Καθηγητής, Διεθνείς Σχέσεις-Στρατηγικές Σπουδές

Πανεπιστήμιο Πειραιώς, Τμήμα Διεθνών και Ευρωπαϊκών Σπουδών

Περιεχόμενα (για μετάβαση κλικ προς και από τον τίτλο)

Peter Huessy is Senior Fellow in National Security Affairs at the American Foreign Policy Council in Washington, DC.

Opponents of U.S. nuclear modernization are operating under a slew of false assumptions. That is the message of Major General Garrett Harencak, the top nuclear advisor to the U.S. Air Force's Chief of Staff, who spoke recently to a hundred top military and civilian experts at a seminar in Washington. And it is one that is worth heeding.

Since the end of the Cold War, successive administrations in Washington have wrestled with maintaining, sustaining and modernizing our nuclear deterrent. But, in effect, the country has gone on an extended procurement and intellectual holiday. We have put off modernization of every element of the strategic nuclear triad (although we did do an important service life extension of the country's 500 land-based Minuteman missiles).

We also stopped thinking seriously about nuclear deterrence. In the posture statements and national security strategy documents of the U.S. government, nuclear deterrence was mentioned in the margins, old doctrine was not updated and the proverbial "nuclear policy can was kicked down the road" repeatedly. As a result, the general points out, at least four prevailing myths about nuclear deterrence have become mainstream.

Nuclear weapons are no longer needed. Totally wrong. Although such weapons have not been used since August 1945, they play an important strategic role nonetheless. Just a few weeks ago, the United States deployed "nuclear capable bomber aircraft" to the Korean Peninsula to deter any aggressive moves by the North Korean regime, which had recently tested both a long range ballistic missile and a nuclear weapon. Indeed, for nearly 70 years now, nuclear deterrent forces have been on alert daily. They are used to send deterrent signals to our adversaries that the U.S. will defend itself. In other words, nuclear weapons are used every day to keep the peace.

Nuclear weapons are not affordable. On the contrary, the general says, they're "a great bargain." The total USAF budget for strategic bombers and ICBMs was $5.1 billion in the fiscal year that ended last September. That is roughly 1 percent of the overall U.S. defense budget and approximately 0.14 percent of the federal budget. When the submarine element of the U.S. Triad is added, the sum rises to roughly $10 billion – what ordinary Americans spend on movie tickets annually and $5 billion less than what the U.S. Postal Service lost last year alone!

Nuclear weapons are old-fashioned. Again, incorrect. Although we are no longer concerned about deterring the Soviet Union, we face numerous nuclear armed states, many of them potential adversaries. Arms control agreements, meanwhile, have cut our deployed forces from over 12,000 nuclear weapons to the current level of 1,550. That is a huge change. But the forces that remain have to be ready and strong in order to preserve their deterrent value. This formula is working: since the advent of the nuclear age, there has been a dramatic reduction in the casualties of war – a decline of some 95 percent, when compared to annual fatalities due to conflict prior to 1945.

Nuclear weapons are a thing of the past. Hardly. Speaking in the Czech Republic back in 2009, President Obama called for the eventual elimination of nuclear weapons worldwide. That's certainly a future we can all aspire to, but as long as nuclear weapons remain, the U.S. will need to maintain a strong deterrent. And today, our adversaries are modernizing and increasing their nuclear arsenals with road mobile and fixed ICBMs, new submarines and bombers with cruise missiles. They have not joined us in calling for the elimination of such weapons. As such, the United States can hardly eliminate its nuclear deterrent on the unsubstantiated belief that our adversaries will follow suit.

7.4.2010. Διαπραγματεύσεις ΗΠΑ - Ρωσίας

http://blog.foreignpolicy.com/posts/2010/04/06/lavrov_russia_may_pull_out_of_nuke_deal_if_us_expands_missile_defense

Lavrov: Russia may pull out of nuke deal if U.S. expands missile defense

Posted By Joshua Keating Tuesday, April 6, 2010 - 11:49 AM

It appears that Russian Defense Minister Sergei Lavrov isn't quite ready to pop the champagne on the new nuclear arms reduction agreement due to be signed in Prague this week:

Russia will have the right to exit the accord if “the U.S.’s build-up of its missile defense strategic potential in numbers and quality begins to considerably affect the efficiency of Russian strategic nuclear forces,” Lavrov told reporters in Moscow today.

The issue of missile defense was the major sticking point in negotiations over the treaty, particularly after the United States announced plans to build new facilities in Bulgaria and Romania.

As FP's Josh Rogin reported last month, a workaround solution to the issue was reached, in which the issue of missile defense is not mentioned in the body of the treaty itself, but discussed in the preamble sections written by each side. The Obama administration has been adamant that the treaty does not limit the U.S. right to expand missile defense, and will likely make that case to skeptical Senate Republicans. Lavrov, apparently, didn't get the memo:

Russia insists that the agreement includes a link between offensive and defensive systems.

“Linkage to missile defense is clearly spelled out in the accord and is legally binding,” Lavrov said today.

Despite it's best efforts to separate the issues of arms reduction and missile defense, Russia doesn't seem likely to let its opposition to the new system go. Lavrov knows that ratification of the treaty won't be a cakewalk for the Obama administation and that his statements can be used as ammunition by the treaty's opponents. So while Obama and Medvedev may put pen to paper this week, the next stage of the missile defense fight is just beginning.

Posted: 18 Sep 2009 10:35 AM PDT
Για πρώτη φορά μετά το 1991 ο Διεθνής Οργανισμός Ατομικής Ενέργειας (ΔΟΑΕ) που εδρεύει στη Βιέννη, εκφράζει την ανησυχία του ως προς το πυρηνικό οπλοστάσιο του Ισραήλ και την ανησυχία αυτή διατυπώνει η πλειοψηφία των 150 χωρών-μελών του Οργανισμού σε ψήφισμα που υιοθετήθηκε στην αυστριακή πρωτεύουσα με την ολοκλήρωση της 53ης ετήσιας Γενικής Διάσκεψής του στην οποία συμμετείχαν 1.500 αντιπρόσωποι.
Στο ψήφισμά της αυτό η πλειοψηφία χωρών-μελών του ΔΟΑΕ ζητά από το Ισραήλ να προσχωρήσει στη "Συνθήκη Μη Διάδοσης Πυρηνικών Οπλων" και να θέσει το συνολικό πυρηνικό πρόγραμμά του υπό τον έλεγχο του Διεθνούς Οργανισμού.
Ενα ανάλογο ψήφισμα με τέτοιο περιεχόμενο όπως το σημερινό, το οποίο υπερψήφισαν 49 χώρες και καταψήφισαν 45, δεν είχε καταστεί δυνατό να αποσπάσει πλειοψηφία στον ΔΟΑΕ τα τελευταία σχεδόν 20 χρόνια.
Πέραν των αραβικών χωρών και πολλών αναπτυσσόμενων χωρών, το ψήφισμα υιοθέτησαν και τα δύο μόνιμα μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ, Ρωσία και Κίνα, ενώ καταψήφισαν οι ΗΠΑ και οι χώρες-μέλη της Ευρωπαϊκής Ενωσης.
Σύμφωνα με διπλωματικούς παρατηρητές στη Βιέννη, το Ισραήλ, για το οποίο εικάζεται πως διαθέτει πυρηνικό οπλοστάσιο κάτι που δεν διαψεύδεται ούτε επιβεβαιώνεται από το ίδιο, είναι η μόνη χώρα της περιοχής που δεν έχει υπογράψει τη Συνθήκη Μη Διάδοσης Πυρηνικών Οπλων, ενώ έχει επιτρέψει μόνον περιορισμένους ελέγχους από τον ΔΟΑΕ.
Από την πλευρά του το Ιράν, του οποίου το πυρηνικό πρόγραμμα απασχολεί εδώ και χρόνια τον ΔΟΑΕ και του έχουν επιβληθεί κατά καιρούς διάφορες κυρώσεις χωρίς να έχει διαπιστωθεί εάν η Τεχεράνη είναι σε θέση και εάν ασχολείται με την κατασκευή πυρηνικών όπλων, χαρακτήρισε τη σημερινή στη Βιέννη ως "ημέρα του θριάμβου".
Ο επικεφαλής της ιρανικής Υπηρεσίας Ατομικής Ενέργειας, Αλί Ακμπάρ Σαλεχί, εξέφρασε την ελπίδα πως οι δυτικές χώρες θα επανεξετάσουν τώρα την πολιτική τους των τελευταίων χρόνων ώστε να ανοίξει ένα νέο κεφάλαιο.
Ο ίδιος τόνισε πως το Ισραήλ θα πρέπει τώρα να καταστρέψει τα πυρηνικά όπλα του και πως εάν δεν συμβεί τίποτε μέχρι την επόμενη γενική διάσκεψη του ΔΟΑΕ, θα πρέπει να ληφθούν αυστηρά μέτρα κατά του Ισραήλ.
Κριτική κατά του Ισραήλ είχε ασκήσει εμμέσως πλην σαφώς, σε πρόσφατη συνέντευξή του σε αυστριακή εφημερίδα, ο απερχόμενος γενικός διευθυντής του ΔΟΑΕ και κάτοχος του Βραβείου Νόμπελ Ειρήνης, Μοχάμεντ Ελ Μπαρεντέι, αναφέροντας χαρακτηριστικά "πως ιδιαίτερα στη Μέση Ανατολή όταν λαμβάνουμε μέτρα απέναντι στο Ιράν και στη Συρία, τίθεται αμέσως το ερώτημα για το τί γίνεται με το Ισραήλ".
Ο κ. Μπαρεντέι τόνιζε στη συνέντευξή του, μεταξύ άλλων, την υποχρέωση για αφοπλισμό των χωρών που διαθέτουν πυρηνικά όπλα, τη σύνδεση ανάμεσα στον αφοπλισμό και στη μη διάδοση πυρηνικών όπλων, μέχρι την ιδιαίτερα καθοριστική διασύνδεση ανάμεσα στη φτώχεια, τη βία και την ανασφάλεια, όπου ο ίδιος, ο κ. Μπαρεντέι, θεωρεί πως "η φτώχεια είναι η μητέρα όλων των όπλων μαζικής καταστροφής".
------------------------------------------------------------

------------------------------------------------------------------------------------------------------

Είναι ένα πράγμα εκλογικεύσεις του «δικαίου του ισχυρού» και χαμαιλεόντια σχόλια προσαρμοσμένα σε συμφέροντα, άγνοια και καθωσπρεπισμούς και άλλο η κατανόηση του βάθους, του πλάτους και του ζητήματος των πυρηνικών όπλων. Αν και στις αρχές της δεκαετίας του 1940 οι συνέπειες της νέας ανακάλυψης δεν είχαν ακόμη κατανοηθεί πλήρως, η δημιουργία πυρηνικών όπλων πριν από έξι περίπου δεκαετίες, σήμαινε ότι η ανθρωπότητα κατείχε πλέον όπλο ολοκληρωτικής αυτοκαταστροφής της. Αυτό που διακυβεύεται στην «υπόθεση Ιράν» είναι η διασπορά των πυρηνικών όπλων, πρωταίτιοι της οποίας, όμως, είναι οι σημερινοί «πυρηνικοί έχοντες».

Εκτός και αν ανοιχτεί η «πόρτα του πυρηνικού φρενοκομείου» στο Ιράν, το ισχύον στρατηγικό δόγμα των πυρηνικών δυνάμεων είναι ουσιαστικά αποτρεπτικό. Παρά τις διακυμάνσεις και τα λεκτικά λογοπαίγνια, η συνειδητοποίηση του γεγονότος ότι έναρξη μιας «πυρηνικής μάχης» θα μπορούσε εν τέλει να καταλήξει σε πυρηνικό ολοκαύτωμα, εδώ και πολύ καιρό οδήγησε στην καθιέρωση της καθολικά αποδεκτής θέσης ότι ο μόνος πολιτικός σκοπός που θα μπορούσε να εξυπηρετηθεί ενόσω θα υπάρχουν πυρηνικά όπλα, είναι η αποτροπή-αποφυγή του πυρηνικού πολέμου. Η θέση αυτή ενσαρκώθηκε στο διττό στρατηγικό δόγμα της «Βεβαίας Αμοιβαίας Καταστροφής» (MAD) και της «Μη Πρώτης Χρήσης Πυρηνικών Όπλων».

Η Συνθήκη μη Διασποράς των Πυρηνικών Όπλων για την οποία τόσος λόγος γίνεται στις μέρες, αποτελεί, βασικά, μια ρητή υπόσχεση των «εχόντων» ότι αν οι «μη έχοντες» περιοριστούν στην ειρηνική χρήση της πυρηνική ενέργειας θα οδηγηθούμε «το συντομότερο δυνατό στον τερματισμό της εξοπλιστικής κούρσας πυρηνικών όπλων και στην λήψη πραγματικών μέτρων προς την κατεύθυνση του πυρηνικού αφοπλισμού» (βλ. προοίμιο της Συνθήκης-έμφαση δική μου). Όμως, οι μεθοδεύσεις γύρω από την κρίση που δημιουργεί η ολοφάνερη πρόθεση της Τεχεράνης να εισέλθει στο κλαμπ των «εχόντων», συσκοτίζει την εμπειρία των έξι δεκαετιών που διέρρευσαν.

Πρώτον, αυτό που πραγματικά διακυβεύεται είναι η ισχύς με την βαθύτερη και ευρύτερη έννοια του όρου, η κατανομή ισχύος μεταξύ των κρατών του διεθνούς συστήματος και οι συνέπειες αυτής της κατανομής στο επίπεδο των συμφερόντων. Είναι σημαντικό να γνωρίζουμε ότι στο παρελθόν, 1^ον) όποιος επιχείρησε να τα αποκτήσει έπαιξε με την φωτιά αλλά όποιος κατόρθωσε να τα αποκτήσει δημιουργούσε τετελεσμένα με τα οποία οι ήδη «έχοντες» προσαρμόζονταν (Γαλλία, Κίνα, Ινδία, Πακιστάν, Ισραήλ) και 2^ον) μετά την δημιουργία τετελεσμένων οι «επίσημα έχοντες» σπεύδουν ακόμη και να συμμαχήσουν με τα νέα ανεπίσημα μέλη του πυρηνικού κλαμπ (Ισραήλ, Πακιστάν και εσχάτως Ινδία που προσεγγίζουν οι ΗΠΑ).

Δεύτερον, κρίνεται επίσης το κατά πόσον θα κινηθούμε, έστω και αργοπορημένα, προς την κατεύθυνση κάποιου είδους πυρηνικό αφοπλισμό (ή τουλάχιστον δραστικό περιορισμό των πυρηνικών όπλων) και ενδεχομένως κάποιο είδος διεθνούς εποπτείας. Κάτι τέτοιο θα προϋπόθετε, σύμφωνα με την ίδια την «Συνθήκη Μη Διασποράς των Πυρηνικών Όπλων», πως στο Συμβούλιο Ασφαλείας δεν θα συζητούσαμε μόνο για τον αφοπλισμό του Ιράν ή της Κορέας αλλά και όλων των υπολοίπων κρατών. Ο υπέρτατος παραλογισμός, υποκρισία και ανορθολογισμός των ημερών, έγκειται ακριβώς στο γεγονός ότι κρυμμένη πίσω από το δάκτυλο η λεγόμενη «διεθνής κοινότητα» σιωπά μπροστά στην αλήθεια: Ότι αυτό που διακυβεύεται είναι το ποιοι θα είναι οι «προνομιούχοι» «έχοντες» (αυτοί δηλαδή που μέχρι σήμερα πέτυχαν παράνομα τετελεσμένα) και ποιοι θα είναι οι «μη έχοντες». Δηλαδή ποιοι θα έχουν την δυνατότητα να διαφεντεύουν τα συμφέροντα στον πλανητικό στρατηγικό στίβο. Η ουσία λοιπόν είναι ότι κάποιοι θεωρώντας όλο τον υπόλοιπο κόσμο στραβό ή ηλίθιο επιχειρούν να μονιμοποιήσουν κατοχή παράνομης, υπερβολικής και (αυτό)καταστροφικής ισχύος που θα τους δίνει την δυνατότητα να διαφεντεύουν ηγεμονικά τα συμφέροντα στον στρατηγικό-πλανητικό επίπεδο.

Τρίτον και ακόμη πιο σημαντικό, την στιγμή που πασιφανώς και επί πολλές δεκαετίες οι «έχοντες», όχι μόνο είναι οι δράστες των μεγαλύτερων διεθνών εγκλημάτων, αλλά επιπλέον αθετούν τις συμβατικές τους δεσμεύσεις, σήμερα επιχειρούν να καθιερώσουν την εξωφρενική άποψη ότι το Συμβούλιο Ασφαλείας –όπου κυριαρχούν οι ίδιοι, δηλαδή οι «πυρηνικά έχοντες»– είναι δήθεν αρμόδιο διεθνές όργανο που μπορεί να αποφασίσει ποιοι θα είναι οι «εσαεί πυρηνικά έχοντες» και οι «εσαεί μη έχοντες». Αρκεί να παραθέσω εδάφιο του Κονδύλη όταν εύστοχα και προφητικά έγραψε το 1997 ότι, στην βάση πάγιων δυτικών κριτηρίων «όλοι εκ γενετής έχουν την ίδια αξιοπρέπεια και όλοι μετέχουν εξ ίσου του ορθού λόγου». Δεν θεωρείται ορθολογιστικό, συνέχισε, να ζητείται από το Ιράκ ή το Ιράν να είναι μη έχοντες: Οι περί αντιθέτου θέσεις «υπαγορεύονται από αξιώσεις ισχύος και δεν έχουν στέρεη λογική ή ηθική βάση».

Τέταρτον και συναφές, έτσι τίθενται σε θανάσιμο κίνδυνο οι κατακτήσεις του πολιτικού πολιτισμού των διακρατικών σχέσεων που περιστρέφονται γύρω από το εκ φύσεως αντι-ηγεμονικό διεθνές δίκαιο και την εκ φύσεως αντι-ηγεμονική συλλογική ασφάλεια. Αν επικρατήσει η αντίληψη ότι η στρατιωτική επικυριαρχία και ταυτόχρονα σύγκλιση στρατηγικών συμφερόντων των πέντε ηγεμονικών κρατών στο Συμβούλιο σημαίνει και δικαίωμα να προσδιορίζουν τους «κατάλληλους» που θα «μετέχουν στον ορθό λόγο», τότε αυτό που κρίνεται, επίσης, είναι το κατά πόσον θα καθιερωθεί η αλλόκοτη θέση πως το διεθνές δίκαιο και η συλλογική ασφάλεια μπορούν να μετατραπούν σε νομιμοποιημένο εργαλείο του «δικαίου του ισχυρού». Πρόκειται. Όμως, για παντελώς ατελέσφορες σκέψεις, εκτός και αν όλες οι υπόλοιπες κοινωνίες δεχθούν να ακυρωθεί εσαεί η ανεξαρτησία τους. Ακόμη και αν παραμεριστούν τα ηθικά κριτήρια, επιπλέον, η ιστορική πείρα δείχνει ότι οι συγκλίσεις των ηγεμονικών είναι εφήμερες και περιστασιακές. Εδώ και πολύ καιρό ο Μπίσμαρκ είχε προδιαγράψει τον εφήμερο χαρακτήρα των «ηγεμονικών κονσέρτων και είχε προβλέψει τις μετέπειτα εξελίξεις μέχρι τις μέρες μας, όταν, ενόψει αιτημάτων των Ρώσων για ηγεμονία των τότε ισχυρών ευρωπαϊκών δυνάμεων, αντέτεινε με νόημα: «Και τι θα γίνεται όταν οι Μεγάλες Δυνάμεις δεν συμφωνούν μεταξύ τους;».

Γνωρίζουμε ήδη από το 1979 πως ακόμη και αν χρησιμοποιηθεί ένα μικρό κλάσμα των πυρηνικών όπλων που υπάρχουν ο «πυρηνικός χειμώνας» που θα προκληθεί θα καταστρέψει ανεπίστροφα την ανθρώπινη ζωή του πλανήτη. Προσαρμοσμένα σ’ αυτή την αμείλικτη πραγματικότητα, τα στρατηγικά δόγματα των πυρηνικών κρατών τηρούσαν δύο θέσεις. Πρώτον, ο μόνος πιθανός πολιτικός σκοπός που θα μπορούσε να εξυπηρετηθεί ενόσω υπάρχουν πυρηνικά όπλα είναι η αποτροπή έκρηξης πυρηνικού πολέμου. Δεύτερον και συναφές, η μη πρώτη χρήση πυρηνικών όπλων. Ταυτόχρονα, με την Συνθήκη Μη Διασποράς Πυρηνικών Όπλων 1) επιχειρήθηκε ο περιορισμός των πυρηνικών οπλοστασίων, 2) οι «έχοντες» πυρηνικά υποσχέθηκαν «δραστικά μέτρα που οδηγούν σε πυρηνικό αφοπλισμό» και 3) γι’ αυτό οι «μη έχοντες» υποσχέθηκαν χρήση πυρηνικής ενέργειας μόνο για ειρηνικούς σκοπούς. Αυτές οι λεπτές ισορροπίες είναι που διαταράσσονται σήμερα και όχι χωρίς λόγο. Το ζήτημα σήμερα δεν είναι το Ιράν, η Κορέα ή αύριο κάποιος άλλος αλλά το κατά πόσο η «κουτοπονηριά» των «εχόντων» οδηγεί σε υπαρξιακό αδιέξοδο: Πρώτον, ο περιορισμός των οπλοστασίων των «εχόντων» δεν εκπληρώνει πλήρως το πνεύμα της Συνθήκης. Δεύτερον, η υπόσχεση των «εχόντων» για αφοπλισμό ξεχάστηκε τελείως. Τρίτον σ’ αντίθεση με τις πρόνοιες της Συνθήκης, επιχειρείται μια αυθαίρετη μόνιμη διάκριση μεταξύ «εχόντων» και «μη εχόντων». Τέταρτον, η προσπάθεια για μια τέτοια αυθαίρετη διάκριση συνοδεύεται από αξίωση να είναι οι «έχοντες» μόνιμοι «αφέντες των συμφερόντων». Όμως, τα «ηγεμονικά κονσέρτα» ποτέ δεν πέτυχαν και θα αποτύχουν ξανά: Δεν λύνουν το πρόβλημα της διασποράς, τα διακόσια κυρίαρχα κράτη του πλανήτη αξιώνουν ολοένα και περισσότερη ανεξαρτησία και όχι περιστολή της και φιλοδοξίες αυτοκρατορικών κατεξουσιασμών είναι εξ ορισμού αναχρονιστικές, ατελέσφορες, αδιέξοδες και επικίνδυνες. Κατεξουσιαστικοί ηγεμονισμοί μόνο εφήμερα μπορούν να επιτύχουν, ενώ ολοένα και κάποια από τα εκατοντάδες κυρίαρχα κράτη θα αντιδρούν σε μόνιμες αυθαίρετες διακρίσεις. Πέμπτον, ανεύθυνα οι «έχοντες» σύρουν σ’ αυτή την περιπέτεια το Συμβούλιο Ασφαλείας. Το ΣΑ, όμως, έχει νομιμοποιημένο δικαίωμα μόνο να διαφυλάττει την διεθνή τάξη και όχι να αποφασίζει ότι κάποια μέλη του ΟΗΕ είναι λιγότερο κυρίαρχα από κάποια άλλα την στιγμή που τα μόνιμα μέλη του δεν σέβονται το γράμμα και το πνεύμα της Συνθήκης για την διασπορά των πυρηνικών όπλων. Η άτυπη έστω ενσωμάτωση διακρίσεων στο εσωτερικό του ΟΗΕ, εξάλλου, είναι αυθαίρετη και παράνομη. Έκτον, το διεθνές σύστημα, βρίθει αιτιών πολέμου υπαίτιοι των οποίων είναι τα μόνιμα μέλη του ΣΑ. Το ζήτημα της πυρηνικής διασποράς είτε θα αντιμετωπιστεί ορθολογιστικά είτε δεν θα αντιμετωπιστεί ποτέ. Απαιτούνται: 1) δραστικά μέτρα περιστολής των πυρηνικών οπλοστασίων, 2) σοβαρή συζήτηση για πυρηνικό αφοπλισμό ή κάποιου είδους διεθνή εποπτεία, 3) αντιμετώπιση της άνισης ανάπτυξης και των περιβαλλοντικών προβλημάτων, 4) αντιμετώπιση των αιτίων των περιφερειακών διενέξεων και ειρηνική επίλυση των διαφορών, 5) συμμάζεμα καταστρεπτικών διεθνικών δρώντων (τρομοκράτες, κερδοσκόποι όπως ο Σόρος κτλ) και 6) απόλυτο σεβασμό του πνεύματος και του γράμματος του διεθνούς δικαίου και της συλλογικής ασφάλειας. Δυστυχώς, τα περιθώρια αισιοδοξίας είναι ελάχιστα. Ορθολογισμός και σύνεση σπανίζουν.

Το τεράστιο σφάλμα, ή κατ’ άλλους τεράστιο έγκλημα, της εξόντωσης δεκάδων χιλιάδων αμάχων στην Χιροσίμα και στο Ναγκασάκι, ακολούθησε μια περίοδος αμηχανίας δύο περίπου δεκαετιών που συνοδευόταν από αμερικανικό πυρηνικό μονοπώλιο που τερματίστηκε την δεκαετία του 1960. Το 1972 οι Συνθήκες SALT-AΒΜ κωδικοποίησαν αυτό το γεγονός με το να ορίσει αριθμητική οροφή κατοχής πυρηνικών όπλων. Ταυτόχρονα απαγόρευσε την απόκτηση αμυντικών αντιβαλλιστικών πυραύλων εκατέρωθεν.

Η πυρηνική ισοδυναμία αλλά και μεγαλύτερη συνειδητοποίηση των άνευ προηγουμένου καταστροφικών ιδιοτήτων των πυρηνικών όπλων σήμαινε ότι ο πολιτικός σκοπός που εξυπηρετούν πλέον τα πυρηνικά όπλα είναι συνίσταται στην αποτροπή έκρηξης πυρηνικού πολέμου και όχι στην χρήση τους στο πεδίο των μαχών. Παρά τις κατά καιρούς ρητορικές αμφιταλαντεύσεις τα στρατηγικά δόγματα των κρατών που κατέχουν πυρηνικά όπλα εκπληρώνουν ουσιαστικά αυτό τον μοναδικό πολιτικό σκοπό. Αν και πράγματι άφησε πολλούς άφωνους η πρόσφατη αθυροστομία του γάλλου προέδρου Ζακ Σιράκ για αυτό το ζήτημα, οι πρόσφατοι –πρώτα στο Αφγανιστάν, μετά στο Ιράκ, στην συνέχεια στην Κορέα και τώρα στο Ιράν– ρητοί υπαινιγμοί της αμερικανικής ηγεσίας για χρήση τακτικών πυρηνικών όπλων αποτελεί όντως πολιτικά ανεύθυνη και επικίνδυνη παραφιλολογία.

Αν και ανεύθυνες δηλώσεις δυνατό να προκαλούν ήδη αλλαγές στο πυρηνικό σκηνικό που κανείς δεν θα ήθελε και που κανένα δεν συμφέρουν, είναι ένα πράγμα οι δηλώσεις και άλλο η εκτέλεση μιας πυρηνικής επίθεσης. Η πρώτη μετά το Ναγκασάκι εκτέλεση μιας τέτοιας επίθεσης κυριολεκτικά θα ανοίξει την πόρτα του πυρηνικού φρενοκομείου. Δεν πρόκειται μόνο για τις δυνητικές ανθρώπινες βόμβες ισλαμιστών απ’ όλο τον κόσμο που πιθανότατα θα καταστήσουν την ζωή στις δυτικές πόλεις μαρτύριο ή ακόμη για τις απρόβλεπτες επιπτώσεις στην παγκόσμια οικονομία. Πρόκειται κυρίως για τις συνέπειες στο πεδίο της νομιμοποίησης χρήσης πυρηνικών όπλων. Αναπόδραστα θα μπορούσε να οδηγήσει σε ανεξέλεγκτη διασπορά πυρηνικών όπλων ακόμη και σε μη κρατικούς δρώντες, κάτι που δυνατό μελλοντικά να κλιμακωθεί σε ανεξέλεγκτες καταστάσεις. Κυριολεκτικά, η ελαφρότητα, η επιπολαιότητα, ο ανορθολογισμός και ο παραλογισμός πολιτικών ηγετών μεγάλων δυνάμεων που θα έπρεπε να συμπεριφέρονται υπεύθυνα αφήνει κατάπληκτο όποιο είναι στοιχειωδώς μυημένος με την πυρηνική ισχύ, τα πυρηνικά στρατηγικά δόγματα και τις συνέπειες χρήσης μιας τόσο καταστροφικής ισχύος.

Όμως, ακόμη και αν δεν οδηγηθούμε στο τέλμα του πυρηνικού ολοκαυτώματος στο εγγύς μέλλον, αυτό που διακυβεύεται στους διεθνείς θεσμούς είναι εξίσου σημαντικό για τις διακρατικές σχέσεις, την ειρήνη, την σταθερότητα και τον τρόπο που νοηματοδοτείται η διεθνής τάξη. Πιο συγκεκριμένα, καταστρατηγείται ο ρόλος του Συμβουλίου Ασφαλείας, διασύρεται η Συλλογική Ασφάλεια και παραμερίζονται οι θεμελιώδεις αρχές του διεθνούς δικαίου περί εσωτερικής-εξωτερικής κυριαρχίας, διακρατικής ισοτιμίας και μη επέμβασης.

Συντομογραφικά, όλες αυτές οι αντι-ηγεμονικές κατακτήσεις του πολιτικού πολιτισμού των ανθρώπων στις διεθνείς σχέσεις της ύστερης εποχής, ήταν απόρροια της ήττας των αυτοκρατορικών αξιώσεων από τους αγώνες εθνικής ανεξαρτησίας. Το καθεστώς διεθνών σχέσεων είναι γι’ αυτό οντολογικά θεμελιωμένο στην αρχή της κυριαρχίας-ανεξαρτησίας. Όποιος το αμφισβητεί, ειδικά αυτοί που έχουν την ισχύ να το εκθεμελιώσουν, εξωθεί την διεθνή πολιτική σε προ-πολιτικές καταστάσεις. Αν και η ακύρωση της κυριαρχίας ως βάση λειτουργίας του διεθνούς συστήματος πρέπει να θεωρείται ανέφικτη, εκδηλώνεται μια ανορθολογική προσδοκία των Μονίμων Μελών –και μια ηχηρή σιωπή πολλών άλλων κρατών– πως το Συμβούλιο Ασφαλείας θα μπορούσε να αποτελέσει το όργανο επιβολής στα υπόλοιπα έθνη μιας μόνιμης διάκρισης μεταξύ «εχόντων» και «μη εχόντων» στο πυρηνικό πεδίο.

Η διασπορά των πυρηνικών όπλων, όμως, δεν είναι μια τόσο απλή υπόθεση και οπωσδήποτε δύσκολα θα μπορούσε να επιβληθεί ετσιθελικά και σε μόνιμη βάση ελέω ισχύος. Στο ζήτημα αυτό, θα πρόσθετα, η διαστροφή της αλήθειας δεν είναι καλός σύμβουλος ούτε για πολιτική σκέψη ούτε για πολιτικές αποφάσεις, ακόμη και για υπερδυνάμεις. Η «Συνθήκη Μη Διασποράς των Πυρηνικών Όπλων» αποτελεί, ουσιαστικά, μια υπόσχεση των «εχόντων πυρηνικά», ότι θα προχωρήσουν, αφενός σε περιορισμό των πυρηνικών οπλοστασίων, και αφετέρου, «στην λήψη αποτελεσματικών μέτρων προς την κατεύθυνση ενός πυρηνικού αφοπλισμού» (κανείς δεν έχει παρά να διαβάσει την πρώτη σελίδα αυτής της Συνθήκης). Στην βάση αυτής της νομικής και ταυτόχρονα πολιτικής δέσμευσης, ακριβώς, τα υπόλοιπα κυρίαρχα κράτη υποσχέθηκαν ότι θα περιοριστούν στην ειρηνική χρήση της πυρηνικής ενέργειας.

Η κρίση του Ιράν αναδεικνύει ξανά το μεγάλο αυτό πρόβλημα το οποίο όσο η τεχνολογία προχωρεί τόσο θα γίνεται οξύτερο. Υπάρχουν τρία στάδια για την λελογισμένη και υπεύθυνη αντιμετώπισή του. Άμεσα, απαιτείται αυτοσυγκράτηση όλων επειδή παίζοντας με τα πυρηνικά όπλα παίζουν με την φωτιά. Σε βραχυχρόνιο επίπεδο και ανεξαρτήτως άλλων ανταγωνισμών, απαιτείται εμπλοκή όλων των κρατών σε μια πορεία δραστικού περιορισμού των πυρηνικών οπλοστασίων. Αντί λοιπόν ψύχραιμης συζήτησης για ένα ζήτημα που αφορά το συμφέρον επιβίωσης όλων των κρατών, εισήλθαμε αρχίσαμε ένα θέατρο του παραλόγου. Παντελώς ανορθολογικά και ατελέσφορα, οι «επίσημα έχοντες πυρηνικά» φαίνεται να νομίζουν ότι θα μπορούσε να καταστεί ο ΟΗΕ μέσο αυθαίρετων αποφάσεων για την καθιέρωση μόνιμων διακρίσεων μεταξύ εχόντων και μη εχόντων χωρίς οι ίδιοι να τηρήσουν τις συμβατικές και πολιτικές τους δεσμεύσεις στο πεδίο της διασποράς πυρηνικών όπλων. Κυριολεκτικά, μόνο ελαφρόμυαλοι θα μπορούσαν να διανοηθούν ότι θα μακροημερεύσει μια τέτοια διάκριση σ’ ένα δυναμικά εξελισσόμενο κόσμο κυρίαρχων κοινωνιών που μόλις πριν μερικές δεκαετίες αγωνίστηκαν για την εθνική τους ανεξαρτησία. Τέλος, όσον αφορά την δέσμευση για πυρηνικό αφοπλισμό, πρέπει να θεωρείται δύσκολη υπόθεση ακόμη και μακροχρόνια. Κυρίως, προσκρούει σε τρία μεγάλα εμπόδια: Πρώτον, το ποιος κατέχει μια τέτοια ισχύ τα αμέσως επόμενα χρόνια κατά κάποιο τρόπο προκρίνει τις θέσεις, τους ρόλους, τα συμφέροντα και την κατανομή τους στο διεθνές σύστημα. Δύσκολα, επομένως, οι έχοντες θα εγκατέλειπαν ένα τέτοιο πλεονέκτημα. Δεύτερον, κανείς δεν ξέρει πως θα εξελιχθεί η πυρηνική τεχνολογία και κατά συνέπεια εγκαταλείποντας αυτή την ισχύ μπορεί ένα σημερινό μεγάλο κράτος να βρεθεί λιγότερο ισχυρό σε σύγκριση με μια ή μεσαία ή μικρή δύναμη (πρώτος ο Ντε Γκολ, ονόμασε το πυρηνικό όπλο «εξισωτή ισχύος»). Τρίτον, η τεχνολογική πρόοδος και η δυνατότητα ανεξέλεγκτης διασποράς λόγω τεχνολογίας σημαίνει ότι κατοχή μερικών έστω πυρηνικών όπλων «για παν ενδεχόμενο» θα έπρεπε να τα θέσει κάτω από κάποιου είδους διεθνή έλεγχο. Κάτι τέτοιο όμως προϋποθέτει ένα ανθόσπαρτο διεθνές σύστημα απαλλαγμένο αιτιών πολέμου όπου δεν θα υπάρχουν ηγεμονικοί ανταγωνισμοί και όπου η άνιση ανάπτυξη θα έχει τερματιστεί. Παρά το ότι μερικοί απρόσεκτοι έλληνες διεθνολόγοι πριν δέκα περίπου χρόνια έγραψαν ότι πολύ σύντομα θα νοιώσουμε μια τέτοια χαρά, το ακριβώς αντίθετο συμβαίνει. Αν και κανείς δεν είναι ευχαριστημένος με αυτή την πραγματικότητα θα πρέπει να την λάβουμε πολύ σοβαρά υπόψη.

Αν η ηγετική ομάδα που κυβερνά στον Λευκό Οίκο χρησιμοποιήσει για πρώτη φορά μετά την Χιροσίμα και το Νακασάκι πυρηνικά όπλα σε πολεμική σύρραξη, οι συνέπειες θα είναι μεγάλες και απρόβλεπτες. Πιθανότατα, εκτός από το μάλλον αναμενόμενο κύμα αντιποίνων εκ μέρους ενός εν δυνάμει αναρίθμητου πλήθους ανθρώπινων βομβών που θα προέρχονται απ’ όλο τον Ισλαμικό κόσμο, αυτοί που θα ζημιωθούν πάνω απ’ όλα θα είναι οι ίδιες οι μεγάλες δυνάμεις. Η διασπορά πυρηνικών όπλων θα είναι πλέον μοιραία.

Αν δεν αντιμετωπιστούν ριζικά τόσο το ζήτημα της διασποράς των πυρηνικών όπλων όσο και γενικότερα τα αίτια πολέμου στο διεθνές σύστημα, η εγκατάλειψη του μέχρι σήμερα δόγματος της μη χρήσης πυρηνικών όπλων θα αποτελέσει ένα άλμα στο κενό. Θα νομιμοποιήσει τόσο την διασπορά τους όσο και την μελλοντική πολεμική τους χρήση (και βοηθούσης της τεχνολογίας μπορεί μελλοντικά θα μπορούσαν να τα αποκτήσουν). Κρίνονται ζητήματα ηθικής, στρατηγικής και νομικής φύσης.

Πρώτον, όσον αφορά τα ηθικά κριτήρια, θα πρέπει να γνωρίζουμε ότι εδώ και δεκαετίες η συντριπτικά κυρίαρχη άποψη διέπεται από την κλαουζεβιτσιανή θεώρηση του πολέμου, δηλαδή, ότι «ο πόλεμος είναι η συνέχεια της πολιτικής με άλλα μέσα» και ότι γι’ αυτό, ο πόλεμος δεν έχει την δική του γραμματική. Η πυρηνική ισχύς πρέπει να πειθαρχείται και να μετριάζεται από τους πολιτικούς σκοπούς. Ήδη από το 1979, γνωρίζουμε ότι ακόμη και αν χρησιμοποιηθεί ένα μικρό κλάσμα των πυρηνικών όπλων που υπάρχουν, θα προκληθεί «πυρηνικός χειμώνας» που θα καταστρέψει ανεπίστροφα την ανθρώπινη ζωή του πλανήτη όπως την γνωρίσαμε μέχρι σήμερα. Κατά συνέπεια, τα πυρηνικά στρατηγικά δόγματα προσαρμόστηκαν ανάλογα: Μέχρι σήμερα επικρατούσε η άποψη ότι ο μόνος πιθανός πολιτικός σκοπός που θα μπορούσε να εξυπηρετηθεί ενόσω υπάρχουν πυρηνικά όπλα είναι η αποτροπή έκρηξης πυρηνικού πολέμου.

Δεύτερον, στο πρακτικό επίπεδο αυτό σήμαινε τρία τουλάχιστον πράγματα. α) Συμφωνία περιορισμού των πυρηνικών όπλων, τόσο επιθετικών όσο και αμυντικών (Συμφωνίες SALT-ABM). Έτσι, κανείς δεν έχει ικανότητα δεύτερου κτυπήματος και γι’ αυτό αποτρέπεται από την εκτέλεση πρώτης επίθεσης («Βεβαία Αμοιβαία Καταστροφή» ή MAD). β) Υιοθέτηση στρατηγικών δογμάτων τα οποία εκτός της στρατηγικής «MAD» πρόβλεπαν και «Μη Πρώτη Χρήση Πυρηνικών Όπλων». γ) Περιορισμό της πυρηνικής διασποράς και βήματα προς την κατεύθυνση πυρηνικού αφοπλισμού.

Τρίτον, όσον αφορά το τελευταίο σημείο, αυτό που επιμελώς και υποκριτικά απουσιάζει από την συζήτηση αναφορικά με τις πυρηνικές φιλοδοξίες, προχθές του Ιράκ, χθες της Κορέας και σήμερα του Ιράν, είναι ότι οι αφόρητες πιέσεις των «εχόντων πυρηνικά» που άρχισαν πριν από μισό περίπου αιώνα για να αποδεχθούν να κάνουν μόνο ειρηνική χρήση της πυρηνικής ενέργειας, συνοδεύονταν από υπόσχεσή τους ότι θα κινηθούμε όλοι «το συντομότερο δυνατό στον τερματισμό της εξοπλιστικής κούρσας πυρηνικών όπλων και στην λήψη πραγματικών μέτρων προς την κατεύθυνση του πυρηνικού αφοπλισμού» (βλ. προοίμιο της Συνθήκης Μη Διασποράς των Πυρηνικών Όπλων). Ακόμη και τυφλοί μπορούν να αντιληφτούν ότι οι έχοντες όχι μόνο δεν τηρούν τις συμβατική δέσμευση μέτρων πυρηνικού αφοπλισμού αλλά επιπλέον θέλουν να ενσωματώσουν διακρίσεις στο εσωτερικό των διεθνών θεσμών με διαχωριστική γραμμή μεταξύ «πληβείων μη εχόντων» και «ηγεμόνων εχόντων». Τέτοιες σκέψεις είναι ατελέσφορες επειδή θα πρέπει να συνοδευτεί α) με ένα σταθερό ηγεμονικό κονσέρτο (η ιστορία διαψεύδει ότι είναι εφικτό) και β) εν μέρει ή εν όλω τα υπόλοιπα κράτη να εγκαταλείψουν την ανεξαρτησίας τους (απολύτως ανέφικτο και ανεδαφικό).

Τέλος, μέγα και συναφές ζήτημα είναι το μέλλον του διεθνούς δικαίου και του συστήματος Ηνωμένων Εθνών ως καθεστώτος των διεθνών σχέσεων. Αυτοί οι διεθνείς θεσμοί είναι πρωταρχικά αντι-ηγεμονικοί (Μη επέμβαση στο εσωτερικό των κρατών, εσωτερική αυτοδιάθεση – άρθρο 2 του Καταστατικού Χάρτη). Μετά τους άνομους και καταχρηστικούς σφετερισμούς των διεθνών θεσμών στα Βαλκάνια, στον Κόλπο, στο Αφγανιστάν και κυρίως στο Ιράκ, επιχειρείται τώρα η χαριστική βολή: Να δεχθούν αδιαμαρτύρητα τα υπόλοιπα κράτη να ικανοποιηθεί η αυθαίρετη, παράνομη και καταστροφική για όλους αξίωση των ΗΠΑ (και ενδεχομένως όλων των υπόλοιπων επισήμων «εχόντων», περιέργως και της Γαλλίας που μέχρι το 1995 ήταν στην αντίπερα όχθη), πως θα μπορούσε το Συμβούλιο Ασφαλείας να μετατραπεί σε υπέρτατος ηγεμόνας όχι με κριτήρια διεθνούς τάξης αλλά με κριτήρια ηγεμονικών συμφερόντων. Έστω και αν αυτό αποδειχθεί εφήμερο, αυτό επιχειρείται σήμερα. Δηλαδή, αντί συζήτησης και αποφάσεων για το πώς οι «επίσημοι έχοντες» θα συμμορφωθούν με τις αποφάσεις για πυρηνικό αφοπλισμό ως προϋπόθεση μη διασποράς, επιχειρείται η μονιμοποίηση μιας ατελέσφορης, ανέφικτης και αδιέξοδης διάκρισης μεταξύ «προνομιούχων εχόντων» και «μη εχόντων». Ο σκοπός της μη διασποράς πυρηνικών όπλων δεν εκπληρώνεται έτσι. Απαιτείται μια ευρύτερη και βαθύτερη διεθνής διαπραγμάτευση υπό το πρίσμα του κινδύνου που θέτουν για όλους τα πυρηνικά όπλα. Γι’ αυτό τον πρώτο λόγο έχει η διπλωματία. Υπόλογοι είναι όχι μόνο αυτοί που φιλοδοξούν να εισέλθουν στο πυρηνικό κλαμπ αλλά και αυτοί όντας μέσα θέλουν να μείνουν για πάντα. Η διέξοδος βέβαια δεν είναι εύκολη, επειδή το ζήτημα σχετίζεται τόσο με την κατοχή ισχύος διανεμητικών προεκτάσεων και τα αίτια πολέμου όσο και με τις δυνατότητες διεθνούς διακυβέρνησης στην βάση αυστηρού σεβασμού του γράμματος και του πνεύματος του διεθνούς δικαίου και της συλλογικής ασφάλειας.

--------------------------------------------------------------------------------------------

Αναπαράγω εδώ την αγγλική εκδοχή της Συνθήκης Μη Διασποράς των πυρηνικών όπλων. Θα ακολουθήσουν επιφυλλίδες μου στις οποίες θα αναλύσω συντομογραφικά το ζήτημα της πυρηνικής ισχύος τις έξη τελευταίες δεκαετίες, το πρόβλημα της διασποράς των πυρηνικών όπλων και τις διεθνοπολιτικές του πτυχές. Αν και έχω από καιρό αποφασίσει να μη συμμετέχω σε αυτό που λέγεται δημόσιος διάλογος στις εφημερίδες, η έκτακτη αυτή παρέμβαση κρίνεται σκόπιμη επειδή κυριολεκτικά αφήνει άφωνο κάθε στοιχειωδώς μορφωμένο άτομο η φτώχια πληροφοριών και αναλύσεων μετά την όξυνση για το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν και την απειλή πρώτης χρήσης πυρηνικών όπλων εκ μέρους των ΗΠΑ. Αυτή η θλιβερή κατάσταση οφείλεται, εν πολλοίς, στην παταγώδη αποτυχία της ανάπτυξης της επιστημονικής μελέτης των διεθνών σχέσεων στην Ελλάδα τις δύο τελευταίες δεκαετίες. Αυτή η αποτυχία έχει πολλά αίτια που αναλύονται σε δημοσιεύσεις μου μερικές από τις οποίες είναι αναρτημένες στον παρόντα δικτυακό τόπο (βλ. για παράδειγμα http://www.ifestos.edu.gr/18.htm και http://www.ifestos.edu.gr/46.htm). Αντί οι έλληνες ακαδημαϊκοί να ενδιατρίψουν στα μεγάλα ζητήματα των διεθνών σχέσεων, να επιτύχουν σημαντικές επιστημονικές δημοσίευσης και να είναι ανά πάσα στιγμή έτοιμοι για έγκυρη δημόσια παρέμβαση, αναλώνονται σε παρασιτικές δραστηριότητες κριτικού κονστρουκτιβιστικού χαρακτήρα στο πλαίσιο ενορχηστρωμένων "συστήματα Σόρος βλ http://www.ifestos.edu.gr/46.htm) διεθνικά δίκτυα. Όλως περιέργως, όλοι μαζί συνομαδώνονται όταν είναι να υποστηριχτούν ανελεύθερες ιδέες που εξυπηρετούν διεθνοφασιστικά συμφέροντα όπως χαρακτηριστικά έγινε στην περίπτωση του σχεδίου Αναν. Όλως περιέργως, επίσης, το σύστημα (παρά;)πληροφόρησης στην Ελλάδα είναι πανέτοιμο αφενός να προσφέρει βήμα σε αεικίνητους διεθνολογούτες τσαρλατάνους που ντυμένοι προοδευτικές προβιές στηρίζουν τις πιο ακραίες νεοφιλελεύθερες αξιώσεις και αφετέρου να καταδικάσει σε σιωπή όποιον έχει κάτι να πει στον στίβο των έγκυρων και αξιόπιστων αναλύσεων. Όσον με αφορά, το ζήτημα των πυρηνικών όπλων, του πυρηνικού δόγματος και της διασποράς τους το έχω σχεδόν εξαντλήσει στην αγγλική μου μονογραφία Nuclear Strategy and European Security Dilemmas (England: Gower Publishers - http://www.amazon.co.uk/exec/obidos/search-handle-url/index=books-uk&field-author=Ifestos%2C%20Panayiotis/026-4702892-8879662). Επίσης έθιξα τα ίδια ζητήματα σε διάφορες ελληνικές μονογραφίες και κυρίως στο κεφάλαιο 34 Ο πόλεμος και τα αίτιά του ((http://www.piotita-publishers.gr/main.htm). Οι σύντομες επιφυλλίδες που δημοσίευονται ή θα δημοσιευτούν σκοπό έχουν να αναλύσουν μερικές καίριες πτυχές αυτού του μεγάλου ζητήματος.

1. By letters addressed to the Director General on 5, 6 and 20 March 1970 respectively, the Governments of the United Kingdom of Great Britain and Northern Ireland, the United States of America and the Union of Soviet Socialist Republics, which are designated as the Depositary Governments in Article IX. 2 of the Treaty on the Non-Proliferation of Nuclear Weapons, informed the Agency that the Treaty had entered into force on 5 March 1970. 2. The text of the Treaty, taken from a certified true copy provided by one of the Depositary Governments, is reproduced below for the convenience of all Members.

The States concluding this Treaty, hereinafter referred to as the “Parties to the Treaty”,

Considering the devastation that would be visited upon all mankind by a nuclear war and the

consequent need to make every effort to avert the danger of such a war and to take measures to

Believing that the proliferation of nuclear weapons would seriously enhance the danger of

In conformity with resolutions of the United Nations General Assembly calling for the

conclusion of an agreement on the prevention of wider dis semination of nuclear weapons,

Undertaking to co-operate in facilitating the application of International Atomic Energy

Expressing their support for research, development and other efforts to further the

application, within the framework of the International Atomic Energy Agency safeguards

system, of the principle of safeguarding effectively the flow of source and special fissionable

materials by use of instruments and other techniques at certain strategic points,

Affirming the principle that the benefits of peaceful applications of nuclear technology,

including any technological by-products which may be derived by nuclear-weapon States from

the development of nuclear explosive devices, should be available for peaceful purposes to all

Convinced that, in furtherance of this principle, all Parties to the Treaty are entitled to

participate in the fullest possible exchange of scientific information for, and to contribute alone

or in co-operation with other States to, the further development of the applications of atomic

Declaring their intention to achieve at the earliest possible date the cessation of the

nuclear arms race and to undertake effective measures in the direction of nuclear

disarmament, Urging the co-operation of all States in the attainment of this

Recalling the determination expressed by the Parties to the 1963 Treaty banning nuclear

weapon tests in the atmosphere, in outer space and under water in its Preamble to seek to

achieve the discontinuance of all test explosions of nuclear weapons for all time and to continue

Desiring to further the easing of international tension and the strengthening of trust between

States in order to facilitate the cessation of the manufacture of nuclear weapons, the liquidation

of all their existing stockpiles, and the elimination from national arsenals of nuclear weapons

and the means of their delivery pursuant to a Treaty on general and complete disarmament

Recalling that, in accordance with the Charter of the United Nations, States must refrain in

their international relations from the threat or use of force against the territorial integrity or

political independence of any State, or in any other manner inconsistent with the Purposes of the

United Nations, and that the establishment and maintenance of international peace and security

are to be promoted with the least diversion for armaments of the world's human and economic

Each nuclear-weapon State Party to the Treaty undertakes not to transfer to any recipient

whatsoever nuclear weapons or other nuclear explosive devices or control over such weapons or

explosive devices directly, or indirectly; and not in any way to assist, encourage, or induce any

non-nuclear-weapon State to manufacture or otherwise acquire nuclear weapons or other

Each non-nuclear-weapon State Party to the Treaty undertakes not to receive the transfer

from any transferor whatsoever of nuclear weapons or other nuclear explosive devices or of

control over such weapons or explosive devices directly, or indirectly; not to manufacture or

otherwise acquire nuclear weapons or other nuclear explosive devices; and not to seek or

receive any assistance in the manufacture of nuclear weapons or other nuclear explosive

1. Each Non-nuclear-weapon State Party to the Treaty undertakes to accept safeguards, as

set forth in an agreement to be negotiated and concluded with the International Atomic Energy

Agency in accordance with the Statute of the International Atomic Energy Agency and the

Agency's safeguards system, for the exclusive purpose of verification of the fulfilment of its

obligations assumed under this Treaty with a view to preventing diversion of nuclear energy

from peaceful uses to nuclear weapons or other nuclear explosive devices. Procedures for the

safeguards required by this Article shall be followed with respect to source or special

fissionable material whether it is being produced, processed or used in any principal nuclear

facility or is outside any such facility. The safeguards required by this Article shall be applied

on all source or special fissionable material in all peaceful nuclear activities within the territory

of such State, under its jurisdiction, or carried out under its control anywhere.

2. Each State Party to the Treaty undertakes not to provide: (a) source or special fissionable

material, or (b) equipment or material especially designed or prepared for the processing, use or

production of special fissionable material, to any non-nuclear-weapon State for peaceful

purposes, unless the source or special fissionable material shall be subject to the safeguards

3. The safeguards required by this Article shall be implemented in a manner designed to

comply with Article IV of this Treaty, and to avoid hampering the economic or technological

development of the Parties or international co-operation in the field of peaceful nuclear

activities, including the international exchange of nuclear material and equipment for the

processing, use or production of nuclear material for peaceful purposes in accordance with the

provisions of this Article and the principle of safeguarding set forth in the Preamble of the

4. Non-nuclear-weapon States Party to the Treaty shall conclude agreements with the

International Atomic Energy Agency to meet the requirements of this Article either individually

or together with other States in accordance with the Statute of the International Atomic Energy

Agency. Negotiation of such agreements shall commence within 180 days from the original

entry into force of this Treaty. For States depositing their instruments of ratification or

accession after the 180-day period, negotiation of such agreements shall commence not later

than the date of such deposit. Such agreements shall enter into force not later than eighteen

1. Nothing in this Treaty shall be interpreted as affecting the inalienable right of all the

Parties to the Treaty to develop research, production and use of nuclear energy for peaceful

purposes without discrimination and in conformity with Articles I and II of this Treaty.

2. All the Parties to the Treaty undertake to facilitate, and have the right to participate in. the

fullest possible exchange of equipment, materials and scientific and technological information

for the peaceful uses of nuclear energy. Parties to the Treaty in a position to do so shall also cooperate

in contributing alone or together with other States or international organizations to the

further development of the applications of nuclear energy for peaceful purposes, especially in

the territories of non-nuclear-weapon States Party to the Treaty, with due consideration for the

Each Party to the Treaty undertakes to take appropriate measures to ensure that, in

accordance with this Treaty, under appropriate international observation and through

appropriate international procedures, potential benefits from any peaceful applications of

nuclear explosions will be made available to non-nuclear-weapon States Party to the Treaty on a

non-discriminatory basis and that the charge to such Parties for the explosive devices used will

be as low as possible and exclude any charge for research and development. Non-nuclearweapon

States Party to the Treaty shall be able to obtain such benefits, pursuant to a special

international agreement or agreements, through an appropriate international body with adequate

representation of non-nuclear-weapon States. Negotiations on this subject shall commence as

soon as possible after the Treaty enters into force. Non-nuclear-weapon States Party to the

Treaty so desiring may also obtain such benefits pursuant to bilateral agreements.

Each of the Parties to the Treaty undertakes to pursue negotiations in good faith on effective

measures relating to cessation of the nuclear arms race at an early date and to nuclear

disarmament, and on a treaty on general and complete disarmament under strict and effective

Nothing in this Treaty affects the right of any group of States to conclude regional treaties in

order to assure the total absence of nuclear weapons in their respective territories.

1. Any Party to the Treaty may propose amendments to this Treaty. The text of any

proposed amendment shall be submitted to the Depositary Governments which shall circulate it

to all Parties to the Treaty. Thereupon, if requested to do so by one-third or more of the Parties

to the Treaty, the Depositary Governments shall convene a conference, to which they shall

2. Any amendment to this Treaty must be approved by a majority of the votes of all the

Parties to the Treaty, including the votes of all nuclear-weapon States Party to the Treaty and all

other Parties which, on the date the amendment is circulated, are members of the Board of

Governors of the International Atomic Energy Agency. The amendment shall enter into force

for each Party that deposits its instrument of ratification of the amendment upon the deposit of

such instruments of ratification by a majority of all the Parties, including the instruments of

ratification of all nuclear-weapon States Party to the Treaty and all other Parties which, on the

date the amendment is circulated, are members of the Board of Governors of the International

Atomic Energy Agency. Thereafter, it shall enter into force for any other Party upon the deposit

3. Five years after the entry into force of this Treaty, a conference of Parties to the Treaty

shall be held in Geneva, Switzerland, in order to review the operation of this Treaty with a view

to assuring that the purposes of the Preamble and the provisions of the Treaty are being realised.

At intervals of five years thereafter. a majority of the Parties to the Treaty may obtain, by

submitting a proposal to this effect to the Depositary Governments, the convening of further

1. This Treaty shall be open to all States for signature. Any State which does not sign the

Treaty before its entry into force in accordance with paragraph 3 of this Article may accede to it

2. This Treaty shall be subject to ratification by signatory States. Instruments of ratification

and instruments of accession shall be deposited with the Governments of the United Kingdom

of Great Britain and Northern Ireland, the Union of Soviet Socialist Republics and the United

3. This Treaty shall enter into force after its ratification by the States, the Governments of

which are designated Depositaries of the Treaty, and forty other States signatory to this Treaty

and the deposit of their instruments of ratification. For the purposes of this Treaty, a nuclearweapon

State is one which has manufactured and exploded a nuclear weapon or other nuclear

4. For States whose instruments of ratification or accession are deposited subsequent to the

entry into force of this Treaty, it shall enter into force on the date of the deposit of their

5. The Depositary Governments shall promptly inform all signatory and acceding States of

the date of each signature, the date of deposit of each instrument of ratification or of accession,

the date of the entry into force of this Treaty, and the date of receipt of any requests for

6. This Treaty shall be registered by the Depositary Governments pursuant to Article 102 of

1. Each Party shall in exercising its national sovereignty have the right to withdraw

from the Treaty if it decides that extraordinary events, related to the subject matter

of this Treaty, have jeopardized the supreme interests of its country. It shall give

notice of such withdrawal to all other Parties to the Treaty and to the United

Nations Security Council three months in advance. Such notice shall include a

2. Twenty-five years after the entry into force of the Treaty, a conference shall be convened

to decide whether the Treaty shall continue in force indefinitely, or shall be extended for an

additional fixed period or periods. This decision shall be taken by a majority of the Parties to the

This Treaty, the English, Russian, French, Spanish and Chinese texts of which are equally

authentic, shall be deposited in the archives of the Depositary Governments. Duly certified

copies of this Treaty shall be transmitted by the Depositary Governments to the Governments of

DONE in triplicate, at the cities of London, Moscow and Washington, the first day of July,