Παναγιώτης Ήφαιστος

 

Καθηγητής, Διεθνείς Σχέσεις-Στρατηγικές Σπουδές

 

Πανεπιστήμιο Πειραιώς, Τμήμα Διεθνών και Ευρωπαϊκών Σπουδών

 

www.ifestos.edu.gr  -- www.ifestosedu.gr  --  info@ifestosedu.gr  -- info@ifestos.edu.gr

 

 

 

 

Για μετάβαση στην κεντρική σελίδα, άνοιγμα σε άλλο παράθυρο, κλικ εδώ www.ifestos.edu.gr  ή www.ifestosedu.gr

Ανακοίνωση δημοσίευσης βιβλίου Για επιπρόσθετες πληροφορίες βλ. πιο κάτω (και την ιστοσελίδα

των εκδοτών: www.piotita-publishers.gr) 

 

Παναγιώτης Ήφαιστος

ΟΙ ΔΙΕΘΝΕΙΣ ΣΧΕΣΕΙΣ ΩΣ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗΣ

ΜΕΛΕΤΗΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΚΑΙ ΣΤΟ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟ,

διαδρομή, αντικείμενο, περιεχόμενο και γνωσιολογικό υπόβαθρο.

Εκδόσεις Ποιότητα, Αθήνα 2003, αρ. σελίδων 734

Δεύτερη και Τρίτη έκδοση το 2004 και 2005

 Η τέταρτη αναθεωρημένη και συμπληρωμένη έκδοση αναμένεται την άνοιξη του 2008.

 

-Σύντομη περιγραφή

-περιεχόμενα (κλικ για μετάβαση)

-περισσότερες πληροφορίες (κλίκ για μετάβαση)

-ευρετήριο επιστημονικών όρων, κύριων

-ονομάτων και εννοιών (κλικ για μετάβαση)

-παράθεση δείγματος του βιβλίου: 2.7. Η θεώρηση του Χέγκελ για το κράτος, οι φυσιοκρατικές θεωρήσεις για το κράτος και ο διαμορφωτικός ρόλος της λαϊκής κυριαρχίας την ύστερη εποχή (σελίδες 220-9 του δημοσιευμένου βιβλίου)

 

 

Ηθική κρίση και η διεθνής πολιτική: το έθνος-κράτος ως θεσμός ελευθερίας

και το διεθνές δίκαιο ως κατάκτηση πολιτισμού των διακρατικών σχέσεων.

Σύντομη περιγραφή: το βιβλίο επιχειρεί μια συνολική αποτίμηση των διεθνών σπουδών πανεπιστημιακού επιπέδου και των διεθνών σχέσεων ως αντικείμενο επιστημονικής μελέτης στην Ελλάδα και στο εξωτερικό. Ενδιαφέρει ζωτικά κάθε πληροφορημένο πολίτη, κάθε στέλεχος της πολιτικής και στρατιωτικής ηγεσίας, τους δημοσιογράφους του διπλωματικού ρεπορτάζ και όλα τα επιτελικά στελέχη των υπηρεσιών του κράτους. Ενδιαφέρει επίσης άμεσα τους γονείς των φοιτητών σε τμήματα διεθνών σπουδών της Ελλάδας και του εξωτερικού, τους ίδιους τους φοιτητές, τους υποψήφιους διδάκτορες, τα νεότερα στελέχη της διεθνολογικής «κοινότητας» και εκείνους τους καθηγητές πανεπιστημίου που συμμετέχουν ως μέλη εκλεκτορικών σωμάτων στις κρίσεις μελών διδακτικού προσωπικού σε μη διεθνολογικά τμήματα των κοινωνικών επιστημών. Μεταξύ πολλών άλλων εξετάζονται ζητήματα όπως οι ποιοτικές προδιαγραφές των πανεπιστημιακών τμημάτων, ζητήματα ακαδημαϊκής δεοντολογίας, τα ποιοτικά κριτήρια των κρίσεων καθηγητών πανεπιστημίου, η σημασία, οι μέθοδοι και το περιεχόμενο των διδακτορικών διατριβών, οι παγίδες που κρύβει μια απόφαση για μεταπτυχιακές σπουδές στο εξωτερικό ή στην Ελλάδα, ζητήματα που αφορούν την διδασκαλία διεθνών σχέσεων στις Ένοπλες Δυνάμεις, ο επαγγελματικός προσανατολισμός των υποψήφιων διεθνολόγων και η κοινωνική χρησιμότητα των διεθνών σπουδών. Σε κάθε περίπτωση η ανάλυση του βιβλίου ενδιαφέρει κάθε φορολογούμενο, ο οποίος ασφαλώς δεν θα ήθελε αντί αξιολογικά ουδέτερης επιστημονικής μελέτης των διεθνών σχέσεων στα δημόσια πανεπιστήμια να έχουμε εκατοντάδες ακριβοπληρωμένους ακαδημαϊκούς που κρυμμένοι πίσω από την ακαδημαϊκή ελευθερία καθημερινά θα διολισθαίνουν στο βούρκο των ιδεολογικοπολιτικών εκλογικεύσεων, των αντιδεοντολογικών συμπεριφορών και της προπαγάνδας υπέρ των ανελεύθερων καθεστώτων και ηγεμονικών συμφερόντων. Έτσι, θίγονται βαθύτατα και με την αναγκαία οξύτητα η εισροή ανορθολογισμού στην ενδοκρατική και διακρατική τάξη λόγω φαινομένων διεθνολογικής τσαρλατανιάς εάν και όταν ο δημόσιος διάλογος πλημμυρίζει από ακαδημαϊκά μεταμφιεσμένες προπαγανδιστικές ιδεολογικοπολιτικές εκλογικεύσεις.

            Άξονας των αναλύσεων είναι οι βαθύτερες διαμορφωτικές δυνάμεις του εθνικού-κρατικού γίγνεσθαι: από τη μια πλευρά βρίσκονται α) ο θεσμός ελευθερίας του έθνους-κράτους, β) οι διεθνείς θεσμοί και γ) το διεθνές δίκαιο ως αντιηγεμονικές κατακτήσεις του ανθρώπινου πολιτισμού στις διεθνείς σχέσεις, ενώ από την άλλη βρίσκονται τα αίτια πολέμου και κυρίως η άνιση ανάπτυξη, ο ηγεμονισμός και τα κατά καιρούς διεθνιστικά και κοσμοπολίτικα παρακολουθήματά του. Το βιβλίο εισάγει νέα στοιχεία στην ανάλυση των διεθνών σχέσεων, όπως την έννοια του Διεθνούς Δέοντος, την διεθνή ηθική και πλούσιο προβληματισμό ως προς το ποια θα μπορούσε να είναι η βάση ηθικής κρίσης στην διαμόρφωση των αποφάσεων εξωτερικής πολιτικής. Η ανάλυση στο σύνολό της περιστρέφεται γύρω από τις οντολογικού περιεχομένου αξιώσεις συλλογικής ελευθερίας και το γεγονός της Υπαρκτικής ετερότητας των συλλογικών οντοτήτων. Η προσέγγιση είναι ολιστική αντλώντας από όλο το κεκτημένο του κοινωνικού επιστητού: Στη βάση της Θουκυδίδειας παράδοσης και της Κονδύλειας κοινωνικής οντολογίας οικοδομείται ένα σύστημα ιδεών που ολοκληρώνει ζητήματα κοινωνικοπολιτικής οντολογίας των διεθνών σχέσεων, τον ρόλο της ισχύος υπό συνθήκες διεθνούς αναρχίας, τους διεθνούς θεσμούς, το διεθνές δίκαιο, την συλλογική ασφάλεια, τα αίτια πολέμου, τις διεθνείς επεμβάσεις, το θεμελιώδες κοσμοθεωρητικό υπόβαθρο των εθνών-κρατών, τον χαρακτήρα των εθνικών-κρατικών ηθικοκανονιστικών δομών και τον αποσταθεροποιητικό ρόλο των ηγεμονικών ανταγωνισμών. Η ανάλυση περιέχει πλήθος περιπτωσιολογικών θεμελιώσεων από την αρχαιότητα μέχρι και τις μέρες μας, συμπεριλαμβανομένου του πολέμου κατά του Ιράκ το 2003, της κρίσης ταυτότητας στην Ευρώπη λόγω αυτού του πολέμου και του σχεδίου Ανάν.

            Εξετάζοντας τις διαμορφωτικές δυνάμεις του ιστορικού γίγνεσθαι κατεδαφίζονται οι εξομοιωτικοί διεθνιστικοί, κοσμοπολίτικοι και ηγεμονικοί παραλογισμοί. Έτσι, το έθνος-κράτος αναδεικνύεται ως α) θεσμός συλλογικής ελευθερίας, β) θεμέλιο πολιτισμού του διακρατικού βίου και β) καθεστώς ρύθμισης των διεθνών σχέσεων. Συμπληρώνουμε ότι ο συγγραφέας συμπεριλαμβάνει ειδικό κεφάλαιο για τις Ένοπλες Δυνάμεις. Στο κεφάλαιο αυτό, μεταξύ άλλων, εξετάζεται ο ρόλος των Ενόπλων Δυνάμεων στον σύγχρονο κόσμο, η στρατιωτική διπλωματία, το περιεχόμενο των διεθνών σπουδών στις παραγωγικές σχολές, και οι σχέσεις της πολιτικής ηγεσίας με την στρατιωτική ηγεσία σ’ ένα δημοκρατικό κράτος. Βασικό πόρισμα του συγγραφέα είναι πως το έθνος-κράτος συνιστά θεσμό συλλογικής ελευθερίας. Στο βαθμό λοιπόν που υπέρτατος σκοπός κάθε κράτους είναι η διασφάλιση-κατασφάλιση της εσωτερικής και εξωτερικής κυριαρχίας, τουτέστιν της συλλογικής ελευθερίας, τονίζεται η θεμελιώδης σημασία των Ενόπλων Δυνάμεων για την ελευθερία και την ευημερία μιας χώρας.

 

περιεχόμενα (κλίκ για πρώτη σελίδα)

                                                

                                                   KΕΦΑΛΑΙΟ 1

ΟΙ ΔΙΕΘΝΕΙΣ ΣΧΕΣΕΙΣ ΩΣ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗΣ ΜΕΛΕΤΗΣ: ΣΧΟΙΝΟΒΑΣΙΑ ΜΕΤΑΞΥ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ ΚΑΙ ΑΝΕΚΔΟΤΟΛΟΓΙΑΣ-ΠΡΟΠΑΓΑΝΔΑΣ.

1.1. Μεθοδολογικές-επιστημολογικές πτυχές και η ανάλυση των διεθνών σχέσεων στην Ελλάδα και στο εξωτερικό

 1.1.1. Αντικείμενο και περιεχόμενο των διεθνών σπουδών και αξιολογική ουδετερότητα

1.1.2. Ο χαρακτήρας μιας γνωσιολογικής αποτίμησης των διεθνών σχέσεων

1.1.3. Επιστημονικοί έλεγχοι και κοινωνικοπολιτικό περιβάλλον

1.1.4. Μελέτη των διεθνών σχέσεων: Αναπόφευκτες μεθοδολογικές, επιστημολογικές και βιβλιογραφικές επιλογές

 

1.2. «Γνώμη» και «γνώση», αισθητά-πνευματικά και η σχέση αιτίων-αιτιωδών σχέσεων και αποτελεσμάτων

1.2.1. Η σημασία του ορθώς και λελογισμένως διανοείσθαι περί τα διεθνή

1.2.2. Καταχρήσεις της επιστημονικής ιδιότητας και «μαγικές» εικόνες της επιστήμης

1.2.3. Αξιολογική ουδευτερότητα και οι θουκυδίδειες παραδοχές των διεθνών σχέσεων

 

1.3. Γνωστικές δομές, θεμέλια της επιστημονικής μελέτης των διεθνών σχέσεων

1.3.1. Οροθέτηση-οριοθέτηση του διεθνολογικού πεδίου ως είδους πολιτικής φιλοσοφίας των διεθνών σχέσεων

1.3.2. Διαφορές και ομοιότητες της πολιτικής φιλοσοφίας με την πολιτική φιλοσοφία των διεθνών σχέσεων

1.3.3. Διεθνείς Ηθικοκανονιστικές δομές: «κοινότητα κρατών» ή «διεθνής κοινωνία»

1.3.4. Επιστημονικές προσεγγίσεις και προγράμματα σπουδών των πανεπιστημίων: Ευθύγραμμη φαινομενολογία ή θεωρία;

 

1.4. Η θεμελιώδης διάκριση ενδοκρατικής τάξης-δικαιοσύνης και διακρατικής τάξης και οι μαγικές εικόνες των αξιώσεων εξομοιωτικών αλλαγών

1.4.1. Διακρατικό-ενδοκρατικό επίπεδο και η ερμηνευτική αξία των διεθνολογικών αναλύσεων

1.4.2. Επιστημονική οχλαγωγία, επιμιξίες σχολών σκέψης και επιστημονικά σφάλματα

1.4.3. Μαγικές και γενοκτονικές θεωρήσεις των διεθνών σχέσεων

1.4.4. Άσκηση βίας, κοινωνική νομιμοποίηση και οι διαφορές ενδοκρατικής και διακρατικής τάξης

1.4.5. Κοινωνική Ετερότητα, η τυπική λογική κάθε ορθολογισμού και ο πόλεμος 

 

                                                  ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2

ΗΘΙΚΗ ΚΡΙΣΗ ΚΑΙ ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΩΝ ΔΙΕΘΝΩΝ ΣΧΕΣΕΩΝ ΥΠΟ ΤΟ ΠΡΙΣΜΑ ΤΗΣ ΥΠΑΡΚΤΙΚΗΣ ΕΤΕΡΟΤΗΤΑΣ ΤΩΝ ΚΟΙΝΩΝΙΩΝ, ΤΗΣ ΟΝΤΟΛΟΓΙΚΟΥ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟΥ ΑΞΙΩΣΗΣ ΣΥΛΛΟΓΙΚΗΣ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΣ ΚΑΙ ΤΩΝ ΑΙΤΙΩΝ ΠΟΛΕΜΟΥ

2.1. Η αξίωση ελευθερίας ως οντολογική κατηγορία, η αναζήτηση ηθικών κριτηρίων, οι πιθανές οριοθετήσεις του Διεθνούς Δέοντος και τα αίτια πολέμου

2.1.1. Επιστήμη και αξιολογική ελευθερία: η αναζήτηση σκοπών και ηθικών κριτηρίων εξωτερικής πολιτικής και τα αίτια πολέμου

2.1.2. Η γένεση της αξίωσης συλλογικής ελευθερίας, η υφή της και ο εννοιολογικός προσδιορισμός της και η εκδήλωσή της

2.1.3. Συλλογική ελευθερία και εθνική ανεξαρτησία ως οντολογικές κατηγορίες: συγκρίσεις των δύο επιπέδων, το νόημα των θεμελιωδών αρχών του διεθνούς δικαίου και η σχετικοποίηση των αξιών

2.1.4. Η συνύφανση Όντος και Δέοντος

2.1.5. Ηθικά κριτήρια και κοινωνικοπολιτικός κατακερματισμός: Κοινότητα κρατών ή παγκόσμια κοινότητα

2.1.6. Άσκηση βίας, κοινωνικά προσδιορισμένοι σκοποί και η διαλεκτική σχέση ηθικοκανονιστικού κατακερματισμού και αιτίων πολέμου

2.1.7. Οντολογικά θεμελιωμένα ηθικά κριτήρια, επιστημονική μελέτη των διεθνών σχέσεων, οι αντίπαλοί της και η έννοια του φασισμού στις διεθνείς σχέσεις  

 

2.2. Συλλογική-πολιτική ηθική σε ενδοκρατικό και διακρατικό επίπεδο και η διεθνολογική κατάρτιση

2.2.1. Η διαλεκτική σχέση των ηθικών κρίσεων ενδοκρατικά και διακρατικά

2.2.2. Πώς θα ήταν ένας κόσμος δίχως αίτια πολέμου και το περιεχόμενο των διεθνολογικών σπουδών

2.2.3. Ποιοτικές βαθμίδες, τα προγράμματα σπουδών των πανεπιστημίων και οι δεοντολογικές βάσεις των διεθνών σπουδών

 

2.3. Η διαλεκτική σχέση ατομικής-συλλογικής ηθικής, Διεθνούς Δέοντος και της κοινωνικής δομής του κόσμου

2.3.1. Ατομική-συλλογική ηθική και τα ηθικοπρακτικά ζητήματα της διεθνούς ή εναλλακτικά παγκόσμιας πολιτικής οργάνωσης

2.3.2. Διεθνιστικές-κοσμοπολίτικες αξιώσεις και το ζήτημα της συμμόρφωσης

 

2.4. Ηθική κρίση στη βάση της Υπαρκτικής ετερότητας και της ελευθερίας ή στη βάση της εξάλειψης της ετερότητας και της ελευθερίας;

2.4.1. Οι αναδιανεμητικές λειτουργίες της ισχύος στο διεθνές σύστημα

2.4.2. Τα αίτια των επιστημονικών σφαλμάτων και η πανεπιστημιακού επιπέδου διεθνολογική παιδεία

 

2.5. Κοινωνική ετερότητα και αξίωση ελευθερίας ως διαμορφωτικές οντολογικές κατηγορίες. Ηθική κρίση και το Διεθνές Δέον

2.5.1. Έσχατες οντολογικές θεμελιώσεις της διεθνολογικής σκέψης, περιορισμοί και προβλήματα

2.5.2. Διεθνές Δέον και πιθανές οντολογικές θεμελιώσεις

 

2.6. Ο καταστατικός χαρακτήρας των αξιώσεων ελευθερίας: Ισχύς και αποφάσεις στο μέτωπο των αξιώσεων ελευθερίας-ανεξαρτησίας

2.6.1. Το ηθικοκανιστικό γίγνεσθαι των εθνικών-κρατικών συστημάτων τάξης-δικαιοσύνης και οι διεθνείς κανονιστικές δομές

2.6.2. Οι συνέπειες του εθνικού-κρατικού γίγνεσθαι, τα αίτια πολέμου, αυτοσυντήρηση και το διεθνές δίκαιο: εξορκισμός ή αντιμετώπιση των αιτίων πολέμου;

2.6.3. Ο καταστατικός χαρακτήρας των οντολογικά θεμελιωμένων αξιώσεων συλλογικής ελευθερίας-κυριαρχίας

 

2.7. Η θεώρηση του Χέγκελ για το κράτος, οι φυσιοκρατικές θεωρήσεις για το κράτος και ο διαμορφωτικός ρόλος της λαϊκής κυριαρχίας την ύστερη εποχή

 

                                                      ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3

ΔΙΑΔΡΟΜΗ ΤΩΝ ΔΙΕΘΝΩΝ ΣΧΕΣΕΩΝ ΚΑΙ ΟΙ ΒΑΘΥΤΕΡΕΣ ΔΙΑΜΟΡΦΩΤΙΚΕΣ ΔΥΝΑΜΕΙΣ ΤΟΥ ΔΙΕΘΝΟΥΣ ΙΣΤΟΡΙΚΟΥ ΓΙΓΝΕΣΘΑΙ

3.1. Ανάλυση των διεθνών σχέσεων, ιστορικές ηθικοκανονιστικές δομές του κόσμου και οι βαθύτερες διαμορφωτικές δυνάμεις του ιστορικού γίγνεσθαι

3.1.1. Εισαγωγή: Υπαρκτική κοινωνική ετερότητα, αξιώσεις συλλογικής ελευθερίας στον τόπο και στον χρόνο και τα αίτια πολέμου

3.1.2. Αξιώσεις συλλογικής ελευθερίας, ηθικά κριτήρια και το ιστορικό κοινωνικοπολιτικό γίγνεσθαι

3.1.3. Ηθικοκανονιστική διαμόρφωση του κόσμου: Πόλη-Κράτος versus διεθνισμός-κοσμοπολιτισμός

 

3.2. Αξιώσεις πολιτικής κυριαρχίας και διεθνείς σχέσεις στην αρχαιότητα

 

3.3. Διεθνείς σχέσεις την κλασική εποχή και η διαπάλη συλλογικής ελευθερίας-ηγεμονισμού ως διαμορφωτικές δυνάμεις του ιστορικού γίγνεσθαι

3.3.1. Ο χαρακτήρας του συστήματος των Πόλεων και ο Πελοποννησιακός Πόλεμος

3.3.2. Πολιτική κυριαρχία-ανεξαρτησία και συλλογική ελευθερία στην κλασική εποχή

3.2.3. Διεθνείς θεσμοί και ανεξαρτησία-κυριαρχία την κλασική εποχή

3.2.4. Μέσα και προσεγγίσεις κατασφάλισης της συλλογικής ελευθερίας στην κλασική εποχή

3.2.5. Ο θεμελιώδης αντιηγεμονικός χαρακτήρας των αξιώσεων ελευθερίας και το κλασικό «ιδεώδες της ανεξαρτησίας»

 

3.4. Η διαδρομή της διαπάλης αξιώσεων ελευθερίας και ηγεμονισμού-διεθνισμού μέχρι και την ίδρυση του έθνους-κράτους ως θεσμού συλλογικής ελευθερίας τα νεότερα χρόνια

 

3.4.1. Η μακραίωνη καταστολή της συλλογικής ελευθερίας: ηγεμονισμοί, διεθνισμοί, αυτοκρατορικές αξιώσεις

3.4.2. Συγκεχυμένες και αντιφατικές αμφιταλαντεύσεις στην ιστορική φάση των προσπαθειών δημιουργίας θεσμών συλλογικής ασφάλειας ως θεσμών κατασφάλισης της πολιτικής κυριαρχίας

3.4.3. Στις συμπληγάδες των μεγάλων αποφάσεων: Κατευνασμός ή ελευθερία

3.4.4. Η αντιθετική σχέση παγκόσμιας ενότητας και κατακερματισμού στη βάση των αξιώσεων ελευθερίας

 

                                                 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 4

ΟΙ ΙΣΤΟΡΙΚΕΣ ΠΑΛΙΝΔΡΟΜΗΣΕΙΣ ΠΡΟΚΑΛΟΥΝ ΑΜΦΙΤΑΛΑΝΤΕΥΣΕΙΣ ΤΗΣ ΜΕΛΕΤΗΣ ΤΩΝ ΔΙΕΘΝΩΝ ΣΧΕΣΕΩΝ

4.1. Το αυτοτροφοδοτούμενο σύστημα επιστημονικής παρακμής των διεθνολογικών σπουδών

 4..2. Η διαίρεση ανάμεσα στους φιλοσοφικά σκεπτόμενους νομικούς και τους διεθνολογικά σκεπτόμενους φιλοσόφους και η εξέλιξη της διεθνολογικής σκέψης

 

4.3. Η δυναμική της ακάθεκτης οντολογικής διαμόρφωσης του εθνικού-κρατικού κοινωνικοπολιτικού γεγονότος και οι αμφιταλαντεύσεις στο ιστορικό μεταίχμιο της νεότερης με την ύστερη εποχή

 

 4.4. Το θεμελιώδες υπόβαθρο κάθε κοινωνίας, τα κοινωνικοπολιτικά εποικοδομήματα και η ανάλυση των διεθνών σχέσεων

 

                                                  ΚΕΦΑΛΑΙΟ 5

ΔΙΑΔΡΟΜΗ, ΘΕΩΡΙΑ ΚΑΙ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΕΣ ΑΠΟΚΡΥΣΤΑΛΛΩΣΕΙΣ ΤΩΝ ΠΡΟΣΠΑΘΕΙΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗΣ ΜΕΛΕΤΗΣ ΤΩΝ ΔΙΕΘΝΩΝ ΣΧΕΣΕΩΝ

5.1. Θεμελιώδες επιστημονικό υπόβαθρο και θεωρητικά εποικοδομήματα

5.1.1 Το γνωσιολογικό του Παραδοσιακού Παραδείγματος και η ανάπτυξη της επιστημονικής μελέτης των διεθνών σχέσεων

 

.2. Τα τρία θεωρητικά εποικοδομήματα του Παραδοσιακού Παραδείγματος: Παγκόσμια Κυβέρνηση, συλλογική ασφάλεια και ισορροπία δυνάμεων

5.2.1 Η θεωρία της Παγκόσμιας κυβέρνησης, ο Καντ και ο John Rawls

5.2.2. Η θεωρία ισορροπίας δυνάμεων, οι ρεαλιστικές θεωρίες και οι αντίπαλοί τους

5.2.3. Θεωρία της συλλογικής ασφάλειας και οι παρανοήσεις ημιμαθών διεθνολόγων

5.2.4. Το Παραδοσιακό Παράδειγμα στη φάση της ύστερης ανάπτυξής του και θεμελιώδεις θεωρήσεις της θεωρίας διεθνών σχέσεων

5.2.4.1. Θεμελιακές αναλύσεις και εκτρωματικές προεκτάσεις τους

5.2.4.2. Βασικές πτυχές των ρεαλιστικών θεωριών: Αναρχία, θεσμοί, δίκαιο και εθνικές στρατηγικές

5.2.4.3. Η ανθρώπινη φύση και ο ρόλος της εθνικής-κρατικής δομής

5.2.4.4. Η ερμηνευτική σημασία της μαρτυρούμενης  διυποκειμενικής

διακρατικής εμπρειρίας

5.2.5. Περιδιάβαση στον πυρήνα των θουκυδίδειων παραδοχών και του επιστημονικού στοχασμού περί τα διεθνή

 

                                             ΚΕΦΑΛΑΙΟ 6

Η ΜΕΛΕΤΗ ΤΩΝ ΔΙΕΘΝΩΝ ΣΧΕΣΕΩΝ ΣΤΟ ΚΑΤΩΦΛΙ ΤΟΥ 21ου ΑΙΩΝΑ: ΣΤΑΘΕΡΑ ΚΑΙ ΑΣΤΑΘΗ ΘΕΩΡΗΤΙΚΑ ΕΠΟΙΚΟΔΟΜΗΜΑΤΑ

6. 1. Επιστημονική μελέτη των διεθνών σχέσεων, η περιρρέουσα ιδεολογικοπολιτική ατμόσφαιρα και τα ρευστά πολιτικοστρατηγικά συμφέροντα

 

6.2. Εφήμερες και μονιμότερες παρουσίες στο πεδίο των διεθνολογικών αναλύσεων: Η συζήτηση στο εσωτερικό των φιλελεύθερων θεωριών και το χάος των κατηγοριοποιήσεων και των ταξινομήσεων

 

6.2.1. Ποιος είναι τελικά φιλελεύθερος; Ο Robert Keohane ή ο John Rawls;

6.2.2. Αυθαίρετες επιστημονικοφανείς «σχολές σκέψης» εφήμερων, ασήμαντων και ιδεολογικοποιημένων επίπλαστων θεωρητικών κατασκευών

 

6.3. Η συντριβή της νεοφιλελεύθερης θεωρίας στον στίβο των επιστημονικών συζητήσεων και οι διεθνείς σπουδές σε λιγότερο ισχυρά κράτη

 

6.4. Δημοκρατία και Πόλεμος πριν από Το Δίκαιο των Λαών του John Rawls

6.4.1. Οι πολιτικές, διεθνοπολιτικές και ιδεολογικοπολιτικές προεκτάσεις της συζήτησης «δημοκρατία και πόλεμος» και ο πόλεμος κατά του Ιράκ το 2003

6.4.2. Οι δημοκρατίες που μπορούν να πολεμούν τους άλλους

 

6.5. Η θεωρία διεθνών σχέσεων τραβάει το δρόμο της και η φιλελεύθερη θεωρία διστάζει στο σταυροδρόμι

6.5.1. Φυγόκεντρες τάσεις πριν από τον John Rawls, οι αναλύσεις σε στοχαστικά υπανάπτυκτες κοινότητες και ερωτήματα για τις διεθνολογικές σπουδές στην Ελλάδα

 

6.6 Η παρέμβαση του Rawls και η διεύρυνση του γνωστικού πεδίου της επιστημονικής μελέτης των διεθνών σχέσεων

6.6.1. Η βάση της διεθνολογικής σκέψης του Rawls και το άδηλο οντολογικό της θεμέλιο

6.6.2. Διεθνής διανεμητική δικαιοσύνη ή διεθνής ηγεμονική αυθαιρεσία;

6.6.3. Το Δίκαιο των Λαών και η διεθνής δικαιοσύνη: σχοινοβασία στα σύνορα διεθνούς-διακρατικής δικαιοσύνης και διεθνούς τάξης

6.6.4. Η ρεαλιστική ουτοπία του Rawls: Σχοινοβασία μεταξύ του ιδεατού και του πιθανώς εφικτού

 

                                                      ΚΕΦΑΛΑΙΟ 7

Η ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΜΕΛΕΤΗ ΤΩΝ ΔΙΕΘΝΩΝ ΣΧΕΣΕΩΝ ΚΑΙ ΤΟ ΔΙΑΚΡΑΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΣΤΟ ΣΤΑΥΡΟΔΡΟΜΙ ΤΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ

7.1. Επιστημονικά, λογικά και πολιτικά σφάλματα στις εκτιμήσεις των μετασχηματισμών του διεθνούς συστήματος

 7.2. Ο ασυμβίβαστος χαρακτήρας των εκατέρωθεν παραδοχών της θεωρίας διεθνών σχέσεων και οι ηθικοπρακτικές προεκτάσεις αυτής της συζήτησης στο θέμα των διεθνών επεμβάσεων

 

7.3. Ο «παράνομος» και ανήθικος χαρακτήρας της άσκησης ηγεμονικής βίας στις διεθνείς σχέσεις και η διαφορά μεταξύ μιας διεθνολογικής και μιας νομοτεχνικής θεώρησης του διεθνούς δικαίου

7.3.1. Διάκριση μεταξύ αιτίων πολέμου ποικίλων βαθμίδων και αντιμετώπισή τους: Επίλυση διαφορών, διεθνές δίκαιο, ισχύς και αναρχία-κυριαρχία

7.3.2. Επέμβαση στο Ιράκ τον Μάρτιο του 2003, νομικοτεχνικές ερμηνείες των διεθνών θεσμών  και οι πολιτικές όψεις των διεθνών θεσμών και του διεθνούς δικαίου

7.3.3. Η «Επέμβαση» στο επίπεδο της διεθνολογικής τσαρλατανιάς και «οι ιδεολογικές πεποιθήσεις σε λιγότερο ισχυρά κράτη ή ηττημένες πολιτείες»

7.3.4. Η ελληνική εκδοχή του θεωρήματος περί δημοκρατίας και πολέμου ή το παραλήρημα ασχετοσύνης και επιστημονικής αυθαιρεσίας

7.3.5. Άσκηση βίας στις διεθνείς σχέσεις: Σκοποί, μέσα και αίτια πολέμου, το έθνος-κράτος και οι διεθνείς θεσμοί

 

7.4. Ενδοκρατική-διακρατική ηθικοκανονιστική τάξη, η μελέτη των αιτίων πολέμου και οι διεθνολογικές σπουδές

 

7.5. Μερικά (μεγάλα) προβλήματα δόμησης της επιστημονικής μελέτης των διεθνών σχέσεων

 

7.6. Σχεδίασμα συγκρίσεων, συναρτήσεων και αποκρυσταλλωμένων εκτιμήσεων

7.6.1. Διακεκριμένοι και σημαίνοντες στοχαστές και η επιστημονική μελέτη των διεθνών σχέσεων

7.6.2. Συγκρίσεις και συναρτήσεις της παρούσης ανάλυσης με το θεωρητικό κεκτημένο των διεθνών σχέσεων

 

7.7. Σχηματική περιγραφή (κεφαλαίων 2-6): Οντολογικά διαμορφωμένες θεμελιώδεις κοσμοθεωρητικές δομές και τα κοινωνικοπολιτικά (εθνικά-κρατικά) εποικοδομήματά τους

7.7.1 Σχεδίασμα κοσμοθεωρητικών και κοινωνικοπολιτικών διαμορφώσεων

7.7.2. Αποκρυσταλλωμένα συμπεράσματα για τις θεμελιώδεις δομές και τα αξιολογικά ουδέτερα θεωρητικά εποικοδομήματα των ρεαλιστικών θεωριών

7.7.3. Σχεδίασμα θεμελιωδών ηθικών κριτηρίων εξωτερικής πολιτικής

7.7.4. Σχεδίασμα συμπερασμάτων «οικουμενικών “αξιακών” προεκτάσεων»

 

                                                      ΚΕΦΑΛΑΙΟ 8

ΔΙΕΘΝΕΙΣ ΣΠΟΥΔΕΣ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΑΚΟΥ ΕΠΙΠΕΔΟΥ. ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΤΜΗΜΑΤΩΝ ΔΙΕΘΝΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ, ΕΚΛΟΓΕΣ ΚΑΘΗΓΗΤΩΝ ΚΑΙ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ ΣΠΟΥΔΩΝ: ΟΙ ΚΑΘΗΓΗΤΕΣ ΚΑΙ Η ΚΟΙΝΩΝΙΑ ΣΕ ΟΛΙΣΘΗΡΟ ΕΔΑΦΟΣ

8.1. Πανεπιστημιακού επιπέδου διεθνείς σπουδές και η επαγγελματική και κοινωνική χρησιμότητά τους

8.2. Διεθνείς σπουδές πανεπιστημιακού επιπέδου: Αντικείμενο και περιεχόμενο και σχεδίασμα ενός επιστημονικά περιεκτικού προγράμματος σπουδών

 

8.3. Ολισθηρά γνωστικά πεδία: Νομικές σπουδές, στρατηγικές σπουδές, ιστορικές σπουδές και ευρωπαϊκές σπουδές

8.3.1. Ιδιομορφίες και ιδιαιτερότητες των διεθνών σπουδών

8.3.2. Διεθνείς σχέσεις και νομική ανάλυση

8.3.3. Στρατηγική ανάλυση και οι αντίπαλοί της

8.3.4. Ιστορική ανάλυση σε ολισθηρό έδαφος

8.3.5. Ευρωπαϊκές σπουδές

 

8.4. Δομή, περιεχόμενο, εκλογές καθηγητών και η κοινωνική χρησιμότητα ενός πανεπιστημιακού τμήματος διεθνών σπουδών

8.4.1. Διεθνολογικές σπουδές: Επιστημονική δομή, εκλογές καθηγητών και εγγενή προβλήματα σύμφυτα του χαρακτήρα της διεθνολογικής ανάλυσης

8.4.2. Η υπέρτατη σημασία των αξιοκρατικών κρίσεων καθηγητών στον κλάδο των διεθνών σπουδών και τα νεοεισερχόμενα στελέχη των διεθνών σπουδών

8.5. Επίπεδο σπουδών, κοινωνικές πτυχές της πανεπιστημιακής μόρφωσης και ο φοιτητικός συνδικαλισμός

 8.6. Προδιαγραφές και προϋποθέσεις διδακτορικών διατριβών και μεταπτυχιακές σπουδές σε πανεπιστήμια του εξωτερικού

 

                                                         ΚΕΦΑΛΑΙΟ 9

Ο ΡΟΛΟΣ ΤΩΝ ΕΝΟΠΛΩΝ ΔΥΝΑΜΕΩΝ ΣΤΟΝ ΣΥΓΧΡΟΝΟ ΚΟΣΜΟ ΚΑΙ ΟΙ ΔΙΕΘΝΕΙΣ ΣΠΟΥΔΕΣ

9.1. Εθνική ασφάλεια, Ένοπλες Δυνάμεις και συλλογική ελευθερία

9.2. Στρατιωτική διπλωματία, θέση, ρόλος και αποστολές στη σύγχρονη διεθνή πολιτική

9.3. Παραγωγικές Σχολές των Ενόπλων Δυνάμεων

9.4. Περιεχόμενο σπουδών στις Ένοπλες Δυνάμεις

9.5. Ενδεικτικές θεματικές ενός προγράμματος σπουδών για σκοπούς διδασκαλίας των διεθνών σχέσεων και συγγραφής μελετών

 

Βιβλιογραφία

Ευρετήριο ελληνικών επιστημονικών όρων, κυρίων ονομάτων και εννοιών

Ευρετήριο ξένων επιστημονικών όρων, κυρίων ονομάτων και εννοιών

 

ΠΙΝΑΚΑΣ 1. Σχηματική προβολή της μορφής και της οργανωτικής δομής του διεθνούς συστήματος

ΠΙΝΑΚΑΣ 2. Ηθική κρίση και διεθνής πολιτική: το έθνος-κράτος ως θεσμός ελευθερίας

ΠΙΝΑΚΑΣ 3. Θεωρία διεθνών σχέσεων

ΠΙΝΑΚΑΣ 4. Θεωρία διεθνών σχέσεων. Παραδοσιακό παράδειγμα

ΠΙΝΑΚΑΣ 5. Βασικές και αλληλοεξαρτώμενες ερμηνευτικές διατυπώσεις των αξιολογικά ελεύθερων ρεαλιστικών θεωριών

ΠΙΝΑΚΑΣ 6. Κατηγοριοποιήσεις στα εισαγωγικά κείμενα διεθνών σχέσεων

ΠΙΝΑΚΑΣ 7. Θεωρία διεθνών σχέσεων. Σχεδίασμα γνωστικών και θεματικών προσανατολισμών

ΠΙΝΑΚΑΣ 8. Διδακτορικά

ΠΙΝΑΚΑΣ 9. Έννοια εθνικού συμφέροντος στις διεθνείς σχέσεις και Ένοπλες Δυνάμεις  

 

 

μερικές ακόμη πληροφορίες (κλίκ για πρώτη σελίδα)

 

Περαιτέρω πληροφορίες για το βιβλίο μπορείτε να βρείτε στην ιστοσελίδα  των εκδοτών www.piotita-publishers.gr. Η κυκλοφορία του βιβλίου καθυστέρησε κατά ένα περίπου μήνα για να ενσωματωθούν πλήρως περιπτωσιολογικές αναφορές στον πόλεμο του Ιράκ του Μαρτίου 2003 και μερικώς μόνο στις εξελίξεις περί το Κυπριακό.

Η μελέτη αυτή είναι αυστηρά αξιολογικά ουδέτερη, χωρίς αυτό βεβαίως να σημαίνει πως δεν στηλιτεύονται με σκόπιμη οξύτητα εκείνες οι διεθνολογικές τσαρλατανιές που είναι εχθρικές στην επιστημονική μελέτη των διεθνών σχέσεων. Βασική κριτική εξάλλου της ανάλυσης του βιβλίου αυτού είναι το γεγονός πως πολλές πλέον αναλύσεις –ακόμη και ανάμεσα σε νεότερα στελέχη των διεθνών σπουδών– διολισθαίνουν στο βούρκο των ακαδημαϊκά μεταμφιεσμένων προπαγανδιστικών ιδεολογικοπολιτικών εκλογικεύσεων.

 

Τεράστιες επενδύσεις στις διεθνείς σπουδές, ενδεχομένως χωρίς αντίκρισμα

 

Κανείς πρέπει να διακρίνει μεταξύ γνώμης και γνώσης. Γνώση σ’ όλες τις επιστήμες συνδέεται με την θεωρητική κατάρτιση. Όσοι μεταμφιεσμένοι ακαδημαϊκοί παριστάνουν τους διεθνολόγους και ταυτόχρονα παρακάμπτουν το θεωρητικό κεκτημένο για να εκφράζουν προπαγανδιστικές γνώμες που στηρίζουν ιδεολογικοπολιτικές εκλογικεύσεις το μόνο που επιτυγχάνουν είναι η αποδυνάμωση ή ο μηδενισμός των προσπαθειών επιστημονικής μελέτης των διεθνών σχέσεων. Έτσι, ενώ η κοινωνία τους εμπιστεύεται σπάνιους πόρους με σκοπό να καλλιεργήσουν την επιστήμη οι δραστηριότητές τους είναι πρωτίστως πολιτικές και προπαγανδιστικές. Η ανάλυση διεθνών σχέσεων, όμως, υπόκειται τις συνέπειες και ενός άλλου φαινομένου: Πληθώρα ακαδημαϊκών –συχνά εξαίρετων επιστημόνων, όταν ενασχολούνται με το δικό τους γνωστικό αντικείμενο– επιδίδονται σε ανάλυση των διεθνών σχέσεων χωρίς να επιδεικνύουν τον παραμικρό σεβασμό στο διεθνολογικό επιστητό. Η κατάσταση αυτή γίνεται ανεξέλεγκτη εάν και όταν μη διεθνολογικά πανεπιστημιακά τμήματα των κοινωνικών επιστημών προκηρύσσουν θέσεις διδακτικού προσωπικού σε γνωστικά αντικείμενα που αφορούν την επιστημονική ανάλυση των διεθνών σχέσεων χωρίς όμως να πληρούνται, στο επίπεδο του ορισμού των μαθημάτων ή στο επίπεδο της διδασκαλίας, οι αναγκαίες και μη εξαιρετέες επιστημονικές προδιαγραφές του θεωρητικού κεκτημένου των διεθνών σχέσεων. Στην Ελλάδα, υπενθυμίζεται, πριν από ενάμιση περίπου δεκαετία άρχισε η επιστημονική μελέτη των διεθνών σχέσεων με πρωτοπόρους τους Γ.Κ. Τενεκίδη και τον Δημήτρη Κώνστα. Στη συνέχεια ιδρύθηκαν πολλά ανεξάρτητα πανεπιστημιακά τμήματα διεθνών σπουδών ενώ πολλά τμήματα των κοινωνικών επιστημών συχνά προκηρύσσουν θέσεις για τη διδασκαλία μαθημάτων διεθνών σχέσεων. Τονίζεται πως για τον σκοπό αυτό η επένδυση της κοινωνίας είναι δισεκατομμύρια δραχμές με προσδοκία υποθέτω όχι την ανάπτυξη της επιστημονικής τσαρλατανιάς αλλά της επιστημονικής μελέτης των διεθνών σχέσεων.        

 

Η παρούσα δημοσίευση δεν θα είχε γίνει εάν δεν ο υποφαινόμενος δεν πίστευε πως εισάγει νέα στοιχεία στις ήδη δημοσιευμένες εργασίες, δικές του και άλλων. Μετά από τρις περίπου δεκαετίες ενασχόλησης με το θέμα αυτό, σκοπός είναι μια «συνολική αποτίμηση» του γνωστικού πεδίου των διεθνών σχέσεων και η δημιουργία μιας πλατφόρμας θεωρητικού προβληματισμού που αφορά όποιον ενδιαφέρεται για τα στοιχειώδη, ουσιώδη και θεμελιώδη περί τα διεθνή. Η ανάλυση αυτή συνιστάται όλως ιδιαιτέρως σε μέλη εκλεκτορικών σωμάτων άλλων κλάδων του κοινωνικού επιστητού των οποίων οι συνελεύσεις συχνά προκηρύσσουν θέσεις μελών ΔΕΠ για διδασκαλία μαθημάτων διεθνών σχέσεων. Στο κεφάλαιο 8 του βιβλίου δίνονται νομίζω πληθώρα πληροφοριών για το ζήτημα των κρίσεων νέων διεθνολόγων αλλά επιπλέον στηλιτεύεται το επιστημονικά απαράδεκτο φαινόμενο του μετρήματος παραπομπών με… αριθμομηχανές αντί να κρίνεται το καθαυτό επιστημονικό περιεχόμενο ενός κειμένου. Κάθε εκλεκτορικό σώμα, υποστηρίζεται, επιβάλλεται να είναι επιστημονικά αρμόδιο: Τα μέλη των εκλεκτορικών σωμάτων απαιτείται να έχουν αυτοδύναμες επιστημονικές δεξιότητες εκτίμησης της καθαυτό επιστημονικής υπόστασης ενός κειμένου και όχι να κρίνουν με βάση την γλώσσα στην οποία είναι γραμμένο ή με βάση άσχετες παραπομπές μεταξύ ομοϊδεατών και ιδεολογικοπολιτικά συγγενών. Η θέση που υιοθετείται –με την οποία εκτιμάται πως δύσκολα θα διαφωνήσουν άλλοι συνάδελφοι του κοινωνικών επιστημών– είναι πως επιστήμη διεθνών σχέσεων δεν υπάρχει χωρίς βάσιμη θεωρία διεθνών σχέσεων. Δεν είναι δυνατό, υποστηρίζεται, να επενδύονται τεράστια ποσά στην δημιουργία τμημάτων διεθνών σπουδών και αυτό να σημαίνει δεκάδες άτομα που θα εκφέρουν κανονιστικά προσανατολισμένες ασυνάρτητες γνώμες χωρίς θεωρητικό θεμέλιο. Και όμως, προς αυτή ακριβώς την κατεύθυνση είναι που διολισθαίνουν οι διεθνείς σπουδές…   

Αντι-ηγεμονική θεμελίωση του έθνους-κράτους ως θεσμού ελευθερίας

 

Ο πυρήνας του προβληματισμού της νέας στοχαστικής προσπάθειας είναι η θεμελίωση κοσμοθεωρητικά και κοινωνικοπολιτικά προσδιορισμένων κριτηρίων εξωτερικής πολιτικής. Έτσι, εισάγεται η έννοια του Διεθνούς Δέοντος ως κριτήριο ηθικής κρίσης περί τα διεθνή. Τα νέα στοιχεία που εκτιμούμε ότι εισάγονται αφορούν αυτό που θα μπορούσε να ονομαστεί κοινωνικοπολιτική οντολογία των διεθνών σχέσεων. Πιο συγκεκριμένα η μελέτη της διαχρονικής διευποκειμενικής εμπειρίας μαρτυρεί πως οι δύο σημαντικοί διαμορφωτικοί παράγοντες του ιστορικού εθνικού-κρατικού γίγνεσθαι είναι η Υπαρκτική κοινωνική ετερότητα και οι αξιώσεις συλλογικής ελευθερίας-κυριαρχίας. Αμφότερα είναι οντολογικού περιεχομένου. Ιστορικά, μαρτυρείτε η συντριβή των αυτοκρατορικών σχεδίων και των διεθνιστικών-κοσμοπολίτικων και/ή ηγεμονικών αξιώσεων και η επικράτηση των εθνικών-κρατικών αξιώσεων ελευθερίας. Αυτό το ιστορικό κοινωνικοπολιτικό γεγονός ενέχει ένα τριπλό αποτέλεσμα βαθύτατων προεκτάσεων: 1ον) Ο θεσμός του έθνους-κράτους είναι ο θεσμός συλλογικής ελευθερίας των κοινωνιών που κατέκτησαν την πολιτική τους κυριαρχία, 2ον) το καθεστώς διεθνών σχέσεων είναι η εσωτερική-εξωτερική κυριαρχία και 3ον) οι αρχές λειτουργίες του διεθνούς συστήματος είναι οι θεμελιώδεις αρχές του διεθνούς δικαίου περί διακρατικής ισοτιμίας, μη επέμβασης και εσωτερικής αυτοδιάθεσης που ενσαρκώνουν αυτό το καθεστώς. Όμως, μεταξύ της διεθνούς ειρήνης-σταθερότητας και της εφαρμογής του διεθνούς του διεθνούς δικαίου παρεμβάλλονται τα αίτια πολέμου. Έτσι, αίτια πολέμου, διεθνές δίκαιο και η φιλοσοφική έννοια της ελευθερίας εξετάζονται συνδυαστικά υπό το πρίσμα της διαχρονικής διυποκειμενικής εμπειρίας με σκοπό να φωτιστούν τα πραγματικά διλήμματα και τα πραγματικά προβλήματα των διεθνών σχέσεων.  

            Το σύστημα ιδεών που αναπτύσσεται περιστρέφεται γύρω από τρις άξονες: την ελευθερία, τους κοινωνικοπολιτικά προσδιορισμένους σκοπούς ενός έκαστου έθνους-κράτους και το αξιόπιστο επιστημονικό κεκτημένο της θεωρίας διεθνών σχέσεων για τα αίτια πολέμου. Οι αξιώσεις συλλογικής ελευθερίας στη βάση της Υπαρκτικής ετερότητας και ετερονομίας κάθε κοινωνίας προκάλεσαν αγώνες ελευθερίας και κυρίαρχα κράτη εντός των οποίων κάθε λαός αναπτύσσει τον συλλογικό κατ’ αλήθειαν βίο. Έτσι, στην πορεία του ιστορικού γίγνεσθαι κάθε έθνος-κράτος αφενός έχει προικιστεί με ένα θεμελιώδες κοσμοθεωρητικό και κοσμολογικό υπόβαθρο απόρροια των αγώνων ελευθερίας-ανεξαρτησίας και αφετέρου πάνω σ’ αυτό οικοδόμησε το συμβατό με αυτό το υπόβαθρο κοινωνικοπολιτικό σύστημα. Αυτήν την κοινωνική ετερότητα και ετερονομία αμφισβητούν κατά καιρούς παράλογα διεθνιστικά και κοσμοπολίτικα δόγματα τα οποία όμως συγκρούονται και συντρίβονται πάνω στις αξιώσεις συλλογικής ελευθερίας και εθνικής κυριαρχίας-ανεξαρτησίας.

 

Υπό αυτή την πιο πάνω έννοια η εθνική-κρατική κυριαρχία είναι θεσμός ελευθερίας ο οποίος αφενός προσφέρει την δυνατότητα σε κάθε κοινωνία να είναι συλλογικά ελεύθερη προσδιορίζοντας το δικό της κοινωνικοπολιτικό σύστημα και αφετέρου να ρυθμίζει τις συναλλαγές της με τις υπόλοιπες κοινωνίες. Αυτά τα κοσμοθεωρητικά και κοινωνικοπολιτικά γεγονότα ενσαρκώνονται στις θεμελιώδεις αρχές του διεθνούς δικαίου περί διακρατικής ισοτιμίας, μη επέμβασης και δικαιώματος εσωτερικής αυτοδιάθεσης κάθε κυρίαρχου κράτους. Αυτές οι πτυχές, όμως, αφορούν την μια πλευρά του διεθνούς συστήματος. Η άλλη πλευρά του ίδιου νομίσματος είναι τα αίτια πολέμου. Συντομογραφικά, τα αίτια πολέμου αναφέρονται μεταξύ άλλων στους ηγεμονικούς ανταγωνισμούς, στην άνιση ανάπτυξη, στις επαναστατικά δόγματα (διεθνιστικό κομμουνισμό, διεθνιστικό φιλελευθερισμό, ναζισμό και όλα τα υπόλοιπα εξομοιωτικά δόγματα τα οποία η ανάλυση ορίζει ως «φασισμό των διεθνών σχέσεων» ίδιο των ηγεμονικών και αναθεωρητικών κρατών και των νεροκουβαλητών τους στα μικρότερα κράτη).  

 

Παρακμιακά φαινόμενα και διεθνείς σπουδές

 

Χωρίς αναστολές, χωρίς συμβιβασμούς και ενάντια στη συμβατική σοφία που θέλει «όλες τις γνώμες –ακόμη και τις προπαγανδιστικές κραυγές– να ακούονται», κατεδαφίζει την διεθνολογική τσαρλατανιά και άλλα φαινόμενα που εμποδίζουν την επιστημονική ανάπτυξη των διεθνών σπουδών. Έτσι, στηλιτεύονται με οξύτητα, μεταξύ άλλων, γνωστά σε όλους μας παρακμιακά φαινόμενα που αφορούν α) τις διαδικασίες εκλογών μελών ΔΕΠ στα πανεπιστήμια εάν και όταν ενδεχομένως αναπαράγουν φαύλο κύκλο ημιμάθειας, β) τις ανεκδοτολογικές βιβλιοκριτικές δημοσιογραφικού χαρακτήρα που εξαθλιώνουν τον στοχασμό, γ) την άναρχη δημιουργία διεθνολογικών τμημάτων ή εδρών διεθνών σχέσεων χωρίς να συνεκτιμούνται επαρκώς αναγκαία και μη εξαιρετέα επιστημονικά και επιστημολογικά κριτήρια, δ) τις κρίσεις στις οποίες χρησιμοποιούνται… αριθμομηχανές για να μετρούνται επιστημονικά ανυπόστατες παραπομπές στα υποβαλλόμενα έργα, ε) την καλλιέργεια της διεθνο-ιστορικής ανεκδοτολογίας και της πολιτικολογίας από μερικά αρχαιότερα στελέχη του κλάδου, στ) τον πιθηκισμό επιστημονικά ανύπαρκτων σχολών σκέψης, ζ) την εξειδίκευση πολλών στις… ταξινομήσεις σχολών σκέψης, η) τον εθισμό νεότερων διεθνολόγων στην ιδεολογικοπολιτική προπαγάνδα αντί στην ασκητική προσήλωση στο ακαδημαϊκό λειτούργημα, θ) την εκμετάλλευση του ακαδημαϊκού τίτλου για κοινωνικές αναρριχήσεις, ι) την μετατροπή των πανεπιστημίων σε πάρεργο, κ) την συζήτηση σε επίπεδο ανεκδοτολογίας αντί σε επίπεδο κόσμιων επιστημονικών δημοσιεύσεων, λ) τις πρακτικές που υπονομεύουν το ακαδημαϊκό λειτούργημα καθιστώντας έτσι την ακαδημαϊκή ανεξαρτησία ακαδημαϊκή ασυδοσία, μ) τα φαινόμενα πρωταθλητισμού στις προπαγανδιστικές ιδεολογικοπολιτικές εκλογικεύσεις και άλλα ανάλογα φαινόμενα που δικαιολογούν ενδεχομένως την καθιέρωση της «διεθνολογικής τσαρλατανιάς» ως κύριας πλέον έννοιας των διεθνών σχέσεων στο στερέωμα των διεθνών σπουδών.       

 

Γράφοντας αυτό το βιβλίο είχαμε κατά νου, μεταξύ άλλων, τα εξής: α) Πως ο φοιτητής χρειάζεται κάτι πέραν των συχνά κακόγουστων ταξινομήσεων σχολών σκέψης β) πως ο καθηγητής ενός τμήματος των κοινωνικών επιστημών που συμμετέχει σε κάποιο εκλεκτορικό σώμα μιας θέσης διεθνών σχέσεων χρειάζεται μια αξιολογικά ουδέτερη και συνολική εκτίμηση του επιστημονικού κεκτημένου των διεθνών σχέσεων, γ) πως ο δημοσιογράφος που καλεί καθηγητές στις τηλεοράσεις ή που φιλοξενεί επιφυλλίδες «διεθνολόγων» χρειάζεται να γνωρίζει ποια είναι η επιστημονική υπόσταση κάποιων των κυρίων που συχνά χρησιμοποιούν τον τίτλο τους για να προβάλλουν μια κίβδηλη εγκυρότητα και να εκτονώνουν τον αβυσσαλέο υποκειμενισμό τους και δ) πως ο πληροφορημένος πολίτης για να διαμορφώνει γνώμη χρειάζεται να γνωρίζει ποια είναι η αντικειμενική εικόνα των διλημμάτων και προβλημάτων του διεθνούς συστήματος. Ο ακαδημαϊκός, υποστηρίζουμε, απαιτείται να κάνει σαφές πότε εκφράζει μια επιστημονική άποψη και πότε ο λόγος του εντάσσεται στη σφαίρα των πολιτικών εκλογικεύσεων.

 

Οι διεθνείς σπουδές, οι άλλοι τομείς του κοινωνικού επιστητού και τα νεότερα στελέχη της διεθνολογικής κοινότητας

 

Προστίθεται πως η ανάδειξη του έθνους-κράτους ως της βασικής μονάδας του διεθνούς συστήματος και της εσωτερικής-εξωτερικής κυριαρχίας ως βασικών αρχών του διεθνούς δικαίου που θεμελιώνει το σύγχρονο καθεστώς διεθνών σχέσεων καθιστά τις διεθνείς σπουδές αντικείμενο που ενδιαφέρει όλους του κλάδους του κοινωνικού επιστητού. Αυτό μαρτυρείτε από το γεγονός πως ιστορικοί, οικονομολόγοι κ.λπ., αδιάκοπα εκφράζουν κρίση περί τα διεθνή. Μερικές από αυτές είναι έντιμοι επιστημονικοί στοχασμοί που αποφεύγουν καταχρηστικά και υπερβολικά άλματα, ενώ άλλες είναι ασυνάρτητες γνώμες που επιδεικνύουν ασέβεια στο διεθνολογικό επιστητό. Ένας ακόμη σκοπός του βιβλίου αυτού, λοιπόν, είναι να βάλει σε μια τάξη τον διεθνολογικό στοχασμό, να αποτιμήσει το θεωρητικό κεκτημένο και να το διακρίνει από τα ακαδημαϊκά μεταμφιεσμένα διεθνολογικά σκουπίδια τα οποία βρίθουν προπαγανδιστικών πολιτικών εκλογικεύσεων. Έτσι, η ανάλυσή μας παρακάμπτει την μανία των ταξινομήσεων και τα μεταπρατικά αναμασήματα θεωρημάτων και ιδεολογημάτων για να επιχειρήσει να θέσει το ζήτημα της επιστημονικής μελέτης των διεθνών σχέσεων σε μια στέρεα βάση που αποτιμά το αξιόπιστο και έγκυρο θεωρητικό κεκτημένο.

 

Η σημασία της γνωσιολογικής οριοθέτησης των διεθνών σχέσεων ενέχει μια ακόμη σημασία που αφορά τις συχνές προκηρύξεις θέσεων καθηγητών πανεπιστημίου σε πανεπιστημιακά τμήματα που ανήκουν σε άλλους τομείς των κοινωνικών επιστημών. Αν και υποστηρίζουμε πως η ορθότερη μέθοδος θα ήταν η πρόσκληση επισκεπτών καθηγητών-διεθνολόγων, εξετάζουμε πολλές πτυχές εκείνων των περιπτώσεων στις οποίες τα εκλεκτορικά σώματα είναι μερικώς ή και ολικώς επιστημονικά αναρμόδια. Όπως υποστηρίζεται, αν και από τυπικής άποψης ορθές και βάσιμες, ενδέχεται να έχουμε ιλαροτραγικά φαινόμενα εάν και όταν κρυμμένοι πίσω από την ακαδημαϊκή ανεξαρτησία οι πανεπιστημιακοί περιφρονούν πάγιους κώδικες επιστημονικής δεοντολογίας. Επισημαίνουμε στους μη γνωρίζοντες πως –ορθώς, για να διαφυλαχθεί η ακαδημαϊκή ανεξαρτησία– τα διοικητικά δικαστήρια δεν αποφαίνονται για την έκφραση κρίσης αλλά ανεξαρτήτως περιεχομένου για το κατά πόσον έγινε μια τέτοια κρίση. Για παράδειγμα, ο ορισμός ενός μέλους του εκλεκτορικού σώματος δεν ελέγχεται για το κατά πόσον είναι αρμόδιο αλλά από τα κατά πόσον τα μέλη μιας Γενικής Συνέλευσης καθηγητών αιτιολόγησαν την επιστημονική του αρμοδιότητα.

 

Ενίοτε, η κριτική που ασκείται στα διεθνολογικά δρώμενα είναι αναπόφευκτα οξύτατη. Σημειώνεται εν τούτοις πως δεν αφορά τα νεότερα στελέχη της διεθνολογικής κοινότητας αλλά τα αρχαιότερα εάν και όταν αφήνουν τις διεθνολογικές σπουδές να κατηφορίζουν στον βάλτο της ημιμάθειας και στο βούρκο των ιδεολογικοπολιτικών εκλογικεύσεων. Τα νεότερα στελέχη, σημειώνεται στο κεφάλαιο 8.4, καλό θα κάνουν να λάβουν υπόψη πως αν επιθυμούν έναν αξιοπρεπές προσωπικό και επαγγελματικό βίο χωρίς αναρριχήσεις, εξισορροπήσεις και εξευτελιστικές πελατειακές σχέσεις, θα πρέπει να αφοσιωθούν ασκητικά στα ακαδημαϊκά τους καθήκοντα. Αυτά τα στελέχη πρέπει να γνωρίζουν πως ανεξαρτήτως απογοητεύσεων συμφέρει σε τελική ανάλυση η ασκητική ακαδημαϊκή ζωή, η αφοσίωση στην επιστήμη, η αξιολογικά ουδέτερη συγγραφή επιστημονικών κειμένων, η παράκαμψη της εφήμερης συμβατικής δόξας και η ηθική ανταμοιβή των φοιτητών.

Ευρετήριο επιστημονικών όρων, κυρίων ονομάτων και εννοιών (κλικ για πρώτη σελίδα)

 

Αγαπάτε του Άλλους, θεώρημα διεθνών σχέσεων 410,

Αγγλοσαξονικά πρότυπα, νεοφιλελεύθεροι 418

Αγώνες ελευθερίας,

            αδέσμευτο ιδεολογικοπολιτικών προκαθορισμών 219

            αστάθμητοι παράγοντες 251

            αφετηρία συλλογικών αξιώσεων ελευθερίας 124 (σημ. 21-4)

            δηλώσεις φρονημάτων 219

            εφιάλτες, Ιούδες και προδότες 219

            ιστορικές συνθήκες και αξίωση συλλογικής ελευθερίας 127

            λάθη που οδηγούν σε αποτυχίες 126 (σημ. 25)

Αγωνιστές ελευθερίας, μυθοποίησή τους 213-4

Αθεϊσμός, νεωτερικότητα 60

Αθήνα, δημοκρατία και πόλεμος 438

Αθηναϊκή Δημοκρατία, Μήλος 100

Αθηναϊκός Σύνδεσμος 260

Αιγαίο,

            ηγεμονικές αξιώσεις vs αξιώσεις ανεξαρτησίας 138

            ισορροπία δυνάμεων και στρατηγική ανάλυση 606

Αίτια πολέμου

            αιτιώδεις παρεμβαλλόμενες μεταβλητές 114

            αιτιώδεις σχέσεις και διεθνής ειρήνη-σταθερότητα 194

            ανάλυση διεθνών σχέσεων 163

            ανάλυση διεθνών σχέσεων 231 (σημ. 1)

            άνιση ανάπτυξη

                        διεθνείς σπουδές 584

                        εθνική-κρατική ετερότητα 238

                        ηγεμονισμός κύρια 492

                        χαρακτήρας διεθνούς συστήματος 152 κ.ε.

                        εγγενές χαρακτηριστικό διεθνούς συστήματος 208 κ.ε.

            αντι-ηγεμονική – ηγεμονική μετεξέλιξη ευρωπαϊκών κοινωνιών 235 κ.ε.

            αντιμετώπισή τους 495 κ.ε.

            απαισιόδοξη ανάλυση Gilpin 385 κ.ε.

            απαισιόδοξη πρόβλεψη για άνιση ανάπτυξη 497 (σημ. 21)

            απαισιοδοξία και εξέλιξη διεθνούς συστήματος 211

            δημοκρατία και πόλεμος 436 κ.ε.

            διαλεκτική σχέση με διεθνείς κανονιστικές δομές 162-3

            διαμόρφωση και δομή διεθνούς συστήματος 566

            Διεθνές Δέον, ορισμός 107

            διεθνές δίκαιο

                        διεθνής ηθική 183

                        ηθικοκανονιστικές διαμορφώσεις 142

                        αξίωση συλλογικής ελευθερίας-κυριαρχίας 241

                        ηθική κρίση 106 κ.ε.

                        λειτουργίες 123

            διεθνής αναρχία και ειρήνη 324

            διεθνής ηθική και διακρατικό σύστημα 182

            διεθνής κοινότητα 102

            εθνική ανεξαρτησία μη ηγεμονικών κρατών, οντολογικό κατηγόρημα 135-6

            ενδοκρατική-διακρατική τάξη, συγκρίσεις και συναρτήσεις 534 κ.ε.

            εξαλείφονται στο ενδοκρατικό επίπεδο 536

            επαναστατικές κοσμοθεωρίες και εθνική ανεξαρτησία 138

            εποχή μεσοπολέμου 276 κ.ε.

            θεμελιώδης ανάλυση Θουκυδίδη 355 κ.ε.

            θεωρία διεθνών σχέσεων και πολιτική φιλοσοφία 575

            ισορροπία δυνάμεων διαλεκτική σχέση 352-3

            κακόγουστες ταξινομήσεις σχολών σκέψης 411

            κατασφάλιση εθνικής ανεξαρτησίας 135-6

            κοινότητα κρατών 154

            κύρια αίτια 567

            νομικοί-διεθνολόγοι vs διεθνολόγοι πολιτικών όψεων 502 κ.ε.

            ολιγωρία και εθελοτυφλία ή και στοχαστική αυτοκτονία αναλυτών 191

            ορθολογισμός και ανορθολογισμός 211-2

            ποικίλες βαθμίδες 493 κ.ε.

            πολιτική φιλοσοφία διεθνών σχέσεων 147 κ.ε.

            προγράμματα σπουδών 586

            ροκανίζουν θεμέλια διεθνούς τάξης 211

            σύγχρονα κύρια αίτια 492

            σχετικοποίηση αξίωσης εθνικής ανεξαρτησίας 136-8

            τραγικές συγκρούσεις 136 (σημ. 42)

            φασιστικά ιδεολογήματα 167-8

            χαρακτήρας διεθνούς συστήματος 209

            χαρακτήρας διεθνούς συστήματος 302

            χαρακτήρας διεθνούς συστήματος 316 κ.ε.

Ακαδημαϊκή ανεξαρτησία,

            δεοντολογικά ζητήματα 390

            εκλεκτορικά σώματα 412

            έλεγχοι και εξισορροπήσεις 217 (σημ. 155)

            συμβόλαιο τιμής με την κοινωνία 655

            δεοντολογικές υποχρεώσεις 47 (σημ. 35)

Ακαδημαϊκή ζωή,

            ακαδημαϊκή ανεξαρτησία 217 (σημ. 155)

            ασκητική μελέτη 35 (σημ. 21)

            δελτία Τύπου πανεπιστημιακών τμημάτων 642

            δεοντολογία και ζητήματα ακαδημαϊκής τιμής 652

            ζητήματα αξιοπρέπειας και δεοντολογίας 550-1

            ποιότητα συνάρτηση επιστημονικών ελέγχων 327

            σημασία εκλεκτορικών σωμάτων 43

            χαριτωμένες πλευρές 79 (σημ. 68)

Ακαδημαϊκή ιδιότητα,

            αξιολογική ελευθερία 58

            επιστημονική εγκυρότητα 51 (σημ. 39)

            καταχρηστικές στάσεις 58

            πολιτική στράτευση 59 (σημ. 48)

Ακαδημαϊκή κοινότητα, διεθνολογική και ιδιομορφία διεθνούς πολιτικής 428 (σημ. 51)

Αλγερινοί, αγώνας ελευθερίας και χαρακτηρισμοί 216

Αλέξανδρος, 269

ανορθολογισμός αναλύσεων διεθνών σχέσεων 217 (σημ. 156)

Αλλαγή, ηθικά κριτήρια και πολιτικές προϋποθέσεις 161 (σημ. 85)

Αλληλεγγύη, John Rawls, Το Δίκαιο των Λαών 470 κ.ε.

Αλληλεξάρτηση,

            αριθμομηχανές και εκλογές καθηγητών 401

            δημοκρατία και πόλεμος 438

            διεθνείς σπουδές 595

«Άλλος», «Άλλοι»

            αγαπάτε αλλήλους 490

            αγαπάτε αλλήλους αντί αγαπάτε τον «Άλλο», προτιμητέο 603 (σημ. 25),606

            αγώνες ελευθερίας και υπονομεύσεις 128

            αναλύσεις αρμοδιότητας Ψυχιάτρου 609 (σημ. 35)

            ανεξιχνίαστα κίνητρα και προθέσεις των θεωρητικών του «Άλλου» 326

            αντιπρόσωποί τους περιττοί αν εκλείψουν τα αίτια πολέμου 163

            βραβεύσεις και ρόλος διπλωματικών αποστολών 159 (σημ. 82)

            διεθνολογική τσαρλατανιά 86 (σημ. 79)

            ερμηνείες περί «Άλλου» και ανωμαλίες διεθνούς συστήματος 254

            θεωρία διεθνών σχέσεων: «αγαπάτε τους Άλλους» 410

            ιδεολογικοπολιτικές εκλογικεύσεις 490

            κανονιστικά προσανατολισμένα τμήματα 658 (σημ. 136)

            παρακμιακές θεωρήσεις και υποβάθμιση διεθνών σπουδών 196

            πνευματικά σκουπίδια και ανάλυση των διεθνών σχέσεων 91

            προσχώρηση και πίστη-νομιμοφροσύνη 67 (σημ. 58)

            στρατηγική ανάλυση 602 (σημ. 25),606

            φασιστοειδείς ιδεολογικοπολιτικές εκλογικεύσεις 509

Αλυτρωτικά αιτήματα, αίτιο πολέμου 494

Αμερικανική ανεξαρτησία, επανάσταση,

            εξομοιωτικά δόγματα: συνέπειες ανεξαρτήτως προθέσεων 232-3

            προθέσεις και εξομοιωτικές λογικές 232-3

            αντιλήψεις για το σύστημα ισορροπίας δυνάμεων 279

            Έθνος-κράτος, σύμφωνα με την νεότερη λαϊκή του μορφή 301 (σημ. 4)

Αμφικτίονες 262

Αναγκαιότητα,

            αξίωση συλλογικής ελευθερίας 130

            ελευθερία και σχέδιο Αναν 39, βλ. επίσης Αναν, σχέδιο

            λόγω… εξωγήινων 224 (σημ. 163)

Ανάλυση διεθνών σχέσεων, βλ. επίσης Θεωρία διεθνών σχέσεων και Διεθνές σπουδές         

            άλλο πολιτικός συμβιβασμός και άλλο επιστημονικοί συμβιβασμοί 190 (σημ. 120)

            «Άλλος» 67 (σημ. 58) βλ. επίσης «Άλλος»

            αναδιανομές στις διακρατικές σχέσεις 55ν (σημ. 45)

            αναλύσεις περί το κυπριακό 40 κ.ε.

            ανάλυση πρακτικών ζητημάτων 58

            ανεκδοτολογία και συζητήσεις στην Ελλάδα 321-3 (σημ. 1)

            ανεκδοτολογία και φήμες 218

            ανίατες εξομοιωτικές ασθένειες 340-1

            ανορθολογισμός και εκατόμβες 117

            ανορθολογισμός και ύπουλες ηγεμονικές μεταμφιέσεις 300

            αντικείμενο-περιεχόμενο κατά Morgenthau 388

            αντίπαλοι επιστημονικής μελέτης 158

            αξιολογική ουδετερότητα και προπαγάνδα 108-9

            απεχθής στήριξη ηγεμονικών συμφερόντων 138 (σημ. 48)

            απλουστευτικές ερμηνείες και εκατόμβες 119

            απουσία ελέγχων και εξισορροπήσεων 166

            αυθεντίες δεν υπάρχουν 58

            βάρος κληροδοτήματος μεσοπολέμου 277

            γνώμη και γνώση 54 κ.ε.

            γνωσιολογία νεότερων χρόνων 291 κ.ε.

            διαβρωτικά φαινόμενα 216,318-9,509

            διαμάχη και μετριοπάθεια, νηφαλιότητα 29

            διαμορφωτικοί παράγοντες διεθνών κανονιστικών δομών 71 κ.ε.

            διεθνισμός-κοσμοπολιτισμός 548 κ.ε.

            δύο δίσκοι: λάθος ανάλυση και οι συνέπειές της 193

            εθνικό-κρατικό γεγονός μη αναστρέψιμο 148

            εισβολή άλλων επιστημονικών κλάδων 294

            ενδοκρατική-διακρατική τάξη 100 κ.ε.

            επαναστατικά δόγματα και ευκολόπιστοι 184

            επίπεδα ανάλυσης 161-2

            επιστήμη vs προπαγάνδα και ουτοπία 337

            επιστημονικά σφάλματα 190 (σημ. 120)

            «επιστημονικό κουτόχορτο» 404-5 (σημ. 26)

            επιστημονικοί έλεγχοι 216

            επιστημονικοί και κοινωνικοί έλεγχοι 216,293,547 κ.ε.

            επιστημονικοί προσανατολισμοί 155

            ηγεμονικό διαίρει και βασίλευε 38

            ηθική και αίτια πολέμου 106 κ.ε.

            ιδεολογικοπολιτικές εκλογικεύσεις 59

            ιδιομορφία διεθνούς πολιτικής 428 (σημ. 51),429

            ιδιομορφίες 389

            ινστιτούτα πολιτικής στις ΗΠΑ και αλλού 42,403 κ.ε.

            ιστορική ανεκδοτολογία 126 (σημ. 24)

            ιστορική στοχαστική διαίρεση 295 κ.ε.

            κανονιστικά προσανατολισμένα θεωρήματα 57

            κανονιστικές επιρροές 166

            κανονιστική σκέψη ως φραγμός διεθνολογικού στοχασμού 73

            κατώτερες και ανώτερες ποιοτικές βαθμίδες 73

            λανθασμένες θεωρήσεις 194

            λελογισμένως και συνετώς διανοείσθαι 184,293

            μάστιγα χρηματοδοτήσεων 432 (σημ. 60)

            μέθοδος Θουκυδίδη 63-4

            μεταμφιεσμένη προπαγάνδα και αξιολογική ουδετερότητα 160

            μεταφυσικές κατασκευές και εισροή ανορθολογισμού στο σύστημα 195

            μέτρο στάθμισης αιτιωδών σχέσεων 123-4

            νηφαλιότητα, μετριοπάθεια 81

            ο γάιδαρος… πετάει 56 (σημ. 78)

            οντολογογικές διαμορφώσεις διεθνούς συστήματος 195

            οριοθέτηση ακαδημαϊκής ανάλυσης 58 κ.ε.

            οχλαγωγικά φαινόμενα 83 κ.ε.,85 κ.ε.,399 (σημ. 22)

            παράγοντες που τις διαφθείρουν 56 κ.ε.,86

            παρενδυσιομανείς θεωρήσεις 81

            περιεχόμενο και αντικείμενο 231

            πληθώρα ανεξέλεγκτων σκουπιδιών 428 (σημ. 52)

            ποικιλομορφία εθνικών-κρατικών ηθικών συστημάτων 166

            ποιοτικές προδιαγραφές 33

            πολιτική στράτευση 403 κ.ε.

            πολιτικοί ακτιβιστές 79 (σημ. 68),83

            πολιτικοί ηγέτες 121

            προβλήματα θεωρίας διεθνών σχέσεων 46

            προγράμματα σπουδών τμημάτων διεθνών σπουδών 75 κ.ε.

            προπαγάνδα 49

            προτάσεις πολιτικής, αρθρογραφία 34

            σημασία μερικών κειμένων 32-3

            σκοποί και μεθοδολογία 94

            σπιθαμιαίοι αναλυτές 611

            σύγκριση επιπέδων ανάλυσης 78

            συλλογική αξίωση ελευθερίας 124 (σημ. 21-4)

            συμβατότητα με οντολογικά χαρακτηριστικά διεθνούς συστήματος 234

            συμπεριφοριστές 74

            συναρτάται με την κοσμοθεωρητική και ηθικοκανονιστική δομή κόσμου 318

            σύνδρομο «διακεκριμένων καθηγητών» 86

            συνέπειες λαθών 52

            συνήθη επιστημονικά σφάλματα 508

            τι δεν είναι επιστημονική ανάλυση 635 (σημ. 90)

            τρία παράλληλα ρεύματα 582

            τρικυμισμένοι εγκέφαλοι 340

            φαινομενολογία και πνευματικός κόσμος 100

            φασισμός διεθνών σχέσεων 29

            χαρακτήρας διεθνούς πολιτικής 30

Ανάν σχέδιο,

            ανακάλυψη της ψυχής του «Άλλου» 484

            αναλύσεις στην Ελλάδα 431

            ανάλυση διεθνών σχέσεων 56 (σημ. 45),169 (σημ. 94)

            ανελεύθερα καθεστώτα 72

            αντίπαλοι ανθρώπινης ελευθερίας 607 (σημ. 32),38 (σημ. 23)

            αντίπαλοι ελευθερίας Κυπρίων 527 (σημ. 65),481,606

            διεθνείς θεσμοί 261 (σημ. 33)

            ελευθερία των Κυπρίων και στρατηγική ανάλυση 610 (σημ. 37)

            ιστορικό πρίσμα 618 (σημ. 51)

            κανονιστική σκέψη 70

            κατεδάφιση θεσμού ελευθερίας κυπρίων 406 (σημ. 27)

            Κύπριοι διασώθηκαν λόγω πλεονεξίας των εχθρών τους 431 (σημ. 58)

            μεταεθνική εποχή 39

            πεποιθήσεις, στρατευμένες δραστηριότητες 404-5 (σημ. 26)

            πολέμιοι των αξιώσεων συλλογικής ελευθερίας 477

            Ράμφος 148 (σημ. 61),22 (σημ. 18)

            Ράμφος Στέλιος και αναγκαιότητα 146 (σημ. 58)

Ανδρούτσος, συλλογική αξίωση ελευθερίας 124 (σημ. 21-4)

Ανεκδοτολογία,

            αγώνες ανεξαρτησίας 217

            αθέμιτες κριτικές 50 (σημ. 36)

            αναλύσεις περί το κυπριακό 41-2

            ανάλυση διεθνών σχέσεων 126 (σημ. 24)

            διεθνείς σπουδές 634

Ανεξαρτησία, ως ιδεώδες στο κλασικό σύστημα 263 κ.ε.

Ανθρώπινα δικαιώματα,

            ανυπόστατες θεωρήσεις και επεμβάσεις 189

            αφωνία αναλυτών όταν εκδηλώνεται ηγεμονική κατάχρηση 326-7

            διακρατική ισοτιμία και μη επέμβαση 71

            εξομοιωτικές λογικές 282-3

            παγκόσμια κοινωνική δικαιοσύνη ως ανήθικη αξίωση 155

            στοχαστικοί πύργοι στην άμμο τη δεκαετία του 1990 108

Ανθρώπινη ελευθερία,

            ανάλυση διεθνών σχέσεων και αξιολογική ουδετερότητα 109

            καντιανή λογική και διεθνείς σχέσεις 136

Ανθρώπινη ετερότητα, ανθρώπινη φύση και θεσμοί 365

Ανθρώπινη υποκειμενικότητα, ρόλος κοινωνικοπολιτικού γεγονότος 484

Ανθρώπινη φύση,

            ανθρώπινη ετερότητα 365

            βασικές πτυχές ρεαλιστικών θεωριών 364 κ.ε.

            εθνική-κρατική δομή ρόλος 364 κ.ε.

Ανθρώπινος υποκειμενισμός, ρόλος ηθικοκανονιστικών δομών 42

Ανθρωπολογία, εθνικές-κρατικές διαμορφώσεις 131

Ανθρωπολογικές δομές, συλλογικός κατ’ αλήθειαν βίος 574

Ανθρωπολογικό υπόβαθρο, εθνική-κρατική διαμόρφωση 315 (σημ. 24)

Άνιση ανάπτυξη,

            Gilpin 357-8

            Gilpin ανάπτυξε θουκυδίδειες παραδοχές 237

            Waltz, Gilpin το υπενθυμίζουν 455 (σημ. 85)

            ανατροφοδότηση διακρατικών εχθροτήτων 207

            αντιηγεμονική – ηγεμονική μετεξέλιξη ευρωπαϊκών κοινωνιών 235 κ.ε.

            απαισιόδοξη πρόβλεψη για αίτια πολέμου 497 (σημ. 21)

            απουσιάζουν στην ενδοκρατική τάξη 536

            εγγενές χαρακτηριστικό διεθνούς συστήματος 208 κ.ε.

            εθνική ανεξαρτησία και αίτια πολέμου 137

            εμπειρία κλασικής εποχής 254

            εξαπάτηση 576 (σημ. 1)

            ηγεμονισμός και αίτια πολέμου 117

            θεμελιώδης ανάλυση Θουκυδίδη 355 κ.ε.

            θουκυδίδεια εκδοχή 237

            κακόγουστες ταξινομήσεις σχολών σκέψης 411

            κλασικό σύστημα Πόλεων 268

            κοινωνικοπολιτικά γεγονότα 97 (σημ. 90)

            κοινωνικοπολιτική οντολογία διεθνούς συστήματος 492

            μεταψυχροπολεμική εποχή και θουκυδίδεια παράδοση 478

            παγκόσμιο κράτος 208

            Παραδοσιακού Παραδείγματος, κεντρικό ζήτημα 334,442

Ανορθολογισμός, Ανορθολογισμός, βλ. ορθολογισμός

            ανάλυση διεθνούς συστήματος 211-2

            ορθολογισμός-ανορθολογισμός στις διεθνείς σχέσεις 211-2

αντιηγεμονικό, αντιηγεμονικά, αντιηγεμονικές αξιώσεις 74 (σημ. 63),135-6,263 κ.ε.,264,350 (σημ. 29),352 κ.ε.,375,600

            αξιώσεις, ισχύς 73

            ερμηνεία ΟΗΕ 497

            θεώρηση της ισχύος, ρεαλιστική θεωρία 350

Ανώτερη επιστήμη, κατά Κονδύλη 579

Αξιοκρατικές κρίσεις καθηγητών, ποιότητα διεθνών σπουδών 414

Αξιολογική ουδετερότητα, ελευυθερία,

            ακαδημαϊκή ανεξαρτησία 390

            ακαδημαϊκή ιδιότητα 58

            αναλυτική προσέγγιση και Θουκυδίδης 63-4

            αντικείμενο και περιεχόμενο διεθνών σπουδών 584

            αντίπαλος προπαγανδιστικών εκλογικεύσεων 160

            αξιολογικά ουδέτερες θεωρίες και ρυπογόνα φαινόμενα 457

            αποτίμηση διεθνών σπουδών 33

            διαμάχες διεθνολόγων 31

            διεθνείς σπουδές συμβατές με ανθρώπινο πολιτισμό 232

            Διεθνές Δέον 108

            Διεθνές Δέον, κανονιστικά προσανατολισμένα θεωρήματα 198

            διεθνολογική τσαρλατανιά 24

            δικλείδα κατά διαφθοράς στοχασμού 57

            εκλεκτορικά σώματα και διεθνείς σπουδές 643

            εκτροχιασμός διεθνών σπουδών 404-5 (σημ. 26)

            επιστημονική ανάλυση και θανάσιμοι αντίπαλοι 157-8

            εχθροί επιστημονικής μελέτης 44

            θουκυδίδεια παράδοση 62,214,342

            θύματα πολιτικής στράτευσης 403

            κανονιστική σκέψη και παγκόσμια ενότητα 73

            μεταφυσική σκέψη 465

            νεότεροι διεθνολόγοι στην Ελλάδα 421 (σημ. 41)

            νηφαλιότητα, μετριοπάθεια 26,63

            οπαδοί συμβατικά μεγάλων αναλυτών 53 (σημ. 40)

            ποιότητα διεθνών σπουδών 116-7

            πολιτικός ρεαλισμός και εκδοχές του 330

            προγράμματα σπουδών διεθνών σχέσεων 587

            προσδιορισμός ηθικών κριτηρίων διεθνούς πολιτικής 183-4

            προϋπόθεση ακαδημαϊκών μελετών 544 (σημ. 95)

            προϋπόθεση ρεαλιστικής θεωρίας 348

            σεβασμός απροσμέτρητης ποικιλομορφίας διεθνούς συστήματος 589

            σκοποί και ηθική στις διεθνείς σχέσεις 106 κ.ε.

            στρατηγική ανάλυση 602 κ.ε.,606,612-3

            ταγοί διεθνών σπουδών 390

            ταγοί Παραδοσιακού Παραδείγματος 402

            χαώδης διαφορά με κανονιστική σκέψη 453

Απάτριδες, τι είναι η πατρίδα μας; 214

Αποσχίσεις, απόσχιση

            αίτια και αιτιολογήσεις 137

            διδακτορικά 177 (σημ. 104),657 κ.ε.,659

            διεθνές δίκαιο 177 (σημ. 104)

            διεθνές δίκαιο και ηγεμονικές εκλογικεύσεις 137 (σημ. 44)

            διεθνές σύστημα θεμελιώδη χαρακτηριστικά, 378 κ.ε., 479 (σημ. 4)

            εγγενή χαρακτηριστικά διεθνούς συστήματος νεότερων χρόνων 238

            ισχύς και κοσμοθεωρητική συνοχή 480

            συνέπειες ελλιπούς κατάρτισης 294

Αποτρεπτική στρατηγική,

            ιεροί σκοποί 608

            πρώτο κτύπημα και στρατηγική ανάλυση 609 κ.ε.

            αξιοπιστία – σταθερότητα 611

Αραφάτ,βραβεία 41

Αριθμομηχανές,

            αξιολογητές, κρίσεις και εκλεκτορικά 482-3 (σημ. 8)

            εκλεκτορικά σώματα 401,413,414,451

            εκλεκτορικά σώματα και παραπομπές 75 (σημ. 64)

            εκλογές καθηγητών σε πανεπιστήμιο του Ραγιαδιστάν 646 (σημ. 116)

            παραπομπές και εκλογές καθηγητών 427-8, 641 κ.ε.

            παραπομπές και εξαθλίωση επιστημονικών διαδικασιών 90

Αριστοτέλης 32,139 (σημ. 49)

            διαφορά με νεότερα εξομοιωτικά δόγματα 222-3

            κοινωνικοπολιτικά προσδιορισμένοι σκοποί 374

            μαρτυρίες πνευματικής και αισθητής ηθικοκανονιστικής διαμόρφωσης 221

            μονιστική θεώρηση κυριαρχίας 255

            σύγχρονο εθνικό-κρατικό γίγνεσθαι 227-8

Ασφάλεια, συναρτήσεις διακρατικό-ενδοκρατικό 576

Αταξική κοινωνία,

            αφωνία αναλυτών όταν εκδηλώνεται ηγεμονική κατάχρηση 326-7

            συσχέτιση με συζήτηση για την δημοκρατία και τον πόλεμο 445

Ατλαντική Συμμαχία, Ελλάδα-Τουρκία 206

Αυξεντίου 514

            αγώνες ελευθερίας 216

            ιστορική ανεκδοτολογία 39

Αυτοδύναμη επιστημονική κρίση, εκλεκτορικών σωμάτων 645

Αυτοσυντήρηση-επιβίωση, εθνικό-κρατικό οντολογικό γίγνεσθαι, αφετηρία και πορεία 206 κ.ε.

Αφγανιστάν,

            μαγικές θεωρήσεις για εύκολες λύσεις 456

            διεθνολογική τσαρλατανιά, τυπικές θέσεις 511 κ.ε.

            δικαίωμα μονομερούς επέμβασης 482 (σημ. 7)

            επέμβαση και η γνώμη κάποιου Κύριου Burton 194

Βαθύτερα αίτια κοινωνικοπολιτικής ετερότητας, Υπαρκτική κοινωνική ετερότητα 128-30

Βαθύτερες διαμορφωτικές δυνάμεις ιστορικού γίγνεσθαι 114,230 κ.ε.

Βαληνάκης, Γιάννης 54 (σημ. 43)

Βαρβαρότητα,

            ιστορικό σύνορο με πολιτισμό 227-8

            παγκόσμιες ηθικοκανονιστικές δομές αναιρετικές της ελευθερίας 200

Βασικά δόγματα λαών, John Rawls, Το Δίκαιο των Λαών 471 κ.ε.

Βενιζέλος, Ελευθέριος, συμμαχία Ελλάδας-Τουρκίας 206

Βία, βλ. επίσης διεθνής βία

            διεθνές σύστημα και επέμβαση 458-9

            ενδοκρατικό-διακρατικό, σύγκριση 96 κ.ε.

            κοινωνικοπολιτικά προσδιορισμένη και ηθικά κριτήρια 174

            νομιμοποιημένο δικαίωμα άσκησης 242

Βιβλιογραφία, βιβλιοκρτικές

            ανεκδοτολογικές υπονόμευσης συλλογικής ελευθερίας 518

            βρίθει κειμένων προπαγανδιστικής υφής 326

            δημοσιογραφικής υφής 23 (σημ. 9),430,649

            δημοσιογραφικού χαρακτήρα ιδεολογικοπολιτικού προσανατολισμού 455 (σημ. 86)

            διαφθορά από ιδεολογικοπολιτικές εκλογικεύσεις 636

            διεθνείς σχέσεις 32

            εκλεκτορικά σώματα 412-3

            νηφαλιότητα και επιστημονικά σφάλματα 81 (σημ. 72)

            προβλήματα διεθνών σπουδών 45

            χωροταξικό πρόβλημα 326

Βιετνάμ,

            δημοκρατία και πόλεμος 438

            ηγεμονικές αξιώσεις vs αξιώσεις ανεξαρτησίας 138

Βρετανική Αυτοκρατορία,

            αγώνες ελευθερίας, εθνικό-κρατικό γίγνεσθαι 219 (σημ. 157)

            αγώνες ελευθερίας και οι αντίπαλοί της 216 (σημ. 153)

            ηθικοκανονιστική συμμόρφωση και αιτιολογήσεις 179

Βρετανική σχολή διεθνών σχέσεων 162,172 (σημ. 100),559-60

Βυζαντινή Αυτοκρατορία 270

Γάιδαρος που… πετάει, ανάλυση διεθνών σχέσεων 156 (σημ. 78)

Γαλλία,

            αντιρρήσεις επέμβασης στο Ιράκ το 2003 502

            διαφωνία για επέμβαση στο Ιράκ 434

                        αγώνες ελευθερίας και εθνικού-κρατικού γίγνεσθαι 219 (σημ. 157)

                        ηθικοκανονιστική συμμόρφωση και αιτιολογήσεις 179

Γαλλική Επανάσταση 377

            έθνος-κράτος, σύμφωνα με την νεότερη λαϊκή του μορφή 301 (σημ. 4)

            εξομοιωτικά δόγματα 119-20

            επίδραση επί διεθνούς συστήματος λόγω λαϊκής κυριαρχίας 226

Γερμανία 1914, δημοκρατία και πόλεμος 439

Γιανναράς Χρ.,

            αθέμιτες κριτικές 50 (σημ. 36)

            αντιηγεμονικές θεωρήσεις 50 (σημ. 36)

            διαχρονικές θεσμικές διαμορφώσεις 134 (σημ. 41)

            εναντίον του επιθέσεις 224-5 (σημ. 165),648

            έννοια της ελευθερίας 26 (σημ. 15)

            θεωρήσεις περί ελευθερίας 130

            θεωρήσεις περί πολιτικού ρεαλισμού 176 (σημ. 102)

            θεωρήσεις συναφείς με τις διεθνείς σχέσεις 557

            Θεωρία διεθνών σχέσεων 26 (σημ. 15)

            κοινωνικοπολιτική οντολογία διεθνών σχέσεων 176

            κριτική προκατειλημμένου διανοούμενου 46 (σημ. 32)

            ναρκοπέδιο θεωρίας διεθνών σχέσεων 225 (σημ. 165)

            οπισθοδρόμηση σε σχέση με αρχαιοελληνική φιλοσοφία 222 (σημ. 160)

            ορισμός έννοιας ελευθερίας 199

            πολιτική φιλοσοφία και διεθνείς σπουδές 60 (σημ. 52)

            προκατειλημμένος διανοούμενος 116

            Προτάσεις Κριτικής Οντολογίας 224

            Υπαρκτική ταυτότητα ανόμοια και ανεπανάληπτη 132 κ.ε.

            φιλοσοφική ανάλυση και εγχώριες προδιαγραφές 110 (σημ. 2)

Γιουγκοσλαβία, προσαρμογή πολιτειακών δομών στις κοινωνικές 205

Γκολ Ντε 74,95

            εθνικό αίσθημα 273 (σημ. 41)

            ευρωπαϊκή ολοκλήρωση 625,627

Γκρότιους 340,342

Γνωσιολογικά ζητήματα διεθνών σχέσεων, 295 κ.ε.

Γονείς φοιτητών, ποιοτικές προδιαγραφές διεθνών σπουδών 650

Γρίβας, αγώνες ελευθερίας 216

Δάντης 340

Δαρβινισμός, φασισμός διεθνών σχέσεων 156-7

Δαρβίνος, εξομοιωτικά δόγματα 119-20

ΔΑΣΕ, συγγραφείς ευθύγραμμων αναλύσεων 75 (σημ. 64)

Δελφική Αμφικτιονία 256,533

Δέον, κλασικές συναρτήσεις με Ον 110,145 κ.ε.

Δεοντολογία,

            ακαδημαϊκό έργο 671 (σημ. 158)

            ανάλυση διεθνών σχέσεων 216

            ανάλυση διεθνών σχέσεων αντικείμενο και περιεχόμενο 232

            αξιολογική ουδετερότητα 116

            δημόσια και ιδιωτική σφαίρα 50

            διεθνείς σπουδές 165 κ.ε.

            διεθνείς σπουδές και ακαδημαϊκή ανεξαρτησία 47 (σημ. 35)

            διεθνείς σπουδές και νεότερα στελέχη 651 κ.ε.

            διεθνείς σπουδές και πόλεμος Ιράκ 2003 597

            έννοια στον ακαδημαϊκό χώρο 216 (σημ. 154)

            καθηγητές ως ακαδημαϊκό σώμα 590

            κακοποίηση παραπομπών 50 (σημ. 36)

            κατάχρηση ακαδημαϊκής ανεξαρτησίας 82 (σημ. 75)

            πανεπιστημιακοί και αντιδεοντολογικές πρακτικές 116

Δημοκρατία και ειρήνη, πόλεμος

            Dean Rusk για Βιετνάμ 440

            Henry Kissinger για Χιλή 440

            αδύναμος κρίκος φιλελευθερισμού 435

            αίτια πολέμου 436 κ.ε.

            άλλο ισχυρό άλλο αδύναμο κράτος, κατά Waltz 441

            αμερικανικές διαχρονικές στάσεις 436 κ.ε.

            αναλύσεις ερήμην πολέμων 433

            απείρου κάλλους εκλογικεύσεις 441

            βολικές εκλογικεύσεις 438

            δημοκρατίες πολεμούν και μάλιστα βάρβαρα 530

            διακεκριμένες θεωρήσεις Waltz 441-2

            διεθνολογικές και διεθνοπολιτικές διαστάσεις 425 κ.ε.

            ελληνική εκδοχή 524 κ.ε.

            ηγεμονική-αναθεωρητική πολιτική 439,440

            ΗΠΑ 18ο και 19ο αιώνα 442

            ΗΠΑ και Παναμάς 442

            ιδεαλισμός και ανθρώπινα δικαιώματα 444

            Ιράκ πόλεμος 2003 440 (σημ. 72),596

            σταυροφορίες ΗΠΑ κατά Waltz 440 (σημ. 73)

            συσχέτιση με αταξική κοινωνία 445

            τυποποιημένες δημοκρατίες δεν υπάρχουν 392 (σημ. 5)

            φασιστοειδείς εκλογικεύσεις ΗΠΑ 442-4

            χοροί και πανηγύρια ιθαγενών 430

Διαδρομή διεθνών σχέσεων, βαθύτερες διαμορφωτικές δυνάμεις 230 κ.ε.

Διαίρει και βασίλευε, αίτιο πολέμου 495

Διάκος Αθανάσιος, τρόπο σουβλίσματος, ιστορική ανεκδοτολογία 216,514

Διακρατική τάξη, επιστημονική μελέτη των διεθνών σχέσεων 36

Διακρατικό σύστημα, σχέσεις ισχυρών-λιγότερο ισχυρών κρατών στην κλασική εποχή 266

Διακυβέρνηση, ενδοκρατική και ηθικές κρίσεις 160

Διανεμητική,αναδιανεμητική δικαιοσύνη,

            John Rawls, Το Δίκαιο των Λαών 463 κ.ε.

            ανέφικτη παγκόσμια λόγω εθνικού-κρατικού οντολογικού γίγνεσθαι 208

            αξίωση συλλογικής ελευθερίας 131

            διαμάχη νεοφιλελεύθερων – ρεαλιστών 417

            διεθνείς θεσμοί 576

            διεθνής ηγεμονική αυθαιρεσία 454 κ.ε.

            εθνική-κρατική ενσάρκωση 148

            εθνική-κρατική συγκρότηση 69

            επιλεκτικές επεμβάσεις 458-9

            εσωτερική-εξωτερική κυριαρχία 202

             ηθική και παγκόσμια νομιμοποιητικά κριτήρια 174-5

             ηθική στις διεθνείς σχέσεις 172

            ισχύς και διεθνής χώρος 576

            κακόγουστες ταξινομήσεις σχολών σκέψης 411

            κοσμοθεωρητική κα ηθικοκανονιστική ετερότητα 104

            κοσμοθεωρητικός και ηθικοκανονιστικός κατακερματισμός 102

            οικοδόμηση στη φάση του εθνικού-κρατικού γίγνεσθαι 206 κ.ε.

            Παραδοσιακό Παράδειγμα 457

            τάξη-δικαιοσύνη 577

Διανοούμενος, προκατειλημμένος-αυτοευνουχισμένος 46 (σημ. 32)

Διαφωτισμός,

            αντιθεολογικές θεωρήσεις 147

            φυσιοκρατική πολιτική θεολογία 147 (σημ. 59)

Διδακτορικά,

            αντικείμενο και μεθοδολογία 660 κ.ε.

            βαθύτερες διαμορφωτικές δυνάμεις 664

            επαγγελματικός προσανατολισμός 674 κ.ε.

            επιβλέπων 659 κ.ε.

            επιστημονικό υπόβαθρο 657 κ.ε.

            κίνδυνος αποβλάκωσης 658

            κίνδυνος μετατροπής σε γενίτσαρο 658

            κριτήρια και μεθοδεύσεις 659 κ.ε.

            μεταπρατικές αντιγραφές ξένων προτύπων 663

            μόνιμος προσανατολισμός και πολλές δαπάνες 674 κ.ε.

            ουσιαστική και περιεκτική 664 κ.ε.

            προκήρυξη Τμήματος Διεθνών Σπουδών Παντείου Πανεπιστημίου 667

            προϋποθέσεις και προδιαγραφές 656 κ.ε.

            σπουδές στο εξωτερικό και ποιοτικές προδιαγραφές 675

            συνοπτική απεικόνιση φάσεων και περιεχομένου πίνακας 8 σ. 661

Δίδυμοι Πύργοι Νέας Υόρκης 407

Διεθνείς θεσμοί

            αντιηγεμονική αποστολή 78,284,497,532

            αντιηγεμονική-αντιδιεθνιστική αποστολή 120

            αποστολή η διαφύλαξη εθνικής-κρατικής δομής 113 (σημ. 6)

            αρχαιότητα, εξαρτημένες μεταβλητές 260 κ.ε.

            διανεμητική δικαιοσύνη 576

            διεθνή δικαστήρια και εξομοιωτικά δόγματα 113 (σημ. 6)

            διεθνής τρόπος ζωής 317 κ.ε.

            ενσωματωμένο στις ρεαλιστικές θεωρίες 344

            εξαρτημένες μεταβλητές 336,349-50

                        θεμελιώδης παραδοχή Παραδοσιακού Παραδείγματος 346

            ηθικοκανονιστικές δομές εθνικές-κρατικές και παγκόσμιες 239

            θέση-ρόλος σε ιστορικό πλαίσιο 247 κ.ε.256 κ.ε.

            θεσμοί διεθνούς τάξης 153

            κλασική εποχή 257 κ.ε.

            κοινωνικοπολιτικά προσδιορισμένοι σκοποί 98

            μετάβαση από νεότερα χρόνια στην ύστερη εποχή 275 κ.ε.

            νεοφιλελεύθεροι 396

            νομικοί διεθνολόγοι 600 κ.ε.

            ΟΗΕ, ερμηνείες άρθρου 2 και κεφ. 7 488 κ.ε.

            περιεχόμενο προγραμμάτων σπουδών 76

            πολιτικές όψεις και ροπή προς κατάχρηση από ηγεμονικές δυνάμεις 192-3

            πολιτική φιλοσοφία διεθνών σχέσεων 147 κ.ε.

            στοχαστικοί πύργοι στην άμμο της δεκαετίας του 1990 107-8

            συνέπειες υπερεκτίμησής τους 118 (σημ. 10)

Διεθνείς κανονιστικές δομές,

            διαλεκτική σχέση με κρατική κυριαρχία 70

            διεθνής ποινική δικαιοσύνη 173

Διεθνείς σκοποί, συμβατοί με αξιώσεις ελευθερίας και Υπαρκτική ετερότητα 520

Διεθνείς σπουδές

            αδιέξοδο ηγεμονικών ερμηνειών 543

            αίτια πολέμου 584

            αίτια πολέμου και πανεπιστημιακή μόρφωση 115

            αιχμή του δόρατος 577

            ακαδημαϊκές μεταμφιέσεις 26

            ακαδημαϊκή ανεξαρτησία, συμβόλαιο τιμής με την κοινωνία 655

            ακαδημαϊκή ελευθερία 47 (σημ. 35)

            άκρως ενδιαφέρον γνωστικό πεδίο 586

            άλλα τμήματα κοινωνικού επιστητού 636 κ.ε.

            ανάλυση διεθνών σχέσεων στην Ελλάδα 399 (σημ. 24)

            ανεκδοτολογία 22,634

            ανεκδοτολογικές εξιστορήσεις 26-7

            αντικείμενο και περιεχόμενο 425 κ.ε.

            αντικείμενο και περιεχόμενο προγραμμάτων σπουδών 587

            αντικείμενο-περιεχόμενο κατά Morgenthau 388

            αντικείμενο-περιεχόμενο, συνοπτικός πίνακας 7 592

            αξιολογητές, κρίσεις, αριθμομηχανές και εκλεκτορικά 482-3 (σημ. 8)

            απόκρημνα βράχια 20-1 (σημ. 2)

            αποκρυστάλλωση εδραίων δεξιοτήτων 584

            ασκητική μελέτη 35 (σημ. 21)

            ασφαλιστικές δικλείδες 414

            βιβλιογραφικά ζητήματα 44 κ.ε.,578

            βραβεία 37

            γνώμες, ιδεολογικοπολιτικές εκλογικεύσεις 421 (σημ. 41)

            γνώμη και γνώση 52

            γνωσιολογία νεότερων χρόνων 291 κ.ε.

            γνωστικοί προσανατολισμοί 593 κ.ε.

            γονείς φοιτητών 650

            δαπανηρές επενδύσεις 115 (σημ. 8)

            διαβρωτικά φαινόμενα 20 (σημ. 1),216,293,318-9

            διαίρεση γνωστικών πεδίων 591

            διακεκριμένοι και σημαίνοντες στοχαστές 551 κ.ε.

            διακρατική διαπάλη 37

            διδακτορικά 656 κ.ε.

            Διεθνές Δέον και υφή διεθνούς πολιτικής 52

            διεθνισμός-κοσμοπολιτισμός 548 κ.ε.

            διεθνολογική τσαρλατανιά, βλ. διεθνολογική τσαρλατανιά

            δομή και περιεχόμενο προγραμμάτων σπουδών 76 κ.ε.

            δομή και περιεχόμενο συμβατά με συλλογική ελευθερία 170

            δομή πανεπιστημιακών τμημάτων 633 κ.ε.

            έγκυρη και αξιόπιστη γνώση 58,598

            έδρες πολιτικής φιλοσοφίας 60 (σημ. 52)

            έδρες διεθνολόγων σε άλλα τμήματα και εκλογές καθηγητών 645

            ειδικοί ιδεολογικοπολιτικών εκλογικεύσεων 327

            εισβολή άλλων επιστημονικών κλάδων 294

            εκλεκτορικά σώματα και επίπεδο σπουδών 50

            ελευθερία ως υπόβαθρο συλλογισμών περί τα διεθνή 158

            Ελλάδα 20,21 κ.ε.,43

            έλλειμμα επιστημονικών ελέγχων 646

            ενδείξεις έσχατη κατάντια 641 κ.ε.

            ενδιαφερόμενες κοινωνικές ομάδες 19

            Ένοπλες Δυνάμεις 677 κ.ε.

            εξομοιωτικά δόγματα και ορθολογισμός 112

            εξομοιωτικές λογικές 25 κ.ε.

            εξομοιωτικές λογικές και μαγικά ραβδιά 66

            επαγγελματικός προσανατολισμός 60 (σημ. 51),578,579 κ.ε.582,583 κ.ε.

            επίπεδο σπουδών 654 κ.ε.

            επιστήμη vs προπαγάνδα και ουτοπία 337

            επιστημονικά περιοδικά 75

            επιστημονικά σφάλματα 24,373

            επιστημονικές και επιστημολογικές επιλογές φοιτητών 45

            επιστημονική αναγνώριση με… αριθμομηχανές 642

            επιστημονικοί έλεγχοι 20,511 (σημ. 36)

            επιστημονικοί έλεγχοι και κοινωνικοπολιτικό περιβάλλον 36 κ.ε.,547 κ.ε.

            επιστημονικοί και κοινωνικοπολιτικοί έλεγχοι 293

            επιστημονικοί χοίροι 43

            ερωτήματα για περιεχόμενο 579 κ.ε.

            ευρωπαϊκές σπουδές 619 κ.ε.

            ευρωπαϊκές σπουδές και αντικείμενο σπουδών 620 κ.ε.

            ζητήματα αξιοπρέπειας και δεοντολογίας 550-1

            ηγεμονικό χοιροστάσιο 43

            ηθική βάση 589

            ηθικοπρακτική διάσταση 583

            θεωρητικές τάσεις και διεθνείς σπουδές 450-1

            ιδεολογικοποίηση και προπαγάνδα 412-3,622

            ιδιαιτερότητες διεθνούς πολιτικής 646

            ιδιομορφία διεθνούς πολιτικής 428 (σημ. 51) κ.ε.

            ίδρυση πανεπιστημιακών τμημάτων 30

            ινστιτούτα προτάσεων πολιτικής 42

            ιστορική ανάλυση 614 κ.ε.

            ιστορική στοχαστική διαίρεση 295 κ.ε.

            καθηγητές 23 (σημ. 9)

            κανονικοί φοιτητές 586

            κανονιστικά προσανατολισμένη ανάλυση 45 (σημ. 31)

            κανονιστική σκέψη 412 κ.ε.

            κορμός γνώσης πίνακας 7 592

            κρίσιμα ερωτήματα για εκλογές καθηγητών 450-1

            κριτική αποτίμηση, προϋποθέσεις 32 κ.ε.

            λάθος αίτημα η ελευθερία 158

            λελογισμένως διανοείσθαι 56

            λελογισμένως και συνετώς διανοείσθαι 293

            μάστιγα χρηματοδοτήσεων 432 (σημ. 60)

            μάστιγα χρηματοδοτήσεων 642 κ.ε.

            μεταφυσικά προσδιορισμένοι σκοποί 157

            μη διεθνολογικά τμήματα 594 (σημ. 24),645

            νεότερα στελέχη 23 (σημ. 7)

            νεότεροι διεθνολόγοι 654 κ.ε.

            νεοφιλελεύθεροι και διεθνολογική τσαρλατανιά 43

            νησίδες σοβαρότητας 42

            νομικοί-διεθνολόγοι 21

            νομικοί-διεθνολόγοι vs διεθνολόγοι πολιτικών όψεων 580 κ.ε.

            νομοτεχνικές θεωρήσεις 77-8,548

            ολισθηρά πεδία 598 κ.ε.

            ολοένα βαθύτερη κατανόηση του διεθνούς συστήματος 587

            οντολογικά θεμελιωμένα ηθικά κριτήρια 157

            οντολογικά χαρακτηριστικά του διεθνούς συστήματος 25

            ορθολογιστική δομή 590

            οριοθέτηση του γνωστικού πεδίου 64 κ.ε.

            πανεπιστήμια εξωτερικού 669 κ.ε.

            πανεπιστήμια Ευρώπης 671 κ.ε.

            πανεπιστημιακά τμήματα 578-9

            πανεπιστημιακά τμήματα προδιαγραφές 427 κ.ε.

            πανεπιστημιακή μόρφωση και περιγραφή, φαινομενολογία 77

            παράγοντες που την φθείρουν και υποβαθμίζουν 20, 22 κ.ε.,56 κ.ε.

            παραγωγικές σχολές Ενόπλων δυνάμεων 688 κ.ε.

            παρακμιακά φαινόμενα 34-5,389 (σημ. 2)

            παραλογισμοί μεταψυχροπολεμικής εποχής 455-6

            περιεχόμενο 19 κ.ε.

            πιθανοί ενδιαφερόμενοι 293

            ποικιλομορφία διεθνών σχέσεων 583

            ποιότητα συνάρτηση επιστημονικών ελέγχων 327

            ποιοτικές βαθμίδες 115-6,165 κ.ε.

            πρακτική κατάρτιση μετά την αποφοίτηση 76 (σημ. 66)

            προγράμματα σπουδών 576,586

            προγράμματα σπουδών και πανεπιστημιακή μόρφωση 75 κ.ε.

            προγράμματα σπουδών και φασιστικά ιδεολογήματα 168

            προδιαγραφές και διλήμματα φοιτητών 46-7 (σημ. 33)

            προπαγάνδα 45 (σημ. 30)

            προπαγάνδα και ιδεολογικοπολιτικές εκλογικεύσεις 403

            προσόν: ολίγον κατά Κονδύλη και ολίγον κατά Γιανναρά 648

            προτάσεις πολιτικής 23

            προϋποθέσεις επιστημονικών προδιαγραφών 231

            πρωταθλητές ιδεολογικοπολιτικών εκλογικεύσεων 641

            ρευστές ποιοτικές προδιαγραφές 669

            ρευστότητα διεθνών σχέσεων 583

            ρόλος διπλωματικών αποστολών 159 (σημ. 82)

            ρόλος και σύγκριση Ελλάδας με άλλα κράτη 35

            σπουδές στο εξωτερικό 668

            στοχαστική διαφθορά 56-7

            στρατηγική ανάλυση και διυποκειμενική εμπειρία 608

            στρεβλές γνώσεις 584

            σύγκριση επιπέδων ανάλυσης 78

            σύγκριση με άλλους τομείς του κοινωνικού επιστητού 36 κ.ε.

            συλλογική ελευθερία 589

            συμβατές με χαρακτήρα διεθνούς συστήματος 578-9

            συναρτάται με την κοσμοθεωρητική και ηθικοκανονιστική δομή κόσμου 318

            συνέπειες υποβάθμισής τους 85

            ταγοί θεωρίας 581 (σημ. 7)

            ταγοί της επιστημονικής ανάλυσης 48

            ταξινομήσεις σχολών 44,20, 552

            τι δεν είναι διεθνείς σπουδές 635 (σημ. 90)

            τι εξαιρείται ως μη επιστημονικό 635,646 (σημ. 117)

            Τμήμα Διεθνών και Ευρωπαϊκών Σπουδών Παντείου 591

            Τμήμα Ιδεολογικής και Πολιτικής Προπαγάνδας 158

            υιός Σπυριδούλας και Βάρκα από τα Φάρσαλα 670 (σημ. 154)

            Υπαρκτική ετερότητα 589

            Υπαρκτική κοινωνική ετερότητα και επιστημονική δεοντολογία 166

            υπαρξιακοί αντίπαλοι επιστημονικής μελέτης 157-8

            υπέρτατη σημασία αξιοκρατικών κρίσεων 644 κ.ε.

            φοιτητές και διλήμματα 19,75 (σημ. 65)

            φύση διεθνούς συστήματος και διεθνούς πολιτικής 56 κ.ε.

            χαρακτήρας διεθνούς πολιτικής 36,582

            χοροί, ειδύλλια και κοινωνικέ σχέσεις 649

            ψευτοδιεθνολογικές αναλύσεις 50

Διεθνείς σύστημα, βαθύτερες διαμορφωτικές δυνάμεις 568 κ.ε.

Διεθνείς σχέσεις,

            ανύπαρκτη παγκόσμια ηθικοφιλοσοφική ενότητα 104

            αποτίμηση ως επιστήμη 31 κ.ε.

            βαθύτερες διαμορφωτικές δυνάμεις 491

            διεθνής πολιτική και διεθνείς σπουδές 594 (σημ. 24)

            διεθνολόγοι-νομικοί 600 κ.ε.

            ηθικά κριτήρια 59

            ιστορία διεθνών σχέσεων 245 (σημ. 15)

            σύγκριση με διεθνή πολιτική 54 (σημ. 44)

Διεθνές Δέον,

            αμφιλεγόμενες πτυχές 107-8

            διαλεκτική σχέση εθνικής-κρατικής και παγκόσμιας κανονιστικής δομής 288-9

            διαμορφωτικοί παράγοντες 52

            Διεθνείς σκοποί, συμβατοί με αξιώσεις ελευθερίας και Υπαρκτική ετερότητα 520

            επιφυλάξεις και ερωτήματα 197

            έσχατες οντολογικές θεμελιώσεις 196 κ.ε.

            ηθική και αίτια πολέμου 106 κ.ε.

            ηθική κρίση εξωτερικής πολιτικής 48

            μεταφυσικές αναζητήσεις ερήμην αιτίων πολέμου 317

            ορισμός 107

            πιθανές θεμελιώσεις 198 κ.ε.

            συλλογική ελευθερία 27

            συναρτάται με την κοσμοθεωρητική και ηθικοκανονιστική δομή κόσμου 318

            συναρτημένο με αξιώσεις συλλογικής ελευθερίας 290-1

            σύνδεση κανονιστικού με το αιτιώδες και διεθνείς σπουδές 48

            Υπαρκτική ετερότητα και συλλογική αξίωση ελευθερίας 93

Διεθνές δίκαιο,

            αίτια πολέμου και αξίωση συλλογικής ελευθερίας-πολιτικής κυριαρχίας 241

            αίτια πολέμου και πανεπιστημιακή μόρφωση 115

            αίτια πολέμου, παραλείπονται 163-4

`           ανάδειξη συνέπεια αξίωσης ελευθερίας-κυριαρχίας 226

            αναδιανεμητική σημασία επεμβάσεων 459

            ανάλυση συμβατή με θεμελιώδεις αρχές διεθνούς δικαίου 164

            αναλυτές Παραδοσιακού Παραδείγματος 393

            αντιηγεμονική – ηγεμονική μετεξέλιξη ευρωπαϊκών κοινωνιών 235 (σημ. 3)

            αντιηγεμονική αποστολή 78,375,497,284,600

            αντιθετικές περί ηθικής θεωρήσεις 150 (σημ. 67)

            αποκλειστικά κράτη ή και άτομα; 204

            απόσχιση 177 (σημ. 104)

            απόσχιση, τάξη και δικαιοσύνη 479 (σημ. 4)

            απρόσωπος νομοθέτης της ιστορίας 192

            ασύμβατο με εξομοιωτικές λογικές 109 (σημ. 1)

            ασυμβατότητα εξομοιωτικών δογμάτων 120

            αφετηριακές και ύστερες τάσεις 424-5

            δημοκρατία-πόλεμος και επέμβαση 444-5

            διαμόρφωση κατά τη διάρκεια των νεότερων χρόνων 302

            διεθνές σύστημα και αίτια πολέμου 162

            διεθνής τρόπος ζωής 317 κ.ε.

            διεθνιστικές-κοσμοπολίτικες εισροές 164

            δίλημμα τάξης-δικαιοσύνης εθνικά ή παγκόσμια; 204

            διολίσθηση προς νομοτεχνικές θεωρήσεις 493

            εθνικό συμφέρον 210

            έθνος-κράτος και συλλογική ελευθερία 142

            ενσάρκωση αξιώσεων συλλογικής ελευθερίας-ανεξαρτησίας 133

            ενσωματωμένο στις ρεαλιστικές θεωρίες 344

            εξαρτημένη μεταβλητή λόγω αιτίων πολέμου 309-10

            εξομοιωτικά δόγματα και συλλογική ασφάλεια 112

            εξομοιωτικές και ιδεαλιστικές αιτιολογήσεις 60 (σημ. 50),444

            επεμβάσεις και διανεμητική δικαιοσύνη, ελάχιστα απασχόλησε νομική επιστήμη 461

            επέμβαση στο Ιράκ το 2003 498 κ.ε.

            επιστημονικά σφάλματα και εξομοιωτικές λογικές 278

            επιστημονικός όχλος 83

            εφαρμογή συνάρτηση αντιμετώπισης άνισης ανάπτυξης, άλλων αιτίων πολέμου 209

            ηθική και τυπικές λογικές 183

            ηθικοκανονιστικές δομές εθνικές-κρατικές και παγκόσμιες 239

            θεμελιώδεις αρχές ενσαρκώνουν συλλογική ελευθερία 114

            θεμελιώδεις αρχές και διεθνές σύστημα 149

            θεμελιώδεις αρχές και ρεαλιστικές θεωρίες 462

            θεμελιώδεις αρχές και στρατηγική ανάλυση 604

            θεμελιώδεις παραδοχές διεθνούς συστήματος 242

            θέση στο ιστορικό γίγνεσθαι 114

            θεωρία διεθνών σχέσεων 274

            μετάβαση από νεότερα χρόνια στην ύστερη εποχή 275 κ.ε.

            μικρός αριθμός υποκειμένων για να είναι δίκαιο σε εξαιρετικές περιπτώσεις 336

            νομικισμός κατεδαφίστηκε μετά τον πόλεμο κατά Ιράκ το 2003 325

            νομοτεχνικές θεωρήσεις και επεμβάσεις 202

            ΟΗΕ, και περιεχόμενο προγραμμάτων σπουδών 76

            όλως περιέργως συχνά ασαφές 459 (σημ. 94)

            οντολογικά θεμελιωμένα ηθικά κριτήρια 155

            ορθολογισμός-ανορθολογισμός στις διεθνείς σχέσεις 211-2

            πανεπιστημιακή μόρφωση 60 (σημ. 50)

            προορισμός-αποστολή η διαφύλαξη της ελευθερίας-κυριαρχίας 166-7

            πυρήνας προβληματισμού 133 (σημ. 40)

            ρόλος λόγω διεθνούς αναρχίας 312 (σημ. 21)

            σύστημα ισορροπίας δυνάμεων νεότερων χρόνων 352-4

            υπό το πρίσμα των συζητήσεων του μεσοπολέμου 279 κ.ε.

Διεθνές οντολογικό γίγνεσθαι, 214 κ.ε.

            ορθολογισμός-ανορθολογισμός στις διεθνείς σχέσεις 211-3

Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο 78 (σημ. 68)

            ad hoc Χάγης 60 (σημ. 50)         

            διασυρμός ηγέτη ηττημένης χώρας 456

            διεθνείς κανονιστικές δομές 173

            εντάσσεται στην λογική του συστήματος κυριαρχίας-αναρχίας 335

            ηθική και διεθνείς σχέσεις 150-1 (σημ. 67)

            μορφή διεθνών κανονιστικών δομών 71

            νομικοί-διεθνολόγοι vs διεθνολόγοι πολιτικών όψεων 509

            Ιράκ πόλεμος το 2003 434

            συμβατό με πολιτικό πολιτισμό διεθνών σχέσεων 482

            χαρακτήρας διεθνών κανονιστικών δομών 310

Διεθνές συμφέρον,

            διεθνείς σκοποί και συμφέρον 520,539

            διεθνές δίκαιο και εθνική ανεξαρτησία 210

Διεθνές σύστημα,

            αίτια αστάθειας κλασικού συστήματος 268 κ.ε.

            αίτια πολέμου και αιτιώδεις σχέσεις 123

            αίτια πολέμου και ηθική κρίση 106 κ.ε.

            αίτια πολέμου τα είκοσι χρόνια του μεσοπολέμου 276

            αναρχία-κυριαρχία ως θεμελιώδη χαρακτηριστικά 323

            άνιση ανάπτυξη, εγγενές χαρακτηριστικό διεθνούς συστήματος 208 κ.ε.

            αντιηγεμονική – ηγεμονική μετεξέλιξη ευρωπαϊκών κοινωνιών 235 (σημ. 3)

            αποκέντρωση τάξης-δικαιοσύνης 152 κ.ε.

            αποσταθεροποιητικά αίτια και ανάλυση διεθνών σχέσεων 128 (σημ. 31)

            απροσμέτρητη ποικιλομορφία και διεθνείς σπουδές 589

            άσκηση βίας και τάξη-δικαιοσύνη 97 κ.ε.

            αφετηρία θεωρίας διεθνών σχέσεων 161

            βαθύτερες διαμορφωτικές δυνάμεις 491

            βασικά γνωρίσματα νεότερων χρόνων 237-8

            διαλεκτική σχέση αξιώσεων ελευθερίας και ηθικοκανονιστικών δομών 128-9

            διδακτορικά 664

            διεθνείς σκοποί 520

            διεθνής τρόπος ζωής 317 κ.ε.

            δομή βάση θεωρήσεων Παραδοσιακού Παραδείγματος 328-38

            δομή και διεθνείς σπουδές 78

            δομή και συμβατότητα διεθνών σπουδών 578-9

            εγγενή αίτια πολέμου και συνέπειες αγώνα επιβίωσης 211

            εθνική-κρατική ετερότητα, προκαλεί διεθνή ανομοιομορφία 189

            έθνος-κράτος, σύμφωνα με την νεότερη λαϊκή του μορφή 301 (σημ. 4)

            ελευθερία και ετερότητα ως διαμορφωτικοί παράγοντες 72-3

            εξομοιωτικά δόγματα 60

            επέμβαση: ασυμφωνία παραδοχών 458-9

            ηγεμονισμός ανέφικτος 149

            ηθική και έλλειμμα κοινωνικοπολιτικών προϋποθέσεων 160-1

            θεμελιώδεις παραδοχές και διεθνές δίκαιο 242

            θεμελιώδεις πτυχές 162

            κλασικό σύστημα πόλεων θεμελιώδη χαρακτηριστικά 263 κ.ε.

            κοινότητα κρατών, διεθνής κοινωνία 70 κ.ε.

            κοινωνική δομή και διεθνής ηθική 181

            κοινωνικοπολιτικό γεγονός ελλείπει 67

            κοινωνικοπολιτικό γεγονός και προσδιορισμένοι σκοποί 67

            μαγικές εικόνες 60,95-6

            μαγικές εικόνες δομής και λειτουργίας του 94 κ.ε.

            μετάβαση από νεότερα χρόνια στην ύστερη εποχή 275 κ.ε.

            μεταψυχροπολεμική εποχή 478 κ.ε.

            μορφή και κυριαρχικές οριοθετήσεις 377,481

            μορφή και χαρακτήρας 308 κ.ε.,313

            μορφικά σταθερή ρευστό περιεχόμενο 481 κ.ε.

            νεορεαλιστική θεώρηση 377 κ.ε.

            νομοτεχνικές ερμηνείες vs διεθνολογικές 498 κ.ε.

            ΟΗΕ, ερμηνείες άρθρου 2 και κεφ. 7 488 κ.ε.

            ομοιότητες κλασικού με σύγχρονο 253,256 κ.ε.

            οντολογικά θεμέλια και δικαιοσύνη 479

            ορθολογισμός και υποκειμενισμός 211-2

            παγκόσμια κυβέρνηση ανέφικτη 149

            περιεχόμενο αναλύσεών 72

            προϋποθέσεις σταθερότητας στην αρχαιότητα 260

            προϋποθέσεις σταθερότητας, ιστορική εμπειρία 250 κ.ε.

            σύγκριση δύο επιπέδων 42

            σύγχρονη εποχή και διακεκριμένοι καθηγητές 71

            συμμαχίες στη κλασική εποχή 260

            τραγικές διενέξεις και αξίωση ελευθερίας 131

            χαρακτήρας λόγω αιτίων πολέμου 209

Διεθνή δικαστήρια, βλ. επίσης διεθνές ποινικό δικαστήριο

            ad hoc δικαστήριο Χάγης 506,601

            Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο και διεθνείς θεσμοί 113 (σημ. 6)

            Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο και ad hoc δικαστήρια 78 (σημ. 68)

Διεθνής κοινωνία, μεταπρατική ηγεμονική προπαγάνδα 435

Διεθνής αλλαγή, δικαιοσύνη και απόσχιση 479 (σημ. 4)

Διεθνής αναρχία,

`           ανθρώπινη φύση και εθνική-κρατική δομή 368-9

            απόρροια εθνικού-κρατικού γίγνεσθαι 207

            βασικές πτυχές ρεαλιστικών θεωριών 359 κ.ε.,361 κ.ε.

            δεν αποκλείει αλλά αντίθετα απαιτεί διεθνές δίκαιο 312 (σημ. 21),324,336

            δίδυμη με κυριαρχία-ελευθερία 333-4

            διεθνές δίκαιο, διεθνείς θεσμοί και άλλα κριτήρια 121

            θεμελιώδης ανάλυση Θουκυδίδη 355 κ.ε.

            θεμελιώδης παραδοχή Παραδοσιακού Παραδείγματος 346  

            θεωρήσεις Gilpin 384 κ.ε.

            ιστορικές πτυχές 246 κ.ε.

            νεορεαλιστική θεώρηση 378 κ.ε.

            ορθολογισμός και λελογισμένως διανοείσθαι 360 κ.ε.

            Παραδοσιακό Παράδειγμα 333-4

            πολιτική φιλοσοφία διεθνών σχέσεων 147 κ.ε.

            σύμφυτη αξίωσης ελευθερίας-κυριαρχίας 288,324

            συνέπεια κυριαρχίας 238

            συνώνυμη κυριαρχίας 565

            φύση και εγγενής αίτια 171-2

Διεθνής βία,

            Ένοπλες Δυνάμεις, ρόλος 678

            μόνο αν είναι συμβατή με κοινωνικοπολιτική δομή 531 κ.ε.

            πολιτικός πολιτισμός διεθνών σχέσεων 500

            υποβάθμιση αναδιανεμητικού ρόλου 459

Διεθνής διακυβέρνηση, θεωρήσεις Gilpin 382 κ.ε.

Διεθνής διανεμητική δικαιοσύνη, ελάχιστα απασχόλησε νομική επιστήμη 461

Διεθνής δικαιοσύνη,

            John Rawls, Το Δίκαιο των Λαών 463 κ.ε.

            βασικά ερωτήματα 466 (σημ. 101)

            ένταξη στο κοινωνικοπολιτικό πλαίσιο στο οποίο ανήκει 502

            νομικοί-διεθνολόγοι 600 κ.ε.

            ΟΗΕ, ερμηνείες άρθρου 2 και κεφ. 7 488 κ.ε.

Διεθνής ειρήνη,

            John Rawls, Το Δίκαιο των Λαών 471 κ.ε.

            αντιηγεμονική ερμηνεία συλλογικής ασφάλειας 497

            συνάρτηση εξάλειψης αιτίων πολέμου 182,444

            εξάλειψη και όχι επάνοδος στην προπολιτική εποχή 444-5,485

            συνάρτηση ισορροπίας και προσήλωσης στο εθνικό συμφέρον 461-2

Διεθνής επέμβαση,

            αναδρομικές τσαρλατάνικες επεμβάσεις 513 (σημ. 37)

            διεθνολογική τσαρλατανιά 508 κ.ε.

            διεθνολογική τσαρλατανιά 522 (σημ. 53)

Διεθνής ηθική βλ. επίσης ηθική

            John Rawls, Το Δίκαιο των Λαών 463 κ.ε.

            John Rawls, Το Δίκαιο των Λαών 469

            διεθνές δίκαιο και Υπαρκτική ετερότητα-ελευθερία 452-3

            συλλογική ελευθερία και Διεθνές Δέον 27

            τυπικές λογικές και διεθνές δίκαιο 183

Διεθνής κοινότητα,

            αισθητικές σχέσεις διαμέσου των συνόρων 445

            αίτια πολέμου 102

            εξομοιωτικές λογικές 282-3

Διεθνής κοινωνία,

            εξομοιωτικές λογικές 282-3

            παραλογισμοί διεθνολόγων 595

            σλόγκαν υπονόμευσης πεποιθήσεων και ταυτοτήτων 517

Διεθνής ποινική δικαιοσύνη, ad hoc Χάγης 60 (σημ. 50),193-4

Διεθνής τάξη,

            περιεχόμενο προγραμμάτων σπουδών 76 (σημ. 67)

            συναρτημένη με εθνική-κρατική δομή 288

Διεθνής τρόπος ζωής,

            διακρατικός βίος 575 κ.ε.

            διέπεται από αξίωση ελευθερίας-κυριαρχίας 576

            εθνική-κρατική δομή 374

            ορισμός 317

            προσδιοριστικός ρόλος ηθικοκανονιστικής ετερότητας 292

Διεθνικά φαινόμενα,

            αίτια πολέμου 114

            αρχαιότητα 247

            βασικές πτυχές ρεαλιστικών θεωριών 360 κ.ε.

            θεωρία διεθνών σχέσεων 410

            νεοφιλελεύθερη θεωρία  396

            ορισμός 162 (σημ. 86)

            ορισμός 55 (σημ. 44)

            πολιτική φιλοσοφία διεθνών σχέσεων 147 κ.ε.

            προγράμματα σπουδών 595

            σπατάλη πόρων για το αυταπόδεικτο 361 (σημ. 45)

Διεθνισμός, διάκριση από κοσμοπολιτισμό 240

Διεθνισμός-κοσμοπολιτισμός,

            αμφισβητήσεις της εθνικής κρατικής δομής την ύστερη εποχή 303 κ.ε.

            αναιρετικά της συλλογικής ελευθερίας 134-5,145

            ανάλυση διεθνών σχέσεων 58 (σημ. 49)

            αντιθετικές περί ηθικής θεωρήσεις 150 (σημ. 66)

            αξιώσεις συλλογικής ελευθερίας-κυριαρχίας κοινωνιών 289

            ασυμβατότητα με συλλογική ελευθερία 120

            διαλεκτική σχέση με εθνική-κρατική διαμόρφωση 242-3 (σημ. 12)

            διεθνές δίκαιο 164

            εγκαταλείφθηκαν μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο 308 κ.ε.

            εισροή ανορθολογισμού υπονομευτικού της ελευθερίας 538

            εμπειρία αρχαίας Κίνας 251

            εξομοιωτικά δόγματα: συνέπειες ανεξαρτήτως προθέσεων 232-3

            εξωραϊσμός ηγεμονικών αξιώσεων 149 (σημ. 62)

            επαναστατισμός και αίτια πολέμου 107

            επιβίωσαν εθνικού-κρατικού γεγονότος 236-7

            ηθική στις διεθνείς σχέσεις 173

            θανάσιμα αντίπαλα των εθνικών-κρατικών θεσμών ελευθερίας 200

            καντιανές θεωρήσεις 136

            κλασική εποχή 258

            μετάβαση από νεότερα χρόνια στην ύστερη εποχή 275 κ.ε.

            μορφικά όμοιες παραδοχές 582

            ΟΗΕ, ερμηνείες άρθρου 2 και κεφ. 7 487 κ.ε.

            ορθολογισμός-ανορθολογισμός στις διεθνείς σχέσεις 211-3

            παγκόσμια κοινωνία 95

            στάσεις ισχυρών κρατών κατά Carr 186

Διεθνοεθνικισμός,

            Morgenthau 115 (σημ. 7),156-7

            ηγεμονικές δυνάμεις 29

            ΗΠΑ 436

            μόνος εθνικισμός και αναλυτές με τρικυμία εν κρανίω 170 (σημ. 97)

            νεοφιλελεύθεροι 426

            υπολείμματα σε ηγεμονικά μόνο κράτη 229

            χαρακτηρίζει ηγεμονικά κράτη 319

Διεθνολογικά τμήματα, ανάλυση διεθνών σχέσεων στην Ελλάδα 399 (σημ. 24)

Διεθνολογική κοινότητα,

            αισθητικά κριτήρια και διαπροσωπικές σχέσεις 28,30

            ανάγκη αυτοκριτικής 32

            θαυμαστή στοχαστική ζούγκλα 28

            οχλαγωγικές συνάξεις 28

            πόλεμος όλων εναντίον όλων 30

            συνήθεις πρακτικές 30-1

Διεθνολογική τσαρλατανιά,

            αγώνες ελευθερίας 86 (σημ. 79)

            ανακάλυψη… νεοφιλελεύθερων 535 (σημ. 77)

            αναλύσεις περί το κυπριακό 40 κ.ε.

            ανεκδοτολογικά σκουπίδια 50 (σημ. 36)

            ανελεύθερα καθεστώτα 517-8

            ανθρώπινη ελευθερία 53

            αντιδιαστολή με ιατρική 425

            αντίπαλοι επιστημονικής μελέτης 326

            αξιολογική ουδετερότητα 24,44

            απροσάρμοστη με κοινωνικοπολιτική δομή κόσμου 427

            απρόσωπα πρότυπα 51 κ.ε.

            γνώμη και γνώση 195

            διεθνής επέμβαση 508 κ.ε.

            διεστραμμένες θεωρήσεις διεθνών σχέσεων 353 (σημ. 33)

            δικαίωμα μονομερούς επέμβασης 482 (σημ. 7)

            εισροή ανορθολογισμού στις διακρατικές σχέσεις 128 (σημ. 31)

            εκδικητικοί πόλεμοι 519 κ.ε.

            επίπεδο διεθνολογικού προβληματισμού 578

            επιστημονική μελέτη των διεθνών σχέσεων 35

            επιστημονική υπουλότητα 513 (σημ. 37)

            επιχειρήματα επιπέδου λαχαναγοράς 518

            ερμηνείες Κλάουζεβιτς 554

            ηγεμονικό χοιροστάσιο 43

            θέση για βομβαρδισμό Αφγανιστάν 519 κ.ε.

            καταφυγή στους «διακεκριμένους καθηγητές» 53

            κίνδυνος διολίσθησης κατά Morgenthau 388

            κοσμοθεωρητική και ηθικοκανονιστική δομή του κόσμου 72

            ονοματολογία σχολών σκέψης 47 (σημ. 35)

            ορισμός 51 κ.ε.

            οχλαγωγικά φαινόμενα 83 κ.ε.

            ποιότητα διεθνών σπουδών συνάρτηση επιστημονικών ελέγχων 327

            προδιαγραφές διεθνών σπουδών 20

            πρωταθλητές 127 (σημ. 29)

            στρατηγική ανάλυση και ανορθολογισμός 608

            στρατηγική ανάλυση και πρώτο κτύπημα 610

            στρεβλές παραπομπές 350 (σημ. 28)

            σύγκριση με ιατρική 49

            συμπτώματα και ενδείξεις 519 (σημ. 48)

            τρικυμία εν κρανίω, αντιφάσεις και ελιγμοί 521 κ.ε.

            τυπικές διατυπώσεις 349

            χείριστα πρότυπα χαρακτηριστικές θέσεις 511 κ.ε.

Διεθνολόγοι,

            ακαδημαϊκή ιδιότητα 30

            ανάγκη αυτοκριτικής 32

            ασκητική μελέτη 42

            ζητήματα αξιοπρέπειας και δεοντολογίας 550-1

            ιδιομορφία διεθνούς πολιτικής 428 (σημ. 51) κ.ε.

            ινστιτούτα προτάσεων πολιτικής 42

            ισορροπία νομικών-διεθνολόγων και διεθνολόγων πολιτικών όψεων 501

            ιστορικοί και νομικοί-διεθνολόγοι 56

            κανονιστικά προσανατολισμένη σκέψη 42-3

            κρίσιμα ερωτήματα και εκλογές καθηγητών 450-1

            μη διεθνολογικά τμήματα 594 (σημ. 24)

            νεότερα στελέχη 651 κ.ε.

            ολισθηρά γνωστικά πεδία 599 κ.ε.

            πολιτική στράτευση 59 (σημ. 48),403,413,414,417

            πολιτικοί ακτιβιστές 429

            ρόλος και πολιτικό σύστημα 35

            σχέση με ιστορικό 614 κ.ε.

Δικαιοσύνη, βλ. επίσης διεθνής δικαιοσύνη

            διεθνείς θεσμοί και άσκηση βίας 99

            διεθνής και παγκόσμια 281

            διεθνής και παγκόσμια 309 (σημ. 16)

            ΟΗΕ, ερμηνείες άρθρου 2 και κεφ. 7 488 κ.ε.

            ορθολογισμός-ανορθολογισμός στις διεθνείς σχέσεις 211-2

Διλήμματα ασφαλείας,

            ανακάλυψη… νεοφιλελεύθερων 535 (σημ. 77)

            θεμελιώδης ανάλυση Θουκυδίδη 355 κ.ε.

Διπλωμάτης, διεθνείς σπουδές 580 (σημ. 5),587

Διυποκειμενική εμπειρία, 

            αγώνων ελευθερίας και συμπεριφορά αγωνιστών 219

            ανάλυση διεθνών σχέσεων 234

            αξιώσεις συλλογικής ελευθερίας 199

            ασύμβατη με μαγικές κατασκευές 234-5

            βαθύτερο νόημα εσωτερικής-εξωτερικής κυριαρχίας 202

            διακρατικό κοινωνικοπολιτικό περιβάλλον 154

            διεθνείς θεσμοί και ηγεμονισμός 495

            διεθνείς σπουδές και ελευθερία 158

            εθνικό-κρατικό οντολογικό γίγνεσθαι 214 κ.ε.

            ερμηνευτική σημασία διακρατικής εμπειρίας 371 κ.ε.

            ηγεμονισμός και διεθνείς θεσμοί 335

            ηθικοκανονιστική διαμόρφωση 221

            ηθικοκανονιστική συμμόρφωση και πολιτειακή συγκρότηση 180

            θεωρήσεις Gilpin 346 (σημ. 25)

            θεωρία διεθνών σχέσεων 427

            κλασικό σύστημα και Παραδοσιακό Παράδειγμα 425

            μελέτη των διεθνών σχέσεων 226 (σημ. 168)

            πιστοποίηση υπαρκτικών γεγονότων 157

            πολιτικό γεγονός 484

            συλλογικού κατ’ αλήθειαν βίου 134

            συνθλίβει φιλελεύθερη θεωρία 448-9

            συντριβή αυτοκρατοριών λόγω αξιώσεων ελευθερίας 272

ΕΕ,

            αντιηγεμονικός πόλος 74 (σημ. 63)

            ένταξη της Κύπρου και σχέδιο Αναν 38 (σημ. 23)

            χρηματοδοτήσεις μαθημάτων και εδρών 643 (σημ. 111)

Έθνη-κράτη, άλλα ισχυρά άλλα ασθενή και παραπαίοντα 411

Εθνικά συμφέροντα, συνοπτικός πίνακας 9 682

Εθνικές στρατηγικές, βασικές πτυχές ρεαλιστικών θεωριών 359 κ.ε.

Εθνικές ταυτότητες,

            εθνικό-κρατικό οντολογικό γίγνεσθαι 214 κ.ε.

            σμίλευση στη φάση του εθνικού-κρατικού γίγνεσθαι 207 κ.ε.

Εθνικές-κρατικές δομές,

            ανθρωπολογικό υπόβαθρο 315 (σημ. 24)

            διεθνής τρόπος ζωής 317 κ.ε.

            μορφική ομοιότητα και ετερότητα περιεχομένου 131

Εθνική ανεξαρτησία,

            αίτια πολέμου και επαναστατικές κοσμοθεωρίες 138

            αντίστοιχο ελευθερίας ατόμου 488

            αντίστοιχο ελευθερίας του ατόμου 95

            αξίωση μη ηγεμονικών κρατών 133

            διεθνές-παγκόσμιο συμφέρον και εθνική ανεξαρτησία 210

            εθνικό-κρατικό οντολογικό γίγνεσθαι, αφετηρία και πορεία 206 κ.ε.

            καθολική αξίωση όλων κυρίαρχων κοινωνιών 225 (σημ. 167)

            κλασική εποχή 257 κ.ε.

            κοσμοθεωρητικά θεμέλια 137

            μη ηγεμονικών κρατών οντολογικό κατηγόρημα 135-6

            μορφική ομοιότητα αξιώσεων και διαφορετικό περιεχόμενο 133

            προϋποθέσεις διασφάλισης-κατασφάλισης 135

            συλλογική αξίωση ελευθερίας 124 (σημ. 21-4)

            συλλογική ελευθερία και οντολογικές διαμορφώσεις 132

            σχετικοποίηση αξιώσεων λόγω αιτίων πολέμου 136-8

            τίμημα ελευθερίας-κυριαρχίας 210

Εθνική ασφάλεια, επίπεδα ανάλυσης 80

Εθνική επιβίωση,

            στρατηγική ανάλυση 607

            στρατηγική ανάλυση 613

            συνάρτηση εξισορρόπησης απειλών 209

Εθνική-κρατική δομή,

            ανθρώπινη φύση 364 κ.ε.

            ανθρώπινη φύση-ετερότητα και συλλογικός βίος 364 κ.ε.

            ανθρωπολογικό υπόβαθρο 315 (σημ. 24)

            αποστολή διεθνών θεσμών 113 (σημ. 6)

            αποτύπωση πνευματικού-αισθητού κόσμου 68

            βαθύτερα αίτια ετερότητας 130-1

            βαθύτερες διαμορφωτικές δυνάμεις 200 κ.ε.,230 κ.ε.

            βάση διεθνούς συστήματος 575

            γένεση και ανάπτυξη: αξιώσεις και αποφάσεις 202

            δεοντολογικά κριτήρια και ηθική κρίση 116

            διαλεκτική σχέση με διεθνή τάξη 289

            διεθνείς σπουδές 589

            διεθνές δίκαιο 323

            εντάσσει σε πολιτικό πλαίσιο τον ατομικό υποκειμενισμό 243

            εξομοιωτικά δόγματα 444

            έσχατα ερωτήματα 452

            ηθικοκανονιστικά οριοθετημένη 576

            ηθικοκανονιστικό εποικοδόμημα 72

            θεσμός συλλογικής ελευθερίας 80-1114,145,373,595,

            ιστορική αποστολή 272

            καντιανή λογική 136

            κοσμοθεωρητικές και ηθικοκανονιστικές διαμορφώσεις 134,142

            κοσμοθεωρητικό υπόβαθρο 313 κ.ε.

            κύρια χαρακτηριστικά 536

            μετάβαση από νεότερα χρόνια στην ύστερη εποχή 275 κ.ε.

            μη αναστρέψιμη και προσδιοριστική 187

            ορθολογισμός-ανορθολογισμός στις διεθνείς σχέσεις 211-2

            παραδοχές νεοφιλελεύθερων – ρεαλιστών 416 κ.ε.

            παραδοχές στην Ευρώπη 187-8

            προέκυψε με αξιώσεις αποχωρισμών και από κατατμήσεις 205

            προσάρμοσε πολιτειακές δομές στο κοινωνικό μωσαϊκό 205

            σταθεροποιεί διεθνείς σχέσεις 231

            συλλογικός πνευματικός-αισθητός κόσμος 134

Εθνική-κρατική ετερότητα,

            άνιση ανάπτυξη 362

            απόρροια εθνικού-κρατικού οντολογικού γίγνεσθαι 207

            βαθαίνει ανομοιομορφία διεθνών σχέσεων 207

            βαθαίνει ολοένα και περισσότερο 188

            επιστημονικά σφάλματα εξομοιωτικών δογμάτων 187

            οντολογική διαμόρφωση διεθνούς συστήματος 62 κ.ε.

            ορθολογισμός-ανορθολογισμός στις διεθνείς σχέσεις 211-2

            προκαλεί διεθνή ανομοιομορφία 189

Εθνική-κρατική κυριαρχία,

            ανάδειξη τα νεότερα χρόνια 373

            κυριαρχία, ασύμβατη με διεθνισμό-κοσμοπολιτισμό 445

            βαθύτερο νόημα εσωτερικής-εξωτερικής κυριαρχίας 202

            Ένοπλες Δυνάμεις και διεθνείς σπουδές 678

            εξομοιωτικά δόγματα και διεθνείς κανονιστικές δομές 112

            ηθική, αίτια πολέμου και ελευθερία 605

            θεμελιώδες καθεστώς διεθνούς συστήματος 324

            Πολιτεία ως θεσμός ελευθερίας στην αρχαιότητα 256-7

            επικράτησε νεότερα χρόνια 308 κ.ε., 313

Εθνική-κρατική ύπαρξη, κοσμοεικόνες εχθρικές και φίλιες 211

Εθνικισμός,

            αναλυτές με τρικυμία εν κρανίω 170 (σημ. 97)

            αντιδιαστολή με εθνικό αίσθημα και φιλοπατρία 273 (σημ. 41)

            διεθνοεθνικισμός μόνος εθνικισμός και αναλυτές με τρικυμία εν κρανίω 170 (σημ. 97)

Εθνικό κρατικό γίγνεσθαι, υπαρξιακός πυρήνας 214

Εθνικό συμφέρον,

            αίτια πολέμου και επιβίωση ως έσχατη λογική 210 (σημ. 146)

            αντιηγεμονική αντίληψη κατά Morgenthau 462

            διαμορφωτικοί παράγοντες 102-3

            διεύρυνση ισχύος, άνιση ανάπτυξη, διλήμματα ασφαλείας 185 (σημ. 114)

            εθνική ισχύς 209 (σημ. 144)

            επιβίωσης και ρεαλιστική θεωρία 360 κ.ε.

            θεσμός ελευθερίας έθνους-κράτους 29 (σημ. 18)

            κοινωνικοπολιτικά προσδιορισμένο 121

            οδηγητήριο νήμα εξωτερικής πολιτικής 210

            στρατηγική ανάλυση 602 κ.ε.

            συλλογική ελευθερία 607

            συναρτήσεις με οικουμενικές διακηρύξεις 233

Εθνικό-κρατικό γεγονός,

            αξιώσεις συλλογικής ελευθερίας 59 (σημ. 49)

            διακριτή πολιτική κοινωνία 94

            μη αναστρέψιμο γεγονός και οι διεθνείς σχέσεις 148

            πολιτική φιλοσοφία διεθνών σχέσεων 147 κ.ε.

            χαρακτηριστικά 94-5

Εθνικό-κρατικό γίγνεσθαι,

            αντίδραση στο Ρωμαιοκαθολικό εξομοιωτικό δόγμα 226-7

            αντι-ηγεμονική – ηγεμονική μετεξέλιξη ευρωπαϊκών κοινωνιών 235 κ.ε.

            ερήμην νεωτερικών θεωριών 228-9

            ερήμην φυσιοκρατικών και θεοκρατικών δογμάτων 228-9

            περιεχόμενο προγραμμάτων σπουδών 76 (σημ. 67)

            συνύφανση αξιώσεων ελευθερίας και εθνικής ανεξαρτησίας 133 κ.ε.

            Υπαρκτική ταυτότητα ανόμοια και ανεπανάληπτη 132 κ.ε.

Εθνικό-κρατικό κοινωνικοπολιτικό γεγονός,

            διεθνής αναρχία 324

            νομιμοποιεί ηθικά κριτήρια 149

            αφετηρία και πορεία 206 κ.ε.

Έθνος-κράτος, βλ. επίσης εθνική-κρατική δομή

            αριστοτελική έννοια του κοινωνείν και αληθεύειν 205 (σημ. 139)

            μη ηγεμονικό, θεσμός συλλογικής ελευθερίας 28

            βάση λειτουργίας διεθνών θεσμών 81 (σημ. 72)

            ενισχύθηκε στην ΕΕ 625

            θεσμός ελευθερίας ,28,29,136,142,267,273 (σημ. 41),532,572

            ιστορική αποστολή και άσκηση βίας 96 κ.ε.

            κλασική Πόλη-αντιηγεμονικός χαρακτήρας 264

            κοινωνικοπολιτικό γεγονός και επίπεδα ανάλυσης 80

            ορισμός ως θεσμός ελευθερίας 222

            σύμφωνα με την νεότερη λαϊκή του μορφή 301 (σημ. 4)

Εθνοτικές ομάδες, απόσχιση, τάξη και δικαιοσύνη 480

Ειρήνη και σταθερότητα,

            αίτια πολέμου 114

            διαμορφωτικά κριτήρια 117

Ειρηνιστές-κοσμοπολίτες, λάθος ανάλυσης του διεθνούς συστήματος 189

Εκλεκτορικά σώματα, εκλογές καθηγητών

            αιτιολογήσεις ως ακαδημαϊκό ζήτημα 653 κ.ε.

            ακόμη και… Πάπα 641

            άλλα τμήματα κοινωνικού επιστητού 636 κ.ε.

            αξιοκρατικά κριτήρια 651 κ.ε.

            αξιολογητές, κρίσεις και αριθμομηχανές 482-3 (σημ. 8)

            αριθμομηχανές 401,413

            αριθμομηχανές και παραπομπές 451

            αρμοδιότητα εκλεκτόρων 547

            ασφαλιστικές δικλίδες ποιοτικών προδιαγραφών 414

            αυτοδύναμη επιστημονική κρίση 644

            αυτοδύναμη κρίση επιστημονικού περιεχομένου 413

            βιβλιοκριτικές 412-3

            γνωστά και οικουμενικά φαινόμενα 640

            δεοντολογικές στάσεις ως προς αρμοδιότητα 401

            διαπροσωπικές σχέσεις 652

            διεθνείς σπουδές και πανεπιστημιακά τμήματα 633 κ.ε.

            εκλέκτορες άλλων τμημάτων 653

            έλλειμμα επιστημονικής αυτοπεποίθησης 75 (σημ. 64)

            ενδείξεις έσχατης κατάντιας 641 κ.ε.

            επιστημονική αυτοδυναμία 651-2

            ζητήματα αρμοδιότητας 637 (σημ. 92)

            ιδεολογικές συγγένειες 656

            κακόγουστες ταξινομήσεις 413

            κορυφαίο γεγονός 651 κ.ε.

            κρίσιμα ερωτήματα 450-1

            μελέτη των διεθνών σπουδών 390

            ομοϊδεάτες 413

            παραδείγματα προς αποφυγή 644

            ποικίλοι παράγοντες 648 (σημ. 123)

            ποικιλόμορφες συνθέσεις 645 κ.ε.

            ποιοτικές προδιαγραφές 548

            προδιαγραφές εκλεκτόρων 640 κ.ε.

            προσκλήσεις άλλων τμημάτων 653

            προσφυγές στο Συμβούλιο Επικρατείας 640

            ρόλος στην ποιοτική αναβάθμιση επιστημονικής ανάλυσης 349 (σημ. 26)

            σημασία για προδιαγραφές διεθνών σπουδών 50

            σύνδρομο παραπομπών και ξενόγλωσσων δημοσιεύσεων 75 (σημ. 64)

            τεκμήριο επιστημονικής αρμοδιότητας 413

            τμήματα διεθνών σπουδών 638 κ.ε.,640 κ.ε.

            υπέρτατη σημασία αξιοκρατικών κρίσεων 644 κ.ε.

Ελευθερία, συλλογική ελευθερία, αξίωση συλλογικής ελευθερίας, αξίωση συλλογικής ελευθερίας-κυριαρχίας

            άγνωστα τα αίτια εκδήλωσής της 124-5 (σημ. 21-4)

            αγώνας ανεξαρτησίας ελλήνων 217

            αγώνες ανεξαρτησίας και χαρακτηρισμοί 216

            αίτια πολέμου και ηγεμονισμός 167

            αιτιώδης σχέση με ηθικοκανονιστικές δομές 199

            αναγωγή στις διεθνείς σχέσεις 132

            ανάλυση διεθνών σχέσεων 29,234

            ανεξαρτησία και συνέπειες παράκαμψής της 84

            ανέφικτη παγκόσμια 605

            αντιηγεμονική – ηγεμονική μετεξέλιξη ευρωπαϊκών κοινωνιών 235 (σημ. 3)

            αντιηγεμονικός χαρακτήρας 263 κ.ε.

            αντιθετική σχέση με αξίωση παγκόσμιας ενότητας 288 κ.ε.

            αντίπαλοί της 200 (σημ. 134)

            αντίπαλοί της στο επίπεδο της ανάλυσης 80 (σημ. 70)

            αντίστοιχο ατομικής στις διακρατικές σχέσεις 95

            αξιακά μεγέθη και οντολογικό περιεχόμενο 129

            αξιακές προεκτάσεις της 131

            αξιώσεις πολιτικής κυριαρχίας και δυναμικοί αποχωρισμοί 127

            αξίωση διαμορφωτική του ιστορικού γίγνεσθαι 128

            αξίωση οντολογικού περιεχομένου 128

            απροσδιόριστα σύμφυτα γνωρίσματα της ανθρώπινης ύπαρξης 130

            ασύμβατη με ηγεμονισμό 419

            ασυμβατότητα εξομοιωτικών δογμάτων 120

            αυτόχθονες Βορείου Αμερικής 126 (σημ. 25)

            βαθύτερες διαμορφωτικές δυνάμεις 230 κ.ε.

            βαθύτερη διαμορφωτική δύναμη διακρατικού γίγνεσθαι 147,243

            γενεσιουργός ηθικοκανονιστικών δομών 200

            Γιανναράς 26(σημ. 15),50 (σημ.36),130,176,224   

            δεν εκδηλώνεται παγκόσμια 129

            διαλεκτική σχέση με πολιτική κυριαρχία 241

            διαμόρφωση ηθικών κριτηρίων εξωτερικής πολιτικής 107

            διαμορφωτικές αιτιώδεις σχέσεις και ηθικοκανονιστικές δομές197

            διαμορφωτικές δυνάμεις της ιστορίας 114,371

            διαμορφωτικές της πολιτικής κυριαρχίας 117

            διαμορφωτική Διεθνούς Δέοντος 198-9

            διαμορφωτική διεθνούς οντολογικού γίγνεσθαι 69

            διαμορφωτική δύναμη 564 κ.ε.

            διαμορφωτική ηθικής και εθνικού-κρατικού γίγνεσθαι 171 κ.ε.

            διαμορφωτική σημασία 255 κ.ε.,373

            διαμορφωτική συλλογικών οντοτήτων 69

            διαμορφωτικής σημασίας για εθνικό-κρατικό γίγνεσθαι 300 κ.ε.

            διαμορφωτικοί παράγοντες διεθνούς συστήματος 123-4

            διαπάλη με ηγεμονισμό 128 (σημ. 32),12-8,263 κ.ε.

            διεθνείς θεσμοί και διεθνές δίκαιο 78

            διεθνείς σπουδές ασύμβατες με ελευθερία 165

            Διεθνές Δέον 93

            Διεθνές Δέον και πολιτική κυριαρχία

            διεθνισμός-κοσμοπολιτισμός vs εθνική-κρατική δομή 238 κ.ε.

            διεθνιστικοί-κοσμοπολίτικοι παραλογισμοί 118

            διεθνολογική τσαρλατανιά 49,53

            δικαιοσύνη και διεθνείς επεμβάσεις 500

            δυναμική λόγω λαϊκής κυριαρχίας 228-9

            εγκαθιδρύει θεμελιώδες υπόβαθρο και πολιτική κυριαρχία 314 κ.ε.

            εθνική ανεξαρτησία μη ηγεμονικών κρατών ως οντολογικό κατηγόρημα 135-6

            εθνική-κρατική διαμόρφωση 230 κ.ε.

            εθνικό-κρατικό οντολογικό γίγνεσθαι, αφετηρία και πορεία 206 κ.ε.

            εκλογικεύσεις και λάνθασμένες αναλύσεις Στέλιου Ράμφου 431-2 (σημ. 59)

            ελευθερία αντίθετο αναγκαιότητας (Χρήστος Γιανναράς) 130

            ελευθερία, αντίστοιχο κρατών στις διεθνείς σχέσεις 95

            ελευθερία, Γιανναράς Χρ. 50 (σημ. 36)

            ελευθερία, εθνική-κρατική vs παγκόσμια και ενδιάμεσες αποχρώσεις 244

            ελευθερία, εθνική-κρατική δομή 72

            ελευθερία, εθνικό-κρατικό γεγονός 59 (σημ. 49)

            εξομοιωτικά δόγματα ασύμβατα 232-3

            εξομοιωτικά δόγματα: συνέπειες ανεξαρτήτως προθέσεων 232-3

            εξομοιωτικά θεωρήματα ασύμβατα 223 κ.ε.

            επέμβαση και εξομοιωτικές παραδοχές 486

            επίπεδο διεθνών σπουδών 578

            εσωτερική και εξωτερική κυριαρχία 164

            ετερόκλητοι πρωτεργάτες 124 (σημ. 21-4)

            εχθροί της και αξιολογική ουδετερότητα 109

            ηθικά κριτήρια και εξομοιωτικές λογικές 444

            ηθικές διαμορφώσεις και κοινωνικοπολιτικά γεγονότα 120

            ηθική και εξωτερική πολιτική 604

            ηθικοκανονιστική διαμόρφωση 59 (σημ. 49),188,222,314,534 κ.ε.

            θεμέλιο Υπαρκτικής κοινωνικής ετερότητας 132 κ.ε.

            θεμελιώδης για θεωρία διεθνών σχέσεων 418

            θεμελιώδης και διαμορφωτική στάση 129 κ.ε.

            θεσμός ελευθερίας η εθνική-κρατική δομής 80

            θεωρίες κοινωνικού επιστητού 274 κ.ε.

            Θουκυδίδης: όσοι διατηρούν την ελευθερία τους το χρωστούν στη δύναμή τους 154

            ισορροπία δυνάμεων 118

            ιστορικό πλαίσιο 247 κ.ε.256 κ.ε.

            κανονιστικές δομές, μορφή και περιεχόμενο 71

            καντιανές θεωρήσεις 136

            κάποιοι αισθάνονται ένοχα που είναι ελεύθεροι 216

            καταστατικός χαρακτήρας 213 κ.ε.

            κλασική εποχή 260 κ.ε.

            κοινωνικοπολιτικά γεγονότα ενδοκρατικά και διακρατικά 95

            κοινωνικοπολιτική ηθική 173

            κοσμοθεωρητικές διακυμάνσεις 86

            κοσμοθεωρητικές κατασκευές και ηθικοκανονιστικά συστήματα 66

            κοσμοθεωρητική ετερότητα 491

            κοσμοθεωρητικός και κοινωνικοπολιτισμός κατακερματισμός 102 κ.ε.

            κύριος διαμορφωτής διεθνούς συστήματος 505

            λάθος αίτημα η ελευθερία 158

            μετάβαση από νεότερα χρόνια στην ύστερη εποχή 275 κ.ε.

            μεταγενέστερες πολεμικές ιδιότητες 133

            μεταφυσικά προσδιορισμένοι σκοποί 53 (σημ. 40)

            μεταψυχροπολεμική εποχή και ανάλυση διεθνών σχέσεων 478

            μορφή του διεθνούς συστήματος 43-4

            μορφική ομοιότητα αξιώσεων ανεξαρτησίας και διαφορετικό περιεχόμενο 133

            μορφική ομοιότητα αξιώσεων ελευθερίας 129

            ΟΗΕ, ερμηνείες άρθρου 2 και κεφ. 7 489 κ.ε.

            οντολογικό κατηγόρημα 126,196

            οντολογικό περιεχόμενο και ενδοκρατική αυτοδιάθεση 152

            οντολογικού περιεχομένου 224

            οντολογικού περιεχομένου και σύμφυτες ανθρώπινης ύπαρξης 218

            ορισμός ως συλλογική αξίωση 124 κ.ε.

            πάντα κατά δυναστικών εξομοιωτικών δυνάμεων 201

            παράγοντες και κριτήρια διασφάλισης 121

            Παραδοσιακό Παράδειγμα 91,588

            πολέμιοι στο επίπεδο των διεθνών σπουδών 403,456 (σημ. 86)

            πολιτικός πολιτισμός διεθνών σχέσεων 423

            προηγούνται και διαμορφώνουν τις ηθικοκανονιστικές δομές 128-9,199,223

            προσαρμογή φιλοσοφικών εννοιών και ορισμός 199

            προσδιοριστική Παραδοσιακού Παραδείγματος 333-4

            προϋποθέσεις επιτυχίας 127 (σημ. 27)

            προϋπόθεση συλλογικού κατ’ αλήθειαν βίου 134

            ρόλος των διεθνολόγων 35

            στάσεις στην κλασική εποχή 266

            στρατηγικές αναγκαιότητες, σχέδιο Αναν 39

            στρατηγική ανάλυση 603

            συλλογικές αξιώσεις, Κύπρος και ανάλυση διεθνών σχέσεων 57 (σημ. 46)

            συλλογική ελευθερία και οι αντίπαλοί της 57 (σημ. 57)

            συμφέρον επιβίωσης 461

            συναρτάται με την κοσμοθεωρητική και ηθικοκανονιστική δομή κόσμου 318

            συνάρτηση με λαϊκή κυριαρχία 226 κ.ε.

            συντριβή αυτοκρατοριών ως διυποκειμενική εμπειρία 272

            συνύφανση Όντος και Δέοντος 145 κ.ε.,196-7

            σχέδιο Αναν και μεταφυσικά προσδιορισμένη μεταεθνική εποχή 148 (σημ. 61)

            τραγικές διενέξεις 131

            τρόπος υπάρξεως (Χρήστος Γιανναράς) 130 (σημ. 35)

            Υπαρκτική ετερότητα και κανονιστικές δομές 157

            Υπαρκτική ετερότητα και κανονιστική σκέψη 62

            Υπαρκτική ταυτότητα ανόμοια και ανεπανάληπτη 132 κ.ε.

            υπαρξιακός πυρήνας εθνικού-κρατικού γίγνεσθαι 214

            υπονομευτικές στοχαστικές δραστηριότητες 24 (σημ. 21-4)

            φιλοσοφική έννοια και προσαρμογή στις διεθνείς σχέσεις 199

            φυσική αναγκαιότητα 130

Ελλάδα,

            αγώνας ανεξαρτησίας του 1821 218, 206 (σημ. 141)

            αγωνιστές που ξαφνικά φόρεσαν τσαρούχια 219

            ανάλυση διεθνών σχέσεων 43

            ανάλυση διεθνών σχέσεων: προσαρμοστικότητα και ρευστότητα 527

            ανθρωποφάγοι: επίπεδο επιστημονικών συζητήσεων στην Ελλάδα 321-3 (σημ. 1)

            αξίωση ανεξαρτησίας-ελευθερίας 205

            απουσία διεθνολογικής κοινότητας 635 κ.ε.

            απουσία κουλτούρας διεθνών σπουδών 594 (σημ. 14)

            αστεϊσμοί αντί επιστημονικής ανάλυσης 647

            δημόσιος διάλογος 511

            δημόσιος διάλογος και ανάλυση διεθνούς πολιτκής 225 (σημ. 165)

            διαμάχη αναγραφής θρησκεύματος στις ταυτότητες 68-9

            διεθνείς σπουδές 33,43

            διεθνείς σπουδές και θεωρητικές τάσεις διεθνώς 450-1

            διεθνείς σπουδές σύγκριση με άλλα κράτη 35

            διεθνιστικά-κοσμοπολίτικα σύνδρομα 43

            διεθνολογική ανάλυση 646 κ.ε.

            έθνος-κράτος αναλώσιμο, αντιμιλιταρισμός και Ένοπλες Δυνάμεις 680

            έλλειμμα επιστημονικών ελέγχων 646

            Ένοπλες Δυνάμεις και αντιμιλιταρισμός 679

            επεκτατική στο Αιγαίο 138 (σημ. 48),482 (σημ. 7)

            επέμβαση κατά Σερβίας και αιτιολογήσεις στάσεων 186 (σημ. 115)

            επιστημονικά σφάλματα, μεταψυχροπολεμική εποχή 476-7 (σημ. 1)

            κανονιστική σκέψη και εξωτερική πολιτική 526

            κανονιστική σκέψη νεότερων διεθνολόγων 405 (σημ. 26)

            κηρύγματα υπέρ νεοφιλελεύθερων θεωρημάτων 422 (σημ. 44)

            κριτικοί κονστρουκτιβιστές 420-1 (σημ. 41)

            μέλλον ενός διεθνολόγου 648

            μεταπρατικά αναμασήματα 636

            μεταπρατικά αναμασήματα νεοφιλελεύθερων 349

            νεοφιλελεύθερα ιδεολογήματα 14 (σημ. 14),418

            νεοφιλελεύθεροι και μαλακή ισχύς 398-9 (σημ. 21)

            πανεπιστημιακά δρώμενα 401

            πανεπιστημιακή μόρφωση και διεθνείς σπουδές 196

            παρακμιακές τάσεις νεοφιλελεύθερης κλίσης 398 κ.ε.

            πίστη στην πατρίδα ανεξάρτητα καθεστώτος 220

            προτάσεις πολιτικής και ανάλυση διεθνών σχέσεων190 (σημ. 121)

            στοχαστές υπέρ κατευνασμού 525

            στρατευμένες δραστηριότητες επιστημόνων 404 κ.ε.

            στρατηγική ανάλυση και εθνική επιβίωση 613

            συλλογική αξίωση ελευθερίας 124 (σημ. 21-4)

            Τενεκίδης και διεθνείς σπουδές 634 κ.ε.

            Τμήμα Διεθνών και Ευρωπαϊκών Σπουδών Παντείου Πανεπιστημίου 591

            τυπική ανάλυση διεθνών σχέσεων 525 (σημ. 60)

Ενδοκρατική τάξη, νομιμοποιητικό πλαίσιο 100

Ενδοκρατική τάξη-δικαιοσύνη, επιστημονική μελέτη διεθνών σχέσεων 36

Ενδοκρατική-διακρατική τάξη,

            ασυμφωνία παραδοχών 459

            διεθνείς σπουδές 576 κ.ε.

            επέμβαση και αιτιολογήσεις 489

            ηγεμονισμός και μαρξιστική ανάλυση 375

            νομικοί-διεθνολόγοι 601

            συγκρίσεις και συναρτήσεις 335-6,494,534 κ.ε.

            σύγκριση και διεθνείς σπουδές 79 κ.ε.

Ένοπλες Δυνάμεις,

            αποστολή και ρόλος 681 κ.ε.

            διεθνείς σπουδές 19,677 κ.ε.

            διεθνείς σπουδές, ενδεικτικές θεματικές διατριβών 694

            διεθνείς σπουδές, ενδεικτικές θεματικές μαθημάτων 690 κ.ε.

            διεθνές σύστημα, ρόλος και αποστολή 683 κ.ε.

            εθνικό συμφέρον 682

            επαγγελματικός προσανατολισμός 587

            Κλαουζεβιτσιανές θεωρήσεις 680 κ.ε.

            κοινωνικοπολιτικοί σκοποί 681

            μη ηγεμονικού κράτους 678

            οφείλονται στην ύπαρξη αιτίων πολέμου 209

            παραγωγικές σχολές και διεθνείς σπουδές 685 κ.ε.

            στρατιωτική διπλωματία 684

            συλλογική ελευθερία, ρόλος 679

Εξαπάτηση, κίνδυνος στο διεθνές σύστημα 576 (σημ. 1)

Εξομοιωτικά δόγματα, βλ. επίσης διεθνισμός-κοσμοπολιτισμός και επαναστατισμός

            αναιρετικά της συλλογικής ελευθερίας 134-5

            ανάλυση John Rawls 451-2,453

            ανάλυση διεθνών σχέσεων 123 (σημ. 20),232,92-3

            ανθρώπινη ετερότητα: παρωπίδες 365

            ανίατη στοχαστική ασθένεια 340-1

            αντιβαίνουν με διεθνές δίκαιο 310

            αντιβαίνουν οντολογικά χαρακτηριστικά διεθνούς συστήματος 223 κ.ε.

            ασυμβατότητα με συλλογική ελευθερία 120

            διαλεκτική σχέση ηθικοκανονιστικών δομών εθνικών-κρατικών με παγκόσμιες 241

            διαφθορά διεθνών σπουδών 326

            διεθνείς σπουδές, 60 κ.ε.

            διεθνοεθνικιστικές στάσεις 319

            εθνικισμός και αναλυτές με τρικυμία εν κρανίω 170 (σημ. 97)

            εθνικό-κρατικό γίγνεσθαι 226-7

            έλλειμμα απαντήσεων για κοινωνικοπολιτικό γεγονός 242-3 (σημ. 12)

            ενδοκρατική και διακρατική τάξη 79 κ.ε.

            εξαιρούνται από την επιστημονική μελέτη των διεθνών σχέσεων 167

            επιστημονικά σφάλματα 374-5,485

            εταιρικές θεωρήσεις και πολιτικές συνέπειες 111 (σημ. 5)

            ηθική και διεθνείς σχέσεις 150-1

            ηθικοκανονιστική ενότητα 325

            θέση στην θεωρία διεθνών σχέσεων 324-5

            θεωρήσεις Carr, Morgenthau 115 (σημ. 7)

            θεωρία διεθνών σχέσεων 343 (σημ. 22)

            ίσαμε τις ακραίες συνέπειες 279

            ιστορικά αίτια 141

            κανονιστική σκέψη 141

            κρίσιμα ερωτήματα για μια παγκόσμια κανονιστική δομή 239

            μεταφυσικά προσδιορισμένη ηθική 174

            μορφικά ίδια διαφορές μόνο στο περιεχόμενο 314

            ΟΗΕ, ερμηνείες άρθρου 2 και κεφ. 7 487 κ.ε.

            ορθολογισμός-ανορθολογισμός στις διεθνείς σχέσεις 211-2

            ποικίλες εκδοχές και ερωτήματα 119-20

            πολιτική θεολογία και θεολογία 110

            προθέσεις και συνέπειες 169 (σημ. 95)

            ρατσισμός σύμφυτος 232

            ρατσιστικές αιτιολογήσεις 444

            στρατηγική ανάλυση 605

            συνέπειες ανεξαρτήτως προθέσεων 232-3

            το ζήτημα δεν είναι η βαθμίδα αλλά η αρχή 485 κ.ε.

            τρις κατηγορίες και επιστημονικά σφάλματα 189-90

            Υπαρκτική ετερότητα και ορθολογισμός 112

            φασισμός διεθνών σχέσεων 29

            φασιστοειδείς μεταφυσικές κατασκευές 218

Εξωελληνική νοοτροπία, Ανδρέας Παπανδρέου 43

Επαγγελματικός προσανατολισμός,

            διεθνών σπουδών 579 κ.ε.,583 κ.ε.

            επιστημονικές προδιαγραφές πανεπιστημιακής μόρφωσης 195

            πιθανά επαγγέλματα 587

            σπουδές στο εξωτερικό και διδακτορικά 674 κ.ε.

Επαναστατισμός, Επαναστατισμός, βλ. επίσης Εξομοιωτικά δόγματα

            αίτια πολέμου και ηθική εξωτερικής πολιτικής 107

            ασύμβατος με επιστημονική μελέτη των διεθνών σχέσεων 231

΅           δικαιοσύνη και ηγεμονικός ανταγωνισμός 105

            επιστημονικά σφάλματα 296

            ηγεμονικές αξιώσεις ΗΠΑ 195

            ηθική και διεθνείς σχέσεις 151

            Καντ 324

            ισορροπία δυνάμεων και συλλογική ελευθερία 119

            μεταγενέστεοι καντιανοί 398 (σημ. 19)

            ορθολογισμός-ανορθολογισμός στις διεθνείς σχέσεις 211-3

            τάξη-δικαιοσύνη παγκόσμια 204

            υπονόμευση διεθνούς δικαίου 310

            εξαιρούνται από την επιστημονική μελέτη των διεθνών σχέσεων 167

Επεμβάσεις, βλ. επίσης Διεθνής επέμβαση

            John Rawls, Το Δίκαιο των Λαών 472 κ.ε.

            αναλυτές διεθνών σχέσεων 26 (σημ. 14)

            διεθνολογική τσαρλατανιά και αιτιολογήσεις 54 (σημ. 41)

            ενθάρρυνση καταχρήσεων λόγω λανθασμένων αναλύσεων 194

            ηγεμονικές και αντίθετες συλλογικής ελευθερίας 164

            αιτιολογήσεις και επίπεδα ανάλυσης 489

            αναδιανεμητικές συνέπειες 417 (σημ. 34)

            αποστολή ΟΗΕ διαφύλαξη εθνικής-κρατικής δομής 113 (σημ. 6)

            ασύμβατη με πολιτικό πολιτισμό διεθνών σχέσεων 487

            Γιουγκοσλαβία-Σομαλία 98-9 (σημ. 93)

            δημοκρατία και πόλεμος 444

            διεθνείς θεσμοί και εξομοιωτικές παραδοχές 486

            διεθνές δίκαιο και νομοτεχνικές θεωρήσεις 202

            διεθνής επέμβαση, δικαιοσύνη και ηθικοφιλοσοφική ενότητα 104

            επίπεδα ανάλυσης και ηθικοπρακτικές πτυχές 335-6

            ζήτημα όχι βαθμίδας αλλά αρχής 485 κ.ε.

            ηγεμονικές εκλογικεύσεις 153 (σημ. 71)

            θεώρηση Bull περί διεθνούς δικαιοσύνης 465 κ.ε.

            θεωρητικά ανυποψίαστες ομάδες 189

            Καντ ήταν εναντίον 458

            ΟΗΕ και νομιμοποιητικές πτυχές 97-8

            ΟΗΕ στη μεταψυχροπολεμική εποχή 312 (σημ. 21)

            σκοποί, μέσα και διεθνείς θεσμοί 531 κ.ε.

            στάσεις που ενθάρρυναν πόλεμο κατά Ιράκ το 2003 317 (σημ. 26)

            στρατηγική ανάλυση και Κλάουζεβιτς 603

Επιβίωση, εθνικό συμφέρον και έσχατες λογικές 210 (σημ. 146)

Επίλυση διενέξεων, μαγικές θεωρήσεις για εύκολες λύσεις 456

Επίλυση συγκρούσεων, πολιτικά στρατευμένες αναλύσεις 404 (26),413

Επίπεδα ανάλυσης,

            ανάλυση διεθνών σχέσεων 79 κ.ε.

            ασυμφωνία παραδοχών 459

            διεθνείς σπουδές 576 κ.ε.

            διεθνείς σπουδές και πανεπιστημιακά τμήματα 78

            ενδοκρατική-διακρατική και ηγεμονισμός 203

            ενδοκρατικό-διακρατικό σύγκριση 79 κ.ε.,100 κ.ε.

            ηθική και συγκρίσεις-συναρτήσεις 161-2

            κοινωνικοπολιτικό γεγονός 94-5

            συναρτήσεις και συγκρίσεις 335-6

            σχηματικός πίνακας 101

Επιστήμη,

            αέναη αναμέτρηση με φασιστοειδείς αντιλήψεις 81 (σημ. 72)

            γνώμη και γνώση 54 κ.ε.

            δεν είναι ζήτημα γούστου 664

            δεοντολογικά ζητήματα 49-50

            δεοντολογικά ζητήματα διεθνών σχέσεων 50 (σημ. 39)

            επιστημονικοί και κοινωνικοπολιτικοί έλεγχοι 117

            επιστημονικοί και κοινωνικοπολιτικοί έλεγχοι 117,293,429

            κοινωνία στερείται μέσων επιστημονικών ελέγχων 217 (σημ. 155)

            κριτικές και δεοντολογικά ζητήματα 50 (σημ. 36)

            ορισμός 31-2

            συμβατικά μεγάλοι φιλόσοφοι 53 (40)

            συμβατικοί και ουσιαστικοί τίτλοι 51-2 (σημ. 39)

            τσαρλατανιά 49-50

Επιστημολογικά ζητήματα,

            ανάλυση εξωτερικής πολιτικής 46

            αξιολογική ελευθερία και οι εχθροί της 109-10 (σημ. 2)

            ακατονόμαστες πηγές 49

Επιστημονικά περιοδικά,

            αξιολογητές και εκλογές καθηγητών 636

            αξιολογητές και κρίσεις καθηγητών 652

            αξιολογητές, κρίσεις, αριθμομηχανές και εκλεκτορικά 482-3 (σημ. 8),641

            αξιολογητών 401

            αξιολογητών εκλεκτορικά σώματα 413

            αξιολογητών και εκλεκτορικά σώματα 427

            εκλογές καθηγητών 451

            μεταμφιεσμένης προπαγάνδας 642

Επιστημονικά σφάλματα,

            John Rawls, Το Δίκαιο των Λαών 463 κ.ε.

            αίτια 24,26

            διάκριση ενδοκρατικού-διακρατικού ηγεμονισμού 203

            διεθνείς σπουδές και εξομοιωτικά δόγματα 59 (σημ. 49)

            διεθνιστικά-κοσμοπολίτικα δόγματα 342

            δικαιοσύνη παγκόσμια και εθνική-κρατική 105

            εκτιμήσεις περί κυριαρχίας και εθνικισμού 273-4

            εξαίρεση Παναγιώτη Κονδύλη 555

            εξομοιωτικά δόγματα 60,445

            εξομοιωτικές θεωρήσεις 93

            εξομοιωτικές λογικές 296

            επεμβάσεις και νομοτεχνικές εκτιμήσεις 191

            επιμιξία αντιθετικών θεωρήσεων περί ηθικής 150

            επίπεδα ανάλυσης 81,85

            ηθικοκανονιστική ετερότητα και ιδεολογικά δόγματα 187 κ.ε.

            θωρήσεις περί ηθικής στις διεθνείς σχέσεις 150-1

            Μαρξ, Λένιν, Χάμπερμας 234

             μεταψυχροπολεμική εποχή 476-7 (σημ. 1)

            μυωπία όσον αφορά την κοινωνικοπολιτική και κοσμοθεωρητική ετερότητα 212 (σημ. 149)

            συλλογική ελευθερία και ετερότητα 373

Επιστημονική αλητεία, επιστημονικός όχλος 88

Επιστημονική ανάλυση διεθνών σχέσεων, πρωτίστως αξιολογική ελευθερία 108

Επιστημονική αυτοδυναμία, εκλεκτορικών σωμάτων 651-2

Επιστημονική δεοντολογία, αξιολογητές, κρίσεις, αριθμομηχανές και εκλεκτορικά 482 (σημ. 8)

Επιστημονική μελέτη διεθνών σχέσεων, βλ. επίσης Διεθνείς σπουδές και Ανάλυση διεθνών σχέσεων

            αιχμή συζητήσεων 388-9

            αντικείμενο και περιεχόμενο 425 κ.ε.,574 κ.ε.,584

            γνωσιολογία νεότερων χρόνων 291 κ.ε.

            ζητήματα αξιοπρέπειας και δεοντολογίας 550-1

            θανάσιμοι αντίπαλοι 158

            καθαυτό επιστημονικό περιεχόμενο 414

            κίνδυνοι για ανυποψίαστους αναγνώστες 406

            οντολογικά χαρακτηριστικά διεθνούς συστήματος 234

            πρόκληση διεθνών σπουδών 578

            προσανατολισμοί 155

            σύγκριση επιπέδων ανάλυσης 36

Επιστημονικό κουτόχορτο, σχέδιο Ανάν και στρατευμένοι διανοούμενοι 404-5 (σημ. 26)

Επιστημονικοί έλεγχοι,

            Ελλάδα και άλλα κράτη 35

            επιστημονική οχλαγωγία 87

            περιοδικά αξιολογητών 41 (σημ. 28)

Επιστημονικοί συμβιβασμοί και προτάσεις πολιτικής 190 (σημ. 120)

Επιστημονικός όχλος 83

            επιστημονικοί έλεγχοι 85

Έρασμος 340

Εταιρική αντίληψη,

            ευρωπαϊκή ολοκλήρωση 176 (σημ. 103)

            σοβιετικό κράτος 84 (σημ. 77)

            ηθική και πολιτική οργάνωση 176-7

            κοινωνικοπολιτικά προσδιορισμένοι σκοποί και ολοκληρωτικές λογικές 110-1

            μεταφυσικές κατασκευές 96

Ετερότητα κοινωνιών,

            θεμελιώδης ανάλυση Θουκυδίδη 355 κ.ε.

            βαθύτερα αίτια κοινωνικοπολιτικής ετερότητας 128-30,131

Ευρωπαϊκές σπουδές,

            διολίσθηση προς παρακμιακές κατευθύνσεις 631-2

            ερήμην ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης 629

            ολισθηρό γνωστικό πεδίο 619 κ.ε.

            Τμήματος Διεθνών Σπουδών Παντείου Πανεπιστημίου 667

Ευρωπαϊκή Ένωση,

            βασικές αρχές λειτουργίας 162 (σημ. 88)

            διεθνείς σπουδές 593 κ.ε

            εξέλιξη εγχειρήματος 622 κ.ε.

            εταιρική αντίληψη 176 (σημ. 103)

            ευρωπαϊκές σπουδές ερήμην 629

            ευρωπαϊκό παράδοξο 626

            θέση έθνους-κράτους 625

            Ιράκ πόλεμος 2003 στάσεις και συμπεριφορές 529

            Ιράκ πόλεμος του 2003 194,315-6 (σημ. 24),316

            κατά Bull 626 (σημ. 71)

            μαγικές θεωρήσεις για αυτόματη ενοποίηση 456

            μορφή και χαρακτήρας 632-3

            μορφή κανονιστικών δομών 71

            παραδοχές για εθνική-κρατική δομή 187-8

            φυσιογνωμία και ιστορικά δρώμενα 624 κ.ε.

Εφιάλτες, αγώνες ελευθερίας 219

Εφιάλτες-Ιούδες, διεθνές σχέσεις 156 (σημ. 78)

Εχθρότητα,

            αυξομειώσεις στη βάση συμφερόντων διεθνούς πολιτικής 206

            διακρατική στη φάση αγώνων ανεξαρτησίας και επιβίωσης 205

            ιδιομορφία εχθρότητας στις διεθνείς σχέσεις 211

            ορθολογισμός-ανορθολογισμός στις διεθνείς σχέσεις 211-2

            ανατροφοδότηση διακρατικά λόγω άνισης ανάπτυξης 207

Ηγεμονικά ιδεολογήματα, νεοφιλελεύθεροι 419

Ηγεμονικά συμφέροντα, φασιστοειδή θεωρήματα 80

Ηγεμονικές αξιώσεις, εθνική-κρατική δομή και διεθνής τάξη 289

Ηγεμονικές εκλογικεύσεις, ασυμβατότητα με Παραδοσιακό Παράδειγμα 73

Ηγεμονικές συγκρούσεις, περιεχόμενο προγραμμάτων σπουδών 76 (σημ. 67)

Ηγεμονική αναγκαιότητα, σχέδιο Αναν και Στέλιος Ράμφος 190 (σημ. 121)

Ηγεμονική βία, παράνομος και ανήθικος χαρακτήρας 493 κ.ε.

Ηγεμονισμός,

            αιμοβόροι ηγεμονικοί σκοποί 155-6

            αιτιολογήσεις επεμβάσεων 203

            ακταρμάς εκλογικεύσεων νεροκουβαλητών ηγεμονισμού 194

            αμφισβήτηση διεθνών ηθικοκανονιστικών δομών 314

            ανελεύθερες αξιώσεις 136

            άνιση ανάπτυξη και αίτια πολέμου 117

            άνιση ανάπτυξη στην κλασική εποχή 268

            ανταγωνισμοί και αίτια πολέμου 105

            αντιδιαστολή με εθνικό συμφέρον μη ηγεμονικού κράτους 121

            αντιηγεμονική – ηγεμονική μετεξέλιξη ευρωπαϊκών κοινωνιών 235 κ.ε.

            αντιηγεμονική αποστολή διεθνών θεσμών 120

            αντίθετος με αξιώσεις ελευθερίας-ανεξαρτησίας 133 (σημ. 39)

            αξιώσεις απόσχισης 137 (σημ. 44)

            αξιώσεις ηγεμονισμού vs αξιώσεις ανεξαρτησίας 138

            αποσπάσματα διαλόγου Μηλίων-Αθηναίων 261-2 (σημ. 34)

            ασύμβατος με συλλογική ελευθερία 419

            ασύμβατος με Υπαρκτική κοινωνική ετερότητα 133 (σημ. 39)

            βία και διεθνείς θεσμοί 98

            δημοκρατία και πόλεμος 439

            διάκριση ενδοκρατικός-διακρατικός 460 (σημ. 96)

            διάκριση εξομοιωτικών στάσεων και αξιώσεων ηγεμονίας 187

            διάκριση ηγεμονικών και μη ηγεμονικών κρατών 29-30

            διαπάλη με αξιώσεις κυριαρχίας 247 κ.ε.

            διαπάλη με αξιώσεις συλλογικής ελευθερίας 263 κ.ε.

            διεθνείς σπουδές σε αδιέξοδο ηγεμονικών ερμηνειών 543

            διεθνής «νομοπαραγωγή» 458-9

            διεθνής διανεμητική δικαιοσύνη και αυθαιρεσία 454 κ.ε.

            διεθνής επέμβαση και πόλεμος Ιράκ του 2003 498 κ.ε.

            διεθνισμός-κοσμοπολιτισμός 240

            διεθνισμός-κοσμοπολιτισμός και αίτια πολέμου 107

            διφυές σύστημα νεότερων χρόνων και συστήματος ισορροπίας δυνάμεων 352-4

            εθνική ανεξαρτησία μη ηγεμονικών κρατών 133

            εκλογικεύσεις περί ήπιου ηγεμονισμού 167 (σημ. 92)

            εμπειρία κλασικής εποχής 254

            ενδοκρατικά-διακρατικά 203

            ενδοκρατικός: νεκροταφείο μαρξιστικής ανάλυσης 203

            εξομοιωτικά θεωρήματα 325

            επεμβάσεις διανεμητικής σημασίας 458-9

            επέμβαση και εκλογικεύσεις 153 (σημ. 71)

            επέμβαση και εξομοιωτικές παραδοχές 486

            εφήμερος και άκρως αμφιλεγόμενος 149

            ηγεμονικά παράθυρα 203

            ηγεμονικό χοιροστάσιο 43

            ήπιος κατά νεοφιλελεύθερους 395 (σημ. 13)

            θεμελιώδης ανάλυση Θουκυδίδη 355 κ.ε.

            θωράκιση αξιόπιστης θεωρίας διεθνών σχέσεων 332

            ιστορική διαπάλη με αξιώσεις ελευθερίας-κυριαρχίας 231

            ισχύς, ηγεμονική εκλογίκευση και αντιηγεμονικές θεωρήσεις 73

            κλασική εποχή 258

            μελέτη των διεθνών σχέσεων 167

            νεοφιλελεύθερα ιδεολογήματα και Ελλάδα 119 (σημ. 14)

            νεροκουβαλητές ηγεμονικών εκλογικεύσεων εχθροί επιστημονικής μελέτης 158

            νεροκουβαλητές θιασώτες του «Άλλου» 128 (σημ. 31)

            νεροκουβαλητές της ανάλυσης διεθνών σχέσεων 135

            νομικές-διεθνολογικές αναλύσεις και εξομοιωτικές λογικές 109 (σημ. 1)

            ΟΗΕ, ερμηνείες άρθρου 2 και κεφ. 7 486 κ.ε.

            ορθολογισμός-ανορθολογισμός στις διεθνείς σχέσεις 211-2

            παγκόσμια εξομοίωση: επάνοδος στη βαρβαρότητα 200

            ρατσιστικές αιτιολογήσεις 460

            ρεαλιστικές θεωρίες και διεθνές δίκαιο 462

            στάσεις όσον αφορά διεθνείς θεσμούς και διεθνές δίκαιο 317

            συλλογική ελευθερία και εθνική-κρατική δομή 113

            συνήθεις αιτιολογήσεις 429

            συνήθεις νομιμοποιητικές μεταμφιέσεις 121

            συνύφανση θεωρίας και πολιτικής 400 κ.ε.

            τάξη-δικαιοσύνη παγκόσμια 204

            τάξη-δικαιοσύνη, διεθνής αλλαγή τάξη και απόσχιση 480 (σημ. 4)

            υπονόμευσή του λόγω λαϊκής κυριαρχίας 228-9

Ηγέτης, Kennan George, πολιτική ηγεσία και διεθνής πολιτική 122

Ηθικά κριτήρια διεθνούς πολιτικής, ηθική κρίση

            άλλο διακρατικά κριτήρια και άλλο ατομικά και παγκόσμια 150

            ανάλυση διεθνών σχέσεων 33-4

            ανάλυση διεθνών σχέσεων και ζητήματα δεοντολογίας 232

            αντιθετικές θεωρήσεις περί ηθικής στις διεθνείς σχέσεις 182 κ.ε.

            απορρέουν από εθνική-κρατική δομή 497

            απουσιάζει ενιαία παγκόσμια κοινωνία 149

            αταξική δικαιοσύνη 153 (σημ. 153)

            ατομική και κοινωνική ηθική, θεώρηση Carr 181

            ατομική και συλλογική, διάφορες θεωρήσεις 171 κ.ε.

            ατομική-συλλογική και πολιτική οργάνωση 175

            διαλεκτική σχέση ηθικών κρίσεων και ισχύος στις διεθνείς σχέσεις 161

            διαμορφωτικές δυνάμεις 242-3

            διεθνείς σπουδές 59 κ.ε.

            διεθνείς σχέσεις και αίτια πολέμου 106 κ.ε.

            διεθνές δίκαιο 155

            διεθνές δίκαιο και Υπαρκτική ετερότητα-ελευθερία 452-3

            διεθνής ηθική και εθνικές-κρατικές διαμορφώσεις 120

            διεθνής ηθική προσδιορίζεται από κοινωνική δομή διεθνούς συστήματος 181

            διεθνιστική vs κοινωνικοπολιτικά προσδιορισμένη 173-4

            διεθνιστική-κοσμοπολίτικη θεώρηση 182

            δύο αντιθετικές θεωρήσεις 173,150-1

            έλλειμμα πολιτικής φιλοσοφίας διεθνών σχέσεων 91

            ενδοκρατικά: κοινωνικοπολιτικά προσδιορισμένη και κοσμοθεωρητικά νομιμοποιημένη 175

            ενδοκρατική και κοινωνικοί έλεγχοι και εξισορροπήσεις 160

            εξομοιωτικά δόγματα: συνέπειες ανεξαρτήτως προθέσεων 232-3

            επίπεδα ανάλυσης, συγκρίσεις και συναρτήσεις 159 κ.ε.

            ετερότητα κοινωνιών και συλλογικό συμφέρον 103

            ετερότητα κοινωνιών: διάσταση ατομικής με κοινωνική ηθική 299

            ηθικά κριτήρια εξωτερικής πολιτικής 224

            θρησκευτική ηθική πολύ γενική για να είναι ηθικοπρακτικά χρήσιμη 174

            καταστατικός χαρακτήρας αξιώσεων συλλογικής ελευθερίας 213 κ.ε.

            κοινωνική και ατομική 186 (σημ. 115)

            κοινωνικοπολιτική συγκρότηση αιτιώδης 176

            κοινωνικοπολιτικός vs μεταφυσικός προσδιορισμός 73

            κριτήρια ηθικής διεθνούς πολιτικής, προσδιορισμός 184

            κυριαρχία, κοσμοθεωρία και ηθική συγκρότηση 452

            μεταφυσικά προσδιορισμένη 174

            νεωτερική φιλοσοφία, ατομική vs κοινωνική ηθική 176 κ.ε.

            οντολογικά θεμελιωμένα ηθικά κριτήρια 155 κ.ε.

            οντολογικές θεμελιώσεις διεθνούς ηθικής 571

            πίνακας ιστορικών διαμορφώσεων 114

            πολεμικά επιχειρήματα και ενδοκρατική ζωή 160

            πολιτικές δεσμεύσεις ηθικοπρακτικά χρήσιμες 175

            πολιτικός ηγέτης, συλλογική ελευθερία και διεθνής πολιτική 122

            πυρήνας προβληματισμού διεθνών σχέσεων 115 (σημ. 7)

            συλλογική ελευθερία και εξομοιωτικές λογικές 444

            συλλογικός κατ’ αλήθειαν βίος 160

            συναρτάται με ηθικοκανονιστική και κοινωνική δομή κόσμου 314

            συναρτάται με κοινωνική δομή του κόσμου 310

            συναρτάται με την κοσμοθεωρητική και ηθικοκανονιστική δομή κόσμου 318

            τυπικές λογικές και διεθνής ηθική 183

            Υπαρκτική ετερότητα διαμορφωτική 224

Ηθικοκανιστική ετερότητα, John Rawls, Το Δίκαιο των Λαών 469 κ.ε.

Ηθικοκανονιστικές διαμορφώσεις, αξίωση συλλογικής ελευθερίας και εθνική ανεξαρτησία 134

Ηθικοκανονιστικές δομές,

            ανθρώπινος υποκειμενισμός 42

            αξιολογικά ουδέτερες θεωρίες vs κανονιστική σκέψη 453-4

            αξιώσεις συλλογικής ελευθερίας 199

            αξίωση συλλογικής ελευθερίας και πολιτική κυριαρχία 241

            άσκηση νομιμοποιημένης βίας 243

            ατομική και συλλογική 68 κ.ε.

            βαθύτερα αίτια ετερότητας 131

            βαθύτερα αίτια κοινωνικοπολιτικής ετερότητας 128-30

            βαθύτερες διαμορφωτικές δυνάμεις 230 κ.ε.

            δημοκρατία-πόλεμος και επέμβαση 444-5

            διαλεκτική σχέση με διεθνή τάξη 289

            διαμορφωτικοί παράγοντες 120

            διαχρονικές ηθικοκανονιστικές διαμορφώσεις 250

            διεθνές σύστημα – θεμελιώδη χαρακτηριστικά 313 κ.ε.

            Διεθνισμός-κοσμοπολιτισμός vs εθνική-κρατική δομή 238 κ.ε.

            εθνικές-κρατικές ή παγκόσμιες; 204

            εθνική-κρατική vs παγκόσμια και ενδιάμεσες αποχρώσεις 244

            εποικοδόμημα ελεύθερου συλλογικού κατ’ αλήθειαν βίου 132

            έπονται των αξιώσεων συλλογικής ελευθερίας 128-9,199

            θεωρήσεις περί ηθικής 150

            θεωρία διεθνών σχέσεων 161,393 κ.ε.

            κλασικό σύστημα, συνέπειες για διεθνείς θεσμούς 225,265

            κρίσιμα ερωτήματα για μια παγκόσμια κανονιστική δομή 239

            μορφική ομοιότητα και ετερότητα περιεχομένου 129-30

            νεότερη εποχή και διεθνείς σπουδές 295 κ.ε.

            ΟΗΕ, ερμηνείες άρθρου 2 και κεφ. 7 487 κ.ε.

            παγκόσμιες: επάνοδος στη προπολιτική εποχή και στην βαρβαρότητα 200,485

            περιεχόμενο εθνικής-κρατικής δομής 69

            πολιτική οργάνωση εθνικά-κρατικά και παγκόσμια 177 κ.ε.

            προεκτάσεις αξιώσεων συλλογικής ελευθερίας 225-6

            προέκταση κοσμοθεωρητικού-ανθρωπολογικού υπόβαθρου 221

            προσδιοριστικές διεθνούς τρόπου ζωής 292

            συλλογική ελευθερία και εθνική ανεξαρτησία 132 κ.ε.

            συλλογική ελευθερία και κοσμοθεωρητική ετερότητα 102 κ.ε.

            τάξη και δικαιοσύνη 494

Ηθικοκανονιστικό γεγονός, συναρτημένο με αξιώσεις συλλογικής ελευθερίας 290-1

Ηθικοφιλοσοφική ενότητα, ανύπαρκτη παγκόσμια 104

ΗΠΑ, δημοκρατία και πόλεμος 392-3 (σημ. 5)

ΗΠΑ, στρατηγική 19ο αιώνα 418

Ήπιος ηγεμονισμός, νεοφιλελεύθεροι 401,418

Θεοκρατικά δόγματα, άλλη όψη πολιτικής θεολογίας 221

Θεολογία, πολιτική θεολογία 110,146 (σημ. 57)

Θεός, φιλοσοφική διαμάχη για πνευματικά-αισθητά 221-2

Θεσμός ελευθερίας, θεσμοί ελευθερίας έθνους-κράτους, βλ. επίσης έθνος-κράτος

            κριτικοί κονστρουκτιβιστές ως πολέμιοι 403

            βασικές πτυχές ρεαλιστικών θεωριών 359 κ.ε.,362 κ.ε.

            έθνος-κράτος,29,114,133,136,142,222,256-7,273 (σημ.41),373,532,595

            Κυπριακή Δημοκρατία και σχέδιο Ανάν 406 (σημ. 27)

            πολέμιοι εν Ελλάδι 426 (σημ. 49)

Θεωρία διεθνών σκέψης, βλ. επίσης Ανάλυση διεθνών σχέσεων και Διεθνείς σπουδές

            αίτια, αιτιατά και αιτιώδεις σχέσεις 331

            ανορθολογικοί συλλογισμοί 119

            αντιδιαστολή με ιατρική 425

            αντικείμενο και περιεχόμενο 323 κ.ε.,425 κ.ε.,545

            αξιακό σύστημα αναλυτή 166

            αξιοπιστία: συνάρτηση εξέτασης αιτίων πολέμου 329

            απλουστευτικές ταξινομήσεις 352

            άσχετοι και κατηγοριοποιήσεις, 356-8

            ατυχής διαίρεση γνωστικών πεδίων 425

            αυτάρεσκη ονοματολογία σχολών σκέψης 47 (σημ. 47)

            βάσανο απλής λογικής 433

            διανεμητική δικαιοσύνη κεντρικό ζήτημα 461

            διαστρέβλωση θέσεων Θουκυδίδη 328-9

            διεθνείς σπουδές 19

            είναι η μελέτη των αιτίων πολέμου 324

            εκατέρωθεν ασυμβίβαστες παραδοχές 485 κ.ε.

            επιστημονικό υπόβαθρο Παραδοσιακού Παραδείγματος 321 κ.ε.

            ηθικές θεμελιώσεις 92

            θεώρημα διεθνών σχέσεων «αγαπάτε τους Άλλους» 410

            κακόγουστες ταξινομήσεις Viotti-Kauppi πίνακας 6 409 κ.ε.

            κεντρικά ζητήματα κοινωνικοπολιτικής οντολογίας 569

            κοινωνικοπολιτική οντολογία 28

            κριτήρια αξιοπιστίας-εγκυρότητας 115

            μεταμφιεσμένες γνώμες και προπαγάνδες 330

            μεταπρατικά αναμασήματα 32

            να ακούγονται όλες οι απόψεις 399 (σημ. 23),402

            ναρκοπέδιο φιλοσόφων 143 (σημ. 53)

            οδηγίες καλής συμπεριφοράς 410

            ολιστικές θεωρήσεις 163

            ονοματολογία και σχολές σκέψης 402

            οντολογικά θεμελιωμένη αναρχία-κυριαρχία 161

            οριοθέτηση του πεδίου 64 κ.ε.

            πολιτική στράτευση 446

            πολιτική φιλοσοφία διεθνών σχέσεων 331

            πολλαπλότητα ηθικοκανονιστικών συστημάτων 161

            σημασία αξιόπιστης στρατηγικής ανάλυσης 612

            στοχαστική διαφθορά 400-1

            συγκρίσεις και συναρτήσεις 559 κ.ε.

            συμβατότητα με αξιώσεις ελευθερίας-ανεξαρτησίας 274

            συνεκτίμηση φασιστικών κειμένων 168

            συνήθη επιστημονικά σφάλματα 508

            συνύφανση πολιτικής και θεωρίας: νεοφιλελεύθεροι 398 κ.ε.,400

            σχολές σκέψης και αργόσχολοι ακαδημαϊκοί 75

            ταγοί κλάδου δύσκολο κατηγοριοποιηθούν 356-7

            ταξινομήσεις σχολών σκέψης 20,46,391,352,408 (28),411,413,445,599

            Υπαρκτική ετερότητα και συλλογική ελευθερία θεμελιώδη κριτήρια 418

            υστερεί σε ζητήματα πολιτικής φιλοσοφίας 575

Θουκυδίδεια παράδοση,

            Robert Gilpin 383

            αξιολογικά ελεύθερες ρεαλιστικές θεωρίες 344

            αξιολογική ουδετερότητα 27,214

            κανονιστική αποκέντρωση δεδομένη 580 (σημ. 6)

            μεταψυχροπολεμική εποχή 478 κ.ε.

            Παραδοσιακό Παράδειγμα, 321 κ.ε.

            ηθικές vs ηγεμονικές ερμηνείες 185

Θουκυδίδης 37,257,303

            ανθρώπινη ετερότητα-φύση 368 κ.ε.

            ανθρώπινη φύση 363 κ.ε.

            άνιση ανάπτυξη 152

            άνιση ανάπτυξη και διεύρυνση της ισχύος 210

            διάλογος Μηλίων και Αθηναίων 331

            διεθνολογική τσαρλατανιά 523

            διεύρυνση ισχύος, άνιση ανάπτυξη, διλήμματα ασφαλείας 185 (σημ. 114)

            ελευθερία και δύναμης 154

            θεωρήσεις Gilpin 386

            θεωρητικά εποικοδομήματα 575

            ιστορική ανάλυση και διεθνείς σπουδές 615

            κατανομή ισχύος στο κλασικό σύστημα 263

            λόγοι ευρωστίας θουκυδίδειας παράδοσης 184

            μεθοδολογία Πελοποννησιακού Πολέμου 63-4

            οικουμενικός διεθνολόγος 635 (σημ. 88)

            όσοι είναι ελεύθεροι το χρωστούν στη δύναμή τους 260,369

            Πελοποννησιακός Πόλεμο 235,237,298,323,328 κ.ε.,337,478 (σημ. 2),553 κ.ε.,557

            περιέχει σύνολο Παραδοσιακού Παραδείγματος 326,355 κ.ε.

            ρήση περί ισχυρού και προσαρμογής αδυνάτου 605

            στρατηγική ανάλυση 602

            συμπέραινε πως αίτια πολέμου εγγενή 210 (σημ. 146)

            σφαγή Μηλίων 261-2

            υπόβαθρο Παραδοσιακού Παραδείγματος 326

            υπόβαθρο Παραδοσιακού Παραδείγματος και στρατηγικής ανάλυσης 604

Θρησκευτική ηθική, θεμελίωση πολιτειακών δομών 174

Ιδεαλισμός, επαναφέρνει στην προπολιτική εποχή 444-5,485

Ιδεολογικές πεποιθήσεις, στρατευμένες δραστηριότητες 404 (σημ. 26)

Ιδεολογικοπολιτικές εκλογικεύσεις,

            «Άλλος» και οι διεθνείς σπουδές στην Ελλάδα 196          

            αμερικανική εξωτερική πολιτική 400 κ.ε.

            διαφθορά ανάλυσης διεθνών σχέσεων 86

Ιδεώδες ανεξαρτησίας, κλασικό σύστημα 263 κ.ε.

Ιεραποστολικός ακτιβισμός, διεθνιστικός και κοσμοπολίτικος 325 (σημ. 3)

Ιησούς Χριστός, εξομοιωτικά δόγματα 119-20

Ιμπεριαλισμός, φασισμός διεθνών σχέσεων 29,156

Ινδία, ιστορία διεθνών σχέσεων 246 κ.ε.

Ινδοί, αγώνας ελευθερίας και χαρακτηρισμοί 216

Ινστιτούτα προτάσεων πολιτικής,

            διεθνείς σπουδές 42

            εκλεκτορικά σώματα και εκλογές καθηγητών 642 (σημ. 107),643

Ιούδες, αγώνες ελευθερίας 219

Ιράκ πόλεμος Μάρτιος-Απρίλιος 2003,

            Rawls και κράτη εκτός νόμου 392 (σημ. 5)

            αβάσιμες θεωρήσεις διεθνών σχέσεων δεκαετίας του 1990 108

            αίτια και συνέπειες 512-3 (σημ. 37)

            αίτια πολέμου και αδυναμίες συλλογικής ασφάλειας 307-8

            αιτιολογήσεις στάσεων μικρότερων κρατών 186 (σημ. 115)

            ακύρωση ΟΗΕ 457,496

            αναδιανεμητικές συνέπειες 55

            αξιώσεις ηγεμονίας 187

            γεγονότα που προηγήθηκαν πολέμου 501 κ.ε.

            δημοκρατία και πόλεμος 433-4,438,440

            διανεμητική δικαιοσύνη 417 (σημ. 34)

            διεθνείς θεσμοί εξαρτημένες μεταβλητές 335,417 (σημ. 34)

            διεθνείς σπουδές 594-6

            διεθνολογική τσαρλατανιά τυπικές θέσεις 520 κ.ε.

            ΕΕ στάσεις και συμπεριφορές 529

            έλλειμμα εξισορρόπησης ΗΠΑ 192

            ελληνική εκδοχή του θεωρήματος περί δημοκρατίας και πολέμου 524 κ.ε.

            ενθάρρυνση λόγω λανθασμένων αναλύσεων 194

            εξαρτημένος χαρακτήρας συλλογικής ασφάλειας 363

            εξουδετέρωση θεσμών συλλογικής ασφάλειας 415 (σημ. 31)

            επαναστατικές-εξομοιωτικές θεωρήσεις 104-5

            επεμβάσεις και ρόλος Συμβουλίου Ασφαλείας 313

            επέμβαση και διδάγματα 121 (σημ. 15)

            ιδεολογικοπολιτικές προκαταλήψεις αναλυτών δεκαετία του 1990 193

            κατεδάφισε αδύναμες αναλύσεις διεθνών σχέσεων 528

            κατέρριψε νομικισμό διεθνούς δικαίου 325

            μεταμφιεσμένες ιδεολογικοπολιτικές εκλογικεύσεις 180 (σημ. 107)

            νεκροταφείο αποτυχημένων θεωριών 161 (σημ. 85)

            νεοφιλελεύθερη θεωρία 400

            νομοτεχνικές vs διεθνολογικές ερμηνείες 498 κ.ε.

            ΟΗΕ, ερμηνείες άρθρου 2 και κεφ. 7 487 (σημ. 13)

            ορθός λόγος και αμερικανική πολιτική παράδοση 178

            πλουτοπαραγωγικοί πόροι 41

            στάσεις που τον ενθάρρυναν 317 (σημ. 26)

            συζήτηση για δημοκρατία και πόλεμο 425 κ.ε.

            συμμαχία προθύμων 434 (σημ. 63)

            συνέπειες για Ευρώπη και διεθνές σύστημα 194

            φαινόμενα που οδήγησαν στον πόλεμο 325

Ισορροπία δυνάμεων,

            αίτια πολέμου και ειρήνη-σταθερότητα 117,495

            ανάλυση διεθνών σχέσεων και διεθνής πολιτική 297

            αντιηγεμονική – ηγεμονική μετεξέλιξη ευρωπαϊκών κοινωνιών 235 (σημ. 3)    αντιηγεμονικό σύστημα νεότερων χρόνων 350 (σημ. 29)

            αντιηγεμονικό σύστημα υπό προϋποθέσεις 352 (σημ. 31),353-4

            αξιολογικά ελεύθερες ρεαλιστικές θεωρίες, Παραδοσιακό Παράδειγμα 344 κ.ε.

            διαμορφώσεις διεθνών κανονιστικών δομών 114

            επίδραση στην διαμόρφωση διεθνούς συστήματος 300 κ.ε.

            θεωρία Παραδοσιακού Παραδείγματος 338 κ.ε.

            στρατηγική ανάλυση και Αιγαίο 606

            στρατηγική ανάλυση και πρώτο κτύπημα 610

            συνέπειες για απρόσεκτους 117 (σημ. 10)

Ισορροπία ισχύος, Παραδοσιακό Παράδειγμα 92

Ιστορία διεθνών σχέσεων,

            αρχαία Κίνα 247 κ.ε.

            διαδρομή από αρχαιότητα μέχρι νεότερα χρόνια 268

            διαπάλη ηγεμονισμού αξιώσεων κυριαρχίας στον Μεσαίωνα 271

            κλασικό σύστημα Πόλεων, βασικά χαρακτηριστικά 252 κ.ε.256 κ.ε.

            μετάβαση από νεότερα χρόνια στην ύστερη εποχή 275 κ.ε.

Ιστορία,

            βαθύτερες διαμορφωτικές δυνάμεις και ηθική συγκρότηση 114

            διεθνείς σπουδές 614 κ.ε.

            επιστημονικό κεκτημένο διεθνών σχέσεων 326

            μέθοδος Θουκυδίδη 63-4

            ποιοτικά κριτήρια και αιτιώδεις διαμορφωτικοί παράγοντες 123

            ποιοτικές προδιαγραφές 39 (σημ. 26)

Ιστορικός, ως διεθνολόγος 615

Ισχύς

            ανάλυση υπό το πρίσμα του Παραδοσιακού Παραδείγματος 334

            αντιηγεμονικές αξιώσεις 73,350

            απουσία κοινωνικοπολιτικών ελέγχων και εξισορροπήσεων στις διεθνείς σχέσεις 147 κ.ε.

            διανεμητικές λειτουργίες και διεθνές σύστημα 182

            ενδοκρατικές κανονιστικές δομές 183 (σημ. 111)

            ηγεμονική εκλογίκευση και αντιηγεμονικές θεωρήσεις 73

            θουκυδίδεια ρήση 420

            σημαντική για κράτη, θεμελιώδης παραδοχή Παραδοσιακού Παραδείγματος 346

            φύση ανθρώπου 424 (σημ. 45)

Καβάφης, ανορθολογικές αναλύσεις διεθνών σχέσεων 217 (σημ. 156)

Καθηγητές πανεπιστημίου,

            σημασία εκλογής 23 (σημ. 9)

            χαρακτηρισμοί κατά Κονδύλη ή Κλάουζεβιτς 428 (σημ. 52)

Κανονιστικά θεωρήματα, προπαγανδιστικά κείμενα 24,326

Κανονιστικές δομές,

            αιτιώδεις σχέσεις στο διεθνές σύστημα 202

            ανελεύθερες vs οντολογικά θεμελιωμένες 71

            ανθρώπινη φύση και ανθρώπινη ετερότητα 365

            αντιθετικές παραδοχές 244

            εθνική-κρατική vs παγκόσμια και ενδιάμεσες αποχρώσεις 244

            ηγεμονική ενοποίηση 72

            κατασφάλιση και ανάδειξη ελευθερίας 130

            κλασική εποχή 264

            κοινωνικοπολιτικά προσδιορισμένοι σκοποί 120

            προσαρμοσμένες στο κοινωνικό μωσαϊκό 142

            συμβατότητα με το κοινωνικό υπόβαθρο 375

            συνάρτηση ηθικής και ισχύος 183 (σημ. 111)

            Υπαρκτική ετερότητα και διεθνείς θεσμοί 112

Κανονιστική σκέψη,

            αγώνες ελευθερίας ελλήνων 70

            ακατάλληλη προς πνευματική βρώση 198

            διεθνείς σπουδές 412 κ.ε.

            διεθνονομική επιστήμη 504 (σημ. 29)

            ενθάρρυνση ηγεμονικών καταχρήσεων μεταψυχροπολεμικής εποχής 194-5

            εξομοιωτικές λογικές και Υπαρκτική ετερότητα 62

            επαναστατική ίσαμε τις ακραίες συνέπειές της 232

            θεωρία διεθνών σχέσεων 343 (σημ. 22)

            καταστολή ανθρώπινης ελευθερίας 164

            Κονδύλης και κριτική 139 κ.ε.

            νεοφιλελεύθερη θεωρία 417

            στρατηγική ανάλυση 605

            Το Δίκαιο των Λαών του John Rawls αποστειρωμένο 472 κ.ε.,474

            φραγμός στην καθαρή διεθνολογική σκέψη 73

            χαώδης διαφορά με αξιολογική ουδετερότητα 453

Καντ Ιμάνουελ 340,342,588

            Rawls, Το Δίκαιο των Λαών 398 (σημ.19),463 κ.ε.,474

            αίτια πολέμου και καταχρήσεις θεωρήσεών του 84

            απέφυγε διατύπωση παγκόσμιας ηθικής βάσης 341

            απέφυγε οντοποίηση ηθικοπρακτικών ζητημάτων 146 (σημ. 56)

            γενικό θεωρητικό πλαίσιο χωρίς κοσμοπολίτικες αφέλειες 338 κ.ε.

            διεθνολογικοί στοχασμοί 145

            εμβρυακές θεωρήσεις 340,344

            εξαίρεση στον κανόνα 298

            εξομοιωτικά δόγματα 119 (σημ. 13)

            θεώρηση Jonh Rawls 92

            καντιανές θεωρήσεις, θέση Κοσμά Ψυχοπαίδη 141

            καντιανές θεωρήσεις, ορθολογισμός και κατεξουσιαστικές αξιώσεις 136

            καντιανοί, μεταγενέστοι επαναστατικοί 398 (σημ. 19)

            παραδοσιακές τάσεις φιλελευθερισμού 424 (σημ. 47)

            Παραδοσιακό Παράδειγμα 92,324

            φιλόσοφος που διασώθηκε όταν μίλησε για διεθνείς σχέσεις 203

            φόβοι για παγκόσμια τυραννία 203,341

Καραϊσκάκης, συλλογική αξίωση ελευθερίας 124 (σημ. 21-4)

Καραολής 514

Κατανομή ισχύος

            θεμελιώδης παραδοχή Παραδοσιακού Παραδείγματος 346

            θεωρήσεις Gilpin 382 κ.ε.

            νεορεαλιστική θεώρηση 378 κ.ε.

            ρεαλιστικές θεωρίες 359 κ.ε.

            στρατηγική ανάλυση 613

Κατευνασμός, εμπειρία μεσοπολέμου 283 κ.ε.

Κίνα,

            αντιρρήσεις επέμβασης στο Ιράκ το 2003 502

            διαφωνία για επέμβαση στο Ιράκ 434

            ιστορία διεθνών σχέσεων 246 κ.ε.

Κλάουζεβετς, 48

            διεθνείς σπουδές 554

            Rawls 398 (σημ. 19)

            ασυναρτησίες περί machpolitik 680 (σημ. 4)

            ερμηνείες διεθνολογικής τσαρλατανιάς 515 (σημ. 39)

            στρατηγική ανάλυση 602 κ.ε.,608

            στρεβλές και αγοραίες αναφορές 350 (σημ. 30)

            Ένόπλες Δυνάμεις 680 κ.ε.

Κλασικό σύστημα Πόλεων,

            ηγεμονισμός δεν σήμαινε ολοκλήρωση 265

            θεμελιώδη χαρακτηριστικά 252 κ.ε.,263 κ.ε.

            ομοιότητες με σύγχρονο διεθνές σύστημα 253

Κλίντον, εξομοιωτικά δόγματα 119-20

Κογκρέσο Κονρίνθου 258

Κοινότητα κρατών, θεωρήσεις Carr 172

Κοινωνείν και αληθεύειν, ερώτημα για σύγχρονο εθνικό-κρατικό γίγνεσθαι 227

Κοινωνία των Εθνών 304,458

            διλήμματα μεσοπολέμου 283

Κοινωνία των Λαών, John Rawls, Το Δίκαιο των Λαών 468 κ.ε.

Κοινωνικές ενώσεις,

            γένεση, κυριαρχία και μετεξέλιξη 206 κ.ε.

            επιτρέπουν κοινωνικοπολιτικά προσδιορισμένους σκοπούς 151

            ορθολογισμός-ανορθολογισμός στις διεθνείς σχέσεις 211-2

Κοινωνικό επιστητό,

            διεθνείς σπουδές 56

            κοινωνικοπολιτικά προσδιορισμένοι σκοποί και αξιώσεις ελευθερίας 274 κ.ε.

Κοινωνικοπολιτικά προσδιορισμένη ηθική, αξιώσεις συλλογικής ελευθερίας 171 κ.ε.

Κοινωνικοπολιτικά προσδιορισμένοι σκοποί,

            αξίωση συλλογικής ελευθερίας 213

            διεθνείς θεσμοί 98

            δομή διεθνούς συστήματος 314

            εξομοιωτικά δόγματα: συνέπειες ανεξαρτήτως προθέσεων 232-3

            ηθική κρίση περί τα διεθνή 162

            ιστορική αποστολή κράτους 151

            κανονιστικές δομές 120

Κοινωνικοπολιτική δομή,

            ανάλυση διεθνών σχέσεων 234

            διεθνές σύστημα και ανάλυση διεθνών σχέσεων 191

            λαϊκή κυριαρχία 226

            προσαρμογή πολιτειακών δομών στις κοινωνικές δομές 205

Κοινωνικοπολιτική οντολογία διεθνούς συστήματος,

            άνιση ανάπτυξη 492

            αξιώσεις συλλογικής ελευθερίας 59 (σημ. 49)

            Γιανναράς και Κονδύλης 176

            διατάξεις συστημάτων συλλογικής ασφάλειας 191-2

            κανονιστική σκέψη και αξιολογικά ουδέτερες θεωρίες 453-4

            περιεχόμενο προγραμμάτων σπουδών 76 (σημ. 67)

Κοινωνικοπολιτικό γεγονός,

            αιτιώδεις σχέσεις και οντολογικές θεμελιώσεις 197

            αξίωση συλλογικής ελευθερίας και πολιτική κυριαρχία 241

            απουσιάζει από διεθνή χώρο 149-50

            απουσιάζει παγκόσμια αξίωση ελευθερίας 129

            βαθύτερα αίτια ετερότητας 131

            βαθύτερα αίτια κοινωνικοπολιτικής ετερότητας 128-30

            διαμορφώσεις νεότερα χρόνια και ύστερη εποχή 300 κ.ε.

            διαμορφωτικοί παράγοντες 60

            διεθνείς σπουδές 390,582,589

            διεθνές δίκαιο και θεμελιώδεις παραδοχές 242

            διυποκειμενική εμπειρία 484

            εθνική-κρατική vs παγκόσμια και ενδιάμεσες αποχρώσεις 244

            εθνικό-κρατικό: εύτακτο, συλλογικά ελεύθερο και κυρίαρχο βίο 242-3 (σημ. 12)

            εντάσσει σε πολιτικό πλαίσιο τον ατομικό υποκειμενισμό 243

            εξομοιωτικές λογικές, κοινωνικά προσδιορισμένοι σκοποί 112-3,123 (σημ. 20)

            ηθικές διαμορφώσεις 120

            ηθική στις διεθνείς σχέσεις 182 κ.ε.,184

            θεμελιώδες κοσμοθεωρητικό υπόβαθρο 313 κ.ε.

            κοινωνικοπολιτικά προσδιορισμένη πράξη 112

            κοινωνικοπολιτικά προσδιορισμένοι σκοποί 144-5

            κοινωνικοπολιτικοί σκοποί, Ένοπλες Δυνάμεις 681 κ.ε.

            κοσμοθεωρητικό υπόβαθρο και ηθικοκανονιστικά εποικοδομήματα 129

            μαγικές εικόνες 96

            μορφική ομοιότητα και ετερότητα περιεχομένου 129-30

            νέων χρόνων και διεθνείς σπουδές 295 κ.ε.

            οικουμενικά εξομοιωτικά στερεότυπα 223

            πολιτική φιλοσοφία διεθνών σχέσεων 147 κ.ε.

            συλλογική ελευθερία και Υπαρκτική κοινωνική ετερότητα 180

            συναρτημένο με αξιώσεις συλλογικής ελευθερίας 290-1

Κοινωνικοπολιτικό οντολογικό γίγνεσθαι,

            επίδραση λαϊκής κυριαρχίας 226

            ορθολογισμός 223

            Κολοκοτρώνης, γραμματικά ανεπαρκής 514

Κολοκοτρώνης, γραμματική επάρκεια 217

Κολοκοτρώνης, συλλογική αξίωση ελευθερίας 124 (σημ. 21-4)

Κονδύλης Παναγιώτης 25,37,73,449

            αγώνας επιβίωσης-αυτοσυντήρησης 209

            ανώτερη επιστήμη 579

            αξιολογική ελευθερία και οι εχθροί της 109 (σημ. 2)

            απουσία επιστημονικών σφαλμάτων, αίτια 25

            διεθνείς σπουδές 25,48

            διεύρυνση ισχύος, άνιση ανάπτυξη, διλήμματα ασφαλείας 185 (σημ. 114)

            διυποκειμενική εμπειρία ποικιλομορφίας κανονιστικών αρχών 484 (σημ. 10)

            δρασκέλιζε αψεγάδιαστα τους τομείς του κοινωνικού επιστητού 616

            εναντίον του επιθέσεις 54 (σημ. 41), 91 (σημ. 82),110 (σημ. 3),501 (σημ. 24),648

            επιβίωση-αυτοσυντήρηση συλλογικών οντοτήτων 257

            επιθέσεις από σπιθαμιαίους αναλυτές 611 (41)

            επιστημονική οχλαγωγία 90

            επιστημονική τσαρλατανιά 47 (σημ. 35)

            ηθικό-καλό και υποκειμενικές απόψεις 119

            θεμελιώδεις κοσμοθεωρητικές στάσεις 452

            θέση στο στερέωμα του κοινωνικού επιστητού 557,560 κ.ε.

            Θεωρία του Πολέμου 609

            Θεωρία του Πολέμου και ισορροπία δυνάμεων 186 (σημ. 115)

            ιδεαλιστές και καταστροφές 144

            Ισχύς και Απόφαση 206 κ.ε.

            κανονιστική σκέψη και κριτική 139 κ.ε.

            κοινωνικοπολιτική οντολογία των διεθνών σχέσεων 176

            κοσμοθεωρητικό και ηθικοκανονιστικό γίγνεσθαι 535

            κριτική Schmitt Karl 90

            κριτική φιλοσοφικού στοχασμού 228

            μορφική ομοιότητα συλλογικών δομών σκέψης και διαφορά περιεχομένου 183 (σημ. 111)

            ορθολογισμός 60

            ορθολογισμός και τυπική λογική 662 (σημ. 140)

            όρθολογισμός και υποκειμενικά κίνητρα 112

            ορθολογισμός-ανορθολογισμός 104

            παραδοσιακή οντολογία 145

            πολιτική φιλοσοφία και διεθνείς σπουδές 60 (σημ. 52)

            πρώτο κτύπημα και στρατηγική ανάλυση 610 κ.ε.

            στρατηγική ανάλυση 602

            σύγκριση με παρούσα ανάλυση ως προς αίτια πολέμου 210 (σημ. 146)

            υπαρξιακός πυρήνας συλλογικού γίγνεσθαι 214,215

            ύπουλες εκλογικεύσεις πολέμιων 428 (σημ. 52)

            φιλοσοφικό πεδίο ορισμός 65

            φιλόσοφος που διασώθηκε όταν μίλησε για διεθνείς σχέεις 203

Κονσέρτο Δυνάμεων 310

            διφυούς χαρακτήρα 352

            προοίμιο συλλογικής ασφάλειας 352

Κορινθιακός Σύνδεσμος 259

Κοσμοεικόνα,

            αγώνας επιβίωσης-αυτοσυντήρησης 209 κ.ε.

            σμίλευση στη φάση του εθνικού-κρατικού γίγνεσθαι 207

Κοσμοθεωρητικά θεμέλια, υπόβαθρο

            ανθρωπολογικό υπόβαθρο, διαμορφωτικό ηθικοκανονιστικών δομών 221     

            αξιώσεις συλλογικής ελευθερίας 129      

            εθνική ανεξαρτησία 137

            εθνική-κρατική δομή 134, , 564 κ.ε.

            μορφική ομοιότητα και ετερότητα περιεχομένου 129-30

            συλλογικός κατ’ αλήθειαν βίος 574

Κοσμοθεωρητική ετερότητα,

            διεθνείς κανονιστικές δομές 309

            ηθικοκανονιστικός κατακερματισμός 102

            θεωρήσεις Κονδύλη 139

            ορθολογισμός-ανορθολογισμός στις διεθνείς σχέσεις 211-2

            προκαλεί διεθνή ανομοιότητα 290

            συλλογικών οντοτήτων και διεθνείς σχέσεις 70

Κοσμοθεωρία,

            αιτιώδεις σχέσεις με αξίωση συλλογικής ελευθερίας 200

            εθνικές-κρατικές διαμορφώσεις 67 κ.ε.

            κοσμοποθεωρητική διαμόρφωση, παγκόσμιο έλλειμμα 334

            σμίλευση στη φάση του εθνικού-κρατικού γίγνεσθαι 207 κ.ε.

            συνέπειες πολιτικής κυριαρχίας 213

Κοσμοπολίτικα δόγματα, βλ. επίσης διεθνισμός-κοσμοπολιτισμός

            Rawls, Το Δίκαιο των Λαών 473 κ.ε.

            απολιτικές θεωρήσεις 325

            διακηρύξεις μεσοπολέμου 277

            διάκριση από διεθνισμό 240

            ερήμην ηθικοκανονιστικής ετερότητας 182

Κόσοβο, αξιώσεις απόσχισης και πανούργες εκλογικεύσεις 137 (σημ. 44)

Κουλουμπής Θ. 22 (σημ. 3)

Κούρδοι, απόσχιση-δικαιοσύνη 479 (σημ. 4)

Κρατική κυριαρχία,

            θεμελιώδης ανάλυση Θουκυδίδη 355 κ.ε.

            φαντασίωση κατά μερικούς 433

Κράτος,

            αποστολή η πολιτική ένταξη ανθρώπινης ετερότητας 369

            θεωρήσεις Χέγκελ 220 (σημ. 159)

            ιστορική αποστολή 151

            εργαστήριο ηθικοκανονιστικής ανάπτυξης 225

Κριτικοί κονστρουκτιβιστές 405

            αλλαγή πεποιθήσεων και ταυτότητας 429 κ.ε.

            ανάλυση διεθνών σχέσεων στην Ελλάδα 126 (σημ. 24)

            αξιολογητές, κρίσεις, αριθμομηχανές και εκλεκτορικά 482-3 (σημ. 8)

            επιστημονικά περιοδικά 636

            κατάλυση θεσμών ελευθερίας 420 (σημ. 41)

            καταπολέμηση θεσμών ελευθερίας 642

            κατεδάφιση θεσμών ελευθερίας 403

            υπονόμευση συλλογικών πεποιθήσεων και ταυτοτήτων 514-5

            χαρακτηρισμοί κατά Κονδύλη ή Κλάουζεβιτς 428 (σημ. 52)

Κρυφό σχολειό,

            αγώνες ελευθερίας και συλλογικό φαντασιακό (σημ. 29)

            απάτριδες και εθνικό-κρατικό γίγνεσθαι 213-4

Κυπριακό πρόβλημα, Κύπρος,

            αγώνας ανεξαρτησίας του 1955 218,206 (141)

            αγώνας ελευθερίας 86 (σημ. 79),118 (σημ. 10)

            αγώνας ελευθερίας και προδότες 127 (σημ. 30)

            αγώνας ελευθερίας και χαρακτηρισμοί 216

            αγώνες ελευθερίας και οι αντίπαλοί της 168 (σημ. 94)

            ανάλυση διεθνών σχέσεων 55 (σημ. 45),57 (σημ. 46)

            ανάλυση διεθνών σχέσεων στην Ελλάδα και ανελεύθερα καθεστώτα 190 (σημ. 121)

            Αναν, σχέδιο 38 (σημ. 23),,38-9 (σημ. 23,24),39 κ.ε.

                        διχοτόμηση της Κύπρου 431

                        θεώρηση Στέλιου Ράμφου 148 (σημ. 61)

                        ιδεολογικές πεποιθήσεις, στρατευμένες δραστηριότητες 404-5 (σημ. 26)

            αντίπαλοι αξιώσεων ελευθερίας 156 (σημ.78), 309 (σημ. 17),426 (σημ. 49),431,477,511        (σημ. 36)

            αξιώσεις απόσχισης και πανούργες εκλογικεύσεις 137 (σημ. 44)

            Βρετανική αποικιοκρατική πολιτική 85 (σημ. 78)

            διεθνολογική τσαρλατανιά 523

            έλλειμμα ισχύος απώλεια ελευθερίας 480

            ένταξη στην ΕΕ και πρόβλημα 56 (σημ. 45)

            επιστημονική μελέτη διεθνών σχέσεων 39 κ.ε.

            ιστορική ανάλυση 616 κ.ε.

            ιστορική ανεκδοτολογία 80 (σημ. 70)

            κριτικοί κονστρουκτιβιστές, αλλαγή πεποιθήσεων και ταυτότητας 429

            Ράμφος, θεωρήσεις για το σχέδιο Ανάν 122 (σημ. 18)

            σημασία για Βρετανία και διεθνείς σπουδές 38 (σημ. 22)

            στήριξε επιβίωση στους διεθνούς θεσμούς 364 (σημ. 46)

            τουρκική πολιτική 41 (σημ. 28)

Κυριαρχία,

            δίδυμη με διεθνή αναρχία 333-4

            δόγμα εσωτερικής-εξωτερικής κυριαρχίας και διανεμητική δικαιοσύνη 202

            έθνος-κράτος, σύμφωνα με την νεότερη λαϊκή του μορφή 301 (σημ. 4)

            εσωτερική-εξωτερική στην αρχαιότητα 255

            συνώνυμη αναρχίας 542

Κώνστας Δημήτρης 21 (σημ. 4),22 (σημ. 3),31 (σημ. 19)

            κατηγοριοποιήσεις σχολών σκέψης 321

            κατηγοριοποιήσεις σχολών σκέψης 515 (σημ. 39)

            θέσεις για κατηγοριοποιήσεις 398-9 (σημ. 21)

Λαϊκή κυριαρχία,

            διαμορφωτική εθνικού-κρατικού γίγνεσθαι 226

            έθνος-κράτος, σύμφωνα με την νεότερη λαϊκή του μορφή 301 (σημ. 4)

            ηγεμονισμός, αντιφατική μετεξέλιξη ευρωπαϊκών κρατών νεότερα χρόνια 235 κ.ε.

            ηθικοκανονιστική ετερότητα 491

Λάντεν Μπιν 325

Μαγικά ραβδιά, μαγικές εικόνες

            ανάλυση διεθνούς συστήματος 66

            ασυμβατότητα με διυποκειμενική εμπειρία 234-5

            διεθνείς σπουδές και ανάλυση διεθνών σχέσεων 58 κ.ε.

            διεθνής εξομοίωσης 95-6

            διεθνές σύστημα, εξομοιωτικά δόγματα 118-20

            μαγικό ραβδί εξάλειψης άνισης ανάπτυξης εθνικού-κρατικού γίγνεσθαι 206

            παγκόσμια εξομοίωση 309 (σημ. 17)

Μακεδονική Αυτοκρατορία 269,270

Μακεδονικό Βασίλειο, αίτια επικράτησης 268

Μακιαβέλι,

            διεθνείς σπουδές 554

            θέση στο Παραδοσιακό Παράδειγμα 355 (σημ. 36)

            ουτοπικές θεωρήσεις 343 (σημ. 21)

Μαλακή ισχύς,

            αλλαγή ιδεολογικών πεποιθήσεων 400

            συμμόρφωση διπλωματίας λιγότερο ισχυρών κρατών 515 (σημ. 39)

            νεοφιλελεύθεροι 398-9 (σημ. 21)

Μαντζουρία 286

Μαρξ Καρλ, μαρξισμός, μαρξιστική θεώρηση

            Αριστοτέλης και κοινωνικοπολιτικά προσδιορισμένοι σκοποί 374

            διάκριση μεταξύ προθέσεων και αποτελεσμάτων 169 (σημ. 95)

            ενδοκρατικό-διακρατικό επίπεδο και ηγεμονισμός 375 (σημ. 55)

            επαναστατικό δόγμα 184

            ηθικοκανονιστική συμμόρφωση 178

            λανθασμένες θεωρήσεις 53 (σημ. 53)

            μυωπία όσον αφορά την κοινωνικοπολιτική και κοσμοθεωρητική ετερότητα 212 (σημ. 149)

            οντολογική διαμόρφωση του διεθνούς συστήματος 234

            πιθανή αναθεώρηση λόγω Σοβιετικής Ένωσης 83-4

            σύγκριση με ναζισμό και διευκρινίσεις 341 (σημ. 18)

            φιλοδόξησε να ορίσει τον παγκόσμιο συλλογικό τρόπο ζωής 222

Μάτσης 514

            αγώνες ελευθερίας 216

            ιστορική ανεκδοτολογία 39

Μεγάλη Βρετανία, στρατηγική σημασία Κύπρου 38 (σημ. 23)

Μεθοδολογικά ζητήματα 19 κ.ε.

            ιστορική μελέτη, προδιαγραφές 39 (σημ. 26)

Μειονότητες, αξιώσεις συλλογικής ελευθερίας-κυριαρχίας 136 (σημ. 42)

Μέση Ανατολή, διένεξη και ανάλυση διεθνών σχέσεων 77 (σημ. 67)

Μεταεθνική εποχή,

            Αναν 55 (σημ. 45)

            Αναν και αντίπαλοι ελευθερίας 612

            κυπριακό και επίλυσή του 39,88-9

            λανθασμένες εκτιμήσεις Στέλιου Ράμφου και άλλων 431-2 (σημ. 59)

            Ράμφος, θεωρήσεις για το σχέδιο Ανάν 122 (σημ. 18)

            Ράμφος για Κύπρο 148 (σημ. 61)

Μεταφυσικά προσδιορισμένη ηθική, πολιτική θεωρία και πολιτικοί επιστήμονες 203

Μεταφυσικά προσδιορισμένοι σκοποί, διεθνείς σπουδές 157

Μεταφυσικές κατασκευές,

            αγώνες ελευθερίας και οι αντίπαλοί τους 216

            αίτια πολέμου δεν είναι μεταφυσικά αλλά πραγματικά 211

            αναγκαιότητα και συλλογικός βίος 221

            ασύμβατες με Παραδοσιακό Παράδειγμα 394

            διανεμητική δικαιοσύνη και εθνικό-κρατικό γίγνεσθαι 207

            διεθνές δίκαιο 317

            διεθνής δικαιοσύνη 465

            εθνική-κρατική συλλογική ελευθερία 142

            εξομοιωτικά δόγματα 218

            εξομοιωτικός ορθολογισμός 223

            εταιρική ολοκλήρωση 96

            θεωρία διεθνών σχέσεων 329

            κανονιστική σκέψη 139 κ.ε.

            καντιανή λογική 136

            νεωτερικοί φιλόσοφοι 144

            οικουμενικός ορθολογισμός 453

            παγκόσμιο συμφέρον 210 (σημ. 147)

Μεταψυχροπολεμική εποχή, διεθνείς θεσμοί στοχαστικοί πύργοι στην άμμο 107-8

Μήλιοι, διάλογος με Αθηναίους αποσπάσματα 261-2 (σημ. 34)

Μήλος 261

Μιλόσεβιτς, ad hoc Χάγης 60 (σημ. 50), 180 (σημ. 107)

Μόναχο 286,287

Μουσολίνι 287

Μπουμπουλίνα,

            αγώνες ανεξαρτησίας και ερωτικές συνήθειες 217

Μπουμπουλίνα, συλλογική αξίωση ελευθερίας 124 (σημ. 21-4)

Μπους, εξομοιωτικά δόγματα 119-20

Ναγκασάκι 465

Ναζισμός, φιλοδόξησε να ορίσει τον παγκόσμιο συλλογικό τρόπο ζωής 222

Νεορεαλιστική θεωρία, 377 κ.ε.

Νεοφιλελεύθερη θεωρία, νεοφιλελεύθεροι

            Keohane, παραδοχή αποτυχίας 423

            αγγλοσαξονικά πρότυπα 418

            αίτια αποτυχίας 397

            αναλυτικοί παραλογισμοί εν Ελλάδι 119 (σημ. 14)

            άνοδος και πτώση 348

            γένεση και εξέλιξη 395 κ.ε.

            διαμάχη με ρεαλιστές 414 κ.ε.

            διεθνολογική τσαρλατανιά 43

            ηγεμονικές λογικές και παρακολουθήματά τους 79 (σημ. 68),419

            ήπιος ηγεμονισμός 418

            θεώρημα 26

           

            ιδεολογικές πεποιθήσεις ηττημένων κοινωνιών 514-5

            κυπριακό και αλλαγή ταυτοτήτων-πεποιθήσεων 429

            μαλακή ισχύς 398-9 (σημ. 21)

            μυωπία μπροστά στην μετεξέλιξη κοινωνιών 458

            παρακολουθήματα σε εξαρτημένα κράτη 415 (σημ. 31)

            παρακολουθήματά τους

            περίεργοι επικριτές της ρεαλιστικής θεωρίας 372

            πλεονεκτήματα στον συμβατικό στίβο 394

            πλουραλιστικό παρακολούθημα 408 (σημ. 28)

            πολιτική στράτευση 414

            πολιτικό εγχείρημα 400

            στράτευση ταγών νεοφιλελεύθερων στην αμερικανική διπλωματία 394,398

            σύγκριση με Παραδοσιακό Παράδειγμα 423 κ.ε.

            σύγκριση με ρεαλιστική θεωρία 423 κ.ε.

            σφετερίστηκαν διαπιστωτικό μέρος ρεαλιστικής θεωρίας 348

            σχέση με ρεαλιστική θεωρία 395

            φασίζουσες παραδοχές 26,27 (σημ. 16),167,300,426 (σημ. 49),516,518     

Νεωτερική φιλοσοφία, νεωτερικοί φιλόσοφοι, νεωτερικότητα

            αθεϊσμός 60

            αναγκαιότητα και εξομοιωτικά δόγματα 147

            ατομική vs κοινωνική ηθική 176 κ.ε.

            εγκλωβισμένοι σε ιδεολογικά αδιέξοδα μεταφυσικά προσδιορισμένων σκοπών 144

            μαγικές εικόνες διεθνούς συστήματος 60

            μυωπία όσον αφορά την κοινωνικοπολιτική και κοσμοθεωρητική ετερότητα 212 (σημ. 149)

            ορθολογισμός και ποικιλία ρευμάτων 111 (σημ. 4)

            πολεμικός χαρακτήρας μερικών αναλύσεων 147

            πολιτική θεολογία 110

            συγκρίσεις και συναρτήσεις 562

            φυσιοκρατική πολιτική θεολογία 147 (σημ. 59)

Νηφαλιότητα, επιστημονικά σφάλματα 81

Νίξον, πρόεδρος, δημοκρατία και πόλεμος 439

Νομικισμός, επίδραση στην πολιτική του μεσοπολέμου 276

Νομικοί-διεθνολόγοι,

            αίτια πολέμου 548,591

            αίτια πολέμου κα γένεση διεθνούς δικαίου 353

            αντιηγεμονικό διεθνές δίκαιο 600

            αφετηριακή ανάλυση εσωτερικής-εξωτερικής κυριαρχίας 227

            διεθνείς σπουδές 21

            διεθνής δικαιοσύνη 600 κ.ε.

            διεθνολόγοι και ενοποίηση κοινωνικού επιστητού 56

            ενδοκρατικό-διακρατικό επίπεδο 601

            επιστημονικό κεκτημένο διεθνών σχέσεων 326

            ισορροπία με διεθνολόγους πολιτικών όψεων 501

            λάθος ανάλυση του διεθνούς συστήματος 189

            ΟΗΕ, ερμηνείες άρθρου 2 και κεφ. 7 487 κ.ε.

            συγκρίσεις και συναρτήσεις 562

            συναρτήσεις με θεωρία διεθνών σχέσεων 600 κ.ε.

            χαρακτηριστικές θεωρήσεις για πόλεμο Ιράκ 502 κ.ε.

Νομικοτεχνικά ζητήματα, νομοτεχνικές μελέτες, νομοτεχνικές θεωρήσεις

            αναλύσεις διεθνούς δικαίου και διεθνών θεσμών 164

            διολίσθηση διεθνούς δικαίου 493

            εθιμική δήθεν διεθνής νομοπαραγωγή 202-3

            ευρωπαϊκές σπουδές 621

            ευρωπαϊκή ολοκλήρωση 628

            λάθος ανάλυση του διεθνούς συστήματος 190

Ντελόρ, Ζάκ, εθνική-κρατική δομή στην Ευρώπη 187

ΟΗΕ,

            αβάσιμες θεωρήσεις δεκαετίας του 1990 108

            αδράνεια κατά τον Ψυχρό Πόλεμο 495

            αιτήματα διεθνών αλλαγών και ηθικά κριτήρια 161 (σημ. 85)

            αίτια αναποτελεσματικότητας 60 (σημ. 50)

            αίτια πολέμου και λόγος ύπαρξης 209

            αποστολή η κατασφάλιση της εθνικής κυριαρχίας 173

            αποστολή η στήριξη της εθνικής-κρατικής δομής 311-2

            άσκηση βίας στις διεθνείς σχέσεις 97-8

            διεθνείς κανονιστικές δομές 70

            επεμβάσεις 25 (σημ. 14)

            επέμβαση και άρθρο 2 και κεφ. 7 486 κ.ε.

            επέμβαση και άρθρο 2 Καταστατικού Χάρτη 191

            επέμβαση και διεθνείς θεσμοί 486

            επέμβαση και πολιτικές όψεις των διατάξεων για το ρόλο του Συμβουλίου Ασφαλείας 192-3

            θεμελιωδώς αντιηγεμονικού χαρακτήρα 284

            κατά έλληνες διεθνολόγους αναβαθμίστηκε μετά τον Ψυχρό Πόλεμο 322 (σημ. 1)

            μετάβαση από νεότερα χρόνια στην ύστερη εποχή 275 κ.ε.

            μεταψυχροπολεμική εποχή 192

            περιεχόμενο προγραμμάτων σπουδών 76

            ρόλος κατά τη διάρκεια πολέμου στο Ιράκ 498 κ.ε.

            Σερβία καταχρηστική δράση 496

            Ψυχρός Πόλεμος 192

            Ψυχρός Πόλεμος, μεταψυχροπολεμική εποχή 97-8

Οθωμανική αυτοκρατορία,

            αγαθός χαρακτήρας 216

            αξίωση ελευθερίας 124 (σημ. 21-4)

            κατατμήθηκε λόγω αξιώσεων ελευθερίας-κυριαρχίας 205

            πόθος ραγιάδων για επανασύσταση 220

Οικουμενικές παραδοχές, επαναφορά στην προπολιτική εποχή 444-5,485

Ολοκληρωτισμός, απουσία κοινωνικοπολιτικά προσδιορισμένων σκοπών 111

Όμηρος, μαρτυρίες πνευματικής και αισθητής ηθικοκανονιστικής διαμόρφωσης 221

Ον, κλασικές συναρτήσεις με Δέον 110

Οντολογία διεθνών σχέσεων,

            αξίωση συλλογικής ελευθερίας 150

            αξίωση συλλογικής ελευθερίας ως οντολογικό κατηγόρημα 126

            βαθύτερα αίτια κοινωνικοπολιτικής ετερότητας 128-30

            διαμόρφωση διεθνούς συστήματος 94-5

            διαμόρφωση διεθνούς συστήματος, Διεθνές Δέον 196 κ.ε.

            διεθνείς σχέσεις και διαμορφωτικοί παράγοντες 69

            διεθνείς σχέσεις και θεμελίωση ηθικών κριτηρίων 106 κ.ε.

            Διεθνές Δέον, αμφιλεγόμενες πτυχές 108

            διεθνές σύστημα και Διεθνές Δέον 49

            διεθνές σύστημα και μέτρο στάθμισης αιτιωδών σχέσεων 123-4

            διυποκειμενική εμπειρία 157

            εθνική ανεξαρτησία και συλλογική ελευθερία 135-6

            εθνικό κρατικό γίγνεσθαι αφετηρία και πορεία 206 κ.ε.

            ελευθερία, θεμελιώσεις Χρήστου Γιανναρά 130-1

            ηθική, κυριαρχία, κοσμοθεωρία και ηθική συγκρότηση 452

            ηθικοκανονιστικό και ηθικοφιλοσοφικό πεδίο 66

            θεωρητικά εποικοδομήματα 324

            θεωρία διεθνών σχέσεων 423

            οντολογική δομή διεθνούς συστήματος, αντίπαλοί της 388

            παραδοσιακή οντολογία: οντοποίηση ηθικών-κανονιστικών αιτημάτων 145

            συλλογική ελευθερία και εθνική ανεξαρτησία 132 κ.ε.

            υπαρξιακός πυρήνας εθνικού-κρατικού γίγνεσθαι 214 κ.ε.

            χαρακτηριστικά διεθνούς συστήματος, φασισμός 29

            χάσμα μεταξύ διεθνούς οντολογικού γίγνεσθαι και ανάλυσης διεθνών σχέσεων 295

Ορθολογισμός,

            αίτια πολέμου και ανορθολογισμός 211-2

            αναγωγή καντιανών θεωρήσεων στο διεθνές σύστημα 136

            ανάλυση διεθνών σχέσεων 60

            αστάθμητο και υποκειμενικό κριτήριο 211-2

            εκτόξευση της συζήτησης στον άπειρο υποκειμενισμό 212

            επαναστατισμός και μεταφυσικός προσδιορισμός ορθολογισμού 157

            έσχατα ερωτήματα και τυπικές λογικές 452

            ηθική κρίση περί τα διεθνή 157

            θεμελιώδεις κοσμοθεωρητικές στάσεις 60

            κανονιστική σκέψη και εξομοιωτικά δόγματα 141

            κοινωνικοπολιτικά και μη προσδιορισμένος 141

            κοινωνικοπολιτικά προσδιορισμένος 143

            Κονδύλης και κοινωνικοπολιτικά προσδιορισμένη πράξη 112

            Κονδύλης και ορθολισμός-ανορθολογισμός 104

            μεταφυσικά και επαναστατικά προσδιορισμένος 157

            νεωτερικές μεταφυσικές κατασκευές 110

            νεωτερικότητα και ορθός λόγος 111 (σημ. 4)

            οικουμενικός κατά της ελευθερίας 223

            ορθός λόγος, ηθικοκανονιστική συμμόρφωση 178

            παραλογισμός εξομοιωτικών θεωρήσεων 222-3

            προβλήματα μεταφυσικών κατασκευών 144

            συναρτάται με ηθικοκανονιστική και κοινωνική δομή κόσμου 314

            τυπικό λογική και πόλεμος 102 κ.ε.

            τυπικός ορθολογισμός και διαμόρφωση συλλογικών συμφερόντων 103-4

Όσλο, επίλυση διενέξεων και ρόλος συνεδρίων 404 (σημ. 26)

Όσλο, μαγικές θεωρήσεις για εύκολες λύσεις 456

Ουίλσον,

            άλλο ως ηγέτης και άλλο ως καθηγητής 424 (σημ. 46)

            ιδεαλιστής στη χώρα του αλλά μόνος 283

            τραγική μορφή των διεθνών σχέσεων 277

Παγκόσμια κοινωνία, κοσμοπολίτικες-διεθνιστικές θεωρήσεις 95

Παγκόσμια κυβέρνηση,

            ανέφικτη λόγω εθνικού-κρατικού γεγονότος 149

            θεωρία Παραδοσιακού Παραδείγματος 338 κ.ε.

Παγκόσμια τάξη,

            ασύμβατη με εθνική-κρατική δομή 288

            παγκόσμιο κράτος 208

            υπαινίσσεται παγκόσμιο κράτος 204 (σημ. 138)

Παγκόσμιο κράτος,

            αντίστροφη ανάδειξη εθνικής-κρατικής δομής 242

            απαιτεί παγκόσμια αξίωση ελευθερίας 291,314

            απέτυχε λόγο εθνικού-κρατικού οντολογικού γίγνεσθαι 207

            άσκηση βίας και διεθνές σύστημα 152 κ.ε.

            άσκηση βίας και τάξη-δικαιοσύνη 98-9,208

            κρίσιμα ερωτήματα 239

            συναρτάται με παγκόσμια τάξη 204 (σημ. 138)

Παγκόσμιο συμφέρον, προσδιορισμός μόνο μεταφυσικός 210 (σημ. 147)

Παγκοσμιοποίηση, καθιστά την κυριαρχία περιττή 430

Παγκόσμιος Πόλεμος Α΄ 276,296,297,310,351,491

Παγκόσμιος Πόλεμος Β΄ 310,396

            άίτια που οδήγησαν στην σύρραξη 279 κ.ε.

Παιδομάζωμα, ανατολίτικη συνήθεια 216

Παλαιστίνιοι,

            ευκολόπιστοι και στρατευμένη ανάλυση διεθνών σχέσεων 404 (σημ. 26)

            τάξη-δικαιοσύνη, διεθνής αλλαγή τάξη και απόσχιση 480 (σημ. 4)

Πανελλαδισμός, κλασική εποχή 266

Πανελλήνιο Κογκρέσο 258

Πανεπιστήμια, φοιτητική ψήφος και διοίκηση 62 (53 κ.ε.)

Πανεπιστημιακά τμήματα διεθνών σπουδών,

            ακαδημαϊκή ανεξαρτησία και εκλεκτορικά σώματα 641

            διεθνολογικές σπουδές, δομή 633 κ.ε.

            δομή και περιεχόμενο διεθνών σπουδών 76,636 κ.ε.

            υπέρτατη σημασία αξιοκρατικών κρίσεων 644 κ.ε.

Πανεπιστημιακή ζωή,

            αντιδιαστέλλεται στην πρακτική επιμόρφωση 589

            αντικείμενο και περιεχόμενο ευρωπαϊκών σπουδών 621 κ.ε.

            δαπανηρές επενδύσεις 115 (σημ. 8)

            διαβρωτικές εισροές 293

            διαμορφωτικοί παράγοντες διεθνούς συστήματος 77

            διδακτορικά 656 κ.ε.

            διεθνείς σπουδές και επαγγελματικός προσανατολισμός 579,583 κ.ε

            διεθνείς σπουδές και κριτήριο ελευθερίας 158

            δομή διεθνών σπουδών λόγω αιτίων πολέμου 163

            εγκυρότητα επιστημονικών μελετών 115

            επαγγελματικός προσανατολισμός 582 κ.ε.

            επιστημονικές προδιαγραφές και φοιτητές 195

            ζητήματα αξιοπρέπειας και δεοντολογίας 550-1

            θεωρητικές τάσεις και διεθνείς σπουδές 450-1

            κανονικοί φοιτητές 586

            κατήχηση 621 (σημ. 54)

            κύριος ρόλος η θεωρητική κατάρτιση 407,412

            μάστιγα ιδεολογικοπολιτικής προπαγάνδας 198 (σημ. 131)

Πανεπιστημιακή μόρφωση,

            περιγραφικές μελέτες 77

            περιεχόμενο προγραμμάτων σπουδών 168

            ποιοτικές βαθμίδες διεθνών σπουδών 165 κ.ε.

            πρακτικές σπουδές 578

            προγράμματα σπουδών, διαμόρφωση 169-70 (σημ. 96)

            προδιαγραφές και περιεχόμενο 574 κ.ε.

            προδιαγραφές και φοιτητικά διλήμματα 47

            ρόλος διπλωματικών αποστολών 159 (σημ. 82)

            σκοπός διεθνών σπουδών 403,412

            τάσεις υποβάθμισης 577

            τμήματα διεθνών σπουδών 115-6,427 κ.ε.]

            φαινομενολογία 77

            φοιτητικός συνδικαλισμός και κομματικές εισροές 654

Πανεπιστημιακή παιδεία,

            ακαδημαϊκή ανεξαρτησία, συμβόλαιο τιμής με την κοινωνία 655

            θεωρητική κατάρτιση, σημασία 61

            υποβάθμιση σε νομοτεχνικά ζητήματα 60

Πανεπιστήμιο, ποιοτικές προδιαγραφές 23-4 (σημ. 9)

Παπανδρέου Ανδρέας 43

Παραγωγικές σχολές, Ενόπλων δυνάμεων και διεθνείς σπουδές 685 κ.ε.

Παράδειγμα, ορισμός και συναρτήσεις 326 κ.ε.,331κ.ε.,333

Παραδοσιακό Παράδειγμα,

            αναλύει αίτια πολέμου 331

            αναλύει διλήμματα-προβλήματα συστήματος αναρχίας-κυριαρχίας 331

            ανθρώπινη φύση 364 κ.ε.

            άνιση ανάπτυξη 422

            αντιηγεμονικού χαρακτήρα 461

            αξιολογική ελευθερία και αναλυτικοί παραλογισμοί 120   

            απόσχιση και δικαιοσύνη 479 (σημ. 4)

            ασύμβατο με εξομοιωτικά δόγματα 445

            ασυμβατότητα ηγεμονικών εκλογικεύσεων 73

            βασικές παραδοχές 393 κ.ε.

            βρετανική σχολή 162

            δογματισμός εξαιρείται 393 (σημ. 5)

            έννοια Παραδείγματος 326 κ.ε.,331 κ.ε.,333

            επιστημονικά σφάλματα και θεωρία διεθνών σχέσεων 274

            εστιακό σημείο διεθνολογικού επιστητού 387 κ.ε.

            ζητήματα πολιτικής φιλοσοφίας 91

            ηθικοκανονιστική ετερότητα 445

            κορυφαία κείμενα 356

            κυριαρχία συνώνυμη αναρχίας 481

            μεταφυσικές κατασκευές είναι ασύμβατες 394

            όχι συνταγές πολιτικής 333

            περιδιάβαση στον πυρήνα του 373 κ.ε.

            πίνακας 3 339

            προγράμματα σπουδών 591

            ρεαλιστικές θεωρίες γνήσια τέκνα 300

            στρεβλές κατηγοριοποιήσεις σχολών σκέψης 356-7

            σύγκριση με νεοφιλελεύθερους 423 κ.ε.

            συναρτήσεις των θεωρητικών εποικοδομημάτων 351

            συνοπτική παρουσίαση πίνακες 3-4 339, 345

            ταγοί θεωρίας 446

            τρία θεωρητικά εποικοδομήματα 92,338 κ.ε.

            υπόβαθρο αξιόπιστων θεωριών διεθνών σχέσεων 321 κ.ε.

            ύστερη φάση ανάπτυξης 355 κ.ε.

            φιλελεύθερα ρεύματα συναρτήσεις 392 κ.ε.

Παραπομπές, βλ. επίσης Εκλογές καθηγητών, Εκλεκτορικά σώματα

            αριθμομηχανές 427

            αριθμομηχανές και εκλεκτορικά σώματα 641 κ.ε.

            αριθμομηχανές και εκλογές καθηγητών σε πανεπιστήμιο του Ραγιαδιστάν 646 (σημ. 116)

            εκλεκτορικά σώματα 401

Πατρίδα, θιασώτες του «Άλλου» 128 (σημ. 31)

Πατριωτισμός, διεθνολογική αποτίμηση της έννοιας 273-4

Πελοποννησιακός Σύνθεσμος 260

Περιφερειακές σπουδές,

            διδακτορικά 663 κ.ε.

            προγράμματα σπουδών πανεπιστημίων 407

Πέρλ Χάρμπορ 287

Πίνακες, Ενδοκρατική-διακρατική τάξη σύγκριση 101

Πίνακες, ιστορικές διαμορφώσεις 114

Πλάτωνας 139 (σημ. 49)

            μαρτυρίες πνευματικής και αισθητής ηθικοκανονιστικής διαμόρφωσης 221

            μονιστική θεώρηση κυριαρχίας 255

Πλουραλισμός, κακόγουστες ταξινομήσεις σχολών πίνακας 6 408 (σημ. 28), 409

Πνευματικά φαινόμενα, ηθικοκανονιστική διαμόρφωση 221

Πνευματικά-φυσικά, φιλοσοφική διαμάχη 221-2

Πνευματικός κόσμος, ηθική κρίση διεθνούς πολιτικής 160

Πόλεμος,

            αποστολή και αξιοπιστία Ενόπλων Δυνάμεων 681 κ.ε.

            εθνικές-κρατικές δομές, βιωσιμότητα 102-3

            Κλάουζεβιτς και στρατηγική ανάλυση 603

            κλασική εποχή 263 (σημ. 36)

            κοινωνική ετερότητα και ορθολογισμός 102 κ.ε.

            σύγκριση ενδικρατικού-διακρατικού επιπέδου 98-99

Πολιτική θεολογία,

            άλλη όψη θεοκρατικών δογμάτων 221

            αντιθρησκευτικό μένος 127 (σημ. 29)

            θρησκευτική θεολογία 146 (σημ. 57)

            ιδεολογικά στρατευμένοι φιλόσοφοι 111 (σημ. 4)

Πολιτική θεωρία,

            ναρκοπέδιο θεωρίας διεθνών σχέσεων 203

            συλλογικός κατ’ αλήθειαν βίος 245

Πολιτική κυριαρχία, βλ. επίσης κυριαρχία

            ανάλυση διεθνών σχέσεων 295

            αξιώσεις σε ιστορικό πλαίσιο 244 κ.ε.,256 κ.ε.

            αξιώσεις σε ιστορικό πλαίσιο 246 κ.ε.256 κ.ε.

            διαλεκτική σχέση με αξίωση συλλογικής ελευθερίας 241

            διαπάλη ηγεμονισμού με αξιώσεις συλλογικής ελευθερίας-κυριαρχίας 231

            διαφύλαξης συλλογικής ελευθερίας 225-6

            ενσάρκωση και ηθικοκανονιστική προέκταση συλλογικής ελευθερίας 222

            ηθικοκανονιστική διαμόρφωση 213 κ.ε.

            μετάβαση από νεότερα χρόνια στην ύστερη εποχή 275 κ.ε.

            μονιστική θεώρηση 255

            ποιες κοινωνίες; 177 (σημ. 104)

            προικισμένη με κοσμοθεωρητικό υπόβαθρο 215

            Υπαρκτική κοινωνική ετερότητα 200 κ.ε.

Πολιτική στράτευση

            ανάλυση διεθνών σχέσεων, ΗΠΑ είναι γενικευμένη 404 403 κ.ε.

            εκλεκτορικά σώματα 413

Πολιτική φιλοσοφία διεθνών σχέσεων,

            Rawls 139

            ανάπτυξη θεωρίας διεθνών σχέσεων 331

            διαφορά με πολιτική φιλοσοφία 134

            διεθνείς σπουδές 60 (σημ. 52)

            επανεξέταση διεθνολογικών προσανατολισμών 455 κ.ε.

            ηθικά κριτήρια και κοινωνικοπολιτικός κατακερματισμός 147 κ.ε.

            κοινωνικοπολιτικό γεγονός 67

            οριοθέτηση και ορισμός 64 κ.ε.

            ορισμός 245

            περιεχόμενο και αντικείμενο 147 κ.ε.

            πολιτική φιλοσοφία διεθνών σχέσεων 66 κ.ε.

            στοιχειώδης ιστορική γνώση 204-5

            σύγκριση με πολιτική φιλοσοφία 66 κ.ε.,68

            φιλοσοφία, νεότερων χρόνων και κράτος 253

            φιλοσοφική διαμάχη 139

            χάσμα με εξέλιξη διεθνούς συστήματος 295,297

Πολιτικοί ηγέτες,

            εθνικό συμφέρον και θεωρήσεις διεθνών σχέσεων 121

            συνείδηση αξιωμάτων συλλογικής ελευθερία 122

Πολιτικός ιδεαλισμός,

            εξ ορισμού εξομοιωτικός και φασιστοειδής 278

            ποικίλες εκδοχές και αποχρώσεις 278-9

Πολιτικός πολιτισμός διεθνών σχέσεων 571

            διεθνείς επεμβάσεις 500

            συμβατότητα με συλλογική ελευθερία 423

Πολιτικός ρεαλισμός, βλ. επίσης ρεαλιστικές θεωρίες  

            Carr προβληματική καθιέρωσή του 329-30

            αξιολογικά ελεύθερες Θουκυδίδειες παραδοχές 329

            λαθραίοι φορείς 120

            περίεργοι αντίπαλοί του 330 (σημ. 5)

Πολιτισμός, ιστορικό σύνορο με βαρβαρότητα 227-8

Πούτιν, πρόεδρος, δήλωση για επέμβαση ΗΠΑ στο Ιράκ 496 (σημ. 19)

Πρακτικά ζητήματα, διεθνείς σπουδές 580 (σημ. 5),583 κ.ε.

Πρακτική κατάρτιση, πανεπιστημιακή μόρφωση, περιεχόμενο σπουδών 76 (σημ. 66) κ.ε.

Πρόγραμμα διεθνών σπουδών,

            αμερικανικών πανεπιστημίων και σπουδές στο εξωτερικό 673

            αντικείμενο και περιεχόμενο 587

            αντικείμενο-περιεχόμενο συνοπτικός πίνακας 7 592

            κριτήρια διαμόρφωσης 169-70 (σημ. 96)

            παραγωγικών σχολών Ενόπλων Δυνάμεων 688 κ.ε.\

            Παραδοσιακό Παράδειγμα 588

            προσαρμογή ατόμων ή προσαρμογή προγράμματος; 594

Προδότες,

            αγώνας ελευθερίας Κύπρου 127 (σημ. 30)

            αγώνες ελευθερίας 219

            ερμηνείες διεθνούς συστήματος και συλλογικός κατ’ αλήθειαν βίος 254

Προπαγάνδα, προπαγανδιστές,

            ανάλυση διεθνών σχέσεων και αξιολογική ουδετερότητα 108-9

            διεθνείς σπουδές 403

            διεθνείς σπουδές 45 (σημ. 30)

            θεωρήσεις εθνικού-κρατικού γίγνεσθαι 214

            ιδεολογικοπολιτικές εκλογικεύσεις και διαφθορά διεθνών σπουδών 293-4

            φορείς ιδεολογικοπολιτικών εκλογικεύσεων 215-6

            εγγενές χαρακτηριστικό διεθνών σπουδών 389

            αναλύσεις διεθνών σχέσεων 80 (σημ. 70),85

Προπολιτική εποχή, οικουμενικές παραδοχές 444-5,485

Προτάσεις πολιτικής, 23

            άλλο ανάλυση διεθνών σχέσεων 190 (σημ. 120)

            ασύμβατες με επιστημονική μελέτη διεθνών σχέσεων 333

            διαβρωτικές για επιστημονική μελέτη διεθνών σχέσεων 293

            σπουδές στο εξωτερικό 673

Πυρηνικά όπλα, αίτια πολέμου 540 κ.ε.

Πυρηνική στρατηγική, στρατηγική ανάλυση 607

Ραγιάδες, πόθος επανασύστασης Οθωμανικής Αυτοκρατορίας 220

Ράμφος Στέλιος,

            μεταεθνική εποχή και αναγκαιότητα 431

            Αναν, σχέδιο και ηγεμονική αναγκαιότητα 190 (σημ. 121)

            Ανάν, σχέδιο και παρακμιακές θεωρήσεις 158 (σημ. 81)

            φύση και αναγκαιότητα και σχέδιο Ανάν 146 (σημ. 58)

            θεωρήσεις για το σχέδιο Ανάν 122 (σημ. 18)

            μεταεθνικά θεωρήματα 150

            Αναν, σχέδιο και μεταεθνική θεώρηση 148 (σημ. 61)

Ράσελ Μπέρτραντ, εξομοιωτικές φυσιοκρατικές αντιλήψεις 222 (σημ. 160)

Ρατσισμός,

            θεωρήσεις για ήρωες αγώνων ανεξαρτησίας 217

            σύμφυτος εξομοιωτικών λογικών 232

Ρεαλιστικές θεωρίες, βλ. επίσης πολιτικός ρεαλισμός

            αγοραίες αντιλήψεις στην Ελλάδα, θέση Δημήτρη Κώνστα 321

            αγράμματες θεωρήσεις περί της θεωρίας αυτής 350 (σημ. 30)

            αμυντική-αντιηγεμονική εκδοχή 349 κ.ε.

            ανθρώπινη φύση-ετερότητα 364 κ.ε., 367

            άνιση ανάπτυξη και εσωτερική-εξωτερική εξισορρόπηση 186 (σημ. 115)

            αντιηγεμονικές 462

            αντιηγεμονική: μελλοντικά πολλά υποσχόμενη θωρία 350

            αξιολογικά ουδέτερες 344

            αξιολογικά ουδέτερες θεωρίες και κανονιστικά προσανατολισμένες 454 (σημ. 84)

            αρχές διεθνούς δικαίου 462

            βασικές πτυχές 359 κ.ε.

            διαμάχη με νεοφιλελεύθερους 414 κ.ε.

            ενσωματώνουν διεθνές δίκαιο, διεθνείς θεσμούς 344

            θεωρήσεις Gilpin 382 κ.ε.

            ισχύς και εξουσία 73

            κριτική Carr 73

            κριτική Κοσμά Ψυχοπαίδη 143 (σημ. 53)

            νεορεαλιστικό ρεύμα 377 κ.ε.

            νεοφιλελεύθεροι 395

            νεοφιλελεύθεροι ως λαθραίοι φορείς 120-1

            πέντε βασικές παραδοχές 346-8

            περίεργοι επικριτές 372

            σύγκριση με νεοφιλελεύθερους 423 κ.ε.

            συνοπτική παρουσίαση πίνακες 3-5 339,345,347

            φορείς του διαπιστωτικού μέρους 372

Ρεαλιστική ουτοπία,

            Rawls, Το Δίκαιο των Λαών 463 κ.ε.,468 κ.ε.

            Rawls και Καντ 341-2

Ροζάκης Χρ. 22 (σημ. 3),23 (σημ. 8)

Ρουσό, Έθνος-κράτος, σύμφωνα με την νεότερη λαϊκή του μορφή 301 (σημ. 4)

Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία 270

            αγώνες ελευθερίας και εθνικού-κρατικού γίγνεσθαι 219 (σημ. 157)

Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία,

            εξομοιωτικά δόγματα: συνέπειες ανεξαρτήτως προθέσεων 232-3

            ηθικοκανονιστική συμμόρφωση και θεία πρόνοια 179

            θεοκρατικές αξιώσεις 270

Ρωσία, Ρώσοι

            αντιρρήσεις επέμβασης στο Ιράκ το 2003 502

            διαφωνία για επέμβαση στο Ιράκ 434

            πίστη στην πατρίδα ανεξάρτητα καθεστώτος 220

Σαρτρ, θέση πως «κάθε αντικομουνιστής είναι παιδί σκύλας» 88 (σημ. 80)

Σβολόπουλος Κ. 21

Σεξουαλικά κριτήρια, ιστορία ως ανεκδοτολογία και ρατσισμός

            ανάλυση διεθνών σχέσεων και κοινωνικές ιεραρχίες 126 (σημ. 24), 217

            αγώνες ελευθερίας 219

            ήρωες αγώνων ανεξαρτησίας 217

Σερβία, παραβίαση γράμματος και πνεύματος ΟΗΕ 496

Σοβιετική Ένωση,

            ανάλυση Μαρξ 84

            υπερεθνικό πείραμα, άφησε ανέγγιχτο το ανθρωπολογικό υπόβαθρο 315 (σημ. 24)

Σομαλία 98

Σόρος,

            μάστιγα χρηματοδοτήσεων διεθνών σπουδών 432 (σημ. 60)

            χρηματοδότηση διεθνών σπουδών 643

Σουντέτερλαντ 286

Σπιθαμιαίοι αναλυτές, επιθέσεις κατά Κονδύλη 611 (41)

Σπινόζα, διεθνολογική τσαρλατανιά 523

Σπουδές, διεθνείς σπουδές στο εξωτερικό 668 κ.ε.

Στρατηγική ανάλυση

            αναθεωρητικοί σκοποί 605

            αναλύσεις αρμοδιότητας ψυχιάτρου 609 (σημ. 35)

            αντικείμενο και περιεχόμενο 607 κ.ε.,612

            αντικείμενο και πολιτικός πολιτισμός διεθνών σχέσεων 603

            αξιοπιστία στρατηγικής 608

            διάσταση αμυνόμενου-επιτιθέμενου 609

            διεθνείς σπουδές 602 κ.ε.

            διολίσθηση σε κανονιστική σκέψη 605

            εθνικά συμφέροντα 608

            εθνική επιβίωση 607

            ελευθερία 608

            ελευθερία Κυπρίων 606-7

            εξομοιωτικές λογικές 605

            κατευνασμός 609 (σημ. 34)

            μερικά εκτός Παραδοσιακού Παραδείγματος 604

            πρώτο κτύπημα 609 κ.ε.

            πυρηνική στρατηγική 607

            σκοποί και μέσα 612

            στρατιωτική στρατηγική 608

            συλλογική ελευθερία 608,613

            Υπαρκτική ετερότητα 605

            χαριτωμένες φλυαρίες αντιπάλων 603 (σημ. 2)

Στρατιωτική διπλωματία, Ένοπλες Δυνάμεις 684 κ.ε.

Συγγράμματα, ποιότητα διεθνών σπουδών 19

Συλλογική Ασφάλεια,

            αίτια πολέμου και αποτελεσματικότητα 307-8

            αναλυτές Παραδοσιακού Παραδείγματος 393

            αντιηγεμονικός θεσμός 284,375

            δίλημμα τάξης-δικαιοσύνης εθνικά ή παγκόσμια 204

            διολίσθηση σε εκλογικεύσεις φυσικής νομοτέλειας 505

            εκλέπτυνση ισορροπίας δυνάμεων 351

            εξομοιωτικά δόγματα και υπερεθνικές δομές 112

            ηγεμονισμός 25 (σημ. 14)

            θεμελιωδώς αντιηγεμονικά 274

            θεωρία Παραδοσιακού Παραδείγματος 338 κ.ε.

            ιστορικές διαμορφώσεις 117

            ιστορική αποστολή 351

            κοινωνικοπολιτική οντολογία διεθνών σχέσεων 191-2

            μετάβαση από νεότερα χρόνια στην ύστερη εποχή 275 κ.ε.

            ΟΗΕ, ερμηνείες άρθρου 2 και κεφ. 7 488 κ.ε.

            ορισμός και ερμηνεία 351 κ.ε.

            παράγοντες που την αποδυναμώνουν 538

            σύστημα ισορροπίας δυνάμεων νεότερων χρόνων 352-4

Συλλογική οντότητα, ηθικοκανονιστικό περιεχόμενο 69

Συλλογικό Δέον, ατομικό και εθνικό-κρατικό 69

Συλλογικό συμφέρον, κατοπτρίζει κοσμοθεωρητική και ηθικοκανονιστική ετερότητα 103

Συλλογικό φαντασιακό,

            αγώνες ανεξαρτησίας 127 (σημ. 29)

            φαντασιακό, εθνικό-κρατικό οντολογικό γίγνεσθαι 214 κ.ε.

Συλλογικός κατ’ αλήθειαν βίος,

            αποδυναμώνει παραστάσεις ηγεμονισμού ενδοκρατικά 203

            βαθύτατα διαμορφωτικός κανονιστικών δομών 242-3

            διακρατικός βίος 575 κ.ε.

            διαμόρφωση ενδοκρατικής ηθικής 160

            διαμορφωτικές συνέπειες συλλογικού ηθικοκανονιστικού βίου 219

            διαμορφωτικός και νομιμοποιητικός 375

            διυποκειμενική εμπειρία 134

            εθνική-κρατική τάξη-δικαιοσύνη 365

            ενάντια στις ηγεμονικές αξιώσεις 207

            εξομοιωτικά δόγματα ασύμβατα 223 κ.ε.

            ηθικές διαμορφώσεις 174

            ηθικοκανονιστική διαμόρφωση 222,221,451,250

            ηθικοκανονιστική διαμόρφωση και αξιώσεις συλλογικής ελευθερίας 218

            θεωρία διεθνών σχέσεων 245

            μεταεθνική εποχή 431-2 (σημ. 59)

            ορθολογισμός-ανορθολογισμός στις διεθνείς σχέσεις 211-2

            πολιτικές εκλογικεύσεις 135

            συλλογική αξίωση ελευθερίας 124 κ.ε.

            συλλογικός τρόπος ζωής 131

            σφυρηλάτηση ανθρωπολογικών και κοσμοθεωρητικών δομών 575

            σφυρηλάτηση ηθικοπρακτικών προσεγγίσεων 536

Συλλογικός τρόπος ζωής,

            αριστοτελική έννοια του κοινωνείν και αληθεύειν 205 (σημ. 139)

            διαμορφώνεται διαμέσου συλλογικού κατ’ αλήθειαν βίου 222 (σημ. 160)

            εξομοιωτικά δόγματα ασύμβατα 223 κ.ε.

            μεταεθνική εποχή 431-2 (σημ. 59)

            ορθολογισμός-ανορθολογισμός στις διεθνείς σχέσεις 211-2

            παγκόσμια αδύναμος λόγω εθνικού-κρατικού οντολογικού γίγνεσθαι 207

            συλλογικός κατ’ αλήθειαν βίος 131

Συλλογικός τρόπος υπάρξεως, Γιανναράς: σύνολο ενεργειών και ενεργούμενων σχέσεων 224

Συμβόλαιο τιμής, ακαδημαϊκή ανεξαρτησία, δεοντολογικές υποχρεώσεις και κοινωνία 655

Συμβούλιο Ασφαλείας ΟΗΕ 25

            αδρανεί όταν δράστης είναι τα μόνιμα μέλη 311

            αδράνεια κατά Ψυχρό Πόλεμο 161 (σημ. 85)

            ηθικοκανονιστική συμμόρφωση και επεμβάσεις της δεκαετίας του 1990

            ΟΗΕ, και περιεχόμενο προγραμμάτων σπουδών 76

            ρόλος μεταψυχροπολεμική εποχή 311-2 (σημ. 21)

            Σερβία 25 (σημ. 25)

            συμβολίζει ηγεμονικές αξιώσεις 310,311

            χαρακτήρας διεθνών θεσμών 495

Συμμαχία, συμμαχίες

            βάσει συμφέροντος εξωτερικής πολιτικής 206

            καίρια θέση στο κλασικό σύστημα 260,267

Συμμόρφωση και κανονιστικές δομές,

            απελπιστικά αφελείς κοσμοπολίτικες θεωρήσεις 325

            διεθνιστικές-κοσμοπολίτικες θεωρήσεις 176 κ.ε.,178 κ.ε.

            ηγεμονικές εκλογικεύσεις θουκυδίδειων παραδοχών 185

            μεταφυσικά προσδιορισμένη εξομοιωτική ηθική 174

            σκοπός και κοινωνικοπολιτικό γεγονός 325

Συμπεριφοριστές,

            ήλθαν, μας ταλαιπώρησαν και απήλθαν 388-9 (σημ. 2)

            μάστιγα μελέτης διεθνών σχέσεων 74

Συμφέρον, θεωρήσεις περί διεθνούς αρμονίας συμφερόντων 121

Συμφωνία Μονάχου 286

Συνασπισμός Κορίνθου 260

Σύνδεσμος Δήλου 260

Συνέδρια, κοινωνικά και στρατευμένα 404 (σημ. 26)

Συνθήκη Βερσαλλιών 279,285

Συνθήκη Βεστφαλίας,

            αφετηρία διακρατικού συστήματος 245,266,269,328

            διαμόρφωση θεμελιωδών αρχών διεθνούς δικαίου 301

            αφετηρία σύγχρονου διεθνούς συστήματος 114

Σχετικά κέρδη, βασικές πτυχές ρεαλιστικών θεωριών 362 κ.ε.

Σχολές σκέψης, στρεβλές κατηγοριοποιήσεις 356-7

Σωκράτης, ανορθολογικές αναλύσεις διεθνών σχέσεων 217 (σημ. 156)

Τάξη-δικαιοσύνη,

            ανθρώπινη φύση-ετερότητα ρόλος 369

            αρμοδιότητα εθνική-κρατική ή παγκόσμια; 204

            άσκηση βίας και διεθνείς σχέσεις 152 κ.ε.

            διαλεκτική σχέση με ηθικοκανονιστικές δομές 241

            διανεμητική δικαιοσύνη 577

            διεθνές σύστημα και διανεμητική δικαιοσύνη 466

            διεθνής αλλαγή τάξη και απόσχιση 479 (σημ. 4)

            εθνική-κρατική διαμόρφωση 131

            εθνικό-κρατικό γίγνεσθαι και αγώνες ελευθερίας 219

            ενδοκρατική-διακρατική τάξη 95,426

            ιστορικές διαμορφώσεις 117

            συναρτήσεις και συγκρίσεις με εθνική-κρατική δομή 242-3

            υπό το πρίσμα των συζητήσεων του μεσοπολέμου 279 κ.ε.

Ταξινομήσεις σχολών σκέψης 20

            επιφανείς αναλυτές και επιστημονικά σφάλματα 445

            πίνακας 6 Viotti-Kauppi 409 κ.ε.

            προβληματική ταξινόμηση Carr 599

Τενεκίδης Γ.Κ. 21,22 (σημ. 3),597,

            διεθνείς σπουδές στην Ελλάδα 634 κ.ε.

Τεχνολογία, προγράμματα σπουδών πανεπιστημίων 407

Τζέφερσον, προθέσεις και εξομοιωτική λογική 233

Τουρκία,

            αναθεωρητικό κράτος 138 (σημ. 48)

            Αναν, σχέδιο 38 (σημ. 23)

            εκστρατεία «εκδημοκρατισμού» της 430

            «εξευρωπαϊσμός» της και χοροί της κοιλιάς 194

            κυπριακή πολιτική 41 (σημ.29)

            στρατηγικοί σκοποί στην Κύπρο 169 (σημ. 94)

Τραγικές διεθνείς διενέξεις, αίτια πολέμου 136 (σημ. 42),495

            μετά τους αγώνες ανεξαρτησίας 205

Τρομοκρατία, προγράμματα σπουδών πανεπιστημίων 407

Τσάτσος Δημήτρης 43

            δημόσιος διάλογος στην Ελλάδα 225 (σημ. 165),511

            επίπεδο δημόσιου διαλόγου 31

Τσετσενία, τάξη-δικαιοσύνη, διεθνής αλλαγή τάξη και απόσχιση 480 (σημ. 4)

Τσεχοσλοβακία 286

Τσόρτσιλ, Γουίνστον 304

Τυπική λογική, ορθολογισμός και έσχατα ερωτήματα 452

Υπαρκτική κοινωνική ετερότητα, 

            αναγκαιότητα και ελευθερία 147

            ανάλυση διεθνών σχέσεων 26

            αξιώσεις συλλογικής ελευθερία και κανονιστική συγκρότηση 73

            αξίωση συλλογικής ελευθερίας 154,199

            αξίωση συλλογικής ελευθερίας και πολιτική κυριαρχία 241

            βαθύτερα αίτια κοινωνικοπολιτικής ετερότητας 128-30

            βαθύτερες διαμορφωτικές δυνάμεις ιστορικού γίγνεσθαι 230 κ.ε.

            διαμορφωτική ηθικών κριτηρίων 224

            διαμορφωτικοί παράγοντες διεθνούς συστήματος 123 (σημ. 20)

            διαμορφωτικός ιστορικός ρόλος 114

            διαρκώς επιβεβαιώνεται και βαθαίνει 200 κ.ε.

            διεθνείς και εθνικές κανονιστικές δομές 72

            Διεθνές Δέον 93

            διεθνισμός-κοσμοπολιτισμός 60

            διεθνισμός-κοσμοπολιτισμός vs εθνική-κρατική δομή 238 κ.ε.

            δομή διεθνούς συστήματος και συλλογική ελευθερία 83

            εθνική ανεξαρτησία ως οντολογικό κατηγόρημα 135-6

            εθνικό-κρατικό γίγνεσθαι 207

            εξομοιωτικά δόγματα και ορθολογισμός 112.199,279

            εξομοιωτικά θεωρήματα ασύμβατα 223 κ.ε.

            επίδραση λαϊκής κυριαρχίας μετά την Γαλλική Επανάσταση 226

            επιστημονικά σφάλματα όταν παραβλέπεται 169 (σημ. 95)

            επιστημονική δεοντολογία 166

            επιστημονική μελέτη διεθνών σχέσεων 52

            επιστημονική μελέτη των διεθνών σχέσεων 34

            εχθροί της 62

            ηθικά κριτήρια εθνικά-κρατικά και παγκόσμια 153 (σημ. 71)

            ηθικές διαμορφώσεις 107

            ηθικές διαμορφώσεις και κοινωνικοπολιτικά γεγονότα 120

            ηθικοκανονιστική διαμόρφωση 451

            ηθικοκανονιστική ετερότητα 534 κ.ε.

            θεσμός ελευθερίας έθνους-κράτους 572

            κοινωνικοπολιτικές δομές κόσμου 183 (σημ. 111)

            κοσμοθεωρητικός και ηθικοκανονιστικός κατακερματισμός 102-3

            μορφική ομοιότητα κοινωνικοπολιτικών συστημάτων και ετερότητα περιεχομένου 129-30 

            ΟΗΕ, ερμηνείες άρθρου 2 και κεφ. 7 489 κ.ε.

            οντολογική κατηγορία 196

            Παραδοσιακό Παράδειγμα 333-4,371-2

            σημασία πολιτικής κυριαρχίας 200 (σημ. 136)

            συλλογική ελευθερία και ηθικοκανονιστική διαμόρφωση 315

            συλλογικός τρόπος ζωής 131

            συναρτάται με την κοσμοθεωρητική και ηθικοκανονιστική δομή κόσμου 318

            υπαρξιακός πυρήνας εθνικού-κρατικού γίγνεσθαι 214

Φασισμός, φασιστοειδείς εκλογικεύσεις

            ανάλυση αγώνων ελευθερίας 218

            ανάλυση διεθνών σχέσεων 28,29,80

            αποικιοκρατικές αξιώσεις και αγώνες ελευθερίας 218

            διεθνείς σπουδές και συλλογική ελευθερία 577

            διεθνείς σχέσεις και διεθνοεθνικισμός ηγεμονικών κρατών 229 (175)

            διεθνείς σχέσεις και νεοφιλελεύθεροι 167

            διεθνών σχέσεων, ορισμός 29

            νεοφιλελεύθερα ιδεολογήματα 43

            νεοφιλελεύθεροι 28

            ορισμός στις διεθνείς σχέσεις 155 κ.ε.

            φασιστοειδείς εκλογικεύσεις 343

            φασιστοειδείς νεοφιλελεύθερες/πλουραλιστικές παραδοχές 376

Φατούρος Αργ. 23 (σημ. 8)

Φεραίος, Ρήγας, συλλογική αξίωση ελευθερίας 124 (σημ. 21-4)

Φιλελεύθερη θεωρία, φιλελευθερισμός

            Rawls, Το Δίκαιο των Λαών 463 κ.ε.

            Moravcsik et al κριτική 447 κ.ε.

            Moravcsik: ως ιδεολογία ΗΠΑ 448

            αμερικανική στρατηγική 403

            διστάζει στο σταυροδρόμι 446 κ.ε.

            επαναλαμβανόμενα φαινόμενα παρακμής 402 κ.ε.

            νέα φιλελεύθερη ατζέντα 449 κ.ε.

            συνθλίβεται από διυποκειμενική εμπειρία 448-9

            φυγόκεντρες τάσεις πριν τον Rawls 446

            Rawls, Το Δίκαιο των Λαών 467 κ.ε.

            διεθνιστική εκδοχή 420

            κριτική Carr 285

            οικονομικός ντετερμινισμός 110-1 (σημ. 3)

            ορθός λόγος και ηθικοκανονιστική συμμόρφωση 178

            ρόλος στην ευρωπαϊκή ολοκλήρωση 625

            φιλοδόξησε να ορίσει τον παγκόσμιο συλλογικό τρόπο ζωής 222

            φυσιοκρατικές εκδοχές 110-1

            αποχρώσεις και ρεύματα σκέψης 392 κ.ε.

            δημοκρατία και πόλεμος, αδύναμος κρίκος 435

            φιλοσοφική διαμάχη για πνευματικά-αισθητά 221-2

Φιλιππίνες, κατάληψη από ΗΠΑ 418,437

Φίλιππος, Βασιλιάς 261

Φιλοπατρία, εθνικισμός και αναλυτές με τρικυμία εν κρανίω 170 (σημ. 97)

Φιλοσοφία δικαίου, νομικοί-δικαιοσύνη 601

Φιλοσοφία,

            Ορισμός πεδίου από Κονδύλη 65

            ναρκοπέδιο θεωρίας διεθνών σχέσεων 108,158

Φιλοσοφική διαμάχη,

            ηθικοκανονιστική διαμόρφωση του κόσμου 132 κ.ε.

            οντοποίηση ηθικοπρακτικών ζητημάτων 146

            πνεύμα και αισθητά 65,221-2

            πολιτική φιλοσοφία διεθνών σχέσεων 139

Φίσερ Γιόσκα, εθνική-κρατική δομή στην Ευ ρώπη 187

Φοιτητές,

            διεθνείς σπουδές και ικανότητα επιλογής 45

            διλήμματα και ποιοτικές προδιαγραφές σπουδών 75 (σημ. 65)

            επαγγελματικό μέλλον συνάρτηση ποιότητας επιστημονικών ελέγχων 327

            ζωντανοί άνθρωποι 586

            θύματα δεσμών και κατεύθυνση σπουδών 674 (σημ. 167)

            κανονικοί φοιτητές 586

            κριτική σκέψη 75-6

            οργάνωση πανεπιστημίων 62 (53 κ.ε.)

            ποιότητα διεθνών σπουδών 75 (σημ. 65),195,650,654 κ.ε

            προδιαγραφές σπουδών και διλήμματα 46-7 (σημ. 33)

            σπουδές στο εξωτερικό 668

            φοιτητικός συνδικαλισμός, 654 κ.ε.

Φούλμπράϊτ Ουίλιαμ 443

Φυσιοκρατικά δόγματα,

            αναγκαιότητα και ελευθερία 196-7

            ανορθολογισμός «ορθού λόγου» 223

            ηθική κρίση διεθνούς πολιτικής 160

            πολιτική θεολογία 314

            Χέγκελ 220

Χαιρώνεια, μάχη 258

Χάμπερμας, οντολογική διαμόρφωση του διεθνούς συστήματος 234

Χάρβαρντ Πανεπιστήμιο και νεοφιλελεύθεροι 395

Χέγκελ,

            θεωρήσεις για δίκαιο και ηθική 171 (σημ. 99)

            θεωρήσεις περί κράτους 222

            προκαθορισμένο τέλος προόδου στο κράτος 220 (σημ. 159)

            συγκρίσεις και συναρτήσεις με την παρούσα ανάλυση 220

Χιλιανοί, πίστη στην πατρίδα ανεξάρτητα καθεστώτος 220

Χιροσίμα 465

Χίτλερ 286,287

            ανορθολογισμός αναλύσεων διεθνών σχέσεων 217 (σημ. 156)

            εξομοιωτικά δόγματα 119-20,232

Χοιροστάσιο, επίπεδο διεθνολογικών συζητήσεων 31

Χριστιανισμός, εξομοιωτικά δόγματα: συνέπειες ανεξαρτήτως προθέσεων 232-3

Χριστοδουλίδης Θόδωρος 280,283

Ψυχοπαίδης Κοσμάς,

            θεωρία διεθνών σχέσεων ως ναρκοπέδιο 143 (σημ. 53)

            Κονδύλης και κριτική 139 κ.ε.

Ψυχρός Πόλεμος,

            ΟΗΕ ακυρώθηκε 495

            περιεχόμενο προγραμμάτων σπουδών 76 (σημ. 67)

            συλλογική ασφάλεια 192

 

Παράθεση δείγματος του βιβλίου

Στην παρούσα θέση θα παρατίθενται αποσπάσματα από το βιβλίο τα οποία θα ανανεώνονται κατά διαστήματα. Σημειώνεται ότι το κείμενο που παρατίθεται αντλείται από το αρχείο του συγγραφέα πριν δοθεί για φιλολογική και ορθογραφική επιμέλεια. 

 

2.7. Η θεώρηση του Χέγκελ για το κράτος, οι φυσιοκρατικές θεωρήσεις για το κράτος και ο διαμορφωτικός ρόλος της λαϊκής κυριαρχίας την ύστερη εποχή (σελίδες 220-9 του δημοσιευμένου βιβλίου) (κλικ για μετάβαση στην αρχή της σελίδας)

 

Στις σελίδες που προηγήθηκαν υποστηρίχτηκε επανειλημμένα ότι τα εθνικά-κρατικά συστήματα διανεμητικής δικαιοσύνης υπό καθεστώς εσωτερικής και εξωτερικής κυριαρχίας «συμβολίζουν την ευόδωση της αξίωσης συλλογικής ελευθερίας». Ίσως είναι χρήσιμο να γίνουν μερικές ακόμη επισημάνσεις για τον τρόπο με τον οποίο η θεώρηση του ιστορικού γίγνεσθαι που αναπτύσσεται στην παρούσα ανάλυση σχετίζεται με τις φυσιοκρατικές θεωρήσεις και με τις γνωστές θεωρήσεις του Χέγκελ για τον ρόλο του κράτους ως «ενσάρκωση των πιο υψηλών αξιών» ή ακόμη και με τη μονιστική αντίληψη του γερμανού φιλοσόφου και τις συσχετίσεις που έκανε αναφορικά με συγκεκριμένα πολιτισμικά ή θρησκευτικά περιεχόμενα της κρατικής οντότητας[1]. Οι ουσιαστικές διαφορές της παρούσης προσέγγισης έγκεινται στο γεγονός πως, όπως ήδη τονίστηκε, δεν εμπλέκεται στην περί αναγκαιότητας ιστορική φιλοσοφική διαμάχη και τις συχνές εκατέρωθεν προσπάθειες να υποταχθεί ο ανθρώπινος βίος σε μεταφυσικά προσδιορισμένες θεολογικές ή αντιστρόφως φυσιοκρατικές παραδοχές της νεωτερικής πολιτικής θεολογίας.

Όπως έγινε αντιληπτό από την ανάλυση των ενοτήτων που προηγήθηκαν, η παρούσα ανάλυση θεωρεί το εθνικό-κρατικό ηθικοκανονιστικό οικοδόμημα προέκταση θεμελιωδών κοσμοθεωρητικών παραδοχών ως απόρροια τόσο πνευματικών όσο και αισθητών κριτηρίων και παραγόντων εμπεδωμένων στις αφετηριακές αξιώσεις συλλογικής ελευθερίας. Αυτό το ηθικοκανονιστικό οικοδόμημα συνιστά βασικά την αριστοτέλεια αντίληψη του συλλογικού τρόπου ζωής ως απόρροια του συλλογικού κατ’ αλήθειαν βίου μιας κυρίαρχης κοινωνικής ένωσης. Η αποφυγή εμπλοκών με μεταφυσικά προσδιορισμένες παραδοχές οφείλεται σ’ έναν τουλάχιστον απλό λόγο: όπως εξηγήσαμε σε έκταση, οποιαδήποτε ιστορική στιγμή οι ηθικοκανονιστικές δομές συμπλέκονται τόσο με πνευματικά όσο και με αισθητά-φυσικά κριτήρια και παράγοντες. Το γεγονός ότι οι περισσότερες θεωρίες για το κράτος στο πλαίσιο της αναμέτρησης με τις ρωμαιοκαθολικές θεοκρατικές αυτοκρατορικές αξιώσεις τα νεότερα χρόνια διολίσθησαν σ’ ατέρμονες και άγονες φυσιοκρατικές και/ή μονιστικές ερμηνείες δεν αποτελεί βάσιμο λόγο για να εγκλωβιστεί η διεθνής θεωρία στα ίδια στοχαστικά αδιέξοδα. Κατά βάση, δεν χρειάζεται πολλή προσπάθεια για να διαπιστώσει κανείς ότι όπως μαρτυρεί η διυποκειμενική ιστορική εμπειρία τόσο τα πνευματικά όσο και τα φυσικά φαινόμενα επηρέαζαν πάντοτε την ηθικοκανονιστική διαμόρφωση των συλλογικών οντοτήτων.

Δεν έχει παρά να διατρέξει κανείς τα έργα του Ομήρου, του Αριστοτέλη, του Πλάτωνα, κάποιο ποίημα του 6ου ή του 15ου αιώνα στην Ιταλία ή στη Μεγάλη  Βρετανία, κάποια ανάμνηση ενός ταξιδιώτη στην Ιαπωνία, κάποια ομιλία οποιουδήποτε αμερικανού προέδρου από το 1776 μέχρι τις μέρες μας, κάποια συζήτηση σε οποιαδήποτε λαϊκή γειτονιά μεταξύ απλών ανθρώπων σε οποιαδήποτε ιστορική στιγμή ή σε κάποιο ταξίδι σε μια όαση της ερήμου της Σαχάρας για να διαπιστώσει το γεγονός ότι τόσο η φύση όσο και η μεταφυσική διαδραμάτιζαν και συνεχίζουν να διαδραματίζουν καθοριστικό ρόλο στη διαμόρφωση των ηθικοκανονιστικών συστημάτων των συλλογικών οντοτήτων. Η ανάλωση μεγάλων ταλέντων τα νεότερα χρόνια –διαστροφή που συνεχίζεται μέχρι τις μέρες μας και που έχει ήδη διαφθείρει τη Διεθνή Θεωρία– προκειμένου να αποδείξουν ότι ο άνθρωπος είναι ευθύγραμμα φυσικό φαινόμενο δεν είναι χρήσιμος οδηγός για την ανάπτυξη των διεθνών σπουδών[2]. Όσον αφορά αυτή ακριβώς την πτυχή, όπως και για πολλά άλλα ζητήματα, ο Παναγιώτης Κονδύλης θέτει τη συζήτηση στην ορθή βάση όταν γράφει πως οι πραγματιστές-φιλελεύθεροι

 

«δεν είναι σε θέση να αντιληφθούν την απτή χρησιμότητα των “μεταφυσικών” κατασκευών μέσα στον κοινωνικό αγώνα για ισχύ. Ίσως να είναι “καθ’ αυτό” (διάβαζε: από τη σκοπιά φιλελεύθερων ωφελιμιστικών αντιλήψεων) αδιάφορο ποια ιδέα περί Θεού πρεσβεύει κάποιος, ωστόσο η πρακτική διαφορά γίνεται τεράστια αν υπάρχουν άνθρωποι οι οποίοι για την ιδέα τους περί Θεού είναι πρόθυμοι να πεθάνουν ή να σκοτώσουν, αφού συνδέουν μαζί της τη δική τους ταυτότητα» (1991, σ. 106).

 

Πολιτική κυριαρχία όπως τις κατανοούμε εδώ, δηλαδή ως ενσάρκωση και ηθικοκανονιστική προέκταση της αντιηγεμονικά κατακτηθείσης συλλογικής ελευθερίας, δεν νοείται με τη χεγκελιανή μονιστική αντίληψη του κράτους ως περίπου υπερφυσικού φορέα υπέρτερων ηθικών ιδιοτήτων, αλλά με την ιδέα πως μια κοινωνία, κατακτώντας την ελευθερία της απέναντι σε αλλότριες κοινωνίες, κατακτά ταυτόχρονα τη δυνατότητα αδέσμευτης πνευματικής και αισθητής αναζήτησης του συλλογικού κατ’ αλήθειαν βίου και του συλλογικού τρόπου ζωής και των κανονιστικών προεκτάσεών του. Με αυτή την έννοια το έθνος-κράτος ορίστηκε ως θεσμός συλλογικής ελευθερίας.

Οι εθνικές-κρατικές ηθικοκανονιστικές προεκτάσεις δεν προδικάζονται ή προκαθορίζονται στη βάση ιδεολογικών, μεταφυσικών ή άλλων παραγόντων και κριτηρίων. Ούτως ή άλλως τα ονομαζόμενα μεγάλα ιδεολογικά συστήματα των νεότερων χρόνων όπως ο μαρξισμός, ο ναζισμός και ο φιλελευθερισμός είναι δημιουργήματα στο μυαλό ενός ή το πολύ μερικών ατόμων που φιλοδόξησαν να ορίσουν τον συλλογικό τρόπο ζωής των ανθρώπων. Η ειδοποιός διαφορά αυτών των στοχαστών με κλασικούς, για παράδειγμα με τον Αριστοτέλη, είναι πως ο τελευταίος δεν όρισε συγκεκριμένες ηθικοκανονιστικές δομές του συλλογικού βίου. Αυτό που ενδιαφέρει είναι ακριβώς η «κοινωνία σχέσεων» και ο συλλογικός κατ’ αλήθειαν βίος που διαμορφώνουν τον συλλογικό τρόπο ζωής. Δηλαδή τα επιμέρους ηθικοκανονιστικά συστήματα που κατά περίπτωση και κατά κοινωνία πραγματώνουν τον συλλογικό κατ’ αλήθειαν βίο στην αέναη αναζήτηση της αλήθειας. Τα μεγάλα ιδεολογικά συστήματα ως απόρροια φυσιοκρατικών-υλιστικών παραδοχών και θεωρήσεων της ανθρώπινης ύπαρξης βασικά αυτό που έκαναν ήταν να ορίσουν τη συλλογική αλήθεια –τον μεταφυσικά προσδιορισμένο «ορθό λόγο»– πέραν και υπεράνω τόσο των αξιώσεων διακριτής ελεύθερης ύπαρξης όσο και υπεράνω των αέναων επιμέρους ορθολογισμών κάθε κοινωνίας που ποτέ δεν έπαψε είτε να αναζητά ελευθερία είτε, όντας πλέον κυρίαρχη, να θεμελιώνει την ανεξαρτησία της στον δικό της διακριτό κοινωνικά προσδιορισμένο συλλογικό ορθολογισμό που αποτυπώνουν τα εθνικά-κρατικά ηθικοκανονιστικά συστήματα. 

 

Κατά συνέπεια, η παρούσα ανάλυση, αφήνοντας κατά μέρος αυτές τις ούτως ή άλλως πολυσυζητημένες θεωρήσεις, αρνείται την ύπαρξη ηθικοκανονιστικών στερεοτύπων στη βάση των οποίων ένα ή περισσότερα κοινωνικοπολιτικά συστήματα θα μπορούσαν να θεμελιωθούν και να οικοδομηθούν. Αφετηριακά θεωρείται ότι η καταστατική αξίωση ελευθερίας ούτε δεσμεύεται ούτε πειθαρχείται σε ιδεολογήματα, θεωρήματα και μεταφυσικές ερμηνείες. Μια τέτοια θεώρηση που έχει ως αφετηρία της τη διυποκειμενική ανθρώπινη εμπειρία θέτει στον πυρήνα του προβληματισμού για τις διεθνείς σχέσεις τον συλλογικό τρόπο υπάρξεως κάθε ετερογενούς κοινωνίας και τη δυναμική των ενεργούμενων σχέσεων υπό το πρίσμα των αξιώσεων συλλογικής ελευθερίας.

Έτσι, ενδεχομένως καθίσταται εφικτή η αποφυγή της ευθύγραμμης φαινομενολογίας[3] της οποίας συνήθης συνέπεια είναι τόσο η παράκαμψη της σχέσης μεταξύ γεγονότων και αξιόπιστων ερμηνειών όσο και η εισροή αυθαίρετων-ιδιοτελών πολιτικών εκλογικεύσεων, προϊόντα ποικιλόμορφων «συστημάτων οικουμενικών αξιών» τα οποία βρίσκονται έξω από το ιστορικό οντολογικό γίγνεσθαι και έξω από τις κοινωνικές εμπειρίες μιας εκάστης συλλογικής οντότητας. Πιο συγκεκριμένα, τα αξιολογικής υφής και αυθαίρετα εξομοιωτικά οικουμενικά συστήματα ιδεών στερούνται οντολογικά θεμελιωμένης βάσης:

α) Δεν σχετίζονται με τις οντολογικού χαρακτήρα αξιώσεις ελευθερίας-κυριαρχίας των κοινωνιών, βρίσκονται σ’ αντίθεση με την υπαρκτική ετερότητά τους και είναι ασύμβατα με τα κοσμοθεωρητικά τους θεμέλια[4].

β) Αντιβαίνουν τόσο στους απορρέοντες –από έναν έκαστο συλλογικό κατ’ αλήθειαν βίο– τρόπους ζωής όσο και με τις ενεργούμενες σχέσεις μεταξύ των κυρίαρχων κοινωνιών.

γ) Δεν θεμελιώνονται σε αναφορά με μια οποιαδήποτε κοινωνία ή κοινωνικοπολιτικό σύστημα. Αποζητούν μια φανταστικά-μεταφυσικά προσδιορισμένη παγκόσμια κοινωνία, στο όνομα της οποίας αξιώνουν να εξαλείψουν τη συλλογική ελευθερία των κυρίαρχων κοινωνιών, ενώ ασφαλώς δεν συνδέουν αυτή την επιδίωξή τους με οποιαδήποτε αξίωση παγκόσμιας ελευθερίας ή παγκόσμια φυσική αναγκαιότητα[5]

δ) Ενώ δεν θεμελιώνουν οτιδήποτε θα μπορούσε να οδηγήσει σε μια μη γενοκτονική ενοποίηση του κόσμου, εισάγουν ανορθολογισμό στον πολιτικό στοχασμό και στις διακρατικές σχέσεις[6]

 

Συναφής με την πιο πάνω θεώρηση είναι η ανάλυση του Χρήστου Γιανναρά στο έργο του Προτάσεις Κριτικής Οντολογίας, στις οποίες ίσως είναι χρήσιμο να επανέλθουμε. Όπως το θέτει, «η ουσία λοιπόν –ο τρόπος υπάρξεως– και είναι και δηλώνεται ως σύνολο ενεργειών και ενεργούμενων σχέσεων» (1995, σ. 54, έμφαση στο αρχικό). Οι ενέργειες που ανήκουν στον τρόπο υπάρξεως «συγκροτούν το συγκεκριμένο υπαρκτό και δηλώνουν την ουσία του. Συνιστούν λοιπόν οντολογική κατηγορία – την τρίτη οντολογική κατηγορία μαζί με την ουσία και το καθέκαστον υπαρκτό» (σ. 56, έμφαση στο αρχικό). Πιο κάτω προσθέτει: «Η ελευθερία και η υποκειμενική ετερότητα αναδείχνονται τότε σε πραγματικό (και όχι αξιολογικό, δηλαδή αυθαίρετο) κριτήριο γνησιότητας των κοινωνικών σχέσεων και του ιστορικού γίγνεσθαι: η εξάρτηση, η υποταγή, η καταδυνάστευση αποδείχνονται πραγματικές μορφές αλλοτριώσεως της ύπαρξης» (σ. 67, 68). Αυτές οι θεωρήσεις του Χρήστου Γιανναρά είναι θεμελιώδους σημασίας για την προσπάθεια αναζήτησης οντολογικά θεμελιωμένων ηθικών κριτηρίων των διεθνών σχέσεων όχι έξω από αυτές, αλλά εμπεδωμένων στην υπαρκτική ετερότητα, τις αξιώσεις ελευθερίας και την κοινωνία σχέσεων[7].

 

Ενώ λοιπόν στην παρούσα ανάλυση οι εθνικές-κρατικές δομές θεωρούνται προϊόντα των αξιώσεων ελευθερίας, της υπαρκτικής ετερότητας και ενεργούμενων σχέσεων του συλλογικού κατ’ αλήθειαν βίου, υπενθυμίζεται πως ο Χέγκελ έβλεπε τις κρατικές δομές κάπως μηχανικά και οπωσδήποτε όχι κατ’ ανάγκην ως ένα δυναμικό ανθρώπινο σύνολο ενεργούμενων σχέσεων και δυναμικών μεθέξεων που βρίσκεται σε συνεχή μετεξέλιξη[8]. Το κράτος, υποστηρίχτηκε πιο πάνω, ως ηθικοκανονιστική δομή δεν είναι μια ανεξάρτητη βιομηχανία παραγωγής ηθικής που βρίσκεται πέραν και υπεράνω της κοινωνίας στην οποία ανήκει. Το Κράτος-Πολιτεία, αντίθετα, νοείται εδώ ως ζωντανός οργανισμός της κοινωνίας στην οποία ανήκει, που διαρκώς χτίζει ηθικοκανονιστικά εποικοδομήματα και αξιώνει ανεξαρτησία-ελευθερία εναντίον όποιων τα επιβουλεύονται[9]. Η κοινωνία στην οποία ανήκουν, αφού γεννηθεί μέσα από τις αξιώσεις ελευθερίας και την κατάκτηση πολιτικής κυριαρχίας, βρίσκεται σε συνεχή ένταση αναζητώντας τον συλλογικό κατ’ αλήθειαν βίο. Υπό αυτό το πρίσμα, τα ηθικοκανονιστικά εποικοδομήματα των Κρατών-Πολιτειών δεν είναι ανεξάρτητες μεταβλητές, αλλά προεκτάσεις των κοσμοθεωρητικά διαμορφωμένων κοινωνιών από τις οποίες και εξαρτώνται.

 

Εξωθώντας τους εν λόγω συλλογισμούς ίσαμε τις ακραίες συνέπειές τους, θα μπορούσαμε να πούμε πως ένα τέτοιο Κράτος-Πολιτεία δεν παραπέμπει καν στην αρχική φάση των νεότερων χρόνων, δηλαδή πριν από την έλευση της λαϊκής κυριαρχίας. Η διαμόρφωση των μορφικών χαρακτηριστικών συντελέστηκε τους δύο τελευταίους αιώνες με ραγδαίους ρυθμούς. Για να γίνει κατανοητή αυτή η θέση είναι ίσως αναγκαίο να γίνει σύνδεση αυτών των κοινωνικοπολιτικών διαμορφώσεων με το ζήτημα της λαϊκής κυριαρχίας μετά τη Γαλλική Επανάσταση.

Στα κεφάλαια που ακολουθούν θα υποστηριχτεί ότι η διακριτή συλλογική οντότητα παραπέμπει στο βάθος του ιστορικού χρόνου και ότι η εκδήλωση αξιώσεων ελευθερίας-πολιτικής κυριαρχίας –ανεπιτυχείς για χιλιάδες χρόνια, αλλά εξαιρετικά επιτυχείς τα νεότερα χρόνια, με αποτέλεσμα την ανάδειξη των εθνών-κρατών– είχε ως αίτιο την Υπαρκτική ετερότητα και την άρνηση μιας εκάστης «κοινωνίας» να υποταχθεί σ’ έναν άλλο κόσμο μη συμβατό με τις δικές της συλλογικές κοσμοθεωρίες. Τονίζεται πως αυτή η αναλυτική σχηματοποίηση αποτελεί μια ερμηνευτική κατασκευή η οποία έχει το μειονέκτημα ότι –σ’ ένα διεθνολογικό κείμενο όπως το παρόν– δεν εξηγεί λεπτομερώς την ιστορική πορεία μιας εκάστης κοινωνίας[10]. Εντούτοις, βοηθά να κατανοήσουμε το αδιαμφισβήτητο ιστορικό γεγονός πως η ετερότητα των ομάδων και οι αξιώσεις ελευθερίας ήταν όντως οι δύο θεμελιώδεις διαμορφωτικοί παράγοντες του ιστορικού γίγνεσθαι.

Στο σημείο αυτό αξίζει να τονιστεί ακόμη μια σημαντική πτυχή που η παρούσα ανάλυση συνεκτιμά δεόντως, ιδιαίτερα όταν γίνονται συγκρίσεις με το έργο του Χέγκελ. Εάν παρακάμψουμε το ιδιόμορφο κλασικό σύστημα των Πόλεων, ο υπόλοιπος ιστορικός χρόνος μέχρι και τον 17ο και τον 18ο αιώνα αναλώθηκε στην προσπάθεια κάποιας ισχυρής ομάδας (Μακεδόνων, Ρωμαίων, Αράβων κ.λπ.) ή ιδεολογίας (ρωμαιοκαθολικό δόγμα, ναζισμός, μαρξισμός) να επικρατήσει επί όλων των υπολοίπων. Στο μεταίχμιο του Μεσαίωνα με τα νεότερα χρόνια οι ηγεμόνες αντέδρασαν στις θεοκρατικές αξιώσεις του Πάπα κι έτσι άρχισαν να διαμορφώνονται τα σύγχρονα κράτη αρχικά στην Ευρώπη και στη συνέχεια στον υπόλοιπο κόσμο[11]. Η αντίδραση των ηγεμόνων και των συλλογικών οντοτήτων τον 15ο και τον 16ο αιώνα στη ρωμαιοκαθολική θεοκρατική-εξομοιωτική αξίωση δεν πυροδότησε ομοιογενοποιητικές διαδικασίες στο εσωτερικό των συλλογικών οντοτήτων παρά μόνο μετά την Αμερικανική και τη Γαλλική Επανάσταση. Συναφώς, δεν είναι τυχαίο το ότι τα πρώτα σημαντικά κείμενα των νομικών-διεθνολόγων που καθιέρωσαν και επεξεργάστηκαν το δόγμα της εσωτερικής και εξωτερικής κυριαρχίας αναφέρονταν σε μια ηγεμονική-μονιστική αντίληψη του κράτους και στο δικαίωμα του ηγεμόνα να ασκεί ανεπηρέαστος την ηγεμονική εξουσία.

Όμως τα ηγεμονικά-δεσποτικά κράτη του συστήματος ισορροπίας ισχύος της Ευρώπης που αναδείχτηκαν μέσα από αυτή τη διαπάλη κατά των θεοκρατικών δογμάτων και που καταπολέμησαν την όντως αναθεωρητική-επαναστατική Γαλλική Επανάσταση παραδόξως έγιναν τελικά θύματα της λαϊκής κυριαρχίας που αυτή έφερε. Σταδιακά στο εσωτερικό κάθε κοινωνίας φούντωσε μια ισχυρή συνείδηση συλλογικής δύναμης κατά του δεσποτισμού, που γέννησε την ιδέα του έθνους-κράτους: η Πολιτεία δεν είναι πλέον υπόθεση του ηγεμόνα αλλά μια ηθικοκανονιστική δομή που αντανακλά τη λαϊκή βούληση της κοινωνίας στην οποία ανήκει. Ως τέτοια, όχι μόνο ενσαρκώνει τη διασφάλιση της συλλογικής ελευθερίας κατά άλλων ισχυρότερων κοινωνιών που την επιβουλεύονται, αλλά επιπλέον καθίσταται θεσμός στο εσωτερικό του οποίου η κάθε κοινωνία ορίζει τον συλλογικό τρόπο ζωής που θα απολαμβάνει αυτή τη συλλογική ελευθερία.  Έτσι, το δόγμα της εσωτερικής-εξωτερικής κυριαρχίας ουσιαστικά μετατράπηκε σε δόγμα εσωτερικής-εξωτερικής συλλογικής ελευθερίας. Το έθνος-κράτος μετατρέπεται έτσι σε θεσμό ελευθερίας και το διεθνές δίκαιο, ενσαρκώνοντας αυτή την ιστορική «απόφαση», κατέγραψε στις θεμελιώδεις του αρχές τη συλλογική βούληση για διακρατική ισοτιμία, μη επέμβαση και το δικαίωμα της εσωτερικής αυτοδιάθεσης.

 Το κατά πόσο αυτή η εξέλιξη επανέφερε το ιστορικό γίγνεσθαι στην αριστοτελική βάση του κοινωνείν και αληθεύειν είναι ένα άλλο μεγάλο ζήτημα που δεν αποτελεί αντικείμενο της παρούσης μελέτης[12]. Όπως ήδη υποστηρίχτηκε σε άλλο σημείο της παρούσης μελέτης αλλά και σε άλλες δημοσιεύσεις του υπογράφοντος[13], το μεγάλο ιστορικό σύνορο μεταξύ βαρβαρότητας και πολιτισμού είναι η «ιστορική στιγμή» όταν οι άνθρωποι εγκατέλειψαν την άσκηση βίας για λόγους εκδίκησης αίματος και οργανωμένοι πλέον σε «ομάδες» άρχισαν να καθιερώνουν συλλογικά προσδιορισμένους σκοπούς που χρησίμευσαν ως υπόβαθρο του συλλογικού τους βίου. Αν και στοιχεία κοινωνικά προσδιορισμένων σκοπών υπάρχουν σε παλιότερες εποχές και ιδιαίτερα στο σύστημα Πόλεων της κλασικής εποχής, η λαϊκή κυριαρχία των δύο τελευταίων αιώνων εισήγαγε μια νέα δυναμική στην αξίωση ανεξαρτησίας-ελευθερίας. Έτσι, η παρούσα ανάλυση συμφωνεί με τον Edward H. Carr, ο οποίος έγραψε ότι:

 

«Η σύγχρονη ιστορία αρχίζει όταν όλο και περισσότεροι άνθρωποι αποκτούν κοινωνική και πολιτική συνείδηση, αντιλαμβάνονται τις αντίστοιχες ομάδες τους σαν ιστορικές οντότητες με παρελθόν και μέλλον και μπαίνουν τελείως στην ιστορία. (…) Μόνο σήμερα έγινε δυνατό για πρώτη φορά ακόμη και να φανταστούμε έναν ολόκληρο κόσμο αποτελούμενο από λαούς που έχουν μπει με την πληρέστερη έννοια στην ιστορία και αποτελούν το αντικείμενο ενδιαφέροντος όχι πια του αποικιακού διοικητή ή του ανθρωπολόγου, αλλά του ιστορικού» (1983, σ. 173, 174).

 

Σ’ αυτές τις επισημάνσεις του Carr θα μπορούσε να προστεθεί πως ένα ακόμη παράδοξο της ιστορίας των νεότερων χρόνων είναι ότι η αλληλουχία των ιστορικών φάσεων δείχνει ότι ερήμην των φυσιοκρατών της νεωτερικής φιλοσοφίας[14] οι κοινωνίες, χωρίς να αρνηθούν τον πνευματικό τους κόσμο ή τις θρησκείες τους, πήραν τον δικό τους δρόμο αναζητώντας αυτοδύναμα τον συλλογικό κατ’ αλήθειαν βίο. Έτσι, όπως μόλις αναφέρθηκε, η προαναφερθείσα αντίδραση υπό ηγεμονική καθοδήγηση κατά της θεοκρατίας που γέννησε και το δόγμα της κυριαρχίας σταδιακά συνδυάστηκε με τη λαϊκή κυριαρχία για να ηττηθούν τα ηγεμονικά καθεστώτα, γεγονός που στη συνέχεια γέννησε τα εθνικά-κρατικά κοινωνικοπολιτικά συστήματα της Δυτικής Ευρώπης και σε έναν περίπου αιώνα του υπόλοιπου κόσμου.

Οι διαμορφωμένες και πολιτικά κυρίαρχες κοινωνίες πλέον άφησαν τα θεοκρατικά ή αντίστοιχα φυσιοκρατικά δόγμα να αποτελούν ενασχόληση κάποιων φιλοσόφων που διάβασαν λάθος την κλασική φιλοσοφική πραγματεία[15] και οι ίδιες αναζήτησαν τον συλλογικό κατ’ αλήθειαν βίο, οικοδομώντας έτσι τις οικείες κοσμοθεωρίες ως σύμμειξη τόσο πνευματικών όσο και φυσικών κριτηρίων και παραγόντων με την οντολογικού περιεχομένου αξίωση ελευθερίας.

            Το εάν αυτές οι κυρίαρχες συλλογικές οντότητες διαφέρουν σε κάτι από άλλες πολιτικά κυρίαρχες οντότητες του παρελθόντος έγκειται ακριβώς στο γεγονός πως η ολοένα και μεγαλύτερη λαϊκή συμμετοχή προσέδωσε μια νέα δυναμική στις δυνατότητές τους να αξιώσουν αδέσμευτη-κυρίαρχη και ανεξάρτητη ζωή, βοήθησε στη ραγδαία πλέον κοινωνικοπολιτική διαμόρφωση των εθνών-κρατών με κινητήρια δύναμη την αξίωση ελευθερίας-κυριαρχίας και μεταμόρφωσε τις ηθικοκανονιστικές τους δομές από ηγεμονικές σε ενσάρκωση των αξιώσεων αδέσμευτης-ανεξάρτητης ζωής, δηλαδή σε ενσάρκωση της αξίωσης συλλογικής ελευθερίας. Με όρους κλασικής πολιτικής ορολογίας, το στήριγμα αυτής της ελευθερίας είναι είδος πατριωτισμού της Πόλης, ενώ ο εθνικισμός[16] –ζήτημα ως προς το οποίο πολλά ακαδημαϊκά ταλέντα αναλώνονται χωρίς (επιστημονικό) λόγο– είναι ο ρομαντικός ηγεμονισμός των υπολειμμάτων των μεγάλων δυνάμεων που εκδηλώνουν διεθνοεθνικισμό[17] ενδεδυμένο με ποικιλόμορφα ιδεολογήματα τα οποία έρχονται και παρέρχονται αλλά και πάντα υπηρετούν ηγεμονικές αξιώσεις[18].


 


[1]. Όπως είναι γνωστό, μια από τις μεγαλύτερες αδυναμίες τής κατά τα άλλα τεράστιας στοχαστικής προσφοράς του Χέγκελ, η οποία ορθώς επικρίθηκε, είναι ότι ο φιλόσοφος έβλεπε κάποιου είδους προκαθορισμένο τέλος της προόδου στο κράτος που ενσαρκώνει πρωσικές ιδιότητες συζευγμένες με προτεσταντικά-χριστιανικά πρότυπα. Βλ. Χέγκελ, Φιλοσοφία του Δικαίου, ιδ. κεφ. 3 και Sabine, κεφ. 31. Βλ. επίσης επόμενη ενότητα.

[2]. Ο Μπέρτραντ Ράσελ, για παράδειγμα, υπό το πρίσμα των θεωρήσεων της πιο ακραίας αθεϊστικής και φυσιοκρατικής πτέρυγας του Διαφωτισμού, καταπολεμά κάθε μεταφυσική πίστη ή έποψη ως αναχρονιστική και εντάσσει ολοκληρωτικά τον άνθρωπο στη φυσική νομοτέλεια. Η επιφυλακτικότητα αναφορικά με αυτές τις θεωρήσεις δεν σχετίζεται κατ’ ανάγκην με το ζήτημα της μεταφυσικής πίστης (ως προς το οποίο ο καθένας δύναται να διατηρεί τις προσωπικές του απόψεις), αλλά με την επιπολαιότητα  με την οποία αντιμετωπίζεται το γεγονός πως, όπως μόλις τονίστηκε, σ’ όλες τις ιστορικές στιγμές και σ’ όλες τις εκφάνσεις του ανθρώπινου βίου η συντριπτική πλειοψηφία των ανθρώπων πιστεύει στην ύπαρξη Θεού. Άλλο πράγμα είναι να προσπαθείς να πείσεις (όπως π.χ. ο Μπέρτραντ Ράσελ)  ότι όσοι πιστεύουν στον Θεό είναι περίπου ηλίθιοι (αξιώνοντας πως το κείμενό σου συνιστά επιστημονική ανάλυση και όχι έκφραση προσωπικής γνώμης) και άλλο πράγμα, ανεξάρτητα από το κατά πόσο πιστεύεις στον θεό ή όχι, να εξετάσεις το θέμα της πίστης ως αέναο φιλοσοφικό ζήτημα και ως κύριο διαμορφωτικό παράγοντα των ανθρώπινων συλλογικών οντοτήτων. Το γεγονός πως συμπυκνωμένες ανοησίες (όπως αυτές του Μπέρτραντ Ράσελ, βλ., για παράδειγμα, το Μετά τη Γνώση, εκδόσεις Αρσενίδης, Αθήνα: 1963) βραβεύονται με Νόμπελ κάνει ορατή –ακόμη και από έναν μη φιλόσοφο ή μη έμπρακτα θρησκευόμενο όπως ο υπογράφων– την παρακμή της δυτικής σκέψης στον στίβο της πολιτικής θεωρίας και καθιστά βάσιμη τη θέση του Χρήστου Γιανναρά (1998, σ. 47) ότι, αν και η νεωτερική εξατομίκευση του ανθρώπου συνιστά πρόοδο σε σύγκριση με τον Μεσαίωνα, είναι εντούτοις, αν συγκριθεί με το προηγούμενο της αρχαιοελληνικής πολιτικής και της προσωποκεντρικής ελληνοχριστιανικής ανθρωπολογίας, οπισθοδρόμηση σε στάδιο προπολιτικό.

[3]. Παγίδα την οποία ελάχιστοι ιστορικοί αποφεύγουν.

[4]. Δεν είναι τυχαίο ότι, όταν ένας φιλόσοφος του διαμετρήματος του John Rawls (Το Δίκαιο των Λαών, 2002, ιδ. σ. 148-53) ενασχολήθηκε με τις διεθνείς σχέσεις, χωρίς δεύτερη σκέψη απέρριψε τις κοσμοπολίτικες εξομοιωτικές θεωρήσεις παγκόσμιας διανεμητικής δικαιοσύνης ως ανυπόστατες, τονίζοντας ότι δικαιακές ρυθμίσεις μεταξύ των διαμορφωμένων πλέον κοινωνιών μπορούν μόνο να απορρέουν από κριτήρια που σέβονται τόσο τα θεμελιώδη κοσμοθεωρητικά υπόβαθρα των πολιτισμένων λαών όσο και την αναπόδραστη κοινωνική ετερότητά τους.

[5]. Μερικοί είναι σε τέτοιο βαθμό απελπισμένοι επειδή δεν ικανοποιούνται οι οικουμενικοί τους πόθοι, ούτως ώστε άρχισαν να σκέφτονται και να επιχειρηματολογούν υπέρ μιας παγκόσμιας αναγκαιότητας λόγω… εξωγήινων. Ίσως, σε τελευταία ανάλυση, αυτό να είναι και το μόνο επιχείρημα που θα μπορούσε να έχει κάποια βασιμότητα, έστω και πολύ πολύ απομακρυσμένη.

[6]. Κυρίως επειδή αποδυναμώνουν τους μόνους δικαιακούς-ηθικοκανονιστικούς θεσμούς του συλλογικού βίου των ανθρώπων που  αναδείχτηκαν μέσα από τους αγώνες ελευθερίας, δηλαδή τις εθνικές-κρατικές δομές. Εισάγουν ανορθολογισμό, δεν προτείνουν αξιόπιστες εναλλακτικές λύσεις και τελικά πάντοτε με τον έναν ή τον άλλο τρόπο υπηρετούν τις ηγεμονικές αξιώσεις.

[7]. Αυτή η θεμελίωση της έννοιας της ελευθερίας στο κοινωνικό γίγνεσθαι ερμηνεύει ενδεχομένως και τις συχνές υβριστικές εις βάρος του πολεμικές εκ μέρους πολλών φορέων φασιστοειδούς έμπνευσης ευθύγραμμων-ισοπεδωτικών εξομοιωτικών ιδεολογημάτων ή ηγεμονικών θεωρημάτων. Ωστόσο επισημαίνουμε ταυτόχρονα το γεγονός πως ο Χρήστος Γιανναράς, δυστυχώς, δεν έχει προεκτείνει τους σημαντικούς συλλογισμούς του με τρόπο συμβατό με τις έγκυρες θεωρίες διεθνών σχέσεων. Αντίθετα, όταν σε μερικές επιφυλλίδες επιχειρούσε κάτι τέτοιο, δεν το πετύχαινε πάντα, ενώ κάποιες φορές η αποτυχία ήταν παταγώδης. Πιο συγκεκριμένα, σ’ αντίφαση με το σύστημα των ιδεών που ο ίδιος εκφράζει και ιδιαίτερα με τις οντολογικές θεμελιώσεις του φιλοσοφικού του έργου, αναφερόμενος στον πολιτικό ρεαλισμό εξέφρασε λανθασμένες και ισοπεδωτικές θέσεις-αναλύσεις, αντλώντας από κείμενα για τους συγγραφείς των οποίων αργοπορημένα αναγκάστηκε να εκφράσει βαθύτατη δυσαρέσκεια (βλ. επιφυλλίδα «Προκατάληψη, δηλαδή αυτοευνουχισμός» στην Καθημερινή, 18.3.2001). Αυτές οι πτυχές τονίζονται επειδή αναδεικνύουν τα ελλείμματα του διεθνολογικού στοχασμού στην Ελλάδα, των αντιφάσεών του, των προβλημάτων ανάπτυξης της θεωρίας διεθνών σχέσεων με διεπιστημονικό τρόπο και των πρακτικών που μετέτρεψαν την επιστημονική κριτική-έλεγχο σε ανεξέλεγκτη διαδικασία διαπροσωπικών αντεκδικήσεων. Βασικά στην Ελλάδα ο επιστημονικός διάλογος είναι ουσιαστικά ανύπαρκτος και οι καθηγητές, αντί να διαλέγονται επιστημονικά, διαπληκτίζονται μέσω επιφυλλίδων. Ίσως η πλέον εύστοχη καταγραφή των αθλιοτήτων διαμέσου των επιφυλλίδων και των παραπολιτικών των κυριακάτικων εντύπων αποτυπώθηκε από τον Δημήτρη Τσάτσο όταν έγραψε ότι, ενώ ακόμη και η ζούγκλα υπόκειται σε κάποιους κανόνες, ο δημόσιος διάλογος στην Ελλάδα στερείται τέτοιων κανόνων: «Ο διάλογος καθορίζεται από τους οπλοφορούντες. Με τους οπλοφορούντες συμφωνείς ή εκτελείσαι. Χυδαιογραφούντες και χυδαιοπραγούντες αλλά και έμμεσα όσοι τους στηρίζουν (…) γενικεύουν τον διάλογο καθιστώντας έτσι πολλούς τμήμα μιας διαδικασίας που θυμίζει και μυρίζει χοιροστάσιο» (Το Βήμα  5.11.1995).

[8]. Για τον Χέγκελ έχουμε συμβουλευτεί πολλά κείμενα και ασφαλώς τα δικά του έργα, ιδιαίτερα τη Φιλοσοφία του Δικαίου (εκδόσεις Αναγνωστίδη). Για εξαιρετικά σχόλια βλ. επίσης κεφ. 31 στο Sabine (1973) και τις αναφορές του Carr 1983, ιδ. κεφ. 6.

[9]. Ουσιαστικά δεν υπάρχει ούτε ένα βιώσιμο κράτος στον κόσμο που να μη θεωρεί την κυριαρχία και την εθνική ανεξαρτησία τα πολυτιμότερα αγαθά του συλλογικού βίου. Βασικά, όταν καλλιεργείται και διαδίδεται η αντίθετη διεθνιστική ή κοσμοπολίτικη άποψη, το κράτος είναι πλέον υποψήφιο θύμα αποδυνάμωσης, συρρίκνωσης ή και διάλυσης.

[10]. Οι αναφορές μιας διεθνολογικής μελέτης στη διυποκειμενική ιστορική εμπειρία δεν συνιστούν αυτοδύναμη ιστορική ανάλυση. Όπως όλες οι πραγματικές διεθνολογικές αναζητήσεις, επιχειρούν να στηριχτούν είτε σε γνωστά ιστορικά γεγονότα (π.χ. οι αγώνες ανεξαρτησίας) και σε βάσιμες δευτερογενείς ιστορικές αναφορές που μαρτυρούν τον θεμελιώδη χαρακτήρα των αξιώσεων συλλογικής ελευθερίας. Το ότι η πολιτική φιλοσοφία, η ιστορία, το δίκαιο και οι διεθνείς σχέσεις δεν συνιστούν ένα επιστημονικό όλο, αναφέρεται σε άλλο σημείο του παρόντος κειμένου, είναι ένα ιστορικό στοχαστικό ατύχημα που επηρέασε σημαντικά την κατανόηση του εθνικού-κρατικού γίγνεσθαι. Είναι γνωστό (από πολλές πηγές αλλά και από συνομιλία με τον υπογράφοντα λίγο πριν από τον θάνατο του Π. Κονδύλη) πως ο Παναγιώτης Κονδύλης έγραφε ένα πεντάτομο έργο κοινωνικής οντολογίας με το οποίο επιχειρούσε μια ενοποίηση όλων των κλάδων των κοινωνικών επιστημών. Το περιεχόμενο του βιβλίουΙ Ισχύς και Απόφαση, που έγραψε ο Κονδύλης τη δεκαετία του 1980, το υπόλοιπο έργο του και η μοναδική στοχαστική ευρωστία που τον διέκρινε είναι ισχυρές ενδείξεις πως αν το έφερνε πλήρως εις πέρας θα αποτελούσε ένα ανεπανάληπτο επιστημονικό εγχείρημα.

[11]. Ενίοτε υποστηρίζεται ότι η συμβολική «αφετηρία» του διακρατικού συστήματος είναι το 1414, όταν για πρώτη φορά το Εκκλησιαστικό Συμβούλιο, του οποίου προέδρευε ο αυτοκράτορας, οργανώθηκε σε «εθνική» βάση. Η διαδικασία, υποστηρίζεται, αρχίζει το 1414 και το διακρατικό σύστημα «ενηλικιώνεται» το 1648. Βλ. Wight 1977, σ. 131, 151-2. Για το ίδιο θέμα βλ. επίσης Hinsley 1963, ιδ. σ. 153.

[12]. Πάντως, οι John Hutchison/Anthony Smith (1994, σ. 6) υποστηρίζουν πως στη φάση αυτή η έμφαση στις πολιτικές αρετές, τις πολιτικές ελευθερίες και την αλληλεγγύη που οδήγησαν στο μοντέρνο έθνος και στον εθνικισμό αντλούσε από τον πατριωτισμό της Πόλης και του ρωμαϊκού μοντέλου. Ο Barker (1961, ιδ. σ. 17, 18) υπενθυμίζει επίσης ότι  η νεωτερική πολιτική θεωρία του κράτους ήταν βασικά μια μεγάλη στοχαστική προσπάθεια να αναχθούν οι θεωρήσεις του Πλάτωνα και του Αριστοτέλη στη σύγχρονη εποχή και να θεμελιωθεί η σύγχρονη Πολιτεία.

[13]. Για εκτενέστερη ανάλυση αυτού του θέματος βλ. άλλες δημοσιεύσεις του γράφοντος, ιδ. Ήφαιστος 2001, 2002.

[14]. Στηλιτεύοντας τη σχέση του φιλοσοφικού στοχασμού με τα κοινωνικά δρώμενα, εύστοχα ο Παναγιώτης Κονδύλης σημειώνει πως «οι φιλόσοφοι κατά κανόνα αντιλαμβάνονται με κάποια καθυστέρηση τις ατμοσφαιρικές αλλαγές και τους καινούριους προβληματισμούς, όμως από τη στιγμή που θα παρέμβουν σε μια ήδη τρέχουσα συζήτηση επικαλούνται το υψηλό τους λειτούργημα, προβάλλοντας την αξίωση να εντάξουν το συζητούμενο αντικείμενο στις δικές τους, τάχα ανώτερες νοητικές κατηγορίες και να έχουν την τελευταία λέξη» (1991β, σ. 51).

[15]. Δεν είναι υποχρεωτικό να συμφωνούν όλοι με τη συμβατική σοφία ως προς τη συνεισφορά των συμβατικά μεγάλων στοχαστών. Το γεγονός πως εκατομμύρια άνθρωποι κατηχήθηκαν πολιτικά υπέρ εξομοιωτικών λογικών από στοχαστές όπως ο Μαρξ ή ο Ράσελ είναι και το πρόβλημα της ιστορικής εξέλιξης των ανθρώπων, που καθυστέρησε (και στον βαθμό που υπάρχει ηγεμονισμός θα συνεχίσει να καθυστερεί) στην εμπέδωση ηθικοκανονιστικών δομών συμβατών με την παγκόσμια ετερότητα των κοινωνιών του πλανήτη.

[16]. Η ορολογία που χρησιμοποιείται στον ελληνικό δημόσιο διάλογο και δυστυχώς στον ακαδημαϊκό –συχνά μεταπρατικού χαρακτήρα– διάλογο βρίσκεται σε πλήρη σύγχυση χωρίς αντιστοιχία στην έγκυρη διεθνή βιβλιογραφία ή στον πολιτικό λόγο των αναπτυγμένων κρατών. 

[17]. Βρετανικός, γαλλικός, γερμανικός ναζισμός, ιταλικός φασισμός, σοβιετικός, αμερικανικός, όταν τα αντίστοιχα κράτη επιδίδονται σε ηγεμονικές περιπέτειες εκλογικεύοντας το δικό τους ηγεμονικό συμφέρον ως συμφέρον της ανθρωπότητας. Οι εκάστοτε φορείς αυτού του είδους εθνικισμού που σύμφωνα με τον Hans Morgenthau συνιστά τον μόνο υπαρκτό εθνικισμό –ή όπως τον ονόμασε «διεθνοεθνικισμό»– φροντίζουν ούτως ώστε στα μικρά και εξαρτημένα κράτη των οποίων οι κοινωνίες αγωνίζονται να κατοχυρώσουν την ανεξαρτησία τους να υπάρχουν εγκάθετοι κράχτες που ενοχοποιούν την αναγκαία και μη εξαιρετέα φιλοπατρία ως δήθεν εθνικισμό. Η προπέτεια των εκάστοτε εγκάθετων του εκάστοτε ηγεμονικού φασισμού –στις μέρες μας συνήθως με «πλουραλιστικό/νεοφιλελεύθερο» προσωπείο– φτάνει σε τέτοιο σημείο, ούτως ώστε να ονομάζουν εθνικιστές ακόμη και τους αγωνιστές ελευθερίας ενός λαού.  

[18]. Γι’ αυτό ακριβώς τον λόγο είναι παρανοϊκό να αναζητείται εθνικισμός σ’ ένα οποιοδήποτε λιγότερο ισχυρό κράτος που δεν μπορεί να κάνει τίποτ’ άλλο παρά να αναζητά τρόπους κατοχύρωσης της συλλογικής του ελευθερίας-κυριαρχίας.