα του 1821 και στην Κύπρο. Όμως η συζήτηση δεν περιορίστηκε στα τυπικά. Επεκτάθηκε στη συνολική προσέγγιση και την προσπάθεια που γίνεται μέσα από το βιβλίο να απαξιωθεί ο Ελληνισμός, να αμφισβητηθεί το δικαίωμα του να είναι, να νιώθει και να το φωνάζει ότι είναι Έλληνας. Πιο πολύ αντέδρασαν οι Έλληνες στην Κύπρο για τα περί συνωστισμού σε σχέση με τη μικρασιατική καταστροφή και τη χαμένη ελληνική πατρίδα της Ιωνίας.

Στο κατ' εξοχήν θέμα της Κύπρου τι ενόχλησε περισσότερο;
Προκάλεσε αντιδράσεις με την αποδοχή της διχοτόμησης ως του status quo στην Κύπρο και της απόκρυψης της κατοχής από την Τουρκία, όπως και η λογική "εγίναμεν πρόσφυγες" ως να έγιναν οι Έλληνες της Κύπρου πρόσφυγες από μόνοι τους και όχι από τον εκτοπισμό και την εθνοκάθαρση που εφάρμοσαν οι τούρκοι εισβολείς στην κατεχόμενη γη τους.

Μπορείτε να μας μιλήσετε για το εν λόγω βιβλίο από την παιδαγωγική σκοπιά, ως εκπαιδευτικός;
Βιβλίο απαράδεκτο, που επιδιώκει να υπηρετήσει τις πολιτικές της παγκοσμιοποίησης, του αποχρωματισμού και του αφελληνισμού. Δεν έχει θέση στα σχολεία και να είστε βέβαιοι ότι όσοι το αποδέχτηκαν ή δεν το απέρριψαν, θα κλάψουν και οι ίδιοι πικρά επί των ερειπίων που θα σωρεύσουν. Γιατί πάντα για κάθε μια ενέργεια πληρώνουμε το ανάλογο κόστος.

Ως πρώην υπουργό Παιδείας τι σας ενοχλεί περισσότερο;
Τόσο ως πρώην υπουργό Παιδείας και Πολιτισμού όσο και ως πολιτικό αλλά και ως Έλληνα όχι απλώς με ενοχλεί, μα με προκαλεί να είμαι σε εγρήγορση το ότι μας αμφισβητούν το δικαίωμα να είμαστε κληρονόμοι της ίδιας της παράδοσής μας, το δικαίωμα να αναπτυσσόμαστε και να μεγαλώνουμε τα παιδιά μας μέσα στον πολιτισμό και διά του πολιτισμού μας. Δικαίωμα αυτονόητο για όλους τους άλλους και αμφισβητούμενο μόνο για μας.

Στα σχολεία της Κύπρου διδάσκονται παράλληλα άλλα βιβλία, με έμφαση στην τοπική ιστορία;
Βασικά βιβλία είναι τα βιβλία της Ελλάδας. Όμως η ιστορία της Κύπρου, ως μέρος της ελληνικής ιστορίας, έχει τοπικό ενδιαφέρον, όπως συμβαίνει σε κάθε τόπο της Ελλάδας, γι' αυτό και το υπουργείο Παιδείας της Κύπρου συγγράφει και ιστορία της Κύπρου, που διδάσκεται στα παιδιά. Το περιεχόμενό τους έχει να κάνει κυρίως με τοπικά γεγονότα όπως ο αγώνας του 55-59, η εισβολή του Αττίλα, η συνεχιζόμενη κατοχή, οι κατεχόμενοι τόποι μας με στόχο πάντα το "Δεν ξεχνώ κι αγωνίζομαι". Έχουμε ένα ιδιότυπο "εγωισμό", όπως κι ο κάθε Έλληνας, "εγωισμό" που δεν έβλαψε κανένα. Τούτος ο "εγωισμός" αποτυπώνεται σε λίγες γραμμές στους προσανατολισμούς του Οδυσσέα Ελύτη "Και να 'σαι όπως γεννήθηκες το κέντρο του κόσμου. Με αυτόν τον προσανατολισμό, ο χάρτης που μας δείξανε στο σχολείο είχε στο κέντρο την Ευρώπη, τη Μεσόγειο, την Ελλάδα, την Κύπρο. Κι εμείς τον ίδιο χάρτη δείχνουμε και θα δείχνουμε στα παιδιά μας. Αυτό που έχει στο κέντρο ένα ημικατεχόμενο νησί. Μέχρι τον τερματισμό της κατοχής.

Η βασική εκπαίδευση δίνει έμφαση στην ανάπτυξη αντιστασιακού φρονήματος;
Αυτό κάνουμε όπως ήδη έχω αναφέρει και μάλιστα με επιτυχία. Γι' αυτό και το 76% των Ελλήνων της Κύπρου είπαμε όχι στο σχέδιο Ανάν, την προτεκτορατοποίηση, τη μονιμοποίηση και νομιμοποίηση της κατοχής. Και σε πολύ μεγαλύτερα ποσοστά οι νέοι.

Στην Ελλάδα μάθαμε πως όταν ήσασταν υπουργός Παιδείας, σας επισκέφτηκε ο πρεσβευτής των ΗΠΑ και με επιτακτικό ύφος ζήτησε να αλλάξετε το περιεχόμενο των βιβλίων Ιστορίας, επειδή ενοχλούν την Τουρκία. Μπορείτε να μας πείτε τι ακριβώς έγινε και ποια ήταν η δική σας στάση;
Δεν κοινοποίησα εγώ τη συζήτηση. Έγινε πιθανώς από τους δύο συνεργάτες μου, που ήταν μαζί μου στη συνάντηση. Όλες οι λεπτομέρειες ήδη δημοσιεύτηκαν. Θα απαντήσω όμως και τώρα όπως και τότε. Η ιστορία, εξ ορισμού είναι μια συμφωνία μεταξύ των νεκρών, των ζωντανών και των αγέννητων. Κι αφού είναι τριμερής συμφωνία, δεν μπορεί ν' αλλάξει στην απουσία των δύο μερών, των νεκρών και των αγέννητων. Η ιστορία είναι ταυτόχρονα καταγραφή γεγονότων. Κι αυτά τα γεγονότα ούτε παραγράφονται ούτε και μπορεί να αλλοιωθούν. Είναι εκεί και βοούν. Δεν μπορεί δηλαδή να γραφτεί σε ιστορία ότι ο Μιχαλάκης Καραολής δεν απαγχονίστηκε. Δεν μπορεί να παραγραφεί ότι την 1η τ' Απρίλη του '55 ξεκίνησε με εκρήξεις ο απελευθερωτικός αγώνας της ΕΟΚΑ. Η ιστορία όμως δεν είναι μόνο γεγονότα. Είναι και σειρά πραγματικών πληροφοριών που δεν μπορούν ν' αγνοηθούν, στις οποίες όμως ανατρέχουμε για να ερμηνεύσουμε ή και να προβλέψουμε. Και είναι εδώ που άλλος δίνει άλλη εκδοχή. Και επειδή οι ερμηνείες, οι εκδοχές, οι προβλέψεις είναι υποκειμενικές, δεν πρέπει να είναι εμποτισμένες με πάθη και μίση, μισαλλοδοξία ή ρατσισμό. Δεν πρέπει να είναι ανέντιμες, υποβολιμαίες, αργυρώνητες ή κατασκευασμένες. Πρέπει η ιστορία να είναι ανοικτή για κάθε καλόπιστη και έντιμη ερμηνεία και εκδοχή, που να δίνει μέσα από την κατάλληλη μεθοδολογική προσέγγιση την ευκαιρία αυτογνωσίας, περηφάνιας και αυτοσεβασμού, αλλά ταυτόχρονα και αναγνώρισης λαθών και σεβασμού των άλλων. Με τούτο το σκεπτικό και σε τούτο το πλαίσιο γράφουμε την ιστορία που διδάσκουμε τα παιδιά μας, αντικειμενικά και δίκαια με ευθύνη στους νεκρούς και τους αγέννητους και με στόχο, όχι να διαιωνιστεί οποιαδήποτε εχθρότητα αλλά αντίθετα να επενδύουμε στη συμφιλίωση. Και για να μη μακρηγορώ, δεν γράφουμε ιστορία κατά παραγγελία. Δεν διδάσκουμε ιστορία ως υπηρέτες οποιουδήποτε.

Πιστεύετε πως ανάλογες πιέσεις δέχθηκε και η Ελλάδα;
Μα είναι γνωστό ότι έτσι αντέδρασε τότε και ο τότε υπουργός Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων, ο φίλος Γεράσιμος Αρσένης. Η κοινή τοποθέτηση ήταν ότι την ιστορία που γράφτηκε με αίμα δεν θα την παραχαράξουμε με μελάνι.

Σήμερα γιορτάζουμε την έναρξη του απελευθερωτικού αγώνα της Κύπρου. Τι πιστεύετε πως θα έπρεπε να γνωρίζουν τα Ελληνόπουλα;
Ότι όπως η 25η Μαρτίου του 1821 στάθηκε η γενέθλια μέρα του Νέου Ελληνισμού, έτσι κι η 1η Απριλίου 1955 είναι για τον Ελληνισμό της Κύπρου η μέρα που ξεκίνησε να πραγματώσει το δικό του όραμα για ελευθερία, ένωση και Ελλάδα. Κι ότι χωρίς τον αγώνα του '55 - '59 θα είχαμε τη τύχη όλων των χαμένων πατρίδων που δεν επαναστάτησαν. Θα ήταν κι η Κύπρος ίσως μια ακόμα χαμένη πατρίδα και όχι μια Κυπριακή Πολιτεία, ιστορική πια πραγματικότητα, που διεκδικεί την ελευθερία της κατεχόμενης γης της και που αργά ή γρήγορα θα την πετύχει. Η 1η Απριλίου του '55 είναι η πιο μεγάλη στιγμή της Κύπρου.

Τι θυμάστε προσωπικά από τις μέρες του αγώνα; Οι θυσίες των αγωνιστών πιστεύετε ότι δικαιώθηκαν;
Θυμάμαι ανεξίτηλα τη συμμετοχή μου στην Άλκιμη Νεολαία της ΕΟΚΑ, 12χρονος τότε μαθητής όταν έδινα τον όρκο, τα φυλλάδια που ρίχναμε, τις αναγνώσεις τους στις εκκλησίες από το ιερό κάθε Κυριακή, τις διαδηλώσεις, τις αναρτήσεις σημαιών στα σχολεία, την καταστροφή των αγγλόφωνων πινακίδων στα καταστήματα που τις είχαν, την αναγραφή των συνθημάτων, την κλοπή πολυγράφων, την περιφρούρηση της παθητικής αντίστασης, το κάψιμο καινούργιων αυτοκινήτων αγγλικής προέλευσης και άλλα πολλά. Πιο πολύ όμως θυμάμαι τις συλλήψεις και τον εγκλεισμό σε στρατόπεδα γνωστών, φίλων και συγγενών (όπως του 15χρονου μαθητή αδελφού της μάνας μου από το '56 μέχρι το τέλος του αγώνα το '59), το κάψιμο αυτοκινήτων από τους Τούρκους οικογενειακής επιχείρησής μας και τον άγριο ξυλοδαρμό των οδηγών μας, τις τακτικές έρευνες στο σπίτι μας και άλλα πολλά ων ουκ έστιν αριθμός. Όμως τα πολύ κοντινά δεν είναι εκείνα που μας σημάδεψαν. Εκείνα που μας σημάδεψαν ανεξίτηλα ήταν οι βόμβες της 1ης τ' Απρίλη, η θυσία του Αυξεντίου, του Μάτση, οι απαγχονισμοί νέων παιδιών όπως του Παλληκαρίδη, του 17χρονου Παλληκαρίδη, αλλά και την περηφάνια που νιώσαμε όταν κατέβηκαν από τα βουνά οι αντάρτες της ΕΟΚΑ και παρήλασαν. Κρατώ στο μυαλό, σαν να είναι σήμερα που την πρωτοάκουσα, την αποχαιρετιστήρια προς την Άλκιμο Νεολαία της ΕΟΚΑ επιστολή διάγγελμα του αρχηγού Διγενή. Και στο διά ταύτα. Αν δηλαδή δικαιώθηκαν οι θυσίες. Η απάντηση δόθηκε από τον Κωστή Παλαμά "Σε ό,τι προσμένουμε είναι η αλήθεια, όχι σε ό,τι αποκτάμε. Γι' αυτό είναι τόσο ωραία η αυγή, προσμένει την ημέρα".
Πηγή: Μακεδονία

"Οι οργανώσεις αυτές δραστηριοποιούνται σε πάνω από 40 χώρες, ενώ σε αρκετές περιπτώσεις χρηματοδοτούνται και από τα κράτη που τις φιλοξενούν. Το ίδρυμα Σόρος είναι επίσης βασικός χρηματοδότης του «Παρατηρητήριου του Ελσίνκι», το οποίο έχει καταδικάσει αρκετές φορές τη χώρα μας για παραβίαση των δικαιωμάτων των «μειονοτήτων» της. Επίσης χρηματοδοτεί και το «Κέντρο για τη Συμφιλίωση και τη Δημοκρατία στη Νοτιανατολική Ευρώπη», που προωθεί την αλλαγή των σχολικών εγχειριδίων της Ιστορίας. Ανάλογα αντεθνική είναι και η δράση άλλων ΜΚΟ, όπως είναι η Ελληνική Ομάδα για τα Δικαιώματα των Μειονοτήτων (ΕΟΔΜ), καθώς και το Κέντρο Έρευνας Μειονοτικών Ομάδων (ΚΕΜΟ).

Μια ματιά στις ιστοσελίδες των οργανώσεων αυτών είναι εξόχως αποκαλυπτική:

υπερασπίζονται με αξιοθαύμαστο σθένος «Μακεδόνες», «Τσάμηδες» και «Τούρκους» της Ελλάδας, που υποτίθεται ότι καταπιέζονται βάναυσα. Ορισμένες από τις παραπάνω οργανώσεις συγκαταλέγονται, μάλιστα, μεταξύ των μεγαλύτερων κατηγόρων της χώρας μας σε διάφορα φόρουμ του εξωτερικού, πετυχαίνοντας αρκετές καταδίκες σε βάρος της για θέματα «προστασίας των ανθρωπίνων δικαιωμάτων» και «καταπάτησης των δικαιωμάτων των μειονοτήτων». Ο αριθμός των ΜΚΟ που έχουν ξεκάθαρες πολιτικές κατευθύνσεις και δραστηριοποιούνται στη χώρα μας είναι εντυπωσιακός".

Οι Παμμακεδονικές Ενώσεις Υφηλίου έλαβαν υπόμνημα διαμαρτυρίας από την καθ.

Χριστίνα Κουλούρη, επικεφαλής της συγγραφικής ομάδας του τετράτομου Κοινής Βαλκανικής Ιστορίας που εγράφη κάτω από την αιγίδα του Κέντρου Δημοκρατίας και Συμφιλίωσης Νοτιοανατολικής Ευρώπης (CDRSEE) του οποίου ένα από τα τμήματα στεγάζεται στην Άνω Πόλη της Θεσσαλονίκής. Ένας από τους χρηματοδότες του τετράτομου είναι οι Ανοιχτές Κοινωνίες του George Soros.

Οι Παμμακεδονικές απήντησαν στην κ. Κουλούρη ως εξής:

ΑΠΑΝΤΗΣΗ ΤΩΝ ΠΑΜΜΑΚΕΔΟΝΙΚΏΝ ΕΝΩΣΕΩΝ ΥΦΗΛΙΟΥ ΣΤΟ ΥΠΟΜΝΗΜΑ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΣ ΧΡΙΣΤΙΝΑΣ ΚΟΥΛΟΥΡΗ

Η κ. Χριστίνα Κουλούρη με το της 25ης Ιανουαρίου 2011, ανυπόγραφο υπόμνημά της προς τις Παμμακεδονικές ΕνώσειςΥφηλίου προσπαθεί εις μάτην να μας πείσει πως δεν διαστρεβλώνεται η ελληνική ιστορία στο τετράτομο της Κοινής Βαλκανικής Ιστορίας που εκδόθηκε από το Κέντρο Δημοκρατίας και Συμφιλίωσης Νοτιοανατολικής Ευρώπης/Center for Democracy and Reconciliation in South East Europe (ΚΔΣΝAΕ/CDRSEE).

Ο κ. Σπυρίδων Σφέτας (Επίκουρος Καθηγητής Νεότερης και Σύγχρονης Βαλκανικής Ιστορίας στο Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου

Θεσσαλονίκης) στην «Κριτική Προσέγγιση του Εναλλακτικού Εκπαιδευτικού Υλικού για τη Διδασκαλία της Νεότερης Ιστορίας της Νοτιοανατολικής Ευρώπης», αναλύει εκτενέστατα τα τέσσερα βιβλία του τετράτομου και τα βρίσκει ακατάλληλα για οποιαδήποτε προσπάθεια διδασκαλίας, έστω και σαν εναλλακτικό εκπαιδευτικό υλικό [1].

Εδώ θα εκθέσουμε μερικές από τις παρατηρήσεις του κ. Σφέτα:

«Όπως προκύπτει από την εισαγωγή του δευτέρου τόμου «Έθνη και Κράτη στη Νοτιοανατολική Ευρώπη», τα εθνικά κράτη θεωρούνται ως παρωχημένα μορφώματα και τα έθνη, που υποτίθεται ότι δημιουργούνται τεχνητά από τους διανοούμενους εντός του πλαισίου των εθνικών κρατών, δεν είναι ιστορικές οντότητες. Έτσι απονευρώνεται πλήρως η εθνική ιδεολογία και ισοπεδώνονται τα ιστορικά έθνη (Έλληνες, Σέρβοι, Βούλγαροι) με τα νέα πολιτικά έθνη του εικοστού αιώνα. Η κατάρα του εθνικισμού θεωρείται η αιτία των συνεχών διενέξεων στα Βαλκάνια και η απομυθοποίηση του έθνους η εγγύηση της συμφιλίωσης και της ειρηνικής συνύπαρξης των βαλκανικών κρατών εντός της Ενωμένης Ευρώπης. Αν οι αφορισμοί αυτοί υποκρύπτουν τις πολιτικές επιδιώξεις ορισμένων κύκλων για το μέλλον των Βαλκανίων, ο ιστορικός οφείλει να αντιδράσει.» [1].

Ο προσεχτικός αναγνώστης διαβάζοντας το τετράτομο θα διαπιστώσει ότι σε πολλά σημεία οι ιδέες που προωθούν οι συγγραφείς δεν είναι ξεκάθαρες, δηλαδή φάσκουν και αντιφάσκουν. Ορισμένες πηγές που παραθέτουν οι συντάκτες του δευτέρου τόμου αναιρούν τους ισχυρισμούς τους. Ο κ. Σφέτας παρατηρεί:

«Η επεξήγηση του Δημητρίου Καταρτζή (σ. 30) ότι οι Έλληνες χωρίς να είναι πολίτες, χωρίς να έχουν κράτος, αποτελούν έθνος διότι έχουν ένδοξο εθνοπολιτισμικό παρελθόν.»[1].

«Οι πολιτικοί αγώνες των Ρουμάνων της Τρανσυλβανίας με την υποβολή καταλόγων εθνικών αιτημάτων «Supplex Libellus Valachorum» στον Αυτοκράτορα της Βιέννης για την αναγνώριση της ιστορίας τους με τους Ούγγρους, τους Σάξονες και τους Σίκουλους (σσ. 30-31) είναι τεκμήριο εθνικής συνείδησης.» [1].

Στο δεύτερο τόμο υπάρχουν διάφορα επιλεγμένα κείμενα τα οποία αναφέρονται στην δημιουργία κρατών, το σύνταγμα, την ανάπτυξη της βιομηχανίας, σιδηροδρόμων των κρατών, τα εθνικά σύμβολά, τους εθνικούς μύθους κτλ. Ο κ.

«Oι επεξηγήσεις-κλειδιά που δίνονται είναι ανεπαρκείς και ο αναγνώστης αδυνατεί να εντάξει την πηγή στο αντίστοιχο ιστορικό πλαίσιο ώστε να την αξιολογήσει δεόντως.

Πώς μπορεί για παράδειγμα ο αναγνώστης να εκτιμήσει τις απόψεις του Μίσιρκωφ για το σλαβομακεδονικό έθνος το 1903 (σ. 52), αν δεν γνωρίζει τα πολιτικά δεδομένα της εποχής και τις ιστορικές συγκυρίες.» [1];

Το ατυχές αυτό κατασκεύασμα της Κοινής Βαλκανικής Ιστορίας το οποίο επιφανειακά και επιλεκτικά αναφέρεται σε χωρία ιστορίας ένδεκα Bαλκανικών κρατών δεν μπορεί παρά μόνον να αποσκοπεί στη δημιουργία μιας καλοστημένης σύγχυσης στον ανυποψίαστο μαθητή. Πώς αλήθεια είναι δυνατόν να συμπεριληφθεί η ιστορία τόσων Βαλκανικών χωρών σ' ένα τετράτομο του οποίου κάθε βιβλίο περιέχει περίπου 150 σελίδες και να κληθεί όχι μόνον ο μαθητής αλλά και ο καθηγητής να αξιολογήσουν αυτόν τον Bαλκανικό αχταρμά; Ο κ. Σφέτας αναφέρει:

«Καλείται ο καθηγητής ή ο μαθητής να αξιολογήσει τις πηγές, χωρίς να γνωρίζει τα ιστορικά και πολιτικά δεδομένα της εποχής.»

«Επίσης σε αρκετές περιπτώσεις τα επίμαχα χωρία ορισμένων πηγών σκόπιμα

παραλείπονται. Για παράδειγμα στη Διακήρυξη της Πρώτης Αντιφασιστικής

Συνέλευσης για την Απελευθέρωση του Μακεδονικού Λαού το 1944 (σ. 124)

απαλείφθηκε το βασικό σημείο της Διακήρυξης: η Ενιαία Μακεδονία σε μια

κοινότητα των χειραφετημένων λαών της Γιουγκοσλαβίας.» [1]

«Η ίδια ποικιλία πηγών περιέχεται και στα επίσημα σχολικά βιβλία που έχουν

την έγκριση του Υπουργείου Παιδείας και που διδάσκονται σήμερα στα ελληνικά

σχολεία. Το τετράτομο περιέχει κάθε είδους ιστορικές πηγές ακριβώς επειδή η

ανασύνθεση του παρελθόντος δεν μπορεί να στηρίζεται μόνο στο λόγο των

πολιτικών και των διπλωματών αλλά και στις μαρτυρίες των απλών ανθρώπων. Οι

ιστορικοί σήμερα αξιοποιούν κάθε κατάλοιπο του παρελθόντος για να γράψουν

την ιστορία. Ο Τύπος αποτελεί βασική ιστορική πηγή και γι' αυτό το λόγο έχει

αξιοποιηθεί σε μεγάλο αριθμό διδακτορικών διατριβών σε ολόκληρο τον κόσμο.

Σήμερα, ιστορική πηγή αποτελούν πλέον και τα ηλεκτρονικά αρχεία».

Αρθρογραφία εφημερίδων και το διαδίκτυο χωρίς ακαδημαϊκή κριτική δεν είναι

έγκυρη πηγή για ορθή εξακρίβωση ιστορικών περιστατικών. Πολλά άρθρα

εφημερίδων είναι πολιτικής υφής και δεν αντικατοπτρίζουν απαραίτητα την

ιστορική πραγματικότητα. Παραδείγματος χάριν θα είναι πραγματικότητα αν

ύστερα από 100 χρόνια υπάρξουν άρθρα πως η Ελλάδα έθεσε βέτο εναντίον της

ένταξης της ΠΓΔΜ στη Σύνοδο Κορυφής στο Βουκουρέστι το 2008; Αυτό ακριβώς

υποστηρίχθηκε από πολλές ελληνικές εφημερίδες για εσωτερική πολιτική

κατανάλωση. Η Συντακτική Επιτροπή στη διαδικτυακή έκδοση των New York Times

έγραψε άρθρο με τίτλο «Ντροπή στην Ελλάδα να κατηγορεί τη Μακεδονία» (3

Απριλίου 2008) [2]. Ένα άλλο παρόμοιο άρθρο με τίτλο «Άλλο Ρήγμα μεταξύ

Ελλάδας και Μακεδονίας» του Craig Whitlock της Washington Post αναφέρει

δηλώσεις Σκοπιανών ακτιβιστών που βεβαιώνουν πως η Ελλάδα προκάλεσε

γενοκτονία στους «Μακεδόνες» [3]. Η Ginanne Brownell αρθρογράφος στο

περιοδικό Newsweek σε άρθρο της με τίτλο «Τι υπάγεται σ' ένα Όνομα;»,

αναφέρει επίσημη δηλώση τού Yπουργού Eξωτερικών της ΠΓΔM, Antonio Milososki,

πως δεν υπήρχε περιφέρεια Μακεδονία στην Ελλάδα πριν το 1988 [4].

Η έρευνα μέσω διαδικτύου είναι ακόμη χειρότερη διότι οποιοσδήποτε μπορεί να

δημοσιεύσει οτιδήποτε και να το διανέμει παντού. Πρέπει εμείς να

χρησιμοποιούμε αυτές τις πηγές το ίδιο εύκολα με το ΚΔΣΝAΕ που εξέδωσε την

Κοινή Βαλκανική Ιστορία; Ενώ ορισμένες εφημερίδες παρουσιάζουν ισορροπημένη

αρθρολογία, πολλά αυτοτελή άρθρα που χρησιμοποιούνται από το ΚΔΣΝAΕ δεν

είναι άρθρα κύρους. Είναι ανεύθυνο να χρησιμοποιούνται ως βιβλιογραφία σε

βιβλίο ιστορίας αυτές οι πηγές οι οποίες δεν τυγχάνουν ακαδημαϊκής κριτικής.

«Πουθενά στα βιβλία δεν επιχειρείται αυτή η προσέγγιση της ιστορίας.

Αντίθετα, η ιστορία, στα βιβλία αυτά, προβάλλεται ως μάθημα εθνικής

αυτογνωσίας. Υποστηρίζεται η άποψη ότι οι μαθητές όλων των χωρών της

περιοχής -και όχι μόνο της Ελλάδας προφανώς- θα πρέπει να διδαχθούν την

ιστορία των γειτόνων τους αλλά και της Ευρώπης και του κόσμου, για να

κατανοήσουν καλύτερα την ταυτότητά τους. Ξεκινώντας από την εθνική

ταυτότητα, οι μαθητές καλούνται να αντιληφθούν ότι υπάρχουν ταυτόχρονα

πολλές ταυτότητες (εθνική, τοπική, ευρωπαϊκή). Η γνώση ότι υπάρχουν και

άλλες ταυτότητες (τοπική π.χ. κρητική, ποντιακή κ.ο.κ.) δεν συνεπάγεται

Αυτό δεν γίνεται μέσα από τις σελίδες τεσσάρων βιβλίων των 150 σελίδων των

οποίων οι συγγραφείς προωθούν την ιστορία ένδεκα χωρών της πολύ ευαίσθητης

περιοχής των Βαλκανίων τα οποία δεν κάνουν τίποτε άλλο από το να προκαλούν

σύγχυση στον μαθητή αφού διέπονται από ένα ελεγχόμενο χάος.

Αναρωτιόμαστε γιατί η κ. Κουλούρη δεν απάντησε στο σχόλιο των Παμμακεδονικών

Ενώσεως πως «η Τουρκία και η Βουλγαρία δεν προωθούν το τετράτομο στο δικό

τους εκπαιδευτικό σύστημα, αν και το τετράτομο τάσσεται υπέρ των

προαναφερθέντων χωρών»; Αυτό είναι σε αντίθεση με τους ισχυρισμούς της πως

πρέπει να μάθουμε την ιστορία όλων των χωρών της περιοχής προκειμένου να

προωθηθεί η ειρήνη και κατανόηση στην περιοχή. Εάν είναι έτσι τότε γιατί το

ΚΔΣΝAΕ επέλεξε την μη προώθηση αυτών των βιβλίων σε χώρες με τις οποίες η

Ελλάδα συγκρούστηκε σε διάφορες εποχές και που διαμόρφωσαν τη Νεότερη

Ελληνική Ιστορία; Αυτές οι παραλείψεις είναι περίεργες να πούμε το λιγότερο

και αυξάνουν την υποψία μας ως προς το πραγματικό κίνητρο πίσω από το κοινό

Αυτό όμως που είναι πιο περίεργο είναι πως το τετράτομο των Tουρκικών

εκδοχών δεν φορτώνεται εντελώς στην ηλεκτρονική του έκδοση. Πιο

συγκεκριμένα μόνον το πρώτο βιβλίο με τίτλο «Η Οθωμανική Αυτοκρατορία»

επιτρέπει σχεδόν ολόκληρη τη φόρτιση, ενώ τα λοιπά βιβλία επιτρέπουν μόνον

τον πίνακα περιεχομένων. Αυτό υπονοεί πως το τετράτομο δεν θα διδαχθεί στο

Tουρκικό εκπαιδευτικό σύστημα. Επομένως για ποιούς είναι γραμμένο αυτό το

τετράτομο; Μήπως το σχέδιο του ΚΔΣΝΑΕ είναι να προωθηθεί το τετράτομο σε

τουρκικές ή τουρκόφωνες μειονότητες έξω από την Τουρκία για να παρακαμφθούν

στις χώρες που επικεντρώνεται οι εκπαιδευτικοί κανονισμοί και τα προγράμματα

«Όλοι οι μεγάλοι ηγέτες της περιοχής είναι παρόντες μέσα στα βιβλία είτε με

κείμενα είτε με εικόνες. Ωστόσο, κανείς δεν αμφισβητεί ότι και οι λαοί, και

Όχι, όλοι οι μεγάλοι ηγέτες της περιοχής δεν είναι παρόντες. Η κ. Κουλούρη

δεν θεωρεί τον Ελευθέριο Βενιζέλο μεγάλο ηγέτη; Υπάρχει μια απεικόνιση του

Ελευθερίου Βενιζέλου στο τετράτομο, αλλά δεν υπάρχει καμιά αναφορά για το

ηγετικό του έργο. Η θρυλική μορφή του Παύλου Μελά, του πιο γνωστού

Μακεδονομάχου, επίσης λείπει, αλλά η κυρία καθηγήτρια δεν παραλείπει να

αναφερθεί στους κομιτατζήδες. Θα μπορούσε η κ. Κουλούρη να αναλάβει να

γράψει σε κάποιο άλλο τετράτομο τι άραγε σκεφτόταν οι Ναζί της Γερμανίας για

τους Εβραίους; Εξ άλλου κατά τη δική της πεποίθηση χρειάζεται να γνωρίζουμε

«Η Ελληνική Επανάσταση όχι μόνο παρουσιάζεται αλλά κατέχει τη σημαντικότερη

θέση μεταξύ όλων των βαλκανικών εθνικών κινημάτων».

Η Ελληνική Επανάσταση μέσα απ' αυτά τα κείμενα είναι ελλιπέστατη και όπως

αναφέρει ο κ. Σφέτας «..δεν υπάρχει καμιά ουσιαστική αναφορά...», ενώ «...η

αυτοκρατορία παρουσιάζεται ως πρότυπο θρησκευτικής ανεκτικότητας και

πολυπολιτισμικότητας, με ευκαιρίες κοινωνικής ανόδου στην οθωμανική ελίτ

μέσω του παιδομαζόματος» [1]. Οι συγγραφείς του δεύτερου τόμου στο χωρίο της

Μακεδονίας προωθούν την ιδέα της Οθωμανικής Μακεδονίας και όχι της

Μακεδονίας που ελευθερώθηκε από τους Έλληνες. Επομένως η Τουρκία έχει κάθε

δικαίωμα να απαιτήσει την Οθωμανική Μακεδονία. Η προώθηση του

Νεοοθωμανισμού, αλλά και του Μακεδονισμού είναι διάχυτη στο βιβλίο,

δημιουργώντας την εντύπωση πως η ενσωμάτωση της Μακεδονίας, της Ηπείρου και

της Θράκης στην Ελλάδα είναι παράνομη. Δεν υπάρχει πουθενά το ιστορικό

γεγονός πως η Μακεδονία ήταν μια ελληνική περιοχή, κάτω από το ζυγό της

Οθωμανικής Αυτοκρατορίας για τετρακόσια χρόνια, και πως η ελληνική λαλιά

ακουγόταν στην περιοχή πολλούς αιώνες πριν οι Τούρκοι εισβάλλουν στην

«Είναι γνωστό ότι μεγάλο μέρος του σλαβόφωνου πληθυσμού της οθωμανικής

Μακεδονίας προσχώρησε αρχικά στην εξαρχική και στη συνέχεια στη βουλγαρική

Οπωσδήποτε η κ. Κουλούρη πρέπει να γνωρίζει πως την περίοδο της Οθωμανικής

εποχής δεν υπήρχε «οθωμανική Μακεδονία», αλλά υπήρχαν δύο βιλαέτια, το

Βιλαέτι του Μοναστηρίου και το Βιλαέτι της Θεσσαλονίκης [5]. Αυτή φυσικά η

βασική και σημαντική λεπτομέρεια στους χάρτες του δεύτερου βιβλίου σελ.25,

με τίτλο «Η ανάδυση των Νέων Βαλκανικών κρατών (1804-1862), σελ. και «τα

Βαλκάνια Σύμφωνα με τη Συνθήκη του Βερολίνου (Ιούλιος του 1978)» σελ. 48,

δεν υπάρχει, αλλά η συγγραφική ομάδα φρόντισε να υπάρχουν τα γεωγραφικά

διαμερίσματα της Ελλάδας των μετέπειτα χρόνων και μεταξύ αυτών φυσικά και η

Μακεδονία Στη σελίδα 61 «Η Νοτιοανατολική Ευρώπη μετά τις συνθήκες των

Βερσαλλών και της Λωζάννης 1923» η λέξη «Μακεδονία» στο γεωγραφικό χώρο της

περιοχής μεταξύ Κοσόβου και ΠΓΔΜ είναι ευδιάκριτη [6]..

«Τα βιβλία καλύπτουν την περίοδο μετά το Βυζάντιο -από την οθωμανική

κατάκτηση των Βαλκανίων και την άλωση της Κωνσταντινούπολης. Αποτελούν

βιβλία νεότερης ιστορίας και όχι αρχαίας ή βυζαντινής. Τα σύγχρονα βαλκανικά

κράτη πράγματι δημιουργήθηκαν κατά τον 19ο και τον 20ο αιώνα μέσα από την

κατάρρευση της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Εναντίον της Οθωμανικής

Αυτοκρατορίας εξεγέρθηκαν οι Έλληνες και οι υπόλοιποι βαλκανικοί λαοί πολύ

μετά τη δύση της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας».

Φαίνεται πως ο ακαδημαϊκός όμιλος της κ. Κουλούρη έπαθε αμνησία και έτσι

ξέχασαν οι επιστήμονες να αναφέρουν την Καταστροφή της Σμύρνης, τη

γενοκτονία των Ποντίων, Ασσυρίων, και Αρμενίων - δηλαδή του Χριστιανικού

πληθυσμού της Μικράς Ασίας. Οι χώρες των Βαλκανίων πράγματι δημιουργήθηκαν

το 19ο και 20ο αιώνα, αλλά τα περισσότερα βαλκανικά έθνη υπήρχαν επί αιώνες

εάν όχι χιλιετίες πριν (όπως το Ελληνικό έθνος).

«Είναι γνωστό ότι μεγάλο μέρος του σλαβόφωνου πληθυσμού της οθωμανικής

Μακεδονίας προσχώρησε αρχικά στην εξαρχική και στη συνέχεια στη βουλγαρική

ταυτότητα ενώ υπήρξαν και προτάσεις για ανεξάρτητη Μακεδονία. Σίγουρα

πάντως, η ταυτότητα πολλών ντόπιων σλαβόφωνων ήταν αρχικά πατριαρχική και

στη συνέχεια ελληνική. Σχετικά με την εξέγερση (όχι επανάσταση) του Ίλιντεν,

Οι επίσημες εκκλήσεις μια ανεξάρτητης ή αυτόνομης Μακεδονίας στο τέλος 19ου

αιώνα προωθούσαν προσάρτηση στη Βουλγαρία από διάφορες προ-βουλγαρικές

ομάδες, όπως το VMRO (EMEO). Εξάλλου, το Μανιφέστο του Κρουσόβου ενθάρρυνε

όλους τους κατοίκους της περιοχής της Μακεδονίας να εξεγερθούν εναντίον της

Υψηλής Πύλης [7]. Όσο για τη σημασιολογία εξέγερσης και επανάστασης είναι

ουσιαστικά συνώνυμα. Εξάλλου τα βιβλία Κοινής Βαλκανικής Ιστορίας αποκαλούν

το VMRO επαναστατική οργάνωση. Οι όροι είναι εναλλάξιμοι.

«Η χρήση του όρου «Μακεδονία» είναι ακριβής ανάλογα με την ιστορική περίοδο.

Γι' αυτό το λόγο υπάρχει κάποιο επίθετο που την προσδιορίζει: π.χ. οθωμανική

Δυστυχώς πρέπει να διαφωνήσουμε και σε αυτό. Ο όρος «Μακεδονία» δεν

χρησιμοποιείται, όπως ακριβώς αναφέρεται σε ιστορικές περιόδους. Αυτό δεν

αντικατοπτρίζεται στα βιβλία, όμως είναι προφανής στους χάρτες της

Οθωμανικής αυτοκρατορίας και επίσης στην εποχή περίπου 1920-30, όταν ο όρος

«Μακεδονία» δεν ήταν μια επίσημη περιφέρεια στην περιοχή. Οι χάρτες αυτοί

προκαλούν σύγχυση και δημιουργούν εντυπώσεις στρέβλωσης της ιστορικής

«Είναι γνωστό ότι η οθωμανική Μακεδονία δεν ήταν εθνολογικά ομοιογενής αλλά

περιείχε στις αρχές του 20ού αιώνα εκτός από Έλληνες και Τούρκους,

Βούλγαρους, σλαβόφωνους, εβραίους κλπ. Αυτό καταγράφεται στις επίσημες

ελληνικές απογραφές της εποχής και στις προξενικές εκθέσεις».

Ποτέ δεν υπήρξαν απογραφές που περιγράφουν επίσημα «σλαβόφωνους» ως εθνότητα

«Ο παιδαγωγικός στόχος των σχολικών βιβλίων δεν εξυπηρετείται με την προβολή

των πάσης φύσεως «θηριωδιών». Πουθενά στη Βόρεια Αμερική και την Ευρωπαϊκή

Ένωση δεν υπάρχουν εγκεκριμένα σχολικά εγχειρίδια που να περιγράφουν σφαγές

Η κ. Κουλούρη είναι της άποψης πως δεν πρέπει να προβάλλονται «θηριωδίες»

μέσω των σχολικών βιβλίων, αλλά δεν διστάζει να αναφέρει τη σφαγή

εικοσιτεσσέρων χιλιάδων αγροτισσών στη Βουλγαρία το 1924 και από την άλλη

μεριά ούτε αναφέρει τις «θηριωδίες» των Νεότουρκων.

Έχει διαβάσει η κ. Κουλούρη τι έχει γραφεί και διδάσκεται στη Βόρεια Αμερική

για τους Tejanos και πώς υπερασπίστηκαν το Άλαμο για δεκατρείς μέρες

εναντίον του στρατού του Antonio Lopez de Santa Anna; Υπάρχει μάλιστα στο

διαδίκτυο και επίσημη ιστοσελίδα της ιστορίας του Άλαμο [9]. Δεν γνωρίζει η

κ. Κουλούρη πως στα σχολεία της Βόρειας Αμερικής ο μαθητόκοσμος διαβάζει για

τα γεγονότα του Pearl Harbor, όπως ακριβώς διδάσκεται και στα Γερμανικά και

Εβραϊκά σχολεία το ολοκαύτωμα των Εβραίων; Αναρωτιόμαστε τι άραγε να γράφουν

τα εκπαιδευτικά βιβλία των Ιαπώνων για τον βομβαρδισμό της Χιροσίμα και του

Ναγκασάκι; Η Ρουμανική γελοιογραφία με τους τρεις σκύλους που κατασπαράζουν

έστω τη Βουλγαρία δεν απεικονίζει «θηριωδία» [10]; Πόσο διδακτικό είναι να

παρουσιάζονται χώρες ως σκύλοι που κατασπαράσσουν γειτονικά εδάφη;

Στο θέμα της «Ρουμανικής γελοιογραφίας» η οποία κατά την εκτίμηση της κ.

Κουλούρη απεικονίζει την Ελλάδα και τη Σερβία να καταβροχθίζουν τη

Βουλγαρία, θέτουμε το ερώτημα: από πότε η Βουλγαρία διαιρέθηκε από τις άλλες

χώρες; Σίγουρα μέσω αυτής της γελοιογραφίας διαστρεβλώνεται η ιστορία και το

αληθές του γεγονότος αυτού θα πρέπει σαφώς να απεικονίζει το Bουλγαρικό

σκύλο να επιτίθεται πρώτα. Στη δεύτερη φωτογραφία διακρίνεται στο στόμα του

μαύρου σκυλιού («Ελλάδα») κομμάτι κρέατος με τη λέξη «Salonic» - πότε η

Θεσσαλονίκη βγήκε από τα σπλάχνα της Βουλγαρίας; Το άλλο σκυλί («Σερβία»)

αποχωρεί με κομμάτι κρέατος που φέρει τη λέξη «Μακεδονία». Πότε αλήθεια η

Υπάρχει μήπως κανένας λόγος γιατί πρέπει να διδαχτεί ο Έλληνας μαθητής πώς

έβλεπε ο Ρουμανικός τύπος και οι Ρουμανικοί κύκλοι (που ήθελαν κι αυτοί

μέρος των νότιων Βαλκανίων) τη Συνθήκη του Βουκουρεστίου το 1913; Τι

προσφέρει άραγε αυτό στην Eλληνική παιδεία; Με την ίδια ιδεολογία θα πρέπει

να μαθαίνουν οι Αμερικανοί πως οι Εβραίοι έριξαν το «World Trade

Center»...σύμφωνα φυσικά με Iρανικές εφημερίδες και ειδήσεις; Εξάλλου το

ΚΔΣΝΑΕ πιστεύει πως ένας λαός πρέπει να μάθει την ιστορία του μέσα από τα

«Πουθενά δε χρησιμοποιούνται οι εκφράσεις «τυχοδιωκτική και τρομοκρατική

οργάνωση» για την ΕΟΚΑ. Η απάντηση για το πώς παρουσιάζεται η ΕΟΚΑ βρίσκεται

μέσα στα ίδια τα βιβλία. Βλ. Βιβλίο 2, σελ. 126.»

Επισημαίνουμε στην κ. Κουλούρη η οποία είχε την εποπτεία αυτού του

κατασκευάσματος πως στη σελίδα 127 και όχι στη σελίδα 126 (δεν γνωρίζει το

βιβλίο της η κ. Κουλούρη;) ΥΠΑΡΧΕΙ και κοιτάζει τον αναγνώστη κατάμουτρα η

πρόταση «Η τρομοκρατική οργάνωση ΕΟΚΑ εξαπέλυσε ξανά τη θανάσιμη εκστρατεία

της από τους πρώτους κιόλας μήνες της Κυπριακής Δημοκρατίας.» [11] Αλλά

γιατί η επιλογή μιας τέτοιας έκφρασης για την ΕΟΚΑ; Η συγγραφική ομάδα θα

μπορούσε κάλλιστα να επιλέξει ενθαρρυντικές εκφράσεις για τη δράση της

ιστορικής ΕΟΚΑ. Άραγε επιλέγοντας εκφράσεις μίσους, όπως «τυχοδιωκτικοί και

τρομοκρατική» προωθεί την «ειρήνη» στους βαλκανικούς λαούς;

«Το συγκεκριμένο ποίημα εντάσσεται στο κεφάλαιο «Εθνικές μυθολογίες»,

ακριβώς για να υπογραμμίσει την απόσταση από την ιστορική αλήθεια. Οι

εθνικοί ύμνοι εντάσσονται σε άλλο κεφάλαιο με τίτλο «Εθνικά σύμβολα». Εκεί,

Το ποίημα του Pulevski βρίσκεται αμέσως μετά την παρουσίαση των εθνικών

ύμνων διαφόρων χωρών. Μπορεί η κ. Κουλούρη να ισχυρίζεται πως οι ύμνοι είναι

τοποθετημένοι σε διαφορετικό τμήμα, αλλά παρουσιάζονται στο κεφάλαιο που

αφορά τα εθνικά σύμβολα και εθνικούς μύθους των Bαλκανικών χωρών. Αυτό που

πραγματικά είναι περίεργο για τον αναγνώστη είναι πως οι διάφοροι μύθοι των

χωρών βασίζονται σε αληθή ιστορική πραγματικότητα, εκτός από αυτόν της ΠΓΔΜ.

Το ποίημα του Pulevski «Οι Μακεδόνες» ακολουθείται από έναν άλλο τίτλο: «Οι

ιστορικές ρίζες του Μακεδονικού Έθνους το 1879» [12]. Ποια ιστορική

πραγματικότητα προκάλεσε τη γένεση των «ριζών» της ΠΓΔΜ το 1879, όταν δεν

υπήρχε καμιά εθνική προσπάθεια (εκτός από μια Bουλγαρική λαχτάρα) μεταξύ των

«Η αλήθεια είναι τελείως διαφορετική. Η Μακεδονία αποτελούσε μια γεωγραφική

και όχι διοικητική περιοχή της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, χωρίς σαφή όρια.

Εκείνη την εποχή (αρχές 20ού αιώνα) θεωρούνταν ότι ο γεωγραφικός αυτός όρος

αντιστοιχούσε στα βιλαέτια της Θεσσαλονίκης, του Κοσόβου και του

Επομένως δεν ταυτιζόταν με τη σημερινή ΠΓΔΜ. Στη σελ.47 εξάλλου,

περιγράφεται ως εξής η οργάνωση που έκανε την εξέγερση του Ιλιντεν: «Μετά

την ειρηνευτική Συνθήκη του Βερολίνου, η Μακεδονία ήταν η σημαντικότερη

οθωμανική κτήση που απέμενε στην Ευρώπη. Καθώς κατοικούνταν από διάφορες

εθνοτικές ομάδες, δεν άργησε να μετατραπεί σε πεδίο ανταγωνισμού του

βουλγαρικού, του ελληνικού και του σερβικού εθνικισμού».

Όχι, το Κόσοβο δεν συμπεριλαμβάνονταν στο γεωγραφικό χώρο της αρχαίας

Μακεδονίας και ούτε τα Σκόπια και το Βέλες. Ο Janko Veselinovic, και ο R.G.

D. Laffan τονίζουν πως το Κόσοβο, τα Σκόπια, και το Βέλες ήταν μέρη της

Παλιάς Σερβίας [13, 14]. Η ιδέα ότι η γεωγραφική Μακεδονία συμπεριλαμβάνει

την πλειοψηφία του εδάφους της ΠΓΔΜ είναι δημιούργημα της ΚΟΜΙΝΤΕΡΝ.

Όταν το μεγαλύτερο μέρος του πληθυσμού που ζούσε στη Μακεδονία ήταν Έλληνες

και φιλέλληνες πώς είναι δυνατόν να θεωρείται εθνικιστική η έκφραση για την

ελευθερία από τον Oθωμανικό ζυγό και η λαχτάρα για επανένωση με την Ελλάδα

(όπως συνέβη στο Λιτόχωρο Πιερίας το 1879 από τον Κοροβάγκο και την

Προσωρινή Κυβέρνηση της Μακεδονίας); Η έκφραση «ελευθερία» χρησιμοποιείται

αρνητικά (στην αγγλική έκδοση αναφέρεται ως «εθνικισμός».

«Η Εσωτερική Μακεδονική Επαναστατική Οργάνωση (ΕΜΕΟ) ιδρύθηκε το 1893. Το

1903 οργάνωσε την εξέγερση του Ήλιντεν εναντίον της οθωμανικής εξουσίας,

αλλά νικήθηκε. Στη διάρκεια των Βαλκανικών Πολέμων η Μακεδονία καταλήφθηκε

από τη Βουλγαρία, την Ελλάδα και τη Σερβία, και τελικά μοιράστηκε ανάμεσά

Η τελευταία δήλωση είναι εντελώς ψευδής. Δεν υπήρχε Μακεδονία την εποχή των

«Η ιστορική πραγματικότητα είναι ότι πράγματι η οθωμανική Μακεδονία

κατακτήθηκε από τη Βουλγαρία, τη Σερβία και την Ελλάδα και γι' αυτό ακριβώς

πρόεκυψαν η βουλγαρική Μακεδονία, η γιουγκοσλαβική Μακεδονία και η ελληνική

Με αυτό, η κ. Κουλούρη προσβάλλει την νοημοσύνη μας.

Για την «κατάληψη» της Θεσσαλονίκης η κ. Κουλούρη λεει:

«Πρόκειται για το πρωτοσέλιδο της εφημερίδας της εποχής «Εμπρός» 27/10/1912

Είναι αλήθεια ότι το άρθρο είναι από την εφημερίδα «Εμπρός». Θεωρούμε όμως

περίεργο και ρωτούμε γιατί η συγγραφική ομάδα επέλεξε μια Aθηναϊκή εφημερίδα

να εκπροσωπήσει τη θριαμβευτική είσοδο του Eλληνικού στρατού στην

Θεσσαλονίκη; Γιατί η ακαδημαϊκή ομάδα της κ. Κουλούρη δεν επέλεξε την

μεγαλύτερη και αρχαιότερη εφημερίδα της Μακεδονίας της οποίας το πρωτοσέλιδο

αναφέρθηκε στην θριαμβευτική είσοδο του ελληνικού στρατού και είχε άμεση

απήχηση στον τοπικό πληθυσμό; Στις 28 Οκτωβρίου 1912 στην πρώτη σελίδα της

εφημερίδας «Μακεδονία» τεύχος 382, απεικονίζονταν η Eλληνική σημαία και η

επικεφαλίδα έγραφε: «Ζήτω η Ελευθερία, Δόξα και Τιμή εις τον Ελληνικόν

Στρατόν» [15]. Αν υπήρχε εισβολή από τον Eλληνικό στρατό, γιατί η εφημερίδα

(μεταξύ άλλων πηγών) θα περιέγραφε την αγαλλίαση και τη χαρά των

Θεσσαλονικέων οι οποίοι καλωσόρισαν τον Βασιλιά Κωνσταντίνο και τον στρατό

του στους δρόμους της πόλης; Αν η Ελλάδα πράγματι εισέβαλε στη Μακεδονία,

όπως εσκεμμένα υπονοείται από το τετράτομο, γιατί χρειάστηκε να σταλθούν

μόνον δυο στρατιώτες για να «εισβάλλουν» στην Έδεσσα; Mήπως θα πρέπει να

μιλάμε για απελευθέρωση του γηγενούς Eλληνικού πληθυσμού και όχι για

εισβολή; Ζητούμε να μάθουμε ποιος είναι ο απώτερος σκοπός αυτών των

ανιστόρητων ισχυρισμών; Διδάσκουμε στα παιδιά μας και στους γείτονές μας

(που αρνούνται την Ελληνική Ιστορία της Μακεδονίας) πως εισβάλαμε εναντίον

«Αρχή των συγγραφέων είναι να μη διαστρεβλώνονται οι ιστορικές πηγές».

Στο τεύχος «Έθνη και κράτη στη Νοτιοανατολική Ευρώπη», στο υποκεφάλαιο Α-27

εμφανίζονται κάποια «υπομνήματα του Ιβάν Χατζηνικόλωφ» σχετικά με τις

συζητήσεις που «οδήγησαν στην ίδρυση της ΕΜΕΟ» [16]. Στις επτά από τις οκτώ

εκδόσεις του βιβλίου, πηγή είναι μια ανθολογία «εθνικής και πολιτικής

σκέψης» που κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Dnevnik της νυν ΠΓΔΜ, με την

επιμέλεια του συγγραφέα Jordan Plevnes, πρώην πρέσβη της γειτονικής χώρας

[17]. Στη μεταφρασμένη από τα Aγγλικά έκδοση που προορίζεται για τους

συμπατριώτες του τελευταίου, ως πηγή καταγράφεται μια δίτομη έκδοση του

Πανεπιστημίου «Κύριλλος και Μεθόδιος» της νυν ΠΓΔΜ , σχετικά με τον «αγώνα

του «Mακεδονικού» λαού για ένα ανεξάρτητο και κυρίαρχο κράτος» [18]. Εκτός

από την αλλαγή της πηγής, στις παρατηρήσεις που ακολουθούν το κείμενο αυτής

της έκδοσης, προστίθεται αρνητικά χρωματισμένη αναφορά στην «ΕΜΕΟ

(Ενωμένη)», μάλλον επειδή οι ηγέτες της δήλωναν Βούλγαροι. Στην απάντησή της

η κ. Κουλούρη έγραψε πως «όλες οι πηγές είναι έγκυρες» και «αρχή των

συγγραφέων είναι να μη διαστρεβλώνονται οι ιστορικές πηγές». Kι όμως, η

γνήσια πρωτογενής ιστορική πηγή στη συγκεκριμένη περίπτωση, βρίσκεται στο

κείμενο του ίδιου του Χατζηνικόλωφ, που γράφτηκε στα Bουλγαρικά και

«Ιλουστράτσια Ίλιντεν» [19]. Εκεί φαίνονται ξεκάθαρα οι αρχές και οι στόχοι

της οργάνωσης, εν αντιθέσει με το ελλιπές και αμφιβόλου γνησιότητας κείμενο

Ακολουθεί μέρος του κείμενου του βιβλίου και μετά μέρος του κείμενου του

«Τον Ιούλη του 1892 ήρθα στη Σόφια για να ψάξω τον Κώστα Ζάχωφ, ένα

αξιοσέβαστο πρόσωπο από τη Μακεδονία, που έβγαζε μια μακεδονική εφημερίδα.

Το αρχικό σχέδιο ήταν να πάει αυτός στη Θεσσαλονίκη και να τεθεί επικεφαλής

της επαναστατικής οργάνωσης για την απελευθέρωση της Μακεδονίας. Αφού με

άκουσε, ο Ζάχωφ μου είπε: «Καταλαβαίνω τι ζητάς, αλλά εδώ δεν μπορείς να

βρεις το κατάλληλο πρόσωπο. Όλοι μιλάνε και μιλάνε, αλλά όταν είναι ώρα να

κάνουν κάτι, εξαφανίζονται όλοι τους. Μόνον ένα πρόσωπο υπάρχει εδώ στο

οποίο μπορείς να μιλήσεις για το Μακεδονικό. Είναι ο φοιτητής της

στρατιωτικής σχολής, ο Γκότσε Ντέλτσεφ.» Συμφωνήσαμε λοιπόν με τον Ζάχωφ να

ειδοποιήσει τον Γκότσε Ντέλτσεφ ότι ήθελα να τον δω, και να συναντηθούμε την

επόμενη Κυριακή, στις 2 το μεσημέρι, στου Ζάχωφ. Τη συμφωνημένη ώρα έφτασα

στο τυπογραφείο του Κώστα Ζάχωφ και τους βρήκα και τους δυο εκεί. Πήγαμε

κάπου διακριτικά για να συζητήσουμε το ζήτημα. Το σχέδιο για την ίδρυση των

οργανώσεων: Η οργάνωση θα πρέπει να ιδρυθεί στη Μακεδονία και όχι στη Σόφια,

γιατί αν ιδρυθεί στη Σόφια, οι Σέρβοι και οι Έλληνες θα την αντιμετωπίσουν

ως δημιούργημα της βουλγαρικής κυβέρνησης, κι έπειτα μπορεί να φτιάξουν και

αυτοί παρόμοιες οργανώσεις και η δική μας οργάνωση δε θα καταφέρει τίποτε.»

«Τον Ιούνιο του 1892 έφυγα για τη Σόφια. Εκεί γνώρισα τον Κ. Ζάχωφ και του

αποκάλυψα τα σχέδιά μου κι εκείνος υπέδειξε τον Γκότσε Ντέλτσεφ (σ.σ.

στρατιωτικό), ακόμη δόκιμο, ως κατάλληλο και έγκυρο άνθρωπο. Ο Ζάχωφ

κανόνισε μια συνάντηση στο τυπογραφείο του για την επόμενη Κυριακή, τότε που

οι δόκιμοι θα μπορούσαν να βγουν από τη σχολή. Όταν συναντηθήκαμε,

περιέγραψα την ανάπτυξη του εθνικού σκοπού στη Μακεδονία, τους είπα για την

απειλή του Κυβερνήτη και για τα αποτελέσματα της σερβικής προπαγάνδας, και

τους έθεσα αυτό το ερώτημα: «Δεν είναι πλέον καιρός να ιδρύσουμε μια

επαναστατική οργάνωση στη Μακεδονία»; Και οι δύο απάντησαν καταφατικά. Αλλά

ήθελαν να τους περιγράψω ποιο, κατά τη γνώμη μου, θα έπρεπε να είναι το

στοιχείο της μυστικής οργάνωσης. Έδωσα την εξής απάντηση στο ερώτημά τους: Η

επαναστατική οργάνωση πρέπει να εγκατασταθεί στη Μακεδονία και να δρα εκεί,

ώστε οι Έλληνες και οι Σέρβοι να μην τη χαρακτηρίσουν ως εργαλείο της

βουλγαρικής κυβέρνησης. Οι ιδρυτές της θα πρέπει να είναι ντόπιοι πολίτες

«Για το σημερινό κράτος χρησιμοποιείται η ονομασία ΠΓΔΜ. Αυτή την ονομασία

χρησιμοποιεί το ελληνικό Υπουργείο Εξωτερικών».

Έχουμε επίγνωση της προβληματικής ονομασίας «ΠΓΔΜ». Πάντως, το ΚΔΣΝΑΕ

αποκαλεί επίσημα τη χώρα αυτή ως "FYR of Macedonia" στην ιστοσελίδα του και

παντού στην Aγγλική έκδοση του βιβλίου (καθώς και σε μέρη στην Ελληνική

έκδοση). Εάν η κ. Κουλούρη θα ήθελε να είναι ακριβής με εμάς, τότε θα θέλαμε

και εμείς να είμαστε ακριβείς με αυτήν: «FYR of Macedonia» δεν είναι η

επίσημη ονομασία για το κράτος που έχει ως πρωτεύουσά του τα Σκόπια. Ο ΟΗΕ,

καθώς και το Υπουργείο Εξωτερικών αποκαλούν τη χώρα αυτήν είτε «Πρώην

Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας» ή «ΠΓΔΜ» - δεν έχουμε δει ποτέ

«FYR of Macedonia» ή «ΠΓΔ της Μακεδονίας». Δεν πρέπει ένας μαθητής της ΠΓΔΜ

να μάθει πώς αποκαλείται το κράτος του επίσημα από τον ΟΗΕ (και μέσα από τα

Αυτό που είναι ακόμη πιο ανησυχητικό είναι η ονομασία της γλώσσας ως

«Μακεδονικής» σε όλο το έργο του ΚΔΣΝΑΕ και στο τετράτομο της Κοινής

Βαλκανικής Ιστορίας, ενώ υπάρχει ο όρος «Makedonija» στην έκδοση της ΠΓΔΜ

(σελ. 111 του βιβλίου εργασίας 2, στον πίνακα εθνικών εορτών). Γιατί αυτός ο

διαφορετικός χειρισμός του θέματος μεταξύ της Σκοπιανής έκδοσης και των

Στο τετράτομο γίνεται μια απαράδεκτη προβολή μιας σλαβικής «Μακεδονίας» αλλά

ξένης προς την Ελληνική εθνικότητα της οποίας οι πολίτες είναι οι απόγονοι

του Φιλίππου και του Μεγάλου Αλεξάνδρου. Εδώ μπορούμε να κατανοήσουμε πόσο

αρχιτεκτονικά είναι στημένη η προπαγάνδα μέσω του τετράτομου το οποίο

προορίζεται να γαλουχήσει τον ανθό της Eλληνικής κοινωνίας, τη νεολαία. Στη

σελίδα 90 του δεύτερου βιβλίου υπάρχει υπόμνημα των «σλαβομακεδόνων»

σπουδαστών στη Αγία Πετρούπολη οι οποίοι μιλούν για «μακεδονική» γλώσσα,

όπως ακριβώς υπάρχει αναφορά σε «μακεδονική» γλώσσα και στη σελίδα 52. Στη

σελίδα 55 αναφέρεται η δημιουργία της Βαλκανικής Ομοσπονδιακής Αβασίλευτης

Δημοκρατίας η οποία θα αποτελείται από τη Μακεδονία, Αλβανία, Μαυροβούνιο,

Ελλάδα, Σερβία, Βουλγαρία, Κροατία, Βοσνία κι Ερζεγοβίνη, Σλοβενία, και

Στην σελίδα 104 ο αναγνώστης διαβάζει για την Μακεδονία που κατοικείται από

ομοιογενή σλαβικό πληθυσμό, ενώ στη σελίδα 50 του τρίτου τόμου η όμορφη και

γλυκιά Αλβανία υπερασπίζεται με πιστόλι και ξίφος τα Γιάννινα από το

αιμοβόρο θηρίο - την Ελλάδα και άλλες Bαλκανικές χώρες οι οποίες επίσης

απεικονίζονται ως αιμοβόρα θηρία - ενώ η Σερβία είναι το φίδι κουλουριασμένο

στα πόδια της Αλβανίας [20]. Ερωτείται η κ. Κουλούρη με ποιον τρόπο τέτοιου

είδους απεικονίσεις θα επιτευχθεί ειρήνη και συμφιλίωση στα Βαλκάνια; Σαφώς

εδώ μπορούμε να πούμε πως προωθείται με κατηγορηματικό τρόπο η ιδέα της

Οι Εικόνες και η ιστοριογραφία προέρχονται από τις γειτονικές χώρες της

Ελλάδας, αλλά το εικαστικό υλικό και τα κείμενα δεν είναι γραμμένα από το

συγγραφικό όμιλο της κ. Κουλούρη. Αυτό γίνεται εσκεμμένα για να μπορεί

κάλλιστα να υποστηρίζει πως: «Πουθενά δε χρησιμοποιούνται οι εκφράσεις

«τυχοδιωκτική και τρομοκρατική οργάνωση» για την ΕΟΚΑ. Η απάντηση για το πώς

παρουσιάζεται η ΕΟΚΑ βρίσκεται μέσα στα ίδια τα βιβλία. Βλ. Βιβλίο 2, σελ.

126...» Εδώ μπορούμε αλήθεια να κατανοήσουμε τη μαεστρία της συστηματικής

εντυπώσεως η οποία έχει στόχαστρο τον μαθητόκοσμο της Ελλάδας, ώστε να μην

μπορεί να του καλλιεργηθεί πλέον η εθνική συνείδηση και να μην θέλει να

αντιδράσει. Αυτό λέγεται εσωτερική αλλοτρίωση.

Η Εταιρεία Μακεδονικών Σπουδών σε επιστημονική ημερίδα στις 29 Απριλίου 2007

εξέτασε με προσοχή το περιεχόμενο τέτοιου είδους βιβλίων και με ανακοίνωσή

της απεφάνθη πως αυτού του είδους ιστορικής διδασκαλίας «βιάζει βάρβαρα και

διαστρεβλώνει εσκεμμένα την εθνική και θρησκευτική συνείδηση των

Ελληνοπαίδων της η ίδια η Πατρίδα τους.» Τονίζοντας αναφέρει πως η ΕΜΣ είναι

«αποφασισμένη να υπερασπιστεί εμπράκτως την Ιστορία, το Έθνος και το

Σύνταγμα» το οποίο επιτάσσει (άρθρο 16 παρ 2): «η παιδεία αποτελεί βασική

αποστολή του Κράτους και σκοπό έχει την ...ανάπτυξη της εθνικής και

Κλείνοντας θέτουμε την ερώτηση προς την κ. Κουλούρη: ποιο είναι το όφελος

της Eλληνικής μαθητιώσας νεολαίας και πιο ευρύτερα του Eλληνικού λαού από

αυτό το τετράτομο του οποίου τα κείμενα και οι εικόνες παρουσιάζουν τις

γειτονικές χώρες ως αθώα θύματα της κακιάς Ελλάδας; Επιπλέον προωθούν την

ιδέα πως η Ελλάδα είναι κάτοχος περιοχών που τις στέρησε από τις γείτονες

χώρες και έμμεσα αφήνεται να εννοηθεί πως αυτές οι περιοχές πρέπει να

ξαναγυρίσουν στους κανονικούς κατόχους τους. Αυτό το τερατούργημα όχι μόνον

δεν προωθεί την ειρήνη και συμφιλίωση μεταξύ των λαών, αλλά υποκινεί έχθρες

και μίσος για περαιτέρω εχθρικές εμπλοκές στα Βαλκάνια.

Οι Παμμακεδονικές Ενώσεις Υφηλίου ζητούν από την κ. Κουλούρη τη λεπτομερή

Παμμακεδονική Ένωση ΗΠΑ-Κώστας Χατζηστεφανίδης Πρόεδρος

Παμμακεδονική Ένωση Αυστραλίας-Δημήτρης Μηνάς, Πρόεδρος

Παμμακεδονική Ένωση Καναδά-Χαράλαμπος Μουτουσίδης, Πρόεδρος

Παμμακεδονική Ένωση Ευρώπης-Αρχιμανδρίτης Παντελεήμων Τσορμπατζόγλου,

Μακεδονικά Τμήματα Αφρικής-Αμύντας Παπαθανασίου, Πρόεδρος

Σύνδεσμος Μακεδόνων & Θρακών Παπάγου-Χολαργού

Πολιτιστικός Σύλλογος «Βιβλιόφιλοι Έδεσσας»

Σύλλογος «Στέγη Μακεδονικού Πολιτισμού» Αριδαίας

Πολιτιστική Εταιρεία Πανελλήνων «Μακεδνός» Θεσσαλονίκης

Συνομοσπονδία Μακεδόνων Λεκανοπεδίου Αττικής

Πολιτιστικός Σύλλογος Κάτω Γραμματικού «Πατριάρχης Χρύσανθος»

Πανελλήνιος Σύλλογος Απογόνων Μακεδονομάχων «Ο Παύλος Μελάς»

[1] Σπυρίδων Σφέτας: Κριτική Προσέγγιση του Εναλλακτικού Εκπαιδευτικού

Υλικού για τη Διδασκαλία της Νεότερης Ιστορίας της Νοτιοανατολικής

[12] Joint History Project, 2ος τόμος, Έθνη και Κράτη, (σελ. 113).

[15] Εφημερίδα ΕΜΠΡΟΣ, 12 Οκτωβρίου 1912, τεύχος 382.

19] Ιλουστράτσια Ίλιντεν, Σόφια 1936, βιβλίο Ι, σελ. 4-5).

	Απέρριψε ως ανιστόρητο το βιβλίο

	Αποκλείει τη λύση των διορθώσεων

	Σημείο προς σημείο καταγράφονται τα ιστορικά εγκλήματα που διέπραξαν οι «ιστορικοί... χωρίς ιστορική κρίση», όπως χαρακτηρίζουν τους συντάκτες του βιβλίου οι ακαδημαϊκοί

	Τρισχειρότερο το βιβλίο του δασκάλου

	Η συμφωνία Γιώργου - Τζεμ οδήγησε στην παραχάραξη της ιστορίας μας