Παναγιώτης Ήφαιστος
Καθηγητής, Διεθνείς Σχέσεις-Στρατηγικές Σπουδές
Πανεπιστήμιο Πειραιώς, Τμήμα Διεθνών και Ευρωπαϊκών Σπουδών
www.ifestos.edu.gr -- www.ifestosedu.gr -- info@ifestosedu.gr -- info@ifestos.edu.gr
Για μετάβαση στην κεντρική σελίδα, άνοιγμα σε άλλο παράθυρο, κλικ εδώ www.ifestos.edu.gr ή www.ifestosedu.gr
Σημείωση Φεβρουάριος 2005. Τα κείμενα που ακολουθούν γράφτηκαν και δημοσιεύτηκαν το 2002 και 2003. Παραμένουν στην ιστοσελίδα επειδή εκτιμάται πως τα ζητήματα που θίγονται και τα επιχειρήματα που κατατίθενται παραμένουν επίκαιρα.
Σημείωση Οκτώβριος 2007. Τα κείμενα κάθε ακαδημαϊκού είναι η (επιστημονική του) τιμή. Κάποιοι σίγουρα ντρέπονται για ότι γράψανε προωθώντας το φασιστοειδές σχέδιο Αναν που εκκόλαψε η πλεκτάνη Αναν (ο ίδιος ο ΓΓ του ΟΗΕ μάλλον καμιά σχέση δεν είχε, γεγονός που επιβεβαιώνει την θέση της Ρεαλιστικής Θεωρίας για τον εξαρτημένο χαρακτήρα των διεθνών θεσμών). Όσοι συνάδελφοι δεν ντρέπονται να παρουσιάσουν τα κείμενα που τότε έγραφαν, να μου τα αποστείλουν και ευχαρίστως θα τα αναδημοσιεύσω στον παρόντα δικτυακό τόπο. Δυστυχώς δεν θα είναι πολλά ....
β). Θέση-γνώμη 2: Η ακύρωση των σκοπών της ελληνικής στρατηγικής λόγω του σχεδίου Αναν και η τερατογένεση που κάποιοι βάφτισαν ιστορική ευκαιρία.
7. Το κυπριακό στο μεταίχμιο: αυτοκτονία ή πορεία προς λύση;
8. ΚΥΠΡΙΑΚΟ: Ο ΧΡΟΝΟΣ ΔΟΥΛΕΥΕΙ ΥΠΕΡ ΜΙΑΣ ΒΙΩΣΙΜΗΣ ΛΥΣΗΣ
===========================================================
α) Θέση-γνώμη 1: Κυπριακό και σχέδιο Ανάν.
Για λόγους που δύσκολα ερμηνεύονται με ορθολογιστικά κριτήρια, η Ελλάδα σύρεται σε μια από τις μεγαλύτερες περιπέτειες της σύγχρονης ιστορίας της και σίγουρα σε μια στρατηγική αυτοπαγίδευση χωρίς προηγούμενο. Η συζήτηση για το σχέδιο Αναν αναδεικνύει ένα σοβαρό και επικίνδυνο έλλειμμα έγκυρης ανάλυσης περί τα διεθνή, μια άνευ προηγουμένου σήψη των κοσμοθεωρητικών παραδοχών που στηρίζουν την συλλογική ανεξαρτησία-ελευθερία των ελλήνων και μια υποβάθμιση του εγχώριου πολιτικού διαλόγου μεγάλων και ζωτικών εθνικών συμφερόντων στο επίπεδο αγοραίων καφενειακών συζητήσεων.
Η συζήτηση περί το κυπριακό αφορά ενάμιση εκατομμύριο έλληνες που είτε κατοικούν είτε έχουν ως έδρα τους την Κύπρο. Αφορά επίσης μια μεγάλη ελληνική κοινωνία που οικοδόμησε μια ισχυρή οικονομία, ένα ισχυρό πολιτισμό και ένα ισχυρό κοινωνικοπολιτικό σύστημα στην σημαντικότερη γεωπολιτική ζώνη του πλανήτη. Με αυτό το χώρο η Ελλάδα δεν συνδέεται μόνο ηθικά και συναισθηματικά. Συνδέεται επίσης με νομικές υποχρεώσεις (που το σχέδιο Αναν θα κάνει ακόμη μεγαλύτερες αλλά υπό πολύ πιο δυσμενείς διεθνοπολιτικές μελλοντικές συνθήκες) ενώ η στήριξη των εκατοντάδων χιλιάδων ανθρώπων που ζουν εκεί δεσμεύει την αξιοπιστία της ως σύγχρονο και αξιοπρεπές κράτος. Εν τούτοις, η ύστερη συζήτηση με ευκαιρία το σχέδιο Αναν δείχνει πως αυτό το μεγάλο ζήτημα υποτάχθηκε σε κοντόφθαλμα μικροπολιτικά κριτήρια, η συζήτηση περί αυτό διέπεται από ανορθολογισμούς και σκοπιμότητες των παρασκηνίων και οι ιδεολογικοπολιτικές εισροές που το επηρεάζουν δείχνουν εξωελληνικές σκοπιμότητες που εξυπηρετούν την στρατηγική των άγγλων-αμερικανών να επαναφέρουν το νησί σε αποικιακή εποχή, να καταργήσουν την λαϊκή κυριαρχία, να το υποτάξουν σε μια κοινή τουρκοαγγλική επικυριαρχία, να το αφοπλίσουν στρατιωτικά, να το αφοπλίσουν συνειδησιακά και να το απονευρώσουν κοσμοθεωρητικά.
Χαρακτηριστικά, κάποιος δεν έχει παρά να διαβάσει άρθρα των τελευταίων μηνών σε κυριακάτικα φύλα και σε άλλα έγκριτα έντυπα ή και βιβλία και βιβλιοκριτικές που δημοσιεύτηκαν τους τελευταίους μήνες για να διαπιστώσει τις ιστορικές καρικατούρες, τις ανακρίβειες και τις ιδεολογικές ακρότητες των αντιπάλων της ελευθερίας-ανεξαρτησίας των ελλήνων της Κύπρου (και κατ’ επέκταση των ελλήνων της Ελλάδας). Μεταξύ άλλων, σπιλώνεται ως … συντηρητικός ένας ιστορικός αγώνας ελευθερίας, μεγάλοι και οικουμενικοί αγωνιστές της ελευθερίας όπως ο Μάτσης, Αυξεντίου και Καραολής παρουσιάζονται ως περίπου εθνικιστές ή και τρομοκράτες και ως λάθος αίτημα η ελευθερία. Δεν είναι τυχαίο πως οι ίδιες ακριβώς! στοχαστικές διαστροφές ευθύνονται, μεταξύ άλλων, για τα εξής: α) αντιτάχθηκαν στην υποβολή αίτησης ένταξης της Κύπρου στην ΕΕ πριν δέκα περίπου χρόνια, β) καταπολέμησαν με μανία την αμυντική ενίσχυση της Κύπρου, γ) σε ανύποπτο χρόνο κάποιοι συμβουλάτορες τάχθηκαν υπέρ της συνομοσπονδίας, δ) πολλοί αναμασούσαν ανιστόρητα τουρκικά και βρετανικά προπαγανδιστικά επιχειρήματα για την ταυτότητα των κυπρίων, ε) υποστήριξαν πως η Ελλάδα είναι επεκτατική στο Αιγαίο, στ) υποστήριξαν με μανία το ανελεύθερο σχέδιο Αναν και ζ) αποθρασύνθηκαν σε τέτοιο βαθμό ούτως ώστε με την μεγαλύτερη ευκολία τις τελευταίες εβδομάδες να γράφουν και να μιλούν πανελλαδικά υπέρ της κυπριακής ταυτότητας και κατά της ανάρτησης των εθνικών συμβόλων και των εθνικών ύμνων στην Κύπρο (σημειώνεται πως για τα τελευταία οι Άγγλοι αλλά ούτε και το σχέδιο Αναν δεν τόλμησαν να αμφισβητήσουν).
Έτσι, λοιπόν, ο ύστερος παραλογισμός που αναδεικνύει περίτρανα την στοχαστική παρακμή της μητροπολιτικής Ελλάδας είναι ο προπαγανδισμός υπέρ της κοσμοθεωρητικής απονεύρωσης ενός ολόκληρου λαού, η απόλυτη ταύτιση με τις νεοαποικιακές-νεοηγεμονικές επιδιώξεις για διαιώνιση του στρατηγικού ελέγχου της Κύπρου και ο προπαγανδισμός υπέρ της καταστολής της ελευθερίας-κυριαρχίας των κυπρίων ως δήθεν ιστορική αναγκαιότητα. Η ανεξέλεγκτη τροχιά αυτών των πολιτικών και φιλοσοφικών παραλογισμών είναι χαρακτηριστική αν κάποιος υπενθυμίσει πως ένα απίστευτο επιχείρημα που τους συνοδεύει είναι το εξής: Μα αν το δεχθούν οι κύπριοι τι μας νοιάζει εμάς; Δηλαδή, καταστέλλεται η συλλογική ελευθερία των δικών μας ανθρώπων, εμείς χειροκροτούμε και επιβραβεύουμε αυτά τα ανελεύθερα σχέδια και στη συνέχεια νίπτουμε τα χείρας ως πόντιοι πιλάτοι ή χειρότερα εκλογικεύουμε την καταστολή της ελευθερίας ως θρίαμβο. Το επισφράγισμα βεβαίως αυτών των παρακμιακών στάσεων και συμπεριφορών είναι η προαναφερθείσα επιστράτευση επιχειρημάτων υπέρ της αλλαγής της κοσμοθεωρητικής ταυτότητας τω κυπρίων και η πολιτική εκλογίκευση της καταστολής της λαϊκής κυριαρχίας με το επιχείρημα πως μια κυπριακή ταυτότητα θα στηρίξει την ανανική κρατική τερατογένεση. Σχετική είναι πάντως και η δήλωση του εντολοδόχου των ΉΠΑ και Βρετανίας Κόφι Αναν, ο οποίος δήλωσε πως όνειρό του είναι «να φτιάξει ένα έθνος στην Κύπρο».
Από πότε, λοιπόν, η κοσμοθεωρητική διαμόρφωση των εθνών είναι υπόθεση διοικητικών προσταγμάτων υπό συνθήκες καταστολής της λαϊκής κυριαρχίας; Από πότε τέτοια φασιστοειδούς έμπνευσης ιδεολογικά προστάγματα έγιναν κρατούσα ηθικοφιλοσοφική αντίληψη των ελλήνων; Η θέση μας λοιπόν πως σε μια περίοδο που το διεθνές σύστημα εισέρχεται στη δυσκολότερή του φάση των τελευταίων αιώνων, όλα αυτά δείχνουν προς ηθικοφιλοσοφική παρακμή αποδυναμωτική των αξιώσεών ελευθερίας-ανεξαρτησίας των ελλήνων τόσο της Κύπρου όσο και της μητροπολιτικής Ελλάδας.
Οι σχετικές αναλύσεις για το σχέδιο Αναν και συνολικά για την τρέχουσα συγκυρία του κυπριακού πάσχουν στα εξής:
Πρώτο, διαστρεβλώνονται οι στρατηγικοί σκοποί της υποβολής αίτησης ένταξης της Κύπρου στην ΕΕ πριν δέκα περίπου χρόνια. Σκοπός, υπενθυμίζεται, δεν ήταν να καταργηθεί το κυπριακό κράτος αλλά να ενταχθεί στην ΕΕ, να προσελκύσει σ’ αυτό τους τουρκοκύπριους, να καταστήσει τις δικοινοτικές σχέσεις μέσα από τις κατασφαλίσεις της κοινοτικής έννομης τάξης και του κοινοτικού πολιτικού πολιτισμού και να συναρτηθούν αυτές οι εξελίξεις με συνοδευτικές διεθνοπολιτικές ρυθμίσεις του ΟΗΕ και της ΕΕ. Η μεθόδευση της υποβολής του ανελεύθερου σχεδίου Αναν μερικές μέρες πριν την ένταξη, τα αναξιοπρεπή τελεσίγραφα και η μανία για τις «28 Οκτωβρίου» έχουν ακριβώς ως στρατηγικό σκοπό να εμποδιστεί μια τέτοια πορεία της Κύπρου προς την Ευρώπη που θα μπορούσε να την είχε βγάλει από τον αποπνικτικό εναγκαλισμό της Τουρκίας και ενδεχομένως της Βρετανίας. Έτσι, μετά την ένταξη, αντί να δούμε τους τουρκοκύπριους να διαδηλώνουν υπέρ της ένταξής τους σ’ ένα ενιαίο και ευρωπαϊκό κράτος τους βλέπουμε να διαδηλώνουν υπέρ του ανελεύθερου και διχαστικού σχεδίου Αναν που θα υποτάξει ανεπίστροφα την ελευθερία όλων των κυπρίων, των τουρκοκυπρίων συμπεριλαμβανομένων. Και όμως, αυτή η καταστροφική αντιστροφή συντελείται ενώ πολλοί χειροκροτούν είτε δεν καταλαβαίνουν τι ακριβώς συμβαίνει είτε –και είναι φαίνεται πολλοί– καταλαβαίνουν αλλά για κάποιους λόγους συμφωνούν να χαθεί αυτή η ιστορική διέξοδος που συμφέρει όχι μόνο τους κυπρίους και την Ελλάδα αλλά και τα καλώς νοούμενα συμφέροντα μακροχρόνια συμφέροντα της Τουρκίας. Αν και οι στρατοκράτες της Άγκυρας δεν συμφωνούν, η Τουρκία κανένα συμφέρον δεν έχει να είναι περιπλεγμένη σε στρατηγικές περιπέτειες στην Κύπρο.
Δεύτερο, ανάξιες σχολιασμού ιστορικές καρικατούρες και αποσπασματικές αφηγήσεις αντικαθιστούν την ιστορική-διεθνολογική ανάλυση με ένα εμφανέστατο πολιτικό στόχο: α) να δοθεί μια στρεβλή εικόνα για τα αίτια της κυπριακής διένεξης, β) να υπονομευθεί η ιστορική αξίωση των κυπρίων για συλλογική ελευθερία, γ) να αντιστραφούν οι ρόλοι θύματος-θύτη στο τρίγωνο Βρετανία-Κύπρος-Τουρκία και να στηριχθούν οι ανελεύθερες προτάσεις Αναν.
Τρίτο, τα περισσότερα επιχειρήματα είναι ανισόρροπα, μονομερή και ιδεολογικοποιημένα. Μεταξύ άλλων, υποβαθμίζεται με μισόλογα το αναντίρρητο γεγονός πως το σχέδιο Αναν γεννά ένα μη βιώσιμο και μη λειτουργικό κρατίδιο, υποβαθμίζεται το γεγονός πως οι διεθνείς καγκελαρίες που το πλασάρουν δεν αφήνουν περιθώρια διαπραγμάτευσης και υποκριτικά παρακάμπτουν το γεγονός πως η σημασία της «28ης Φεβρουαρίου» είναι ακριβώς η καταστατική δέσμευσή μας με ανελεύθερες ρυθμίσεις ούτως ώστε να ενσωματωθούν στην Πράξη Προσχώρησης της Κύπρου στην ΕΕ και να καταστήσουν την «Νέα Κύπρο» «κράτος μη-μέλος». Εξάλλου, το υποκριτικό επιχείρημα-υπεκφυγή πως ο χρόνος και η ΕΕ θα εξομαλύνουν αυτές τις μοναδικές για τον σύγχρονο πολιτικό πολιτισμό των ανθρώπων ρυθμίσεις, παρακάμπτει το γεγονός πως όπως η ύστερη κρίση περί το Ιράκ καταδεικνύει το γεγονός πως η ευρωπαϊκή ολοκλήρωση δεν είναι προικισμένη με ένα πολιτικό υπόβαθρο που θα μπορούσε να επιλύσει τέτοια προβλήματα.
Τέταρτο, γίνονται απαράδεκτες εκλογικεύσεις ηθικών συμβιβασμών που αφορούν την ανθρώπινη ελευθερία, την κατάργηση της λαϊκής κυριαρχίας (που ρητά προτείνεται από το σχέδιο Αναν αφού ουσιαστικά οι αποφάσεις θα λαμβάνονται στο «Ανώτατο Δικαστήριο» όπου την βαρύνουσα ψήφο θα έχουν ξένοι), και την σχεδόν ρητή καθυπόταξη των ιστορικών κοσμοθεωρητικών παραδοχών των δύο κοινοτήτων.
Πέμπτο, η ίδια «γραμμή» επιχειρημάτων υποβαθμίζει ή είναι ασαφής όσον αφορά τις διεθνοπολιτικές πτυχές της προτεινόμενης λύσης. Μεταξύ άλλων, αποσιωπάται η σημασία της ανάληψης ενός τόσο μεγάλου κινδύνου σε μια τόσο ρευστή ιστορική στιγμή (που αναβαθμίζει μάλιστα στρατηγικά την Τουρκία). Υποβαθμίζεται επίσης το γεγονός πως ακόμη και απομακρυσμένες πιθανότητες βιωσιμότητας συναρτώνται με ακόμη μια απομακρυσμένη σταθερότητα στις σχέσεις Ελλάδας-Τουρκίας και μια απίθανη για το ορατό μέλλον αλλαγή των καθεστωτικών δομών του τουρκικού κράτους.
Έκτο, αποσιωπάται η στρατηγική σημασία πως όχι μόνο η Ελλάδα δρομολογεί την εγκατάλειψη της ελληνικής παρουσίας σε μια κρίσιμη γεωπολιτική περιοχή αλλά επιπλέον πως παγιδεύεται αμετάκλητα. Σχετικά με το τελευταίο σημείο, κάποιος δεν έχει παρά να σκεφτεί πως θα είναι η εικόνα τα επόμενα χρόνια σ’ αυτό το τερατώδες ηγεμονικό πείραμα: α) Διεθνής ρευστότητα, β) στρατηγική αστάθεια, γ) αναβαθμισμένη Τουρκία, δ) προβληματικό κυπριακό κράτος, ε) φυγή των ελλήνων από το νησί, στ) τουρκικός στρατιωτικός εκβιασμός, ζ) ελληνικά διλήμματα μεταξύ εγκατάλειψης του ενός δεκάτου του ελληνισμού και ριψοκίνδυνων στρατιωτικών αποφάσεων, κτλ.
Τα πιο πάνω ζητήματα και πολλά άλλα, λοιπόν, παρακάμπτονται από την μυστηριώδη αόρατη «γραμμή-εντολή» που δονκιχωτικά βάλθηκε να κατασκευάσει ανελεύθερες εκλογικεύσεις που δεν τιμούν την συλλογική ελληνική κοσμοθεωρία, την ιδέα της ελευθερίας, τον ευρωπαϊκό πολιτικό πολιτισμό και ευρύτερα τον πολιτικό πολιτισμό των διεθνών σχέσεων (βλ. πιο κάτω). Κεντρικό «επιχείρημα» –μιας εμφανέστατης και υποτιμητικής για την νοημοσύνη πολιτισμένων και αξιοπρεπών ανθρώπων «γραμμής»– είναι η αξιωματική θέση πως το σχέδιο Αναν είναι, δήθεν λόγω κάποιας μεταφυσικά προσδιορισμένης αναγκαιότητας, «ιστορική ευκαιρία».
Βάση «γραμμής» λοιπόν και όχι επιχειρήματος, ανίερα αόρατα χέρια ρίχνουν κάθε αντίθετη άποψη στον καιάδα. Η ουσία αγγίζεται μόνο για να εξυπηρετηθούν, μεταξύ άλλων, οι εξής εφήμεροι και ανίεροι σκοποί:
-να υπογραμμιστεί ο δήθεν περιορισμένος χαρακτήρας των επιλογών
-να μεταμφιεστεί η καταστολή της λαϊκής κυριαρχίας-ελευθερίας σε αναγκαιότητα,
-να συσκοτισθεί η αλήθεια με πλήθος ανακριβών ή αποσπασματικών αναφορών για την ιστορική εξέλιξη του προβλήματος και τις επιλογές που υπάρχουν.
-να μετατοπιστεί όλο το βάρος μιας μεγάλης ιστορικής απόφασης που αφορά το μέλλον όλων των ελλήνων στους ώμους των κυπρίων που ουσιαστικά με το πιστόλι στον κρόταφο καλούνται να καταργήσουν την Πολιτεία τους, να υποτάξουν παντοτινά την συλλογική τους ελευθερία και να γίνουν έρμαιο των τουρκικών και αγγλικών στρατηγικών σχεδίων.
-να υπονομευθεί κάθε φωνή στην Κύπρο η οποία θα μπορούσε να αντισταθεί σ’ αυτή την παρακμή και τη διολίσθηση [Για το τελευταίο, είναι ενδεικτικός ο πόλεμος κατά ενός άξιου πολιτικού ηγέτη, του Τάσου Παπαδόπουλου, κατά του οποίου μερικές εβδομάδες πριν τη εκλογή του η «γραμμή» προσπαθούσε να σπιλώσει την εικόνα και να υπονομεύσει την αξιοπιστία του]
Η θέση της παρούσης ανάλυσης, λοιπόν, είναι πως τα πιο πάνω δεν συμφέρουν κανένα: Α) Δεν συμφέρουν κανένα έλληνα όπου και αν βρίσκεται. Β) Δεν συμφέρουν καμιά ελληνική παράταξη ή ελληνική ιδεολογική τάση. Γ) Δεν συνάδουν με σταθερές και ειρηνικές σχέσεις στο τρίγωνο Ελλάδα-Κύπρος-Τουρκία. Δ) Δεν συνάδουν με τον πολιτικό πολιτισμό (και την κοινοτική έννομη τάξη) της Ευρώπης. Ε) Δεν συμφέρει τη διεθνή ειρήνη και σταθερότητα.
Σε τρία τουλάχιστον επίπεδα ανάλυσης και φιλοσοφικής σκέψης υπάρχουν αγεφύρωτες διαφορές που πρέπει να επισημανθούν:
Πρώτο, μεταξύ εκείνων που θεωρούν το έθνος-κράτος θεσμό ελευθερίας και άσκησης λαϊκής κυριαρχίας και εκείνων που το θεωρούν αναλώσιμο αγαθό στο βωμό κοσμοπολίτικων πειραματισμών.
Δεύτερο, μεταξύ εκείνων που θέλουν τους έλληνες ανεξάρτητους-ελεύθερους και εκείνους που δέχονται να τους υποτάξουν (ξανά) σε μια ηγεμονική «αναγκαιότητα».
Τρίτο, μεταξύ εκείνων που αναλύουν το διεθνές σύστημα με φακούς της Υπαρκτικής ετερότητας κάθε κοινωνίας και των αξιώσεών της για συλλογική ελευθερία και εκείνων που για ποικίλους γνώμης κάνουν μια μαγική-υποθετική ανάλυση του διεθνούς συστήματος και της Ευρώπης.
Βασικά, η στάση των ΗΠΑ απέναντι στο Ιράκ στο κατώφλι του 21ου αιώνα μας φέρνει στην μετά-μεταψυχροπολεμική εποχή. Οι εκτιμήσεις μας για τις επιλογές όσον αφορά την διεθνή πολιτική και πιο άμεσα το Κυπριακό, κατά συνέπεια, δεν μπορούν να αποσυνδεθούν από αυτό το γεγονός. Ανεξάρτητα του κατά πόσον τελικά οι ΗΠΑ ασκήσουν μαζική βία στην χώρα αυτή, τα χαρακτηριστικά των νέων διεθνών δομών όπως διαφαίνονται στον ορατό ορίζοντα είναι τα εξής:
α) Ακόμη μεγαλύτερη περιφρόνηση των διεθνών θεσμών και του διεθνούς δικαίου απ’ ότι στο παρελθόν,
β) απερίφραστος ηγεμονισμός,
γ) γενικευμένος αναθεωρητισμός,
δ) αναθέρμανση των αιτιών της τρομοκρατίας,
ε) αύξηση και όξυνση των περιφερειακών προβλημάτων,
στ) αποδυνάμωση της Ευρώπης λόγω ενδο-ευρωπαϊκών διαφορών και διατλαντικών πιέσεων,
ζ) πιθανές και απρόβλεπτες εξισορροπητικές κινήσεις στο επίπεδο και μεσαίων δυνάμεων (με κορυφαίο παράδειγμα την Γερμανία) που η ύστερη κρίση δείχνει πως είναι έρμαιο της στρατηγικής αυθαιρεσίας της δεσπόζουσας δύναμης,
η) αλλαγές συνόρων με πρωταγωνιστή μάλιστα την Τουρκία, και
θ) αναβάθμιση των περιφερειακών ηγεμονικών-επεκτατικών δυνάμεων όπως η Τουρκία,
ι) διπλωματική ρευστότητα και αστάθεια
Σ’ ένα τέτοιο διεθνές σύστημα οι κοινωνίες που συνεχίζουν να αξιώνουν συλλογική ελευθερία-ανεξαρτησία μαζεύουν τις δυνάμεις τους, σμιλεύουν τις κοσμοθεωρίες τους, μετρούν τους ανταγωνιστές και τους πιθανούς συμμάχους, ενισχύουν την αποτρεπτική τους ικανότητα, εμπεδώνουν την θέση και τον ρόλο τους στους διεθνείς θεσμούς και γενικά συνεκτιμούν όλους τους παράγοντες και τα κριτήρια της στρατηγικής τους υπό το πρίσμα της κατανομής δυνάμεων και συμφερόντων.
Υπέρτατο κριτήριο είναι η ασφάλεια των ανθρώπων ενός έθνους-κράτους. Η σημασία αυτών των παρατηρήσεων έγκειται στο γεγονός πως ανεξάρτητα των εφήμερων προπαγανδιστικών συνθημάτων και ευσεβών πόθων –ιδιαίτερα δημοφιλών στις παρέες του μοιραίου τριγώνου Κολωνάκι-Σύνταγμα-Εξάρχεια–, δεν αλλάζει στο παραμικρό το γεγονός πως η αλήθεια είναι μια και μοναδική: Η Ελλάδα, με το να προωθεί το σχέδιο Ανάν θα υποδουλώσει παντοτινά το ένα δέκατο περίπου των ελλήνων επειδή θα τους εγκλωβίσει σ’ ένα ανελεύθερο κρατικό έκτρωμα φασιστοειδούς έμπνευσης που καμιά αναγκαιότητα δεν μπορεί να δικαιολογήσει. Μια τέτοια εξέλιξη αν οριστικοποιηθεί συνιστά ιστορική στρατηγική αυτοπαγίδευση: Θέτει τις στρατηγικές της επιλογές υπό την αίρεση των δεδηλωμένων τουρκικών στρατηγικών αναθεωρητικών και επεκτατικών σκοπών (τρις τουλάχιστον φορές μετά την υποβολή του σχεδίου Αναν η τουρκική στρατοκρατία έκανε ρητά σαφείς αυτούς τους σκοπούς υποτάσσοντας κάποια σκιρτήματα διαφοροποιήσεων της νέας εκλεγμένης πολιτικής ηγεσίας). Η δημιουργία ενός μη βιώσιμου κράτους στην βάση νεφελωδών μαγικών-υποθετικών προσδοκιών δεν αποτελεί βάση ορθολογικών αποφάσεων. Βασικά, στην Κύπρο στήθηκε μια τεράστια στρατηγική παγίδα από την οποία η Ελλάδα δεν θα μπορεί να ξεφύγει ακόμη και αν μελλοντικά –όπως κρυφά πολλοί στην Αθήνα ελπίζουν όταν προπαγανδίζουν υπέρ της «κυπριακής ταυτότητας»– θελήσει να απαγκιστρωθεί εγκαταλείποντας τους κυπρίους.
Έτσι, στους δύσκολους καιρούς που περνάμε, αντί να διεξάγουμε αγώνα συντήρησης και ενίσχυσης των δυνάμεών μας ως συλλογική οντότητα, ενίσχυσης των ενόπλων δυνάμεων, ενίσχυση του εθνικού μας φρονήματος, οργάνωση της διπλωματίας μας με κριτήριο το συμφέρον μας και ανένδοτο αγώνα κατασφάλισης των ελλήνων στην Κύπρο, με αφροσύνη παγιδεύουμε τους τελευταίους και ταυτόχρονα υποθηκεύουμε το μέλλον όλων των ελλήνων.
Η ελληνική στρατηγική στο κυπριακό όχι μόνο απέτυχε να μεγιστοποιήσει τις δυνατότητες που προσφέρει η ευρωπαϊκή προοπτική της Κύπρου αλλά επιπλέον η ίδια δυναμίτισε τις δυνατότητες μιας ευρωπαϊκής-βιώσιμης λύσης επειδή, αφενός δεν απέτρεψε το σχέδιο Ανάν, και αφετέρου, όταν αυτό κατατέθηκε το έκανε λάβαρο της διπλωματίας της: Η συζήτηση στον ελληνικό δημόσιο διάλογο γι’ αυτό το εγκληματικής έμπνευσης σχέδιο που εκκολάφθηκε στο Foreign Office όχι μόνο δεν αγγίζει την ουσία, δηλαδή, όχι μόνο δεν συζητείται ο απολύτως μη βιώσιμος χαρακτήρας της προτεινόμενης κρατικής δομής, αλλά επιπλέον εξελίσσεται σε μονόλογο που δεν συνάδει με μια πολιτισμένη και πλουραλιστική κοινωνία: Βάση «γραμμής» εκλαμβάνεται ως δεδομένο πως αποτελεί «ιστορική ευκαιρία» ως αυτό να αποτελεί … επιχείρημα.
Εν τούτοις, υπό κανονικές συνθήκες κανένας λογικός και δημοκράτης έλληνας δεν έπρεπε να δεχθεί να συζητάμε ένα ιμπεριαλιστικής έμπνευσης σχέδιο που χωρίς καμία αναστολή περιστέλλει και καταστέλλει πλήρως την συλλογική ελευθερία ενός λαού και μάλιστα δικών μας ανθρώπων. Το μόνο ελαφρυντικό είναι το ακαταλόγιστο και η άγνοια. Τόσων πολλών όμως;… Εμείς λοιπόν, κόντρα στο ρεύμα και την «γραμμή» αόρατων μυστικοσυμβούλων θα μιλήσουμε με επιχειρήματα.
Το φθινόπωρο 2002 και τους πρώτους μήνες του 2003 έχουν αναμφίβολα καταγραφεί στην ιστορία μας ως οι μαύροι μήνες του ελληνικού στοχασμού και της ελληνικής πολιτικής ζωής: Ποτέ δεν λέχθηκαν τόσες πολλές ανακρίβειες και ανυπόστατες πολιτικές εκλογικεύσεις από τόσους πολλούς.
Την στιγμή που όπως αναφέρθηκε μόλις η Τουρκία αναβαθμίζεται στρατηγικά και εκδηλώνει ακόμη πιο ηγεμονική-σοβινιστική και επεκτατική συμπεριφορά απ’ ότι στο παρελθόν, όσον αφορά το απαράδεκτο σχέδιο Ανάν η συντριπτική πλειονότητα των ελλήνων στοχαστών είτε σώπασαν είτε συμμετείχαν σ’ ένα θέατρο του παραλόγου όπου κυριάρχησαν τα στοχαστικά σκιάχτρα του «Άλλου». Η ειρήνη, δήθεν, είναι συνάρτηση όχι ορθολογιστικών κριτηρίων βασισμένων στις αξιώσεις ελευθερίας-λαϊκής κυριαρχίας αλλά τα συμφέροντα του «Άλλου», δηλαδή της Τουρκίας των Τούρκων στρατηγών και των άγγλων-αμερικανών υπηρεσιών που σχεδιάζουν στη βάση εφήμερων στρατηγικών σκοπιμοτήτων.
Ο «Άλλος», δεν είναι ο τούρκος εργάτης ή ακόμη και ο φιλήσυχος μεσοαστός αλλά οι στρατοκράτες της Άγκυρας που επιβουλεύονται την συλλογική μας ελευθερία και που διαμορφώνουν τις συνθήκες για την τελική εκδίωξη των ελλήνων από την Κύπρο. Τουλάχιστον τρις φορές αφότου εκδηλώθηκε το σχέδιο Αναν οι Τούρκοι στρατοκράτες δήλωσαν απερίφραστα τους ηγεμονικούς στους σκοπούς και η νεοεκλεγείσα τουρκική πολιτική ηγεσία ακολούθησε υποτακτικά.
Τα ημέτερα στηρίγματα του «Άλλου», μεταμφιεσμένα με συμβατικούς μανδύες επιστημονικής εγκυρότητας και προωθούμενα από τους επικοινωνιακούς συμβουλάτορες των παραπολιτικών παρασκηνίων, αγνοούν πάγιους κανόνες και νομοτέλειες και δικαιολογούν την τουρκική επιθετικότητα στην Κύπρο κουβαλώντας έτσι νερό στον μύλο των τούρκων στρατοκρατών. Με φανατισμό που ξεπερνά ακόμη και τον σοβινισμό των τούρκων εθνικιστών εξωθούν ενάμιση εκατομμύριο έλληνες στην στρατηγική αγκαλιά της Τουρκίας.
Για να επιτευχθεί αυτός ο ανίερος σκοπός –που δύσκολα ερμηνεύεται με ορθολογικά και διαφανή κριτήρια– ο ελληνικός δημόσιος διάλογος εκτροχιάστηκε. Όσοι αμφιβάλλουν να διερωτηθούν κατά πόσο γίναμε μάρτυρες των πιο κάτω:
1) Γίναμε δέκτες της πιο οργιώδους και μαζικής προπαγάνδας που έγινε ποτέ στην σύγχρονη ελληνική ιστορία. Κάποιος δεν έχει παρά να καταμετρήσει τα άρθρα, τα πάνελ, τις άλλες τηλεοπτικές συζητήσεις και τα ρεπορτάζ των «φανατικών οπαδών του Ανάν». Σπρώχνουν έτσι ίσαμε τα ακραία όριά της την ούτως ή άλλως γνωστή αμετροεπή δήλωση πως το σχέδιο Αναν συνιστά «ιστορική ευκαιρία» που αν την χάσουμε δήθεν θα καταστραφούμε. Το σχέδιο Αναν δεν το συζητάμε: Αφού αυθαίρετα αναβαθμιστεί σε ιστορική ευκαιρία όσοι εκφράσουν και την παραμικρή αμφιβολία υπόκεινται τις συνέπειες της «αόρατης γραμμής», κατάσταση που δεν συνάδει με μια ελεύθερη, πλουραλιστική και δημοκρατική κοινωνία.
2) Τσαρλατάνοι της ανάλυσης των διεθνών σχέσεων και παραχαράκτες της ιστορικής αλήθειας περίπου δηλώνουν και γράφουν δημόσια σε πανελλαδικής εμβέλειας μέσα ενημέρωσης πως η Τουρκία και οι τουρκοκύπριοι είναι θύματα της ελληνικής επιθετικότητας και η Ελλάδα είναι επιθετική στο Αιγαίο. Τονίζεται πως αυτή η αναληθής-αθεμελίωτη θέση γράφτηκε και ειπώθηκε συχνά σε πανελλαδική κλίμακα.
3) Χιλιάδες αποσπασματικές ιστορικές αφηγήσεις και ιστορικές καρικατούρες αναμιγμένες με ιστορικά ψεύδη και ανακρίβειες έκτισαν την ψευδή εικόνα του ηττημένου, του χαμένου και του απελπισμένου που το μόνο που απομένει είναι να αυτοκτονήσει και πριν τον εκτελέσουν να πει ευχαριστώ για την λύτρωση. Εύλογα μπορεί κάποιος να διερωτηθεί: Εάν όντως η λύση Αναν δημιουργεί μια βιώσιμη πολιτειακή ρύθμιση για ένα τόσο μεγάλο αριθμό ελλήνων μήπως, εκτός από αυτούς που κάνουν λάθος εκτίμηση, κάποιοι άλλοι θέλουν την εξόντωση των ελλήνων της Κύπρου; Τι άλλο μπορεί να είναι δημόσιες θέσεις που προδιαγράφουν πως αν οι κύπριοι δεν δεχθούν το σχέδιο Αναν η Ελλάδα θα πρέπει να τους εγκαταλείψει στην τύχη τους. Αρθρογραφούν επίσης υπέρ της θανατηφόρας για τον ελληνισμό της Κύπρου «κυπριακής ταυτότητας», τάσσονται κατά της ανάρτησης της ελληνικής σημαίας στην Κύπρο (κάτι που ούτε οι άγγλοι δεν τόλμησαν να αμφισβητήσουν), υπονομεύουν την ιστορική υπόσταση των αγωνιστών της ελευθερίας τους έπους 1955-9 και επιτίθενται κατά των κυπρίων ηγετών που υποψιάζονται πως ενδεχομένως θα αρνηθούν την υπογραφή του σχεδίου Αναν.
4) Εξομοιώνουν τους αγωνιστές της ελευθερίας και το κυρίαρχο κυπριακό κράτος με τους τουρκοκύπριους συνεργάτες των αποικιοκρατών και με προπέτεια παρουσιάζουν την οργανωμένη ανταρσία του 1963 ως δήθεν δική μας οργανωμένη επίθεση κατά της μειονότητας. Ύπουλα και υποκριτικά παρακάμπτεται πως υπάρχουν λάθη και «λάθη». Είναι άλλο πράγμα να υπενθυμίζονται τα λάθη μας που μας κατέστησαν αναποτελεσματικούς στην ευόδωση της αξίωσης ελευθερίας και άλλο πράγμα να υβρίζονται οι αγωνιστές της ελευθερίας ως … συντηρητικοί και εθνικιστές. Είναι άλλο πράγμα το γεγονός πως κυρίως λόγω αδυναμιών της μητροπολιτικής Ελλάδας δεν μπορέσαμε να αντιμετωπίσουμε το αγγλικό διαίρει και βασίλευε και άλλο πράγμα να κατηγορούμαστε ως περίπου εγκληματίες επειδή σύμφωνα με μια φασιστοειδή στοχαστική διαστροφή είναι λάθος αίτημα η ελευθερία. Είναι άλλο πράγμα εάν λόγω αδυναμίας δεχθούμε ένα πολιτικό συμβιβασμό του δικαιώματος αυτοδιάθεσης για να έχουμε ένα (βιώσιμο τουλάχιστον) κυπριακό κράτος και άλλο πράγμα να εκλογικεύουμε την παντοτινή καταστολή της ελευθερίας-κυριαρχίας του κυπριακού λαού. κτλ.
5) Αντιστρέφουν την υπόθεση της ευρωπαϊκής προοπτικής της Κύπρου που χτίστηκε με κόπο και μόχθο και που από διέξοδο αντιστράφηκεν και έγινε παγίδα: καταλύεται το κυπριακό κράτος και στο όνομα της ευρωπαϊκής επιλογής καταστέλλεται η ελευθερία-κυριαρχία των κυπρίων. Έτσι, μετατρέπουν τα ελληνικά ερείσματα της ένταξης σε μελλοντικά τουρκικά ερείσματα κατά των κυπρίων και κατά των υπόλοιπων ελλήνων.
6) Φωνασκούν ή μουρμουρίζουν πως «τα όποια προβλήματα θα βελτιωθούν εντός της Κοινότητας». Έτσι, υποκριτικά αποσιωπούν το γεγονός πως ο αγώνας δρόμου του Λόρδου Χάνει για δέσμευση στη βάση του σχεδίου Αναν μέχρι τις 28 Φεβρουαρίου, αυτό ακριβώς επιδιώκει, δηλαδή να ενσωματώσει τις ανελεύθερες πρόνοιες στην Πράξη Προσχώρησης ούτως ώστε να αποτελεί πλέον προϋπάρχουσα της ένταξης διάταξη. Εξάλλου, όταν εκδηλώθηκε η «πρωτοβουλία των 8» που ουσιαστικά συμβολίζει την αφετηρία της διάλυσης της ΕΕ ως πολιτικής οντότητας, οι ίδιοι τηρούν σιγή ιχθύος. Ποια λοιπόν Κοινότητα θα απελευθερώσει τους έλληνες κύπριους από τα τουρκικά και βρετανικά δεσμά του σχεδίου Ανάν;.
7) Αποσιωπούν το γεγονός πως με το σχέδιο Ανάν μονιμοποιούνται για πάντα οι ιμπεριαλιστικές βρετανικές βάσεις και πως αυτό συνοδεύεται με επάνοδο σε αποικιακό καθεστώς που επισφραγίζεται από το «εγγυητικό σύστημα». Γιατί όμως να μιλήσουν όταν οι ίδιοι την υποδούλωση και την παντοτινή ακύρωση της ελευθερίας ενός λαού την ονομάζουν ιστορική ευκαιρία.
Συνολικά, ένα ποικιλόμορφο συνονθύλευμα νεροκουβαλητών των ηγεμονικών συμφερόντων στην Κύπρο βάλθηκαν να συσκοτίσουν την ιστορική πραγματικότητα και να καλύψουν την αξίωση ελευθερίας των κυπρίων με πέπλος αβάσιμων ιστορικών αφηγήσεων, προπαγανδιστικών εκλογικεύσεων και αξιώσεων για ένα ανελεύθερο πολιτειακό καθεστώς αιτιολογημένο ως δήθεν «αναγκαιότητα».
Επιπλέον, συγκεχυμένα, ανιστόρητα και ασυνάρτητα –με ένταση και πυκνότητα όμως που επισκιάζει ακόμη και την ζώσα πραγματικότητα– τσαρλατάνοι διεθνολογούντες και πολιτικολογούντες αμφισβητούν με μισόλογα την κοσμοθεωρητική ταυτότητα των κυπρίων («η Κύπρος είναι για τους κυπρίους» «οι κύπριοι πρέπει να αναπτύξουν τη δική τους κυπριακή ταυτότητα», οι εθνικιστές εμποδίζουν την εγκαθίδρυση ενός κοσμοπολίτικου κράτους κτλ), διαστρεβλώνουν την ιστορική πραγματικότητα («χάσαμε τον πόλεμο», «φταίξαμε και εμείς», «φταίνε οι εθνικιστές», «χάθηκε ένας πόλεμος και θα πρέπει να πληρώσουμε», «κάναμε λάθη και το αξίζουμε», κτλ), εκλογικεύουν την απώλεια της συλλογικής ελευθερίας όλων των κυπρίων που θα προκαλέσει το σχέδιο Αναν ως δήθεν ιστορικά αναπόφευκτη λόγω ύπαρξης και μιας και μόνο υπερδύναμης.
4. Ύμνοι υπέρ της υποδούλωσης λόγω «αναγκαιότητας» και μύδροι κατά της συλλογικής ανθρώπινης ελευθερίας: Στέλιος Ράμφος και «αναγκαιότητα».
Δεν θα καταδεχόμουν να αναφέρω επώνυμα τους ανεκδιήγητους και ακατονόμαστους περιφερόμενους τσαρλατάνους της ανάλυσης. Θα μπορούσα όμως να αναφερθώ σε κάποιον του οποίου τα παρελθόντα τεκμήρια σοβαρότητας αποτελούν δείκτη της παρούσης στοχαστικής παρακμής τόσο του ίδιου όσο και της Ελλάδας στο σύνολό της.
Έτσι, γράφει ο φιλόσοφος Στέλιος Ράμφος (Η Καθημερινή, 8.12.2002): «Λογική του σχεδίου Ανάν είναι και η λογική της νέας εποχής που διανύουμε, μιας εποχής η οποία αφομοιώνει υπερβατικά προηγούμενες εμπειρίες στενώσεων, όπως εκείνη του εθνικού κράτους. … Στον μνησιπήμονα πόνο ανακαλεί σε κάθε διάταξή του το σχέδιο Ανάν, χαράζοντας δύσκολα τον δρόμο της καθάρσεως στο πλαίσιο ενός μεταεθνικού Εγώ που σκεπάζει και λειαίνει το αγκαθωτό εθνικό Υπερεγώ των δύο κυπριακών κοινοτήτων. Στην παγκοσμιοποιημένη υφήλιο της μιας υπερδυνάμεως και της μειωμένης ισχύος των κρατών που την περιβάλλουν το κενό της απουσίας ετέρων μεγάλων δυνάμεων ενθαρρύνει τον πολλαπλασιασμό συντελεστών αβεβαιότητος». Συνεχίζει για να πει πως η δημιουργία ενός κράτους όπως το πιο πάνω μπορεί να είναι προβληματική εξέλιξη αλλά ελπιδοφόρα επειδή εξαιρεί την Κύπρο από τις εν δυνάμει εστίες αβεβαιότητας.
Ακόμη και οι πιο ακραίες υλιστικές και φυσιοκρατικές θεωρήσεις της νεωτερικότητας, στις οποίες ο Στέλιος Ράμφος υποτίθεται πως έχει όψιμα προσχωρήσει, ποτέ δεν θα υποστήριζαν με τέτοιο απερίφραστο τρόπο την υποταγή της ελευθερίας ενός λαού σε μια τέτοια μαγική ηγεμονική «αναγκαιότητα». Ερωτάται: Που είναι λοιπόν τα ανθρώπινα δικαιώματα; Που πάει το κράτος δικαίου; Πώς είναι συμβατό με τον νεωτερικό πολιτικό πολιτισμό η εγκατάλειψη της δημοκρατικής αρχής και του δικαιώματος της άσκησης λαϊκής κυριαρχίας; Εν ονόματι αυτών των αρχών δεν επαναστάτησαν οι ευρωπαϊκές κοινωνίες σε πρώτη φάση κατά της θεοκρατικής αναγκαιότητας και σε δεύτερη φάση κατά της άκρατης φασιστικής-φυσιοκρατικής-υλιστικής πολιτικής θεολογίας;
Η αντίφαση αυτών των θέσεων με τις νεωτερικές παραδοχές, όμως, δεν περιορίζεται μόνο σ’ αυτά: Το έθνος-κράτος ως θεσμός συλλογικής ελευθερίας είναι κατά πρώτον προϊόν της νεωτερικότητας και των αξιώσεων κατά υπέρτερων ηγεμονικών δυνάμεω. Έτσι προέκυψε το διεθνές δίκαιο (διακρατική ισοτιμία, μη επέμβαση και εσωτερική αυτοδιάθεση) ως αντι-ηγεμονικά μέσα των πολιτικά κυρίαρχων κοινωνιών και γι’ αυτόν ακριβώς τον λόγο ΟΗΕ ονομάζεται «Οργανισμός Ηνωμένων Εθνών» με ιστορική αποστολή την διασφάλιση της συλλογικής κυριαρχίας των κρατών, δηλαδή την εσωτερική τους και εξωτερική τους κυριαρχία. Η έλευση της λαϊκής κυριαρχίας μετά την γαλλική επανάσταση, εξάλλου, ένα εξίσου νεωτερικό επίτευγμα, μετάτρεψε το έθνος-κράτος σε οχυρό της ελευθερίας των λαών με το να αναδείξει την άσκηση της λαϊκής κυριαρχίας ως το νομιμοποιητικό υπόβαθρο του συλλογικού κατ’ αλήθειαν βίου των πολιτικά κυρίαρχων κοινωνιών.
Η απερίφραστη προσχώρηση στην λογική της «αναγκαιότητας» ως πρόσταγμα υποταγής στην ηγεμονική ισχύ είναι ένα εξόχως σοβαρό και ανησυχητικό ζήτημα στον ελληνικό στοχαστικό χώρο. Βασικά, ανεξαρτήτως προθέσεων, αυτή ήταν ακριβώς και η δικαιολογία των εξομοιωτικών ιδεολογιών που ιστορικά προκάλεσαν εκατόμβες και που καταδυνάστευσαν εκατομμύρια ανθρώπους με την δημιουργία φασιστικών και αυταρχικών καθεστώτων.
Όχι μόνο μια τέτοια άποψη είναι πραγματολογικά αθεμελίωτη (επειδή οι ηγεμονικές-αυτοκρατορικές αξιώσεις ιστορικά ηττήθηκαν), αλλά επιπλέον στηρίζεται στο θεώρημα πως μπορεί να καταργηθεί δια παντός η λαϊκή κυριαρχία (αυτό βασικά κάνει το σχέδιο Αναν) επειδή εισερχόμαστε, δήθεν, στην μετα-εθνική εποχή. Ο θεσμός ελευθερίας του έθνους-κράτους, λοιπόν, είναι «στένωση» από την οποία θα πρέπει να απαλλαγούμε για εισέλθουμε σε μια αιώνια μακάρια υποτέλεια χωρίς αβεβαιότητες; Κατ’ αυτόν τον τρόπο, με απίστευτη ευκολία ρίχνεται στον καιάδα η λαϊκή κυριαρχία. Ο κυριαρχικός χώρος εντός του οποίου μια κοινωνία –διαμέσου ακριβώς της άσκησης λαϊκής κυριαρχίας– εκπληρώνει την αξίωση συλλογικής ελευθερίας υπό συνθήκες Υπαρκτικής ετερότητας, παραβλέπεται και θεωρείται «στένωση του παρελθόντος». Ταυτόχρονα δηλώνεται πως μπορούμε να εξανεμίσουμε αυτήν την –οντολογικού περιεχομένου– συλλογική ελευθερία στο όνομα μιας μεταφυσικά προσδιορισμένης μεταεθνικής εποχής.
Στην «μεταεθνική Ελλάδα» του μεταφυσικά προσδιορισμένου μεταεθνικού μαγικού πλανήτη, λοιπόν, τα άλματα λογικής, τα επιστημονικά σφάλματα και τα συμπαρομαρτούντα πολιτικά σφάλματα μας οδηγούν σε πολιτικές επιλογές ηγεμονικής αναγκαιότητας και αιώνιας πλέον υποτέλειας. Αυτοί οι στοχαστικοί παραλογισμοί που αναβιώνουν ανάλογους κοσμοπολίτικους παραλογισμούς του παρελθόντος θα έχουν ως πρώτο και μεγάλο θύμα –και πάλιν– τους έλληνες της Κύπρου. Αυτή τη φορά, όμως, όπως θα υποστηριχθεί πιο κάτω οι συνέπειες θα είναι πολύ διαφορετικές: Οι κύπριοι θα εκδιωχθούν πλήρως από το νησί ακολουθώντας την μοίρα των ιμβριωτών, των τενεδιών και των κωνσταντινοπολιτών
Κάποιοι που προσωρινά βολεύονται (πολιτικά και μικροπολιτικά) όταν γράφονται τέτοια θεωρήματα-ιδεολογήματα, ας μη ξεχνούν πως μπορεί με αηδιαστική ευκολία να πετάνε στα ιστορικά σκουπίδια ενάμιση εκατομμύριο έλληνες της Κύπρου αλλά το επόμενο θύμα των ίδιων λογικών θα είναι η δική μας (των ελλαδιτών) συλλογική ελευθερία.
Κοντολογίς, αυτά τα παρακμιακά θεωρήματα που είναι πλήρη επιστημονικών και λογικών σφαλμάτων και που αναπόδραστα οδηγούν στην απώλεια της πολιτικής κυριαρχίας ενός λαού στο όνομα μιας φανταστικής αναγκαιότητας, αυτό το οποίο ουσιαστικά κάνουν είναι να απορρίπτουν ευθέως την οντολογικού περιεχομένου αξίωση συλλογικής ελευθερίας.
Οι έλληνες με χορωδία τηλεοπτικών ψαλτών και χρονογράφων ανελεύθερων ιδεολογημάτων, καλούνται να θυσιάσουν τους ανθρώπους τους στο βωμό ενός μαγικού μεταεθνικού κόσμου χωρίς συλλογική κυριαρχία. Ο μαγικός Μεγάλος Αδελφός θα μας περιορίζει την αβεβαιότητα και αυτό αντισταθμίζει την απώλεια της ελευθερίας.
Ευρέως διαδεδομένα τέτοια θεωρήματα-ιδεολογήματα υποδηλώνουν κοσμοθεωρητική ασθένεια η οποία στους δύσκολους «καιρούς της αβεβαιότητας» που έρχονται δεν μπορεί παρά να οδηγήσουν μια κυρίαρχη κοινωνία προς πολιτικά ανελεύθερους προσανατολισμούς και προς κυριαρχική συρρίκνωση. Το πρώτο βήμα που γίνεται προς αυτή την κατεύθυνση μετά το 1821, θα έχει ως αναπόδραστο αποτέλεσμα την εξάλειψη της ελληνικής παρουσίας στην Κύπρο με όλες τις αυτονόητες προεκτάσεις μιας τέτοιας εξέλιξης για το νέο-ελληνικό κράτος.
Η ελευθερία στην ατομική της διάσταση και στην συλλογική της έκφραση ως αξίωση ανεξαρτησίας-ελευθερίας είναι οντολογικού περιεχομένου και γι’ αυτό δεν μπορεί να αμφισβητηθεί παρά μόνο με προπαγανδιστικές εκλογικεύσεις που αντιβαίνουν στον πολιτικό πολιτισμό των ανθρώπων. Αυτό ισχύει ακόμη και στην περίπτωση που οι προθέσεις δεν τίθενται υπό αμφισβήτηση. Για να παραφράσουμε την γνωστή ρήση, ο δρόμος προς την κόλαση είναι γεμάτος με καλές προθέσεις.
Η παρούσα ανάλυση ορίζει ως φασισμό των διεθνών σχέσεων τον κατεξουσιασμό της συλλογικής ελευθερίας μιας κοινωνίας. Ουσιαστικά, με τους υπόλοιπους έλληνες να έχουν υποστεί πλύση εγκεφάλου πως έχουμε μπροστά μας μια μαγική ιστορική ευκαιρία, το ένα δέκατο των ελλήνων σπρώχνεται στον πειραματικό σωλήνα κάποιων κοινωνικοπολιτικά ανεξέλεγκτων προσώπων όπως ο ΓΓ Ανάν και Λόρδος Χάνει, εντολοδόχων των πιο σκοτεινών, φασιστικών και ιμπεριαλιστικών δυνάμεων της σύγχρονης εποχής. Αυτά κάνει η γενιά του πολυτεχνείου, η γενιά του Γρηγόρη Λαμπράκη και η γενιά του Οδυσσέα Ελύτη: Αφήνει ιδέες εχθρικές με την ανθρώπινη ελευθερία να επικρατήσουν και να καταδυναστεύσουν πρώτα τους κύπριους και μετά τους υπόλοιπους έλληνες.
Έτσι, σ’ αυτή την συζήτηση, από τη μια πλευρά βρίσκονται οι αξιώσεις ελευθερίας και από την άλλη πλευρά ανεπίγνωστα ή συνειδητά οι αντίπαλοί της. Κάθε συζήτηση περί το κυπριακό βρίσκεται υπό την αίρεση του γεγονότος πως ο αγώνας των κυπρίων πριν και μετά την επιβολή του κυπριακού κράτους εμπεριέχει το αμάχητο τεκμήριο της αξίωσης ελευθερίας.
Αυτό είναι το μέτρο στάθμισης κάθε θέσης, αντίθεσης, ιστορικής πληροφορίας ή ανάλυσης του κυπριακού προβλήματος.
Απλά, η αμφισβήτηση της αξίωσης ελευθερίας-ανεξαρτησίας των κυπρίων των πέντε τελευταίων δεκαετιών –και η συνεπακόλουθη φασιστοειδούς έμπνευσης θέση πως έπρεπε ή πρέπει το 82% να ισοψηφεί με το 18% δεν έχει οντολογικό θεμέλιο στο ιστορικό γίγνεσθαι. Όπως και ο ηγεμονισμός που υπηρετεί αυτή η θέση αντιμάχονται την ανθρώπινη ελευθερία.
Όσοι τους τελευταίους μήνες υποστήριξαν το φασιστοειδούς έμπνευσης, αντιδημοκρατικό, ανελεύθερο και παράνομο –επειδή καταλύει ένας κράτος μέλος του ΟΗΕ αποφαινόμενο για ζητήματα ενδοκρατικής δικαιοσύνης, κάτι που αντίκειται τόσο στον Καταστατικό Χάρτη όσο και στο διεθνές δίκαιο– σχέδιο Ανάν, συνειδητά ή ανεπίγνωστα καταπολεμούν τον πολιτικό πολιτισμό των ανθρώπων στο διεθνές σύστημα και έμμεσα ή άμεσα, συνειδητά ή ασυνείδητα στρέφονται κατά της ανθρώπινης ελευθερίας.
Αυτή είναι η αλήθεια και δεν αλλάζει το παραμικρό από τις φωνασκίες αυτών που βάση «γραμμής» το εξωραΐζουν ως δήθεν «ιστορική ευκαιρία» χωρίς ούτε προς στιγμή να θίξουν την ουσία του ανελεύθερου περιεχομένου του.
5. Μπροστά στο σχέδιο Ανάν το έγκλημα του Ιωαννίδη ωχριά: Το περιεχόμενο του σχεδίου Αναν (κλικ για πρώτη σελίδα)
Πολλοί έλληνες που ζούσανε σε γειτονικά κράτη τα τελευταία εκατό χρόνια, έχουν υποστεί ουκ ολίγα λόγω εγγενών αδυναμιών του μητροπολιτικού τους κέντρου. Κανείς όμως δεν μπορεί να κατηγορήσει την μητροπολιτική «Ελλάδα-κράτος» για το γεγονός πως για ιστορικούς λόγους ήταν μια πολιτικά ασθενής Πολιτεία ανίσχυρη να υποστηρίξει και διασώσει τους ανθρώπους της. Από το 1967 μέχρι το 1974, επίσης, οι εγκάθετοι ξένων δυνάμεων που διοικούσαν την Ελλάδα προκάλεσαν μύριες καταστροφές με αποκορύφωμα το πραξικόπημα του 1974 και την τουρκική εισβολή. Αυτές οι καταστροφές, όμως, οφείλονται είτε σε προδοσία και/ή ηλιθιότητα και αδυναμία των κατά καιρούς κυβερνητών του ελλαδικού κράτους.
Σήμερα, όμως, τέτοια αυτογκόλ δεν δικαιολογούνται. Η Ελλάδα είναι ένα ισχυρό κράτος-μέλος όλων των διεθνών θεσμών, ισότιμο μέλος της ΕΕ και της Ατλαντικής Συμμαχίας, με ένα μοναδικά ενιαίο συγκροτημένο κοινωνικό σώμα και με ισχυρές ένοπλες δυνάμεις. Γι’ αυτό είναι αδικαιολόγητο και άδικο αν αφεθούν να συρθούν σε περιπέτειες λόγω επιπολαιότητες ή επειδή συγκυριακά κάποιοι παρακμασμένοι φιλόσοφοι ή κάποιοι τσαρλατάνοι της επιστήμης φλυαρούν ασυνάρτητα υπέρ ενός εξόφθαλμα θανατηφόρου σχεδίου.
Μια τέτοια επιπολαιότητα είναι αδικαιολόγητη και για ένα ακόμη λόγο: Η παντοτινή καταστολή των της ελευθερίας-κυριαρχίας των ελλήνων της Κύπρου στα τουρκικά και αγγλικά συμφέροντα δεν έχει προηγούμενο ακόμη και αν συγκριθεί με το έγκλημα του Ιωαννίδη του 1974.
Η Κύπρος του 2003 που σήμερα κάποιοι θέλουν να παραδώσουν αμαχητί στην Τουρκία δεν είναι μια τυχαία Κύπρος: Τρεις δεκαετίες μετά την εισβολή και τέσσερις μετά μια δύσκολη ανεξαρτησία έχει μια από τις ισχυρότερες οικονομίες της Μεσογείου, έχει ένα ζηλευτό θεσμικό σύστημα, παράγει πολιτισμό και μπορεί κάλλιστα να χαρακτηριστεί η Μεγάλη Ελλάδα. Αυτή την Κύπρο αντί να στηρίξουμε ως ένα από τα ισχυρότερα ερείσματα του ελληνισμού την παραδίδουμε χειροπόδαρα δεμένη στους τούρκους στρατοκράτες.
Η Κύπρος είναι μια χώρα που όλοι οι υπόλοιποι έλληνες πρέπει να θαυμάζουμε και να μιμούμαστε: Ο ελληνικός πολιτισμός όχι μόνο επιβιώνει αλλά επιπλέον ανθεί, γεννά αγωνιστές της ελευθερίας όπως ο Μάτσης, ο Αυξεντίου και ο Σολωμός, και μόλις πρόσφατα ολοκλήρωσε τις διαπραγματεύσεις ένταξης με την ΕΕ κερδίζοντας το πρωτείο των νέων μελών.
Η ελευθερία αυτής Μεγάλης Ελλάδας που επί χιλιάδες χρόνια επιβίωσε στον ιστορικά δυσκολότερο γεωπολιτικό χώρο του πλανήτη συνειδητά! καταστέλλεται: Καταργείται η κραταιά Κυπριακή Δημοκρατία και το νησί καθίσταται για πάντα δέσμιο της τουρκικής και βρετανικής πολιτικής. Είναι αδιάφορο αν αυτό γίνεται λόγω επιπολαιότητας, λόγω προσχώρησης σε στρεβλά ιδεολογήματα ή λόγω προσχώρησης στα συμφέροντα και στην λογική του Άλλου όπως μερικοί με θράσος ομολογούν. Σημασία έχει ότι αν δεν αλλάξει η πορεία που έθεσε το σχέδιο Αναν αναπόδραστα θα σημαίνει τα πιο κάτω:
1. Καταργείται το κυπριακό κράτος και η οικονομία, ο πολιτισμός και οι εξωτερικές σχέσεις των κυπρίων μένουν μετέωρα.
2. Εγκλωβίζονται όλοι οι κύπριοι σ’ ένα πολύπλοκο κρατίδιο πολλαπλών επιπέδων ομόφωνων αποφάσεων.
3. Στην θέση της εδραίας Κυπριακής Δημοκρατίας δημιουργείται ένα πρωτόγνωρο αντιδημοκρατικό, ρατσιστικό θεσμικό μόρφωμα όπου οι σχέσεις των ανθρώπων οριοθετούνται στη βάση φυλής-έθνους-θρησκείας.
4. Καταργείται η λαϊκή κυριαρχία, δηλαδή η συλλογική ελευθερία του κυπριακού λαού επειδή ότι δεν συμφωνείται στα τέσσερα επίπεδα ομόφωνων αποφάσεων θα αποφασίζουν ξένοι οι οποίοι θα έχουν την βαρύνουσα ψήφο στο «Ανώτατο Δικαστήριο».
5. Τίθεται υπό καθεστώς κατοχής αλλότριων δυνάμεων (Τουρκίας και Βρετανίας με την μακρινή Ελλάδα ουραγό των επαίσχυντων για τον σύγχρονο πολιτικό πολιτισμό δήθεν «εγγυήσεων») και όπως αναφέρθηκε μόλις διαιωνίζονται οι αποικιακές βρετανικές βάσεις. Ταυτόχρονα οι ίδιοι οι κύπριοι αφοπλίζονται.
6. Η Τουρκία καθίσταται επικυρίαρχος της Κύπρου γεγονός που σημαίνει πως μόνο όσοι κύπριοι συμβιβαστούν συνειδησιακά και πολιτικά με τα τουρκικά συμφέροντα θα επιβιώνουν στο νησί. Αυτό αναπόφευκτα θα οδηγήσει στην φυγή, όπως ακριβώς συνέβηκε με τους Κωνσταντινοπολίτες, τους Ίμβριους και τους τενεδιούς. Όπως όμως αναφέρεται αλλού, ήδη στην Ελλάδα πολιτικοί και δήθεν διανοούμενοι κηρύττουν την αναγκαιότητα της «κυπριακής ταυτότητας».
7. Καθιερώνεται θεσμικά η παραβίαση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και πιο συγκεκριμένα της εγκατάστασης, της διακίνησης και της περιουσίας. Έτσι αναιρείται εκ προοιμίου κάθε πιθανό έρεισμα λόγω ένταξης στην ΕΕ.
8. Ουσιαστικά, αν το σχέδιο Αναν γίνει δεκτό πριν ή μετά την ένταξη ουσιαστικά ακυρώνεται η ιδιότητα και τα προνόμια του πλήρους μέλους αφού στην Κύπρο δεν θα ισχύει ο κοινοτικός πολιτικός πολιτισμός και η κοινοτική έννομη τάξη.
9. Τέλος αλλά όχι το τελευταίο που θα μπορούσε να αναφερθεί, με πρωτόγνωρο τρόπο που δεν γνωρίζω να υπάρχει προηγούμενο στην ιστορία των διακρατικών σχέσεων, ο πολιτικά αναρμόδιος επί θεμάτων δικαιοσύνης εντολοδόχος των άγγλων και αμερικανών Κόφι Ανάν καταπατεί την αξιοπρέπειά μας: Αποστέλλει το ένα τελεσίγραφο μετά το άλλο, επιλέγει τα σύμβολα των άλλων, αναγγέλλει επίπλαστους εθνικούς ύμνους, δηλώνει πως το όνειρό του είναι να φτιάξει ένα «κυπριακό έθνος», κάνει τους πολιτικούς μας ηγέτες να τρέμουν ενόψει του «νέου σχεδίου» που περιοδικά αποστέλλει και περιφρονεί πως κατά την περίοδο εκλογών δεν μπορεί να δεσμεύσεις ένα λαό και συμπεριφέρεται ως να μην αναμενόταν νέα λαϊκή εντολή. Αν μη τι άλλο για λόγους αξιοπρέπειας, δεν γνωρίζω καμιά χώρα στον κόσμο που θα ανεχόταν αυτή την αήθη συμπεριφορά ενός θρασύ εντολοδόχου των ιμπεριαλιστικών δυνάμεων που καταχράται τον ρόλο του καταστρατηγώντας τον καταστατικό χάρτη του ίδιου του οργανισμού συλλογικής ασφάλειας που διευθύνει. Κοντολογίς, αφήσαμε τους δικούς μας ανθρώπους να γίνονται έρμαιο μιας πολιτικά κτηνώδους συμπεριφοράς την οποία, καμιά πραγματικά ελεύθερη κοινωνία δεν θα δεχόταν.
Ίσως η σοβαρότερη ένδειξη της παρακμής μας αξίζει ιδιαίτερης έμφασης: Αφήνουμε ένα ανεύθυνο γραφειοκράτη, που καταχράται τον θεσμικό του ρόλο. Έτσι, κάποιος που δεν αντλεί την εξουσία του από οποιαδήποτε κοινωνία αποφασίζει για τους δικούς μας ανθρώπους, το μέλλον τους, την ευημερία τους και την ελευθερία τους. Ωσάν να είμαστε κάποια ναζιστική Γερμανία που μόλις έχασε ένα μεγάλο πόλεμο και που οι μεγάλες δυνάμεις συσκέπτονται για μας τιμωρήσουν καταστέλλοντας την ελευθερία μας. Τίθεται ξανά το ερώτημα: Ποια είναι τα συμπεράσματα διαβάζοντας το πιο πάνω σχέδιο από τα σχέδια και την αφροσύνη του Ιωαννίδη που δημόσια παραδέχθηκε πως παρασύρθηκε από τον … σταθμάρχη της CIA; Μπορεί να συγκριθεί η δική του αφροσύνη με την σημερινή επιπολαιότητα που πολλοί περιέργως επιδεικνύουν. Η απάντηση είναι πως τουλάχιστον ως προς τις συνέπειές της, όχι.
Εν τέλει, που είναι οι δεκάδες έδρες διεθνούς δικαίου των ελληνικών πανεπιστημίων για να υπενθυμίσουν στην κοινωνία αυτά που και οι πρωτοετείς φοιτητές διεθνούς δικαίου πρέπει να ξέρουν:
1. Ο ΟΗΕ είναι θεσμός τάξης και όχι δικαιοσύνης. Ιστορική του αποστολή είναι να διασφαλίζει την συλλογική ελευθερία των κοινωνιών, δηλαδή την κυριαρχία, και όχι να την καταργεί.
2. Ούτε και μια "τραβηγμένη από τα μαλλιά" ερμηνεία δεν θα γνωμοδοτούσε πως το Συμβούλιο Ασφαλείας θα μπορούσε να αποφασίσει καθεστωτικές πρόνοιες για ένα κυρίαρχο μέλος αυτού του συστήματος συλλογικής ασφάλειας.
3. Η μόνη νοητή αρμοδιότητα του Συμβουλίου Ασφαλείας είναι να εφαρμόσει τις δικές του αποφάσεις που καλούσαν τον εισβολέα να αποχωρήσει. Πέραν αυτού η «διεθνής ειρήνη και ασφάλεια» κινδυνεύει από την τουρκική στρατηγική και όχι από τους κυπρίους. Οι τελευταίοι, ποτέ δεν άρχισαν ένα οποιοδήποτε πόλεμο (οι πράκτορες των αμερικανών τον άρχισαν και ο Πρόεδρος Κλίντον μας ζήτησε συγνώμη γι’ αυτό), δεν έχασαν κανένα πόλεμο (αντίθετα με κυνηγετικά όπλα ταπείνωσαν την Τουρκία για πολλές εβδομάδες και επί δεκαετίες συνομιλούν για ειρηνική επίλυση αρνούμενοι μέχρι τώρα ένα αντιδημοκρατικό-φασιστικό κράτος).
4. Τα ενδιαφερόμενα μέλη είναι εντολείς και όχι εντολοδόχοι του ΓΓ του ΟΗΕ όταν έχει εντολή διαμεσολάβησης. [Υπενθυμίζω πως δεκάδες φορές οι τουρκοκύπριοι κυριολεκτικά απαγόρευσαν στον ΓΓ να υποβάλει προτάσεις λέγοντάς του πως δεν συμφωνούν. Πως ενώ όλοι οι ηγέτες της Κύπρου και της Ελλάδας έλεγαν πως δεν θέλουν την υποβολή (ακόμη και ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας εξέφρασε τους φόβους του) όταν ακούστηκε πως θα υποβληθεί όχι μόνο δεν το αποτρέψαμε αλλά επιπλέον το ονομάσαμε «ιστορική ευκαιρία».
Εν ολίγοις, αυτό το ρατσιστικό, φασιστικό και ανελεύθερο τερατούργημα υποστηρίχθηκε ή έγινε ανεκτό από ένα μεγάλο μέρος της ελληνικής πολιτικής ηγεσίας (εκτός από μερικές τιμητικές εξαιρέσεις, ένα άλλο μεγάλο μέρος τηρεί ένοχη σιωπή). Επιπλέον, προωθήθηκε με φανατισμό από την γνωστή συμβατική κοσμοπολίτικη και ταυτόχρονα … νεοφιλελεύθερη διανόηση, εκλογικεύτηκε ως ιστορική ευκαιρία από κορυφαίους ηγέτες μας και όσοι κατέδειξαν τον πραγματικό του περιεχόμενο απορρίπτονται.
Στάσεις και συμπεριφορές απέναντι στο σχέδιο Αναν δείχνουν πως η είσοδος σε μια νέα ταραχώδη ιστορική φάση βρίσκει την Ελλάδα κοσμοθεωρητικά ανίσχυρη, συνειδησιακά απονευρωμένη και την Κύπρο παγιδευμένη. Στην Ελλάδα του 2003 η αξίωση συλλογικής ελευθερίας-λαϊκής κυριαρχίας που αποτελεί την πεμπτουσία του ανθρώπινου πολιτισμού ενοχοποιείται ως Υπερεγώ και εθνικισμός, ενώ άλλοι γνωστοί πρώην αναρχικοί νυν νεοφιλελεύθεροι κράχτες των ιμπεριαλιστικών επιλογών προβάλλονται για να συμπαρασύρουν σ’ αυτή τη «γραμμή» την πλειονότητα των μέσων ενημέρωσης: Ήταν λάθος αίτημα η ελευθερία, φταίνε οι Αυξεντίου-Μάτσης που ήταν … συντηρητικοί εθνικιστές, δεν φταίνε σε τίποτα οι άγγλοι, φταίνε για όλα οι κύπριοι και γι’ αυτό πρέπει να κατασταλεί η ελευθερία τους.
Στην θέση πως αυτό το σύστημα δεν θα είναι λειτουργήσιμο προβάλλονται δύο επιχειρήματα, για την ΕΕ και την «ταυτότητα» των κυπρίων, τα οποία κανείς δεν ελέγχει:
Πρώτο, πως το σχέδιο θα βελτιωθεί επειδή η Κύπρος θα ενταχθεί στην ΕΕ. Σε κάθε περίπτωση αυτό είναι ανυπόστατο επιχείρημα επειδή –η πρόσφατη κοινή δήλωση οκτώ κρατών-μελών να υποστηρίξουν την επέμβαση των τούρκων στο Ιράκ είναι ενδεικτική– η Ευρώπη δεν διαθέτει και ούτε πρόκειται ποτέ να διαθέσει τα αναγκαία εργαλεία ή μεθόδους για να κάνει κάτι τέτοιο. Η υποβολή υποψηφιότητας για ένταξη στην ΕΕ ήταν μια εργαλειακή προσέγγιση με σκοπό όχι να ψάξουμε ένα σωσίβιο που φορούμε για να ριχθούμε στα άγρια κύματα στο μέσον του ωκεανού αλλά για να δημιουργήσουμε τις προϋποθέσεις ενός βιώσιμου κράτους προς το συμφέρον όλων των ενδιαφερομένων. Είναι πάντως θλιβερό κάποιοι να αφήνουν την συλλογική ελευθερία ενός λαού έρμαιο υποθέσεων που αφορούν ένα ρευστό πολιτικό σύστημα όπως η ευρωπαϊκή ολοκλήρωση. Ούτως ή άλλως, δεν είναι τυχαίες οι λυσσασμένες προσπάθειες του Λόρδου Χάνεϊ να προωθήσει το σχέδιο Αναν πριν την πλήρη ένταξη της Κύπρου, μέχρι δηλαδή τις 28 Φεβρουαρίου: επιχειρείται να αλυσοδεθεί η Κύπρος πριν την ένταξη στην Κοινότητα. Επειδή –όπως γνωρίζουν και πρωτοετείς πανεπιστημίου– ενδοκρατικές καταστατικές ρυθμίσεις που ισχύουν πριν την ένταξη και ενσωματώνονται στην πράξη προσχώρησης αποτελούν πλέον κοινοτική έννομη τάξη, οι πρόνοιες που παραβιάζουν τα ανθρώπινα δικαιώματα των κυπρίων και την ελευθερία τους συνολικά, με κανένα τρόπο δεν θα μπορούν να αλλάξουν μελλοντικά.
Δεύτερο, όπως ήδη αναφέρθηκε, γίνεται συστηματική προσπάθεια-προπαγάνδα πολιτικής και ιδεολογικής στήριξης της τερατογένεσης Αναν. Έτσι, υπάρχουν πλέον καταγεγραμμένα δεκάδες φασιστοειδούς έμπνευσης ιδέες και δηλώσεις –πολιτικών ηγετών, καθηγητών πανεπιστημίου, διανοουμένων, κτλ – οι οποίες υποστηρίζουν τον «κυπριωτισμό», την ιδέα δηλαδή ενός κοσμοπολίτικού τερατουργήματος, ενός δήθεν «κυπριακού έθνους». Σίγουρα, αν τελικά επιβιώσει έστω και μέρος της ελληνικής ανεξαρτησίας-ελευθερίας, μελλοντικές γενεές ελλήνων με ντροπή θα διαβάζουν τέτοιες αχαρακτήριστες θέσεις που αντιμάχονται την ελευθερία ενάμιση εκατομμυρίων ελλήνων που κατοικούν ή έχουν ως βάση την Κύπρο.
Επισημαίνεται μόνο πως τα «έθνη» δεν προκύπτουν μέσα από κοσμοπολίτικους δοκιμαστικούς σωλήνες αλλά σμιλεύονται μέσα στους αγώνες ελευθερίας. Το πρόσταγμα κάθε φασίστα και δικτάτορα είναι πως οι θεσμοί προτάσσονται στην κοινωνία: Μόνο ο Χίτλερ ή σύγχρονοι μιμητές του του είναι αρκετά προπετείς για να προτείνουν σ’ ένα κοσμοθεωρητικά συγκροτημένο κοινωνικό σύνολο να μετατραπεί μέσα από θεσμικές δομές σε άλλο έθνος.
Αυτοί οι εχθροί της ελευθερίας, εξάλλου, συμπορεύονται και συνεργάζονται με τους άγγλους που θέλουν να κρατήσουν τις ιμπεριαλιστικές τους βάσεις στην Κύπρο. Πολλοί, βεβαίως, δυνατό απλά έχουν στρεβλούς-μεταλλαγμένους ιδεολογικοπολιτικούς φακούς.
Καλό είναι να συγκρατήσει ο αναγνώστης, πάντως, πως το πιο σημαντικό επιχείρημα υπέρ του ανελεύθερου σχεδίου Αναν είναι πως θα επιτύχει επειδή όπως πιο πάνω χαρακτηριστικά υποστηρίζει ο Στέλιος Ράμφος ο κόσμος εισέρχεται στον … μεταεθνικό κόσμο. Ο μόνος δηλαδή που αποτόλμησε να αναφερθεί σε ζητήματα ουσίας μας εξαπόστειλε στον μαγικό κόσμο λανθασμένων εκτιμήσεων για τη μορφή του κόσμου, τον χαρακτήρα του διεθνούς συστήματος και τις σχέσεις ισχυρών και λιγότερο ισχυρών κρατών. Μοιραία, περιέπεσε στην άβυσσο των αστήρικτων εκλογικεύσεων και των επιστημονικών και λογικών σφαλμάτων. Δεν μπορούμε να κάνουμε διαφορετικά, τελικά υποστήριξε, επειδή στην εποχή της αμερικανικής αυτοκρατορίας πρέπει να συμμορφωθούμε στην ηγεμονική αναγκαιότητα. Με όρους του σχεδίου Αναν, αυτό σημαίνει καταστολή της λαϊκής κυριαρχίας-ελευθερίας και ένα πρωτόγνωρο κοινωνικοπολιτικό πείραμα κοσμοθεωρητικών μεταλλάξεων το οποίο ακαριαία βρήκε στον θαυμαστό κόσμο της ελληνικής διανόησης μυριάδες διανοούμενους.
Σε κάθε περίπτωση, ενώ στο παρελθόν χάθηκαν πολλοί έλληνες και πολλά ελληνικά εδάφη λόγω λαθών και αδυναμίας, το ενάμιση εκατομμύριο έλληνες για πρώτη φορά θα χαθούν λόγω επικράτησης στον ελλαδικό χώρο των παραλογισμών ενός παρωχημένου κοσμοπολιτισμού.
[Τα ζητήματα του τρόπου που τα ιδεολογικά ζητήματα ενσωματώνονται στην ανάλυση των διεθνών σχέσεων είναι ένα σημαντικό ζήτημα που ο υπογράφων επεξεργάζεται σε μονογραφία που κυκλοφορεί σύντομα με τίτλο: Επιστημονική Μελέτη των Διεθνών Σχέσεων στην Ελλάδα και στο Εξωτερικό, Αθήνα: Εκδόσεις Ποιότητα, άνοιξη 2002 (για πληροφορίες σχετικά με το σχεδίασμα των περιεχομένων βλ. http://www.piotita-publishers.gr/Panagiotis_Ifestos6_P.htm)]
Ο λόγος είναι απλός και ενδεικτικός των διλημμάτων και προβλημάτων που σήμερα αντιμετωπίζουμε: Η ελληνική πλευρά ήλπιζε πως η ευρωπαϊκή επιλογή της Κύπρου θα δημιουργούσε δυναμική διεξόδου προς την κατεύθυνση μιας βιώσιμης-λειτουργικής λύσης που θα εδραζόταν στον πολιτικό πολιτισμό και στο νομικό κεκτημένο της ΕΕ. Έτσι, εδώ και δέκα χρόνιαδιαπραγματευτήκαμε την ένταξη της Κύπρου στην ΕΕ με κεντρικό στόχο –συχνότατα διακηρυγμένο– που τελικά επιτεύχθηκε, να γίνει αποδεκτό πως η Κύπρος μπορεί να ενταχθεί στην ΕΕ ανεξαρτήτως λύσης του πολιτικού προβλήματος.
Στη συνέχεια, έλεγαν επί χρόνια πολλοί, συμπεριλαμβανομένου του υπογράφοντος και του αείμνηστου Γιάννου Κρανιδιώτη, η ενταγμένη πλέον Κύπρος, θα δημιουργούσε δυναμική προσέλκυσης των τουρκοκυπρίων σ’ ένα ενιαίο κράτος, ενταγμένο στην ΕΕ και διεθνοπολιτικά διασφαλισμένο με εγγυήσεις του ΟΗΕ και της Ευρώπης. Ενδεχομένως, επίσης, μια τέτοια εξέλιξη θα έπειθε εκείνους του τούρκους που ήθελαν να απαγκιστρωθεί η Τουρκία από την στρατηγική αυτοπαγίδευσή της στην Κύπρο.
Για να το θέσω διαφορετικά, μετά την ένταξη οι τουρκοκύπριοι, αντί να διαδηλώνουν υπέρ του ανελεύθερου και αντιδημοκρατικού σχεδίου Αναν θα διαδήλωναν υπέρ της ενσωμάτωσής του σ’ ένα δημοκρατικό, βιώσιμο και λειτουργικό κράτος ενταγμένο στην ΕΕ και διεπόμενο από τον πολιτικό πολιτισμό της Ευρώπης. Θα πρόσθετα πως αφού φθάσαμε στην βρύση τα κοσμοπολίτικα τερτίπια μας άφησαν Κύπρο και Ελλάδα να χάσει τα ερείσματά της και να παγιδευτεί σε μια μεγάλη περιπέτεια που μόλις αρχίζει.
Η υποβολή των προτάσεων του Ανάν μετά τις ασφυκτικές πιέσεις των αγγλοαμερικανών με υπόβαθρο τις συμφωνίες ΗΠΑ-Τουρκίας λόγω Ιράκ άλλαξε την διαλεκτική σχέση λύσης-ένταξης: Εάν είχε προχωρήσει κανονικά η ένταξη, οι οποιοσδήποτε προτάσεις του ΟΗΕ που αναμένονταν να κατατεθούν την άνοιξη του 2003 (αυτό είχε δηλώσει επίσημα ο πρόεδρος Κληρίδης) θα έπρεπε να κινηθούν προς την κατεύθυνση ενός ενιαίου και δημοκρατικού κράτους συμβατού με την κοινοτική έννομη τάξη.
Όμως, επειδή οι προτάσεις του ΟΗΕ προηγήθηκαν, εισήλθαμε σε μια αμφιλεγόμενη διαδικασία: Η σωτηρία μας εξαρτάται από τον εθνικισμό του Ντεκτάς και τις γεωπολιτικές θεωρήσεις των τούρκων στρατηγών που απερίφραστα διακήρυξαν. Το ίδιο δίλημμα θα ισχύει μέχρι την πλήρη και αμετάκλητη ένταξη της Κύπρου κάτι όμως που όπως φαίνεται θα εξαρτάται από την … απληστία Ντενκτάς.
Κορυφαίος σκοπός της προσπάθειάς να ενταχθεί η Κύπρος στην ΕΕ ήταν να επεκταθεί στο νησί ο Κοινοτικός πολιτικός πολιτισμός και η κοινοτική έννομη τάξη που θα συνοδεύονταν από διεθνοπολιτικές ρυθμίσεις που θα δημιουργούσαν ένα πλαίσιο ασφαλείας-ευημερίας στους τουρκοκύπριους χωρίς να παραβιάζονται πάγιες αρχές δημοκρατίας. Ας πούμε πως όλο αυτό το διπλωματικό οικοδόμημα που κτίζαμε επί μια δεκαετία τινάχτηκε στον αέρα με το σχέδιο Ανάν και πως ακυρώθηκαν όλοι οι στόχοι μας. Εάν τελικά οι τούρκοι το δεχθούν ως βάση λύσης, οι κύπριοι στο σύνολό τους χάνουν το κράτος τους και όπως είδαμε στη θέση του δημιουργείται ένα πολιτειακά μη βιώσιμο μόρφωμα που θα εξαρτάται πολλαπλά και πολύπλοκα –ακόμη και ως προς τις εσωτερικές πολιτειακές λειτουργίες του– από εξωτερικούς παράγοντες ρευστών και αστάθμητων παραγόντων.
Όσον αφορά το πλήθος των καθημερινών αποφάσεων, η αποτελεσματικότητα δεν θα εδράζεται σε οποιοδήποτε κοινωνικοπολιτικό ορθολογισμό αλλά θα συναρτάται με την ικανότητα εκατοντάδων χιλιάδων ανθρώπων να ελέγχουν τα συναισθήματά τους, την αντίληψή τους περί συμφέροντος και τα οράματα ή σχέδια για το μέλλον.
Έτσι, αυτό που ισχύει σε κάθε βιώσιμο κράτος, δηλαδή οι καθημερινοί κοινωνικοπολιτικοί έλεγχοι και εξισορροπήσεις που νομιμοποιούνται σε εδραίες κοσμοθεωρητικές παραδοχές οι οποίες και καθιστούν εφικτή την πλειοψηφική λήψη αποφάσεων, θα αντικατασταθούν από ψυχολογικές και συναισθηματικές σχοινοβασίες. Συναφώς, δεν είναι χωρίς νόημα το γεγονός πως προβλέπονται αλλαγές των σχολικών βιβλίων και άλλα παρόμοια φασιστοειδή μέτρα.
Κάποιοι εκτός Κύπρου προνοητικά σκέφτηκαν πως το έλλειμμα πολιτειακού και δημοκρατικού ορθολογισμού θα αντισταθμιστεί με συνειδησιακή απονεύρωση των εκατέρωθεν πληθυσμών που θα διασφαλίζει «συμμόρφωση» σε περίπλοκες νομικές διατάξεις άνωθεν επιβεβλημένες. Ερωτώ: Πόσο αυτό απέχει από τον φασισμό του οποίου κύριο χαρακτηριστικό είναι η θεσμική αυθαιρεσία και υπέρτερα μεταφυσικά κριτήρια συμμόρφωσης που δεν έχουν κοινωνικοπολιτικά προσδιοριστεί υπό συνθήκες δημοκρατίας-ελευθερίας.
Προστίθεται πως η σημερινή κυπριακή οικονομία και οι δημοκρατικοί θεσμοί είναι από τους πλέον εδραίους και ανεπτυγμένους της Ευρώπης. Η ευημερία των κυπρίων εδράζεται σ’ αυτό το γεγονός και με αυτό το κριτήριο η Κύπρος, όπως ήδη σημειώθηκε, είχε κριθεί πως είναι πρώτη στην ιεραρχία της διεύρυνσης της ΕΕ. Πόσο διασφαλίζεται το κεκτημένο της οικονομικής και εν γένει κοινωνικοπολιτικής αποτελεσματικότητας αν το σημερινό εδραίο κράτος αντικατασταθεί από το πειραματικό πολιτειακό σύστημα που μόλις περιέγραψα;
Η αυτονόητη απάντηση σ’ αυτό το εύλογο ερώτημα συμπληρώνεται με την παρατήρηση πως ο εταιρικός χαρακτήρας της νέας πολιτειακής δομής θα διασφαλίσει στην Άγκυρα ισότιμο λόγο σε όλο το φάσμα των διαδικασιών λήψης απόφασης των κυπρίων. Ενώ βεβαίως στα ενδοκρατικά ζητήματα αυτό θα είναι άμεσο, η προσεκτική ανάγνωση του σχεδίου δείχνει πως στα εξωτερικά ζητήματα ο τουρκικός και βρετανικός έλεγχος επί της Κύπρου θα είναι άμεσος και ρητός. Αν, όπως πρέπει να αναμένει κάποιος στο πλαίσιο μιας προβληματικής κρατικής δομής προκύψουν «επεισόδια», είναι αναμενόμενο πως για πολλούς ελλαδίτες «η Κύπρος είναι μακριά», ενώ για πολλούς άλλους θα τα ρίξουν στους εθνικιστές που «δεν συμμορφώνονται» στην υποτέλεια και στο ανελεύθερο-φασιστικό καθεστώς που οι ίδιοι προώθησαν. Τέτοιες ανόητες απλουστευτικές αποφάνσεις δεν απαλλάσσουν την Ελλάδα από ένα μεγάλο κίνδυνο στρατηγικής αυτοπαγίδευσής της. Ας μη ξεχνάμε πως εκεί απέναντι από τα τουρκικά στρατεύματα θα σταθμεύουν ελληνικές στρατιωτικές μονάδες.
Το «επιχείρημα» πως δεν έχουμε άλλη επιλογή είναι λάθος. Μετά το 1974 η μόνη επιλογή ήταν η εκδίωξη με στρατιωτικά μέσα των εισβολέων από το νησί και η αποκατάσταση της νομιμότητας. Επειδή αυτό δεν γινόταν, πολλοί από εμάς, και πάλιν ενάντια στο ρεύμα της κοσμοπολίτικης συμβατικής σοφίας, υποστηρίξαμε μια στρατηγική με δύο σκέλη: υποβολή αίτησης ένταξης και ταυτόχρονα αμυντική θωράκιση. Η στρατηγική αυτή αποδείχθηκε ορθή, φθάσαμε στα πρόθυρα της ένταξης και κυριολεκτικά την τελευταία στιγμή με πρωτεργάτες τους βρετανούς τινάχθηκε στον αέρα με την υποβολή του σχεδίου Αναν που μπορούσαμε κάλλιστα να αποτρέψουμε.
Αυτή η εξέλιξη αν οριστικοποιηθεί τινάζει και την τελευταία αμυδρή ευκαιρία να ενωθεί ξανά το νησί με ειρηνικό τρόπο. Σε κάθε περίπτωση, δεν χάνουμε κάτι που είχαμε. Απλώς, δεν κερδίζουμε κάτι –ένα ενιαίο δηλαδή κράτος ενταγμένο στην ΕΕ– το οποίο αν δεν είχε υποβληθεί το σχέδιο Αναν θα μπορούσε να είχε κατακτηθεί με την πίεση των τουρκοκυπρίων πάνω στην πολιτική τους ηγεσία.
Συνιστά έσχατο παραλογισμό, αντίφαση και ειρωνεία όταν οι πρωτεργάτες αυτής της θανατηφόρας εξέλιξης κραυγάζουν «λύση (ανάν) ή διχοτόμηση!» ή πως «αν δεν το δεχθούμε τι θα κάνουμε μετά;».
Αν και υπό απείρως πιο δυσμενείς συνθήκες, θα πρέπει να εμμείνουμε στην ένταξη της Κυπριακής Δημοκρατίας στην ΕΕ ανεξαρτήτως εφήμερων σχεδίων, να αρνηθούμε την κατάλυση της Κυπριακής Δημοκρατίας, να συνεχίσουμε τα ανοίγματα προς τους τουρκοκύπριους (που ορθότατα ο νεοεκλεγείς κύπριος πρόεδρος ήδη άρχισε) και να εμμείνουμε απαράβατα στις αρχές ενός βιώσιμου ενταγμένου κράτους πολιτειακά συμβατού όχι μόνο με την κοινοτική έννομη τάξη (την οποία ο Λόρδος Χάνει κουράζεται για να προδεσμεύσει) αλλά και με τον ευρωπαϊκό πολιτικό πολιτισμό.
Ο ισχυρισμός πως χάνουμε κάτι αν δεν δεχθούμε το σχέδιο Αναν δεν έχει λογική ή πολιτική βάση. Δεν χάνεις κάτι το οποίο δεν θα έχεις αφού είναι γνωστό πως δεχόμενοι το σχέδιο Αναν τα δίνουμε όλα και δεν παίρνουμε απολύτως τίποτα. Εν ολίγοις, αποδεχόμενοι το σχέδιο Αναν τα χάνουμε όλα και κυρίως την ελευθερία μας. Η ψευτο-προσδοκία μερικών είναι πως εάν επιτύχει αυτό το κοσμοπολίτικο πείραμα, εάν η Τουρκία συμπεριφερθεί αλτρουιστικά κτλ, κτλ, κάποιοι, ενδεχομένως θα επιστρέψουν στην Αμμόχωστο και στην Μόρφου (το γνωστό παρανοϊκό δίλημμα έδαφος-κυριαρχία που προϋπόθετε πως οι τούρκοι είναι χαζοί ενώ όπως γνωρίζουμε ισχύει το ακριβώς αντίθετο). Πως εν τέλει θα χάσουμε κάτι τη στιγμή που αποδεχόμενοι το σχέδιο Αναν τα χάνουμε όλα και κυρίως την ελευθερία μας.
Εάν υπάρχει και η παραμικρή ελπίδα να ξαναενωθεί η Κύπρος αυτό θα οφείλεται σε τρεις λόγους:
1) Δεν θα δεχθούμε μια μη βιώσιμη λύση μέχρι την πλήρη ένταξη.
2) Θα αγωνιστούμε και θα επιτύχουμε να προσελκύσουμε τους τουρκοκύπριους στην ιδέα ενός βιώσιμου, δημοκρατικού, λειτουργικού και (ενταγμένου ήδη) στην ΕΕ κράτους. [Γιατί εν τέλει, να θέλουν οι τουρκοκύπριοι ή οι ελληνοκύπριοι να ζήσουν σ’ ένα προβληματικό κρατίδιο;]
3) Σε κάποιο μελλοντικό χρόνο είτε λόγω τετελεσμένων (που θα πρέπει προς το συμφέρον τους να επιτύχουν οι ίδιοι οι τουρκοκύπριοι) η Τουρκία να δεχθεί το γεγονός ενός ενιαίου κυπριακού κράτους.
Οτιδήποτε άλλο γράφεται ή λέγεται για το θέμα των «επιλογών» είναι αφελές ή πονηρό και σε κάθε περίπτωση πολιτικά επικίνδυνο.
Καταληκτικά, λοιπόν, συνοψίζω τις εξής θέσεις:
Πρώτον, αν παγιδευτούμε τελεσίδικα στα γρανάζια της «λύσης Αναν» με την διάλυση της Κυπριακής Δημοκρατίας ακυρώνονται όλα ανεξαιρέτως τα κεκτημένα της δεκαετούς διαπραγμάτευσης ένταξης της Κύπρου στην ΕΕ.
Δεύτερον, η Κυπριακή Δημοκρατία όχι μόνο καταλύεται αλλά επιπλέον αντικαθίσταται από ένα πολύπλοκο σύστημα εσωτερικών αλληλεξαρτήσεων και εξωτερικών εξαρτήσεων. Ουσιαστικά, γίνεται από εμάς αποδεκτή η διχοτόμηση και επιπλέον η Κύπρος είναι πλέον ένα εύθραυστο τουρκοβρετανικό συνεταιρικό κρατίδιο με θλιβερό παρακολούθημά τους την μακρινή Ελλάδα.
Τρίτον, ενώ μέσω των τουρκοκυπρίων η Τουρκία αναβαθμίζεται στην ευρωπαϊκή πολιτική η Ελλάδα εμπλέκεται σε μια προβληματική δομή στο πλαίσιο της οποίας η Άγκυρα θα μπορεί να προβαίνει καθημερινά σε στρατιωτικό-πολιτικούς εκβιασμούς.
Τέταρτον, τελευταία ελπίδα είναι οι Κύπριοι να περισώσουν ότι είναι δυνατό να περισωθεί με την απόρριψη του σχεδίου στο δημοψήφισμα οπότε «η συμφωνία θα θεωρηθεί ως μη γενομένη»
7. Το κυπριακό στο μεταίχμιο: αυτοκτονία ή πορεία προς λύση;
(γράφτηκε στις 5.3.2003, πριν την συνάντηση της Χάγης και δημοσιεύτηκε στην "Ελευθεροτυπία" 11.3.2003
Το κυπριακό ζήτημα εισέρχεται στην κρισιμότερη φάση και η ελληνική πολιτική ηγεσία μπροστά στην κρισιμότερη ενδεχομένως απόφαση του νεοελληνικού κράτους. Υπό συνθήκες διεθνούς ρευστότητας, ανακατανομών ισχύος, αλλαγών συμμαχιών, αναξιοπρεπών τελεσιγράφων και αναβάθμισης του τουρκικού αναθεωρητισμού είναι τουλάχιστον ασύνετο να προχωρήσουμε στην κατάργηση της εδραίας Κυπριακής Δημοκρατίας και στην αποδοχή ανελεύθερων κοινωνικοπολιτικών και πολιτειακών πειραματισμών.
Συντομογραφικά, επί δέκα περίπου χρόνια αγωνιστήκαμε στην επιτυχέστερη στρατηγική των τελευταίων δεκαετιών με άξονα την θέση «ένταξη της Κύπρου στην ΕΕ ανεξαρτήτως λύσης». Η αλάνθαστη λογική αυτής της θέσης που ισχύει και αυτή την –ύστατη– στιγμή είναι πως το γεγονός της ένταξης της Κύπρου στην ΕΕ θα δημιουργήσει την προοπτική ενός βιώσιμου, ενιαίου, λειτουργικού και ενταγμένου στην ευρύτερη ευρωπαϊκή οικογένεια κυπριακού κράτους. Η Κοινοτική έννομη τάξη, ο Κοινοτικός πολιτικός πολιτισμός και η ενεργοποίηση των πολιτικών θεσμών της Κοινότητας σε συνδυασμό με τις παράλληλες πρωτοβουλίες του ΟΗΕ (που θα βρίσκονταν όμως σε αρμονία με το γεγονός της ένταξης στην ΕΕ) θα πρόσφεραν μια σταθερή βάση βιώσιμης λύσης. Παράλληλες διαπραγματεύσεις με την Τουρκία θα μπορούσαν να προσφέρουν μια λογική διέξοδο για ένα αποστρατικοποιημένο και ενταγμένο στην ΕΕ κράτος που θα κατεύναζε τις επιφυλάξεις της Άγκυρας και που θα καθιστούσε τις αιτιάσεις της για στρατιωτική παρουσία περιττές. Η προπαγάνδα, η παραπληροφόρηση και τα εκλογικευμένα επιχειρήματα γύρω από το σχέδιο Αναν δεν αλλάζουν στο παραμικρό το γεγονός πως αυτή η ευνοϊκή για όλους τους εμπλεκόμενους προοπτική ανατράπηκε από την παρεμβολή του ΓΓ του ΟΗΕ ως εντολοδόχου των Άγγλων-Αμερικανών που προτείνει ένα μη βιώσιμο και μη λειτουργικό κράτος. Δεν αλλάζει στο παραμικρό το γεγονός πως αυτό το κράτος θα στερείται λαϊκής κυριαρχίας, θα βρίσκεται υπό παντοτινή έξωθεν κατοχή και κυρίως υπό την απόλυτη αίρεση της τουρκικής στρατηγικής βούλησης. Η διέξοδος είναι απλή, εύκολη, ανώδυνη, δίκαιη και επωφελής για όλους:
Πρώτο, να δηλωθεί πως ενόψει των διαμειφθέντων τους τελευταίους μήνες όλοι είναι υποχρεωμένοι να προσαρμοστούν στο γεγονός της πλήρους ένταξης και πως ο ΓΓ δεν είναι εντολέας των εμπλεκομένων κρατών αρμόδιος να αποστέλλει τελεσίγραφα που συμβιβάζουν την ανθρώπινη ελευθερία και τα ανθρώπινα δικαιώματα αλλά εντολοδόχος τους και υποχρεωμένος να σέβεται το διεθνές δίκαιο και τον καταστατικό χάρτη του ΟΗΕ. Σημειώνεται πως με την Κύπρο ενταγμένη στην ΕΕ ο τουρκικός αναθεωρητισμός θα υπονομευθεί επειδή οι τούρκοι στρατηγοί θα βρεθούν στην θέση να κατέχουν ευρωπαϊκό έδαφος (βλ. και σχετική παραδοχή του νυν τούρκου ΥΠΕΞ).
Δεύτερο, χωρίς αμφιταλαντεύσεις να ζητήσουμε από όλους να προσαρμόσουν το οποιοδήποτε προτεινόμενο σχέδιο στην Κοινοτική έννομη τάξη και στον κοινοτικό πολιτικό πολιτισμό. Επίσης, για να επιτευχθεί αυτός ο θεμιτός σκοπός υπέρ το οποίου λογικά θα ταχθούν όλοι οι συνεταίροι στην Ευρώπη πλην Αγγλίας, θα πρέπει να ζητήσουμε την ενεργοποίηση όλων των Κοινοτικών πολιτικών θεσμών στην διαδικασία περαιτέρω επίλυσης των προβλημάτων.
Τρίτο, τόσο η Κυπριακή Δημοκρατία, πλήρες πλέον μέλος της ΕΕ, όσο και η προεδρεύουσα Ελλάδα να προχωρήσει –και πάλιν με την συνδρομή των Κοινοτικών θεσμών– στην λήψη μέτρων υπέρ της βελτίωσης της ζωής και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων των τουρκοκυπρίων. Στους τελευταίους θα καλλιεργήσουμε την ορθή θέση πως το συμφέρον τους είναι ένα βιώσιμο και λειτουργικό κράτος και όχι ένα κρατίδιο υπό τριμερή κατοχή και με ανελεύθερους θεσμούς.
Τέταρτο, με σύνεση, ψυχραιμία και με σιγουριά για τις θεμιτές και ορθολογιστικές επιδιώξεις μας να περιμένουμε πιο συντελεστικές συνθήκες στον τουρκοκυπριακό τομέα και στην Τουρκία με θεμιτό και ορθό σκοπό να προσχωρήσουν οι τουρκοκύπριοι στο ενταγμένο πλέον κράτος υπό συνθήκες λειτουργικότητας, δημοκρατίας, ελευθερίας, προστασίας των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, συμβατότητας με την ιδιότητα του πλήρους μέλους της ΕΕ και βιωσιμότητας των κοινών θεσμών. Παράλληλα, σε ένα άλλο επίπεδο διαπραγματεύσεις με την Άγκυρα θα οδηγήσουν ενδεχομένως σε αλλαγή στάσης και αποδοχή της λογικής ενός πραγματικά αποστρατικοποιημένου κράτους, χωρίς ξένα στρατεύματα και με εγγυήσεις από τον ΟΗΕ και ενδεχομένως την ΕΕ. Σε κάθε περίπτωση, οι εξελίξεις –και ιδιαίτερα στον τουρκοκυπριακό τομέα– θα είναι τέτοιες που θα πιέζουν την Άγκυρα προς αυτή την κατεύθυνση.
Στο χέρι μας είναι κατά πόσο θα εργαστούμε προς την κατεύθυνση επανένωσης του νησιού υπό συνθήκες που θα ευνοεί όλους τους εμπλεκόμενους επειδή μελλοντικά θα δημιουργεί συνθήκες ειρήνης και σταθερότητας ή κατά πόσο σπασμωδικά και υπό το κράτος εκβιαστικών διλημμάτων και βιαστικών αποφάσεων θα παγιώσουμε την διχοτόμηση, θα καταργήσουμε την ελευθερία των κυπρίων και θα δημιουργήσουμε μια τεράστια εστία έντασης, σύγκρουσης και πολέμου.
8. ΚΥΠΡΙΑΚΟ: Ο ΧΡΟΝΟΣ ΔΟΥΛΕΥΕΙ ΥΠΕΡ ΜΙΑΣ ΒΙΩΣΙΜΗΣ ΛΥΣΗΣ
Σχόλιο για την νέα φάση στην οποία εισέρχεται το κυπριακό μετά την αποτυχία της συνάντησης της Χάγης στις 10.3.2003
11.03.2003
Επειδή η εξωτερική πολιτική είναι υπερκομματικό ζήτημα δεν πρέπει να τίθεται στη βάση εκτιμήσεων για προσωπικά ή κομματικά κέρδη ή οφέλη. Επειδή ακριβώς δεν κρίνονται οι προθέσεις αλλά οι θέσεις και επειδή στο θέμα του σχεδίου Αναν οι εκατέρωθεν θέσεις έτεμναν τα κόμματα κάθετα και εγκάρσια, πρέπει όλοι να αναλογιστούμε τι συνέβηκε. Χωρίς ταπεινωμένους, ηττημένους και ζημιωμένους αυτό που ενδιαφέρει είναι να αναλογιστούμε ποια θέση ήταν η ορθή και όλοι με γενναιότητα και αξιοπρέπεια να το αναγνωρίσουν.
Στην Χάγη μπορεί τελικά να συνέβη το αλλόκοτο να μας έχει σώσει η αδιαλλαξία του αντιπάλου μας αλλά αυτό δεν είναι καλός οδηγός για το μέλλον: Πρώτο, καταβαραθρώθηκαν οι υποθέσεις πως οι προσωπικές σχέσεις, τα ζεϊμπέκικα, η επένδυση σε πρόσωπα, ο κατευνασμός και η άνευ λόγου υποχωρητικότητα με την ευλογία των αμερικανών οδηγούν σε διακρατικές λύσεις. Δεύτερο, με την ενθουσιώδη προσχώρησή στο σχέδιο Αναν πριν μερικές εβδομάδες είχαμε υποχωρήσει εκατό τοις εκατό σε σχέση με τις θέσεις που υιοθετούσαμε πριν έξι μόλις μήνες όταν όλη η πολιτική ηγεσία διακήρυττε «ένταξη ανεξαρτήτως λύσης». Ουσιαστικά ο Αναν πρότεινε διχοτόμηση, εντοιχισμό του διχοτομημένου κράτους στην ΕΕ, εγκαθίδρυση ενός παντοτινού τουρκοβρετανικού προτεκτοράτου, δημιουργία ανελεύθερων καθεστωτικών θεσμών που θα καταστέλλουν παντοτινά την λαϊκή κυριαρχία και μηχανισμούς συνειδησιακής απονεύρωσης των ελληνοκυπρίων και των τουρκοκυπρίων. Ακόμη και αυτό όμως δεν ήταν αρκετό για την Τουρκία που θέλει όπως είναι πλέον σαφές ολοκληρωτικό έλεγχο του νησιού.
Η ορθή στρατηγική που πάγωσε λόγω του σχεδίου Αναν επανέρχεται στο προσκήνιο. Αντί να γίνει η διχοτόμηση και να ενταχθεί στην ΕΕ ένα διχοτομημένο κράτος, η Κυπριακή Δημοκρατία τώρα εντάσσεται όπως είναι στην Κοινότητα. Έτσι διανοίγεται ξανά η προοπτική μιας βιώσιμης λύσης του Κυπριακού. Η ορθή στρατηγική είναι μονόδρομος και θα πρέπει να προωθηθεί σε υπερκομματική βάση: Πρώτο, διαμήνυση προς όλους τους ενδιαφερόμενους πως η επανένωση του νησιού θα πρέπει να γίνει με πολιτειακούς όρους που θα είναι συμβατοί με την Κοινοτική έννομη τάξη και τον Κοινοτικό πολιτικό πολιτισμό. Εμπλοκή, επίσης, όλων των Κοινοτικών θεσμών στην διατύπωση θεσμικών προτάσεων για εσωτερικές συνταγματικές αλλαγές προς αυτή την κατεύθυνση. Δεύτερο, όχι με ζειμπέκικα αλλά με πολιτικό τρόπο, να γίνουν μεγάλα ανοίγματα της κυπριακής κυβέρνησης προς τους τουρκοκύπριους (όριο αυτών των ανοιγμάτων είναι ο ουρανός). Ας μη ξεχνάμε πως de jure είναι πολίτες της Κυπριακής Δημοκρατίας και της ΕΕ, πως θα πρέπει να στηριχθούν, να πειστούν για το συμφέρον όλων να ζουν σ’ ένα βιώσιμο-λειτουργήσιμο κράτος και να πειστούν πως θα είναι διασφαλισμένοι και ευημερούντες. Ούτως ή άλλως, πολύ καλύτερα από τους τσαρλατάνους των ιστορικών κατασκευών, οι τουρκοκύπριοι γνωρίζουν από πρώτο χέρι πως στο παρελθόν εκτός από ασήμαντα και μη πολιτικά εκατέρωθεν έκτροπα στο τοπικό επίπεδο, ποτέ δεν κινδύνεψαν από εμάς. Τα προβλήματα μεταξύ των δύο κοινοτήτων ήταν έξωθεν υποκινούμενα (από την Αγγλία, την Άγκυρα και τους χουντικούς εγκάθετους των αμερικανών κατά την επταετία 1967-74). Τρίτο, ραβδί και καρότο όσον αφορά την Τουρκία: Αποτροπή, συνομιλίες, διπλωματία χωρίς γραφικότητες και ιδεολογήματα που συγχέουν τις διαπροσωπικές σχέσεις με τις διακρατικές σχέσεις. Παράλληλα με αλλαγές στον τουρκοκυπριακό τομέα που θα πιέζουν προς μια βιώσιμη λύση, η Τουρκία πρέπει να δεχθεί πραγματική αποστρατικοποίηση.
Τα πρόσωπα φεύγουν ενώ τα κράτη μένουν. Δεν γνωρίζουμε πως θα εξελιχθούν τα πράγματα λόγω εμπλοκής της Τουρκίας στο Ιράκ. Εμείς πρέπει όμως να προβλέψουμε τόσο την περίπτωση αναβάθμισής της όσο και την περίπτωση που θα συναντήσει μεγάλα προβλήματα ή και να αρχίσει να καταρρέει (πρέπει να συνεκτιμήσουμε το γεγονός πως είναι η πρώτη φορά που το νεοτουρκικό κράτος εμπλέκεται σε μια μεγάλη εξωτερική περιπέτεια). Ο χρόνος δουλεύει υπέρ βιώσιμης λύσης στο Κυπριακό. Ενώ πριν την υποβολή της αίτησης ένταξης της Κύπρου στην ΕΕ δεν υπήρχε προοπτική επίλυσής (δεν υπήρχε ακόμη και δυνατότητα διχοτόμησης όπως μερικοί ψιθύριζαν), η «ένταξη ανεξαρτήτως λύσης» άνοιξε την πόρτα βιώσιμης λύσης. Το σχέδιο Αναν πήγε να την κλείσει, παραλίγο να διχοτομήσει το νησί και παρολίγο να καταστείλει την λαϊκή κυριαρχία για πάντα. Η τουρκική αδιαλλαξία … άνοιξε ξανά την πόρτα με την δυνατότητα πλέον απρόσκοπτης ένταξης. Τώρα επαφίεται σε εμάς αποκλειστικά να προχωρήσουμε χωρίς ψευδαισθήσεις προς την κατεύθυνση μιας πιθανής επανένωσης του νησιού υπό συνθήκες που συμφέρουν όλους ανεξαιρέτως τους ενδιαφερόμενους (της Τουρκίας συμπεριλαμβανομένης ο λαός της οποίας κανένα συμφέρον δεν έχει στην διαιώνιση των περιφερειακών διενέξεων).
Για τυχόν σχόλια ή άλλα μηνύματα η διεύθυνση είναι:
ifestos@panteion.gr ή info@ifestos.edu.gr